သုံးရလွယ်ကူစေသည့် Link များ

နောက်ဆုံးရသတင်း

ပင်လုံညီလာခံက အနာဂတ်ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် လမ်းဖွင့်ပေးလိုက်နိုင်သလား


၂၁ ရာစုပင်လုံ စတုတ္ထအစည်းအဝေး ညီလာခံ တတိယနေ့မြင်ကွင်း။ (ဓာတ်ပုံ - Union Peace Conference - 21st Century Panglong - သြဂုတ် ၂၁၊ ၂၀၂၀)
၂၁ ရာစုပင်လုံ စတုတ္ထအစည်းအဝေး ညီလာခံ တတိယနေ့မြင်ကွင်း။ (ဓာတ်ပုံ - Union Peace Conference - 21st Century Panglong - သြဂုတ် ၂၁၊ ၂၀၂၀)

(Zawgyi/Unicode)

ငြိမ်းချမ်းရေး ပင်လုံညီလာခံကြီးကို နှစ်နဲ့ချီ မကျင်းပနိုင်ခဲ့ရာကနေ၊ စတုတ္ထအကြိမ်အဖြစ် အခု ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်ခင်လေးမှာ ကျင်းပပြီးစီးသွားခဲ့ပါပြီ။ ဒီလ (၁၉) (၂၀) (၂၁) ရက်မှာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ ဒီညီလာခံရဲ့ သဘောတူရလဒ်တွေက ဘယ်လို ထူးခြားအရေးပါမူရှိပါလဲ။

ဒီညီလာခံမတိုင်ခင် ကြိုတင်ညှိုနှိုင်းရာမှာ အနီးကပ်ပါဝင်ခဲ့သူ ဦးလှမောင်ရွှေနဲ့၊ ညီလာခံတက်ရောက်ခဲ့သူ ဦးဇေယျသူတို့ကို ကိုဝင်းမင်းက မေးမြန်းထားပါတယ်။

(၂၁) ရာစု ပင်လုံညီလာခံကြီးရဲ့ ထူးခြားချက်ကို၊ နှစ်ပေါင်းများစွာ ငြိမ်းချမ်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်ထဲမှာ တောက်လျှောက် ထဲထဲဝင်ဝင်ပါခဲ့သူ၊ UPDJC ပြည်ထောင်စု ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမူပူးတွဲကော်မတီ အတွင်းရေးမှူး ဦးလှမောင်ရွှေက

“ဒီညီလာခံမှာ ချုပ်ဆိုမယ့် လက်တွေ့ဆန်ပြီးတော့ ရှေ.ကိုဆက်သွားလို့ရမယ့် ဒီသဘောတူညီချက်တွေကို စာချုပ်ပုံစံ အချိန်ယူပြီးတော့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။ ဒီလိုရလဒ်ဖြစ်ဖို့ လွယ်လွယ်ကူကူတော့ ရတာ မဟုတ်ဘူး။ ကျွန်တော့အနေနဲ့ အားအရ ကျေနပ်ဆုံးကို ပြောရမယ်ဆိုရင်၊ ဒီ ဇွန်လ နောက်ဆုံးပတ်ကနေပြီးတော့၊ ဇူလိုင်တစ်လလုံးနဲ့ ဒီ သြဂုတ် (၁၂) ရက်နေ့အထိ ကျွန်တော်တို့ အလုပ်အဖွဲ့တွေက၊ ရင်းရင်းနှီးနှီးနဲ့ တော်တော့ကို စိတ်စိတ်လေး ဆွေးနွေးနိုင်ခဲ့တယ်ဗျ။ ဒါမျိုးကိုတော့ ဒီ (၄) နှစ်အတွင်းမှာ အားအရဆုံးနဲ့ ကျေနပ်မူအရှိဆုံး။ ဒီလိုရလဒ်ရလာတဲ့အပြင်၊ ယုံကြည်မူတွေ ပိုရှိလာတာကိုတော့၊ ကျွန်တော့အနေနဲ့၊ ဒီ (၉) နှစ်တာ အတွေ့အကြုံအရ အားရကျေနပ်တယ်။”

