(Zawgyi / Unicode)
အများမျှော်လင့်နေတဲ့ မြန်မာ့အရေး အာဆီယံခေါင်းဆောင်များ အစည်းအဝေး ပြီးဆုံးသွားပါပြီ။ မြန်မာစစ်ကောင်စီ အကြီးအကဲ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် ကိုယ်တိုင် တက်ရောက်ပြီး အာဆီယံခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ မြန်မာ့အရေး စိုးရိမ်ချက်တွေကို နားထောင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီအစည်းအဝေးကနေ အာဆီယံရဲ့ မြန်မာ့အရေး ဘုံသဘောတူညီချက်မှုတရပ် ထွက်လာတယ် ဆိုပေမယ့် လူ့အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားသူတွေကတော့ ဒီအစည်းအဝေးဟာ အောင်မြင်တယ်လို့ မယူဆပါဘူး။ အပြည့်အစုံကို ကိုသားညွန့်ဦး တင်ဆက်ပေးထားပါတယ်။
အစည်းအဝေးအတွင်း အိမ်ရှင် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံရဲ့ သမ္မတ Joko Widodo က မြန်မာ့အရေး အာဆီယံ အထူးကိုယ်စားလှယ် ထားရှိဖို့ကိစ္စကို တိုက်တွန်းပြောဆိုခဲ့တယ်လို့ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။
အင်ဒိုနီးရှားသမ္မတ Joko Widodo က အင်ဒိုနီးရှားဘာသာစကားနဲ့ သူ့ကြေညာချက်ကို ဖတ်ပြခဲ့တာပါ။
အင်ဒိုနီးရှားသမ္မတရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်ထဲမှာတော့ စစ်တပ်က အကြမ်းဖက်မှုတွေကို ရပ်ဖို့၊ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေ လွှတ်ပေးဖို့၊ ဆွေးနွေးပွဲတွေ ချက်ချင်းလုပ်ဖို့၊ အာဆီယံ အထူးကိုယ်စားလှယ်တဦး ထားရှိဖို့နဲ့ အာဆီယံ အတွင်းရေးမှူးချုပ်ရုံးက ကမကထလုပ်တဲ့ လူသားချင်း စာနာကူညီမှု လုပ်ငန်းတွေ မြန်မာနိုင်ငံက ခွင့်ပြုဖို့ ဆိုတာတွေကို တောင်းဆိုခဲ့တယ်လို့ ဖော်ပြပါတယ်။ အင်ဒိုနီးရှားအနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းတွေ အမြန်ဆုံး ပြေလည်စေဖို့ စောင့်ကြည့်သွားမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
မြန်မာ့အရေး ဖြေရှင်းတဲ့နေရာမှာ မြန်မာလူထု အကျိုးစီးပွားက ပဓာနကျတယ်လို့လည်း အင်ဒိုနီးရှားသမ္မတက ပြောခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင်း အကြမ်းဖက်မှုတွေကို ရပ်ပြီး တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုတွေ စတင်ဖို့ဆိုတဲ့ အာဆီယံ ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ ဘုံသဘောထားတရပ် ရခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း အစည်းအဝေးမှာ ရောက်နေတဲ့ အာဏာသိမ်း မြန်မာစစ်ကောင်စီ အကြီးအကဲက အာဆီယံ ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ ဘုံသဘောထားအားလုံးကို လက်ခံမခံ မရှင်းလင်းပါဘူး။
