(Zawgyi/Unicode)
ရှေးဟောင်းမြို့တော်ပုဂံဒေသရှိ နာမည်ကြီး စေတီပုထိုး ၁၇ ဆူကို ဒီနေ့ကစပြီး ဝင်ရောက်ဖူးမြော်ခွင့် ပိတ်လိုက်သလို အနီးအနားက ဈေးဆိုင်တွေကိုပါ ရောင်းချခွင့်တွေ ပိတ်လိုက်တဲ့အကြောင်း မမေခ ပြောပြပေးပါမယ်။
ရှေးဟောင်းမြို့တော် ပုဂံဒေသရှိ နာမည်ကြီး စေတီပုထိုး ၁၇ဆူကို ဝင်ရောက်ဖူးမြော်ခွင့် မပြုဖို့နဲ့ ဒေသခံဈေးသည်တွေ ရောင်းချခြင့်တွေကိုပါ ကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှု ထိန်းချုပ်တဲ့အနေနဲ့ ပိတ်လိုက်တာဖြစ်ကြောင်း ဒေသခံ တဦးဖြစ်တဲ့ ဦးမောင်မောင်ဦးက ပြောပါတယ်။
“ဘုရားဘေးက ဈေးဆိုင်တွေကိုတော့ ခရိုင်စည်ပင်ရဲ့ ညွန်ကြားချက်အရ ပိတ်ပါဆိုတဲ့ စာကတော့ ထွက်တယ်။ စာကတော့ အခုပိတ်လိုက်တဲ့ ၁၇ဆူ ရဲ့ ဘေးက စားသောက်ဆိုင် အမှတ်တရပစ္စည်းတွေ အရောင်းဆိုင်အကုန်လုံးကို ပိတ်ခိုင်းထားတဲ့ စာကတော့ ထွက်တယ်။”
တရားဝင် ဖွင့်ခွင့်မပေးသေးတဲ့ ဘုရားတွေမှာ ဧည့်သည်တွေနဲ့ စည်ကားလာနေတာကြောင့် ကျန်းမာရေးအတွက် စိုးရိမ်တာကြောင့် ပိတ်ထားဖို့ ညွှန်ကြားခဲ့တာ ဖြစ်ကြောင်းလည်း ပုဂံရှေးဟောင်းအမွေအနှစ် ထိန်းသိမ်းရေးကော်မတီ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး စီမံကိန်းနှင့်ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး ဦးမြတ်သူကို ကိုးကားပြီး ပြည်တွင်းသတင်းတချို့က ဖော်ပြခဲ့ကြတာပါ။
ဒါပေမဲ့လည်း COVID-19 ကပ်ရောဂါ ကာလမှာ သွားလာလှုပ်ရှားမှုတွေ ကန့်သတ်ထားတာကြောင့် ဝင်ငွေထိခိုက်နေတဲ့ ဒေသခံတွေကတော့ အခုညွှန်ကြားချက်ကြောင့် အခက်အခဲ ဖြစ်နေရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ပုဂံဒေသခံ ဦးမောင်မောင်ဦးကတော့ ကျန်းမာရေးအတွက် ကာကွယ်ရေး အစီအမံတွေနဲ့ ခွင့်ပြုမယ်ဆိုရင် ဖြစ်နိုင်တဲ့နည်းလမ်းတွေ ရှိတယ်လို့ မြင်ပါတယ်။
“သူတို့ပြောတာကတော့ ကျန်းမာရေးကြောင့် ပိတ်တာလို့ ပြောပေမယ့် တကယ်တမ်းကတော့အလုပ်မလုပ်ချင်တာ။ ပြောရမယ်ဆိုရင် ခြေထောက်နဲ့ ဝယ်လာတဲ့ ဖိနပ်ကမတော်လို့ ခြေထောက်ဖြတ်ရတဲ့သဘော သူတို့လုပ်တာ။ အဓိက အခြေခံလူတန်းစားတွေကို ကြည့်မယ်ဆို လုပ်ရတာအများကြီးရှိတယ်။ ဥပမာ ဘုရားတဆူကို တချိန်ထဲမှာ လူတရာကျော် သွင်းမယ်။ သွင်းနိုင်အောင် Volunteer တွေခေါ်လိုက်။ကျနော်တို့ ပုဂံမှာအများကြီး ရှိတယ် အဲဒါမျိုးတွေ တာဝန်ရှိတဲ့သူတွေကနေပြီးတော့ ကျပ်ကျပ်မတ်မတ်နဲ့ လူတွေ ဒီလိုမစုရဘူး ဒီလိုမသွားရဘူး ကားတွေဆိုရင်လည်း ဘယ်လောက်ဆိုရင် ဝင်ခွင့်ပေးမယ် ဆိုတာမျိုးတွေလည်း လုပ်လိုက်ရင် အဆင်ပြေနိုင်မယ့်ဟာတွေ ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲလိုမျိုးပြည်သူအပေါ်ကို စေတနာရှိရှိမလုပ်ပေးချင်ဘူးဒ ပြီးတော့ ပိတ်လိုက်ပြီဆိုတဲ့ သဘောမျိုးတွေလည်း ရှိတယ် ”