ဦးလှမောင်ရွှေကပဲ အခုလို ယုံကြည်မူတည်ဆောက်နိုင်ခဲ့တာကတော့ အကြိမ်ပေါင်းများစွာ ပိုဆွေးနွေးနိုင်ခဲ့လို့ပါလို့ ရှင်းပြပါတယ်။

“အခု ကိုဗစ်ကာလဖြစ်ပေမဲ့ တိုင်းရင်းသားတွေဘက်ကလည်း တစ်ခါထဲကို ကျောက်ချပြီး၊ ဒီမှာ ဆက်တိုက် ဆက်တိုက် ဆွေးနွေးဖို့ ပြင်လာတာရှိတယ်။ အစိုးရ၊ တပ်မတော်၊ လွှတ်တော်ဘက်ကလည်း ဆွေးနွေးပွဲအဖွဲကိုဖွဲ့ပြီးတော့၊ တောက်လျှောက် ဆွေးနွေးခဲ့တဲ့အတွက် ဆွေးနွေးပွဲ အရှိန်ရလာတယ်။ တစ်ဘက်နဲ့တစ်ဘက်ကလည်း ရင်းနှီးမူတွေရှိလာတဲ့အတွက်၊ သဘောတူညီချက်တွေအားလုံးမရရင်တောင်မှ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းဆွေးနွေးပြီးတော့၊ အရှေ.ကိုဆက်လျှောက်ဖို့အတွက် ယုံကြည်မူတွေ ပိုရှိလာတယ်။”

အဲ့ဒီတော့ အခုရလာခဲ့တဲ့ သဘောတူညီချက်တွေရဲ့ ထူးခြားမူကို မေးရာမှာတော့ အရင်လို နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမူရေး၊ လုံခြုံရေး၊ မြေယာသယံဇာတ ခေါင်းစဉ်ကြီး (၅) ခုနဲ့ မဟုတ်တော့ဘဲ၊ ရှေ.ဆက် ပိုခက်ခက်ခဲခဲတွေဆွေးနွေးဖို့ အသင့်ဖြစ်သွားစေတာက ထူးခြားတယ်လို့ ခုလိုဆက်ပြောပါတယ်။

“ဒီအစိတ်အပိုင်း (၃) မှာကိုက အစိတ်အပိုင်း (၃) ခု ပြန်ပါပါတယ်ဗျ။ (၁) ကတော့ NCA (တစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မူရပ်စဲရေးသဘောတူစာချုပ်) အကောင်အထည် ဖော်တဲ့ မူဘောင်သဘောတူညီချက်ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ ရှေ့ကို ဘယ်လိုဆက်သွားမယ် ဆိုတဲ့ဥစ္စာတွေကို ပြဌာန်းထားပါတယ်။ ဒုတိယ အစိတ်အပိုင်းကတော့ ၂၀၂၀ ခုနှစ်အလွန်မှာ ဆက်လက်ပြီးတော့ ဆောင်ရွက်ရမယ့် အဆင့်နဲ့လုပ်ငန်းစဉ်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။ အရေးကြီးတာကတော့ ဒီ အစိတ်အပိုင်း (၁) နဲ့ (၂) နဲ့ လမ်းပွင့်နေသမျှ၊ ရှိနေသမျှ၊ နောင် အစိတ်အပိုင်း (၃) ဖြစ်မယ့် ဖယ်ဒရယ်မူဝါဒတွေကို ဆက်လက်ပြီးတော့ ဆွေးနွေးဖြည့်ဆည်းနိုင်မှာဖြစ်တဲ့အတွက်၊ ဒီအစိတ်အပိုင်း (၃) ခုမှာ၊ (၁) နဲ့ (၂) က ပိုပြီးတော့ အရေးကြီးတယ်လို့ သုံးသပ်ပါတယ်။”