မြန်မာနိုင်ငံကို အာဆီယံ ကိုယ်စားလှယ် စေလွှတ်မယ့်ကိစ္စကို မြန်မာစစ်ကောင်စီ အကြီးအကဲက ငြင်းဆန်တာ မလုပ်ခဲ့ဘူးလို့ စင်ကာပူဝန်ကြီးချုပ်က သူ့တွစ်တာစာမျက်နှာမှာ အစည်းအဝေးအပြီး ရေးပါတယ်။ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ဘက်က ဘာတွေ ဆွေးနွေးခဲ့သလဲ၊ ဘာတွေ သဘောတူခဲ့သလဲ ဆိုတာတွေကိုတော့ တိတိကျကျ မသိရသေးပါဘူး။
ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ဟာ ဒီကနေ့မနက်ပဲ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံကို ဆိုက်ရောက် အစည်းအဝေးတက်ပြီးတော့ ညနေပိုင်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်ထွက်ခွာသွားပါပြီ။ အာဆီယံခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ သဘောဆန္ဒကို ပြောဆိုခဲ့ရလို့ ကျေနပ်စရာပါပဲလို့ အင်ဒိုနီးရှားသမ္မတကတော့ ပြောပါတယ်။ ဒါပေမယ့် မြန်မာ့အရေး လေ့လာသူတွေကတော့ ထူးထူးခြားခြား ရလဒ်မထွက်ခဲ့တဲ့ အစည်းအဝေးပါပဲလို့ သုံးသပ်ဝေဖန်ပါတယ်။ မြန်မာ့လူ့အခွင့်အရေးလှုပ်ရှားသူ ဦးအောင်မျိုးမင်းကတော့ အများမျှော်လင့်ထားသလို အောင်မြင်မှုရတဲ့ အစည်းအဝေးတရပ် ဖြစ်မလာခဲ့ဘူးလို့ ဗွီှိအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ဒီအစည်းအဝေးက ပထမဦးဆုံးကတော့ ထိပ်သီးညီလာခံလို့ ပြောတယ်။ ဒါပေမယ့် နောက်ပိုင်းတော့ အာဆီယံခေါင်းဆောင် အစည်းအဝေး ဆိုပြီးတော့ သူတို့ နာမည်တပ်တယ်။ ဒါဟာ ဆိုလိုတဲ့အချက်က အာဆီယံရဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့် တဆင့်နိမ့်သွားတဲ့သဘော။ နောက်တခါ အခုထွက်လာတဲ့ဟာတခုက အာဆီယံ တခုလုံးက ထုတ်ပြန်တဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မျိုး မဟုတ်ဘဲနဲ့ နိုင်ငံအလိုက် ထွက်တဲ့အရာမျိုး ဖြစ်နေတာတခုက ဒုတိယ သိပ်ပြီးတော့ အားမကောင်းဘူး။ နောက်တခုကတော့ ဒီလိုမျိုး တောင်းဆိုချက်ကို အစောကြီးတည်းက အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံတို့ ဘာတို့က တောင်းထားပြီးသား။ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး မင်းအောင်လှိုင်ကိုယ်တိုင် လာထားပေမယ့် ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဘယ်လိုလုပ်ဆောင်မလဲ ဆိုတဲ့ ကတိစကား မရခြင်း၊ ဒါတွေ ဘယ်လိုလုပ်ဆောင်မလဲ၊ ဘယ်လောက်အထိ ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်မလဲ ဆိုတဲ့ အချက်တွေ မရခြင်းက အောင်မြင်သင့်သလောက် မအောင်မြင်သော အစည်းအဝေးတရပ်လို့ပဲ ကျနော် သုံးသပ်ချင်ပါတယ်။”