ပိတ်ထားဖို့ ညွှန်ကြားခဲ့တဲ့ ပုဂံစေတီပုထိုး ၁၇ ဆူထဲမှာတော့ အာနန္ဒာ၊ သဗ္ဗုညု၊ ဂေါဓောပလ္လင်၊ ထီးလိုမင်းလို၊ ဓမ္မရံကြီး၊ ရွှေဆံတော် စတဲ့ လူသိများထင်ရှားရှိတဲ့ ဘုရားတွေလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ ညွှန်ကြားချက်နဲ့ ပတ်သက်လို့ ပုဂံယဉ်ကျေးမှု ဌာနကို ဆက်သွယ်ရာမှာတော့ စေတီပုထိုး ၁၇ဆူ ပိတ်လိုက်ကြောင်း အတည်ပြုပေမယ့် တာဝန်ခံမရှိတာကြောင့် အသေးစိတ်မပြောနိုင်ကြောင်း ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်တဦး လည်းဖြစ်၊ ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းဒုဥက္ကဌ ဦးခင်အောင်ထွန်း ကတော့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းအပေါ် သက်ရောက်မှု မရှိအောင် တာဝန်ရှိသူတွေအနေနဲ့ စနစ်တကျ စီမံခန့်ခွဲစေချင်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“ ဒါကြောင့် impact (ရိုက်ခတ်မှု) တော့ရှိတာယ်။ ဒီအပိုင်းက ဘုရားတွေဆိုတာက လူတွေဝင်ကြတယ်။ အစောပိုင်းထဲက ဒီလိုဝင်မယ်ဆိုရင် Temperature တိုင်းဖို့ ၊ လက်ဆေးဖို့ ၊ လူအရေအတွက် အကန့်အသတ်နဲ့ ပေါ့လေ သဘောက ဒီအထဲကို ၂၀၀ ပဲ ပေးဝင်တယ်ဆိုရင်၂၀ ထွက်သွားမှ နောက်လူ ၂၀ ပေးဝင်ဖို့ ဒါတွေကို ပြင်ဆင်လုပ်ထားသင့်တာပေါ့နော်။ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အားနည်းတာတွေ ခေတ်အဆက်ဆက် ကျနော်တို့ ကြုံလာခဲ့ရတဲ့ ပုံစံပေါ့ဗျာ ဒါတွေအားနည်းတာပေါ့။ကိုဗစ်နဲ့ ယှဉ်တွဲ နေထိုင်သွားရမှာပဲ။ ကျနော်တို့ အိမ်နီးနားချင်းနိုင်ငံတွေလည်း ဖြစ်နေတယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့ သတိထားမိပါတယ်။ကိုဗစ်ကြောင့် မသေဘဲ၊ ငတ်လို့ သေနိုင်တယ် သဘောပြောပြတာပါ။ စကားလုံးတော့ နည်းနည်းရိုင်းသွားတာပေါ့လေ။ ဒါက အန္တရာယ်ကြီးလို့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေကို ပိတ်ထားလို့ မရဘူးပေါ့နော် ဒီနေရာမှာ သေသေချာချာ လျှောက်လှမ်းနိုင်ဖို့ အရေးကြီးတာပေါ့နော်။”
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်သူ ပထမဆုံးလူနာကို အတည်ပြုခဲ့ပြီး နောက်တလဖြစ်တဲ့ ဧပြီလထဲမှာပဲ ခရီးသွားတွေနဲ့ စည်ကားလေ့ရှိတဲ့ ပုဂံဒေသမှာလည်း ဧည့်သည်တွေ လည်ပတ်ခွင့်၊ ဈေးရောင်းချခွင့်တွေကို ပိတ်လိုက်တာပါ။ ဒါပေမဲ့လည်း မြန်မာနိုင်ငံတွင်းမှာ ကူးစက်မှုတွေ မတွေ့ရသလောက် လျော့နည်းလာချိန်မှာပဲ ဇူလိုင်လကစလို့ ပုဂံဒေသက ဘုရားတချို့က တာဝန်ရှိသူ ဂေါပကအဖွဲ့တွေက တဖြည်းဖြည်းချင်း ပြန်လည်ခွင့်ပြုပေးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
..................