အဲ့ဒီတော့ အရင်မူဘောင်သဘောတူညီခဲ့ပေမဲ့ လက်တွေ့နားလည်မူ မတူခဲ့တာတွေကို၊ အခု သေချာအောင် သဘောတူနိုင်ခဲ့တဲ့ သဘောလားလို့ မေးရာမှာ ဦးလှမောင်ရွှေကဆက်ပြီး

“ကျွန်တော်တို့က NCA စာချုပ်ကို ၂၀၁၅ အောက်တိုဘာမှာ ချုပ်ခဲ့တယ်။ ဒီစာချုပ်မှာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ နှစ်ဖက် နားလည်ချက် တချို.အချက်တွေမှာတော့၊ နားလည်မူ မတူတာတွေရှိခဲ့တယ်၊ တချို.အချက်တွေမှာတော့ ဒီစာချုပ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ အသေးစိတ်မညှိနှိုင်းခဲ့တာတွေရှိတယ်။ အခုတော့ ဘယ်လို အကောင်အထည်ဖော်မလဲ ဆိုတဲ့ကိစ္စကိုလည်း သဘောတူတယ်၊ ဆက်လက်ဆွေးနွေးဖို့ ပြဌာန်းတယ်။ အရေးကြီးတယ်ပေါ့လေ၊ လွန်ခဲ့တဲ့ (၅) နှစ်က မလုပ်နိုင်ခဲ့ဘူး။”

ဒီညီလာခံကို နောက်ထပ်တက်ရောက်ခဲ့တဲ့ The Voice ဂျာနယ်ရဲ့ အမူဆောင် အရာရှိချုပ် ဦးဇေယျသူကလည်း၊ ဒီတစ်ခေါက် ကိုဗစ်ကာလနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်ခင် ဖြစ်အောင်ကျင်းပခဲ့တဲ့ ဒီညီလာခံရဲ့ ထူးခြားချက်အပြင်၊ အခုမရသော်လည်းဘဲ၊ အရင်တုန်းကလည်းဆွေးနွေးဖို့ ခက်ခဲ့တဲ့၊ ပြည်နယ်ဖွဲ့စည်းပုံကို ရှေ.မှာဆက်ဆွေးနွေးဖို့ သဘောတူတာကလည်း ထူးခြားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“ပြည်နယ်ဖွဲ့စည်းပုံတို့ ဘာတို့ဆိုတာက ဟိုးအရင်ထဲကဆို မစဉ်းစားအပ်တဲ့အရာပေါ့၊ မစဉ်းစားရဲကြဘူး။ စဉ်းစားထားတဲ့သူရှိရင်တောင်မှ၊ ထုတ်ပြီးတော့ မပြောရဲကြဘူးပေါ့လေ။ အခုဟာကတော့ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းဆွေးနွေးပြီးတော့၊ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ငြင်းခုံကြတယ်။ ဆွေးနွေးသင့်တယ်ဆိုတာကိုတော့ အကုန်လုံးက ဒါ လက်ခံသွားပြီဆိုတဲ့ သဘောပေါ့နော်။ နောက်ထပ်အသေးစိတ်တွေ ဆက်လာလိမ့်မယ်ပေါ့။

ဒါပေမဲ့ တချို့သုံးသပ်သူတွေကလည်း အခုတစ်ခေါက်ရခဲ့တဲ့ သဘောတူချက်တွေက၊ အရင် ပြည်ထောင်စုသဘောတူစာချုပ် အပိုင်း (၁) နဲ့ (၂) မှာ သဘောတူပြီးသားတွေကို၊ ၉၀% လောက် ပြန်ကူးရေးထားသလိုဖြစ်နေတာမို့၊ တိုးတက်မူတွေက နှေးကွေးလွန်းတယ်လို့ ဝေဖန်တာတွေလည်းရှိနေပါတယ်။

တိုက်ရိုက် လင့်ခ်


............