ကိုသားညွန့်ဦး - ကုလသမဂ္ဂ အပါအဝင် နိုင်ငံတော်တော်များများက အာဆီယံက အခုလို မြန်မာ့အရေးမှာ ကြားဝင်ညှိနှိုင်းပေးဖို့ တော်တော်လေး မျှော်လင့်နေကြတယ်ခင်ဗျ။ အာဆီယံ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ သွားနိုင်ဖို့လည်း မျှော်လင့်နေတာမျိုး ရှိပါတယ်။ အဲဒီတော့ ဒီမျှော်လင့်ချက်တွေက တကယ်ပဲ အရာရောက်ရဲ့လား။
ဦးအောင်မျိုးမင်း - “အာဆီယံရဲ့ သမိုင်းကြောင်းပဲကြည့်ကြည့်၊ အာဆီယံရဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့်ပဲကြည့်ကြည့်၊ သူတို့ရဲ့ မူဝါဒပဲကြည့်ကြည့် ထိထိရောက်ရောက် လုပ်နိုင်မယ်လို့ ကျနော် မယုံကြည်ဘူး။ အာဆီယံတခုကိုပဲ ကျနော်တို့ အားကိုးလို့ မရပါဘူး။ အာဆီယံနဲ့ ကုလသမဂ္ဂ ဘယ်လိုမျိုး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်မလဲ၊ အဲလိုမျိုး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုက ပိုမိုပြီးတော့ အရေးကြီးမယ်။ သူတလူ ငါတမင်း လုပ်နေလို့ မရဘူး။ ဒါပေမယ့် ဘယ်လောက်အထိ ပြည်ပမှာပဲလုပ်လုပ် ပြည်တွင်းအားကလည်း အရေးကြီးပါတယ်။ ပြည်တွင်းကလူတွေ သွေးအေးသွားလို့ရှိရင် ပြည်ပရဲ့ အာရုံစိုက်မှုလည်း နည်းသွားတဲ့အတွက် အပြန်အလှန်ပေါ့ဗျာ၊ ပြည်တွင်းမှာရှိတဲ့လူတွေရဲ့ အားကောင်းချက်လည်း လိုအပ်တယ်။ အာဆီယံ အနေနဲ့လည်း သူ သီးသန့်လုပ်တာ မဟုတ်ဘဲနဲ့ တခြား နိုင်ငံတကာနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ပြီးတော့ လုပ်ဆောင်မှ ပိုပြီးတော့ အကျိုးရှိပါလိမ့်မယ်။”
အစည်အဝေးတက်လာတဲ့ မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ်ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံတွင်း လူသတ် အကြမ်းဖက်မှုတွေကို ရပ်ပြီး ဖမ်းထားသူတွေကို ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ တောင်းဆိုပါတယ်။ စင်ကာပူဝန်ကြီးချုပ် Lee Hsien Loong ကတော့ အစည်အးဝေးတက်လာတဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် အနေနဲ့ သူတို့ရဲ့ စိုးရိမ်ချက်တွေကို နားထောင်ပြီး အာဆီယံအသင်းကြီးရဲ့ အပြုသဘောဆောင်တဲ့ အခန်းကဏ္ဍကိုလည်း ငြင်းပယ်မှု မလုပ်ခဲ့ဘူးလို့ CNA စင်ကာပူသတင်းဌာနနဲ့ တွေ့ဆုံမှုမှာ ပြောခဲ့ပါတယ်။ အစည်းအဝေးမှာတော့ ထိုင်းနဲ့ ဖိလစ်ပိုင်က နိုင်ငံအကြီးအကဲတွေ မတက်ရောက်ဘဲ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတွေပဲ စေလွှတ်ခဲ့ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့နောက် ဆန္ဒပြမှုတွေနဲ့ အကြမ်းဖက် ဖြိုခွဲမှုတွေကြောင့် နိုင်ငံတကာရဲ့ စိုးရိမ်မှုတွေ ထွက်ပေါ်လာရာမှာ အာဆီယံခေါင်းဆောင်တွေ အနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ပတ်သက်လို့ ပထမဆုံးအကြိမ် တွေ့ဆုံမှု ဖြစ်ပါတယ်။ အစည်းအဝေး ဘေးပန်းမှာတော့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ အထူးကိုယ်စားလှယ် Christine Schraner Burgener လည်း အင်ဒိုနီးရှားကို ရောက်ရှိနေပြီး အစည်းအဝေး မတိုင်ခင်မှာ အာဆီယံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတချို့နဲ့ မြန်မာ့အရေး ဆွေးနွေးတာတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။ အာဆီယံခေါင်းဆောင်များ အစည်းအဝေး ကျင်းပနေချိန် အစည်းအဝေးခန်းမ အပြင်မှာတော့ ဆန္ဒပြသူ ၅၀ ခန့်က မြန်မာစစ်ကောင်စီကို ရှုတ်ချတဲ့ စာတန်းတွေ ကိုင်ဆောင်ပြီး ဆန္ဒပြတာတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံထဲမှာတော့ ဖားကန့်နဲ့ ထားဝယ်ဘက်မှာ စစ်အာဏာသိမ်း ဆန္ဒပြမှုတွေ ဆက်ရှိနေပါတယ်။ ဖားကန့်မှာတော့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရကို ထောက်ခံတဲ့ စာတန်းတွေကို ကိုင်ဆောင်ပြီး ဆန္ဒပြကြတာပါ။ အလားတူပဲ မန္တလေးမြို့မှာလည်း ကျောင်းသားသမဂ္ဂတွေက ဦးဆောင်တဲ့ ဆန္ဒပြပွဲတွေ ဆက်ရှိနေပြီး လုံခြုံရေးတပ်တွေ မလာခင်မှာ လူစုခွဲခဲ့ကြပါတယ်။ ရန်ကုန်မှာတော့ စမ်းချောင်း၊ လှိုင်၊ ကမာရွတ်၊ သာကေတ နေရာတချို့မှာ ဆန္ဒပြမှုတချို့ ရှိခဲ့ပေမယ့် အချိန်ခဏတာ ပြုလုပ်ခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။
--------------------
(Unicode)
မွနျမာ့အရေး အာဆီယံခေါငျးဆောငျမြား ဘုံသဘောထားရရှိ
အမြားမြှောျလင့ျနတေဲ့ မွနျမာ့အရေး အာဆီယံခေါငျးဆောငျမြား အစညျးအဝေး ပွီးဆုံးသှားပါပွီ။ မွနျမာစဈကောငျစီ အကွီးအကဲ ဗိုလျခြုပျမှူးကွီး မငျးအောငျလှိုငျ ကိုယျတိုငျ တကျရောကျပွီး အာဆီယံခေါငျးဆောငျတှရေဲ့ မွနျမာ့အရေး စိုးရိမျခကြျတှကေို နားထောငျခဲ့ပါတယျ။ ဒီအစညျးအဝေးကနေ အာဆီယံရဲ့ မွနျမာ့အရေး ဘုံသဘောတူညီခကြျမှုတရပျ ထှကျလာတယျ ဆိုပမေယ့ျ လူ့အခှင့ျအရေး လှုပျရှားသူတှကေတော့ ဒီအစညျးအဝေးဟာ အောငျမွငျတယျလို့ မယူဆပါဘူး။ အပွည့ျအစုံကို ကိုသားညှန့ျဦး တငျဆကျပေးထားပါတယျ။