ပငျလုံညီလာခံက အနာဂတျငွိမျးခမြျးရေးအတှကျ လမျးဖှင့ျပေးလိုကျနိုငျသလား

(Unicode)

ငွိမျးခမြျးရေး ပငျလုံညီလာခံကွီးကို နှဈနဲ့ခြီ မကငြျးပနိုငျခဲ့ရာကနေ၊ စတုတ်ထအကွိမျအဖွဈ အခု ရှေးကောကျပှဲမတိုငျခငျလေးမှာ ကငြျးပပွီးစီးသှားခဲ့ပါပွီ။

ဒီလ (၁၉) (၂၀) (၂၁) ရကျမှာ ကငြျးပခဲ့တဲ့ ဒီညီလာခံရဲ့ သဘောတူရလဒျတှကေ ဘယျလို ထူးခွားအရေးပါမူရှိပါလဲ။

ဒီညီလာခံမတိုငျခငျ ကွိုတငျညှိုနှိုငျးရာမှာ အနီးကပျပါဝငျခဲ့သူ ဦးလှမောငျရှှနေဲ့၊ ညီလာခံတကျရောကျခဲ့သူ ဦးဇယေသြူတို့ကို ကိုဝငျးမငျးက မေးမွနျးထားပါတယျ။

(၂၁) ရာစု ပငျလုံညီလာခံကွီးရဲ့ ထူးခွားခကြျကို၊ နှဈပေါငျးမြားစှာ ငွိမျးခမြျရေး လုပျငနျးစဉျထဲမှာ တောကျလြှောကျ ထဲထဲဝငျဝငျပါခဲ့သူ၊ UPDJC ပွညျထောငျစု ငွိမျးခမြျးရေးဆှေးနှေးမူပူးတှဲကောျမတီ အတှငျးရေးမှူး ဦးလှမောငျရှှကေ

“ဒီညီလာခံမှာ ခြုပျဆိုမယ့ျ လကျတှေ့ဆနျပွီးတော့ ရှေ.ကိုဆကျသှားလို့ရမယ့ျ ဒီသဘောတူညီခကြျတှကေို စာခြုပျပုံစံ အခြိနျယူပွီးတော့ ဆုံးဖွတျခဲ့တယျ။ ဒီလိုရလဒျဖွဈဖို့ လှယျလှယျကူကူတော့ ရတာ မဟုတျဘူး။ ကြှနျတော့အနနေဲ့ အားအရ ကြနေပျဆုံးကို ပွောရမယျဆိုရငျ၊ ဒီ ဇှနျလ နောကျဆုံးပတျကနပွေီးတော့၊ ဇူလိုငျတဈလလုံးနဲ့ ဒီ သွဂုတျ (၁၂) ရကျနေ့အထိ ကြှနျတောျတို့ အလုပျအဖှဲ့တှကေ၊ ရငျးရငျးနှီးနှီးနဲ့ တောျတော့ကို စိတျစိတျလေး ဆှေးနှေးနိုငျခဲ့တယျဗြ။ ဒါမြိုးကိုတော့ ဒီ (၄) နှဈအတှငျးမှာ အားအရဆုံးနဲ့ ကြနေပျမူအရှိဆုံး။ ဒီလိုရလဒျရလာတဲ့အပွငျ၊ ယုံကွညျမူတှေ ပိုရှိလာတာကိုတော့၊ ကြှနျတော့အနနေဲ့၊ ဒီ (၉) နှဈတာ အတှေ့အကွုံအရ အားရကြနေပျတယျ။”

ဦးလှမောငျရှှကေပဲ အခုလို ယုံကွညျမူတညျဆောကျနိုငျခဲ့တာကတော့ အကွိမျပေါငျးမြားစှာ ပိုဆှေးနှေးနိုငျခဲ့လို့ပါလို့ ရှငျးပွပါတယျ။

“အခု ကိုဗဈကာလဖွဈပမေဲ့ တိုငျးရငျးသားတှဘေကျကလညျး တဈခါထဲကို ကြောကျခပြွီး၊ ဒီမှာ ဆကျတိုကျ ဆကျတိုကျ ဆှေးနှေးဖို့ ပွငျလာတာရှိတယျ။ အစိုးရ၊ တပျမတောျ၊ လှှတျတောျဘကျကလညျး ဆှေးနှေးပှဲအဖှဲကိုဖှဲ့ပွီးတော့၊ တောကျလြှောကျ ဆှေးနှေးခဲ့တဲ့အတှကျ ဆှေးနှေးပှဲ အရှိနျရလာတယျ။ တဈဘကျနဲ့တဈဘကျကလညျး ရငျးနှီးမူတှရှေိလာတဲ့အတှကျ၊ သဘောတူညီခကြျတှအေားလုံးမရရငျတောငျမှ ပှင့ျပှင့ျလငျးလငျးဆှေးနှေးပွီးတော့၊ အရှေ.ကိုဆကျလြှောကျဖို့အတှကျ ယုံကွညျမူတှေ ပိုရှိလာတယျ။”

အဲ့ဒီတော့ အခုရလာခဲ့တဲ့ သဘောတူညီခကြျတှရေဲ့ ထူးခွားမူကို မေးရာမှာတော့ အရငျလို နိုငျငံရေး၊ စီးပှားရေး၊ လူမူရေး၊ လုံခွုံရေး၊ မွယောသယံဇာတ ခေါငျးစဉျကွီး (၅) ခုနဲ့ မဟုတျတော့ဘဲ၊ ရှေ.ဆကျ ပိုခကျခကျခဲခဲတှဆှေေးနှေးဖို့ အသင့ျဖွဈသှားစတောက ထူးခွားတယျလို့ ခုလိုဆကျပွောပါတယျ။

“ဒီအစိတျအပိုငျး (၃) မှာကိုက အစိတျအပိုငျး (၃) ခု ပွနျပါပါတယျဗြ။ (၁) ကတော့ NCA (တဈနိုငျငံလုံးပဈခတျတိုကျခိုကျမူရပျစဲရေးသဘောတူစာခြုပျ) အကောငျအထညျ ဖောျတဲ့ မူဘောငျသဘောတူညီခကြျဖွဈပါတယျ။ ဒါဟာ ရှေ့ကို ဘယျလိုဆကျသှားမယျ ဆိုတဲ့ဥစ်စာတှကေို ပွဌာနျးထားပါတယျ။ ဒုတိယ အစိတျအပိုငျးကတော့ ၂၀၂၀ ခုနှဈအလှနျမှာ ဆကျလကျပွီးတော့ ဆောငျရှကျရမယ့ျ အဆင့ျနဲ့လုပျငနျးစဉျတှေ ဖွဈပါတယျ။ အရေးကွီးတာကတော့ ဒီ အစိတျအပိုငျး (၁) နဲ့ (၂) နဲ့ လမျးပှင့ျနသေမြှ၊ ရှိနသေမြှ၊ နောငျ အစိတျအပိုငျး (၃) ဖွဈမယ့ျ ဖယျဒရယျမူဝါဒတှကေို ဆကျလကျပွီးတော့ ဆှေးနှေးဖွည့ျဆညျးနိုငျမှာဖွဈတဲ့အတှကျ၊ ဒီအစိတျအပိုငျး (၃) ခုမှာ၊ (၁) နဲ့ (၂) က ပိုပွီးတော့ အရေးကွီးတယျလို့ သုံးသပျပါတယျ။”