အစညျးအဝေးအတှငျး အိမျရှငျ အငျဒိုနီးရှားနိုငျငံရဲ့ သမ်မတ Joko Widodo က မွနျမာ့အရေး အာဆီယံ အထူးကိုယျစားလှယျ ထားရှိဖို့ကိစ်စကို တိုကျတှနျးပွောဆိုခဲ့တယျလို့ ထုတျပွနျပါတယျ။
အငျဒိုနီးရှားသမ်မတ Joko Widodo က အငျဒိုနီးရှားဘာသာစကားနဲ့ သူ့ကွညောခကြျကို ဖတျပွခဲ့တာပါ။
အငျဒိုနီးရှားသမ်မတရဲ့ ထုတျပွနျခကြျထဲမှာတော့ စဈတပျက အကွမျးဖကျမှုတှကေို ရပျဖို့၊ နိုငျငံရေးအကဉြျးသားတှေ လှှတျပေးဖို့၊ ဆှေးနှေးပှဲတှေ ခကြျခငြျးလုပျဖို့၊ အာဆီယံ အထူးကိုယျစားလှယျတဦး ထားရှိဖို့နဲ့ အာဆီယံ အတှငျးရေးမှူးခြုပျရုံးက ကမကထလုပျတဲ့ လူသားခငြျး စာနာကူညီမှု လုပျငနျးတှေ မွနျမာနိုငျငံက ခှင့ျပွုဖို့ ဆိုတာတှကေို တောငျးဆိုခဲ့တယျလို့ ဖောျပွပါတယျ။ အငျဒိုနီးရှားအနနေဲ့ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ နိုငျငံရေးအကပြျအတညျးတှေ အမွနျဆုံး ပွလေညျစဖေို့ စောင့ျကွည့ျသှားမယျလို့ ဆိုပါတယျ။
မွနျမာ့အရေး ဖွရှေငျးတဲ့နရောမှာ မွနျမာလူထု အကြိုးစီးပှားက ပဓာနကတြယျလို့လညျး အငျဒိုနီးရှားသမ်မတက ပွောခဲ့ပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံတှငျး အကွမျးဖကျမှုတှကေို ရပျပွီး တှေ့ဆုံဆှေးနှေးမှုတှေ စတငျဖို့ဆိုတဲ့ အာဆီယံ ခေါငျးဆောငျတှရေဲ့ ဘုံသဘောထားတရပျ ရခဲ့တယျလို့ သိရပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျလညျး အစညျးအဝေးမှာ ရောကျနတေဲ့ အာဏာသိမျး မွနျမာစဈကောငျစီ အကွီးအကဲက အာဆီယံ ခေါငျးဆောငျတှရေဲ့ ဘုံသဘောထားအားလုံးကို လကျခံမခံ မရှငျးလငျးပါဘူး။
မွနျမာနိုငျငံကို အာဆီယံ ကိုယျစားလှယျ စလှေှတျမယ့ျကိစ်စကို မွနျမာစဈကောငျစီ အကွီးအကဲက ငွငျးဆနျတာ မလုပျခဲ့ဘူးလို့ စငျကာပူဝနျကွီးခြုပျက သူ့တှဈတာစာမကြျနှာမှာ အစညျးအဝေးအပွီး ရေးပါတယျ။ ဗိုလျခြုပျမှူးကွီး မငျးအောငျလှိုငျဘကျက ဘာတှေ ဆှေးနှေးခဲ့သလဲ၊ ဘာတှေ သဘောတူခဲ့သလဲ ဆိုတာတှကေိုတော့ တိတိကကြြ မသိရသေးပါဘူး။
ဗိုလျခြုပျမှူးကွီး မငျးအောငျလှိုငျဟာ ဒီကနေ့မနကျပဲ အငျဒိုနီးရှားနိုငျငံကို ဆိုကျရောကျ အစညျးအဝေးတကျပွီးတော့ ညနပေိုငျးမှာ မွနျမာနိုငျငံကို ပွနျထှကျခှာသှားပါပွီ။ အာဆီယံခေါငျးဆောငျတှရေဲ့ သဘောဆန်ဒကို ပွောဆိုခဲ့ရလို့ ကြနေပျစရာပါပဲလို့ အငျဒိုနီးရှားသမ်မတကတော့ ပွောပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ မွနျမာ့အရေး လေ့လာသူတှကေတော့ ထူးထူးခွားခွား ရလဒျမထှကျခဲ့တဲ့ အစညျးအဝေးပါပဲလို့ သုံးသပျဝဖေနျပါတယျ။ မွနျမာ့လူ့အခှင့ျအရေးလှုပျရှားသူ ဦးအောငျမြိုးမငျးကတော့ အမြားမြှောျလင့ျထားသလို အောငျမွငျမှုရတဲ့ အစညျးအဝေးတရပျ ဖွဈမလာခဲ့ဘူးလို့ ဗှှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ဒီအစညျးအဝေးက ပထမဦးဆုံးကတော့ ထိပျသီးညီလာခံလို့ ပွောတယျ။ ဒါပမေယ့ျ နောကျပိုငျးတော့ အာဆီယံခေါငျးဆောငျ အစညျးအဝေး ဆိုပွီးတော့ သူတို့ နာမညျတပျတယျ။ ဒါဟာ ဆိုလိုတဲ့အခကြျက အာဆီယံရဲ့ လုပျပိုငျခှင့ျ တဆင့ျနိမ့ျသှားတဲ့သဘော။ နောကျတခါ အခုထှကျလာတဲ့ဟာတခုက အာဆီယံ တခုလုံးက ထုတျပွနျတဲ့ ထုတျပွနျခကြျမြိုး မဟုတျဘဲနဲ့ နိုငျငံအလိုကျ ထှကျတဲ့အရာမြိုး ဖွဈနတောတခုက ဒုတိယ သိပျပွီးတော့ အားမကောငျးဘူး။ နောကျတခုကတော့ ဒီလိုမြိုး တောငျးဆိုခကြျကို အစောကွီးတညျးက အငျဒိုနီးရှားနိုငျငံတို့ ဘာတို့က တောငျးထားပွီးသား။ ဒါနဲ့ပတျသကျပွီး မငျးအောငျလှိုငျကိုယျတိုငျ လာထားပမေယ့ျ ဒါနဲ့ပတျသကျပွီး ဘယျလိုလုပျဆောငျမလဲ ဆိုတဲ့ ကတိစကား မရခွငျး၊ ဒါတှေ ဘယျလိုလုပျဆောငျမလဲ၊ ဘယျလောကျအထိ ပူးပေါငျးလုပျဆောငျမလဲ ဆိုတဲ့ အခကြျတှေ မရခွငျးက အောငျမွငျသင့ျသလောကျ မအောငျမွငျသော အစညျးအဝေးတရပျလို့ပဲ ကနြောျ သုံးသပျခငြျပါတယျ။”
ကိုသားညှန့ျဦး - ကုလသမဂ်ဂ အပါအဝငျ နိုငျငံတောျတောျမြားမြားက အာဆီယံက အခုလို မွနျမာ့အရေးမှာ ကွားဝငျညှိနှိုငျးပေးဖို့ တောျတောျလေး မြှောျလင့ျနကွေတယျခငျဗြ။ အာဆီယံ ကိုယျစားလှယျအဖှဲ့ မွနျမာနိုငျငံ သှားနိုငျဖို့လညျး မြှောျလင့ျနတောမြိုး ရှိပါတယျ။ အဲဒီတော့ ဒီမြှောျလင့ျခကြျတှကေ တကယျပဲ အရာရောကျရဲ့လား။
ဦးအောငျမြိုးမငျး - “အာဆီယံရဲ့ သမိုငျးကွောငျးပဲကွည့ျကွည့ျ၊ အာဆီယံရဲ့ လုပျပိုငျခှင့ျပဲကွည့ျကွည့ျ၊ သူတို့ရဲ့ မူဝါဒပဲကွည့ျကွည့ျ ထိထိရောကျရောကျ လုပျနိုငျမယျလို့ ကနြောျ မယုံကွညျဘူး။ အာဆီယံတခုကိုပဲ ကနြောျတို့ အားကိုးလို့ မရပါဘူး။ အာဆီယံနဲ့ ကုလသမဂ်ဂ ဘယျလိုမြိုး ပူးပေါငျးဆောငျရှကျနိုငျမလဲ၊ အဲလိုမြိုး ပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှုက ပိုမိုပွီးတော့ အရေးကွီးမယျ။ သူတလူ ငါတမငျး လုပျနလေို့ မရဘူး။ ဒါပမေယ့ျ ဘယျလောကျအထိ ပွညျပမှာပဲလုပျလုပျ ပွညျတှငျးအားကလညျး အရေးကွီးပါတယျ။ ပွညျတှငျးကလူတှေ သှေးအေးသှားလို့ရှိရငျ ပွညျပရဲ့ အာရုံစိုကျမှုလညျး နညျးသှားတဲ့အတှကျ အပွနျအလှနျပေါ့ဗြာ၊ ပွညျတှငျးမှာရှိတဲ့လူတှရေဲ့ အားကောငျးခကြျလညျး လိုအပျတယျ။ အာဆီယံ အနနေဲ့လညျး သူ သီးသန့ျလုပျတာ မဟုတျဘဲနဲ့ တခွား နိုငျငံတကာနဲ့ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျပွီးတော့ လုပျဆောငျမှ ပိုပွီးတော့ အကြိုးရှိပါလိမ့ျမယျ။”