အဲ့ဒီတော့ အရငျမူဘောငျသဘောတူညီခဲ့ပမေဲ့ လကျတှေ့နားလညျမူ မတူခဲ့တာတှကေို၊ အခု သခြောအောငျ သဘောတူနိုငျခဲ့တဲ့ သဘောလားလို့ မေးရာမှာ ဦးလှမောငျရှှကေဆကျပွီး

“ကြှနျတောျတို့က NCA စာခြုပျကို ၂၀၁၅ အောကျတိုဘာမှာ ခြုပျခဲ့တယျ။ ဒီစာခြုပျမှာ ကြှနျတောျတို့ရဲ့ နှဈဖကျ နားလညျခကြျ တခြို.အခကြျတှမှောတော့၊ နားလညျမူ မတူတာတှရှေိခဲ့တယျ၊ တခြို.အခကြျတှမှောတော့ ဒီစာခြုပျကို အကောငျအထညျဖောျဖို့ အသေးစိတျမညှိနှိုငျးခဲ့တာတှရှေိတယျ။ အခုတော့ ဘယျလို အကောငျအထညျဖောျမလဲ ဆိုတဲ့ကိစ်စကိုလညျး သဘောတူတယျ၊ ဆကျလကျဆှေးနှေးဖို့ ပွဌာနျးတယျ။ အရေးကွီးတယျပေါ့လေ၊ လှနျခဲ့တဲ့ (၅) နှဈက မလုပျနိုငျခဲ့ဘူး။”

ဒီညီလာခံကို နောကျထပျတကျရောကျခဲ့တဲ့ The Voice ဂြာနယျရဲ့ အမူဆောငျ အရာရှိခြုပျ ဦးဇယေသြူကလညျး၊ ဒီတဈခေါကျ ကိုဗဈကာလနဲ့ ရှေးကောကျပှဲမတိုငျခငျ ဖွဈအောငျကငြျးပခဲ့တဲ့ ဒီညီလာခံရဲ့ ထူးခွားခကြျအပွငျ၊ အခုမရသောျလညျးဘဲ၊ အရငျတုနျးကလညျးဆှေးနှေးဖို့ ခကျခဲ့တဲ့၊ ပွညျနယျဖှဲ့စညျးပုံကို ရှေ.မှာဆကျဆှေးနှေးဖို့ သဘောတူတာကလညျး ထူးခွားတယျလို့ ဆိုပါတယျ။

“ပွညျနယျဖှဲ့စညျးပုံတို့ ဘာတို့ဆိုတာက ဟိုးအရငျထဲကဆို မစဉျးစားအပျတဲ့အရာပေါ့၊ မစဉျးစားရဲကွဘူး။ စဉျးစားထားတဲ့သူရှိရငျတောငျမှ၊ ထုတျပွီးတော့ မပွောရဲကွဘူးပေါ့လေ။ အခုဟာကတော့ ပှင့ျပှင့ျလငျးလငျးဆှေးနှေးပွီးတော့၊ ပှင့ျပှင့ျလငျးလငျး ငွငျးခုံကွတယျ။ ဆှေးနှေးသင့ျတယျဆိုတာကိုတော့ အကုနျလုံးက ဒါ လကျခံသှားပွီဆိုတဲ့ သဘောပေါ့နောျ။ နောကျထပျအသေးစိတျတှေ ဆကျလာလိမ့ျမယျပေါ့။

ဒါပမေဲ့ တခြို့သုံးသပျသူတှကေလညျး အခုတဈခေါကျရခဲ့တဲ့ သဘောတူခကြျတှကေ၊ အရငျ ပွညျထောငျစုသဘောတူစာခြုပျ အပိုငျး (၁) နဲ့ (၂) မှာ သဘောတူပွီးသားတှကေို၊ ၉၀% လောကျ ပွနျကူးရေးထားသလိုဖွဈနတောမို့၊ တိုးတကျမူတှကေ နှေးကှေးလှနျးတယျလို့ ဝဖေနျတာတှလေညျးရှိနပေါတယျ။

XS
SM
MD
LG