အစညျအဝေးတကျလာတဲ့ မလေးရှားဝနျကွီးခြုပျကတော့ မွနျမာနိုငျငံတှငျး လူသတျ အကွမျးဖကျမှုတှကေို ရပျပွီး ဖမျးထားသူတှကေို ပွနျလှှတျပေးဖို့ တောငျးဆိုပါတယျ။ စငျကာပူဝနျကွီးခြုပျ Lee Hsien Loong ကတော့ အစညျအးဝေးတကျလာတဲ့ ဗိုလျခြုပျမှူးကွီးမငျးအောငျလှိုငျ အနနေဲ့ သူတို့ရဲ့ စိုးရိမျခကြျတှကေို နားထောငျပွီး အာဆီယံအသငျးကွီးရဲ့ အပွုသဘောဆောငျတဲ့ အခနျးကဏ်ဍကိုလညျး ငွငျးပယျမှု မလုပျခဲ့ဘူးလို့ CNA စငျကာပူသတငျးဌာနနဲ့ တှေ့ဆုံမှုမှာ ပွောခဲ့ပါတယျ။ အစညျးအဝေးမှာတော့ ထိုငျးနဲ့ ဖိလဈပိုငျက နိုငျငံအကွီးအကဲတှေ မတကျရောကျဘဲ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးတှပေဲ စလှေှတျခဲ့ပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ ဖဖေောျဝါရီလ ၁ ရကျနေ့ စဈတပျက အာဏာသိမျးပွီးတဲ့နောကျ ဆန်ဒပွမှုတှနေဲ့ အကွမျးဖကျ ဖွိုခှဲမှုတှကွေောင့ျ နိုငျငံတကာရဲ့ စိုးရိမျမှုတှေ ထှကျပေါျလာရာမှာ အာဆီယံခေါငျးဆောငျတှေ အနနေဲ့ မွနျမာနိုငျငံနဲ့ ပတျသကျလို့ ပထမဆုံးအကွိမျ တှေ့ဆုံမှု ဖွဈပါတယျ။ အစညျးအဝေး ဘေးပနျးမှာတော့ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ ကုလသမဂ်ဂ အထူးကိုယျစားလှယျ Christine Schraner Burgener လညျး အငျဒိုနီးရှားကို ရောကျရှိနပွေီး အစညျးအဝေး မတိုငျခငျမှာ အာဆီယံ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးတခြို့နဲ့ မွနျမာ့အရေး ဆှေးနှေးတာတှေ ရှိခဲ့ပါတယျ။ အာဆီယံခေါငျးဆောငျမြား အစညျးအဝေး ကငြျးပနခြေိနျ အစညျးအဝေးခနျးမ အပွငျမှာတော့ ဆန်ဒပွသူ ၅၀ ခန့ျက မွနျမာစဈကောငျစီကို ရှုတျခတြဲ့ စာတနျးတှေ ကိုငျဆောငျပွီး ဆန်ဒပွတာတှေ ရှိခဲ့ပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံထဲမှာတော့ ဖားကန့ျနဲ့ ထားဝယျဘကျမှာ စဈအာဏာသိမျး ဆန်ဒပွမှုတှေ ဆကျရှိနပေါတယျ။ ဖားကန့ျမှာတော့ အမြိုးသားညီညှတျရေးအစိုးရကို ထောကျခံတဲ့ စာတနျးတှကေို ကိုငျဆောငျပွီး ဆန်ဒပွကွတာပါ။ အလားတူပဲ မန်တလေးမွို့မှာလညျး ကြောငျးသားသမဂ်ဂတှကေ ဦးဆောငျတဲ့ ဆန်ဒပွပှဲတှေ ဆကျရှိနပွေီး လုံခွုံရေးတပျတှေ မလာခငျမှာ လူစုခှဲခဲ့ကွပါတယျ။ ရနျကုနျမှာတော့ စမျးခြောငျး၊ လှိုငျ၊ ကမာရှတျ၊ သာကတေ နရောတခြို့မှာ ဆန်ဒပွမှုတခြို့ ရှိခဲ့ပမေယ့ျ အခြိနျခဏတာ ပွုလုပျခဲ့ကွခွငျး ဖွဈပါတယျ။