ကိုဗဈကွောင့ျ ပုဂံကရှေးဟောငျးဘုရားတခြို့ ဝငျရောကျခှင့ျပိတျ
(Unicode)
ရှေးဟောငျးမွို့တောျပုဂံဒသေရှိ နာမညျကွီး စတေီပုထိုး ၁၇ ဆူကို ဒီနေ့ကစပွီး ဝငျရောကျဖူးမွောျခှင့ျ ပိတျလိုကျသလို အနီးအနားက ဈေးဆိုငျတှကေိုပါ ရောငျးခခြှင့ျတှေ ပိတျလိုကျတဲ့အကွောငျး မမခေ ပွောပွပေးပါမယျ။
ရှေးဟောငျးမွို့တောျပုဂံဒသေရှိ နာမညျကွီး စတေီပုထိုး ၁၇ဆူကို ဝငျရောကျဖူးမွောျခှင့ျ မပွုဖို့နဲ့ ဒသေခံဈေးသညျတှေ ရောငျးခခြွင့ျတှကေိုပါ ကပျရောဂါ ကူးစကျမှု ထိနျးခြုပျတဲ့အနနေဲ့ ပိတျလိုကျတာဖွဈကွောငျး ဒသေခံ တဦးဖွဈတဲ့ ဦးမောငျမောငျဦးက ပွောပါတယျ။
“ဘုရားဘေးက ဈေးဆိုငျတှကေိုတော့ ခရိုငျစညျပငျရဲ့ ညှနျကွားခကြျအရ ပိတျပါဆိုတဲ့ စာကတော့ ထှကျတယျ။ စာကတော့ အခုပိတျလိုကျတဲ့ ၁၇ဆူ ရဲ့ ဘေးက စားသောကျဆိုငျ အမှတျတရပစ်စညျးတှေ အရောငျးဆိုငျအကုနျလုံးကို ပိတျခိုငျးထားတဲ့ စာကတော့ ထှကျတယျ။”
တရားဝငျ ဖှင့ျခှင့ျမပေးသေးတဲ့ ဘုရားတှမှော ဧည့ျသညျတှနေဲ့ စညျကားလာနတောကွောင့ျ ကနြျးမာရေးအတှကျ စိုးရိမျတာကွောင့ျ ပိတျထားဖို့ ညှှနျကွားခဲ့တာ ဖွဈကွောငျးလညျး ပုဂံရှေးဟောငျးအမှအေနှဈ ထိနျးသိမျးရေးကောျမတီ ဒုတိယဥက်ကဋ်ဌ၊ မန်တလေးတိုငျးဒသေကွီး စီမံကိနျးနှင့ျဘဏ်ဍာရေးဝနျကွီး ဦးမွတျသူကို ကိုးကားပွီး ပွညျတှငျးသတငျးတခြို့က ဖောျပွခဲ့ကွတာပါ။
ဒါပမေဲ့လညျး COVID-19 ကပျရောဂါ ကာလမှာ သှားလာလှုပျရှားမှုတှေ ကန့ျသတျထားတာကွောင့ျ ဝငျငှထေိခိုကျနတေဲ့ ဒသေခံတှကေတော့ အခုညှှနျကွားခကြျကွောင့ျ အခကျအခဲ ဖွဈနရေတယျလို့ ပွောပါတယျ။ ပုဂံဒသေခံ ဦးမောငျမောငျဦးကတော့ ကနြျးမာရေးအတှကျ ကာကှယျရေး အစီအမံတှနေဲ့ ခှင့ျပွုမယျဆိုရငျ ဖွဈနိုငျတဲ့နညျးလမျးတှေ ရှိတယျလို့ မွငျပါတယျ။
“သူတို့ပွောတာကတော့ ကနြျးမာရေးကွောင့ျ ပိတျတာလို့ ပွောပမေယ့ျ တကယျတမျးကတော့အလုပျမလုပျခငြျတာ။ ပွောရမယျဆိုရငျ ခွထေောကျနဲ့ ဝယျလာတဲ့ ဖိနပျကမတောျလို့ ခွထေောကျဖွတျရတဲ့သဘော သူတို့လုပျတာ။ အဓိက အခွခေံလူတနျးစားတှကေို ကွည့ျမယျဆို လုပျရတာအမြားကွီးရှိတယျ။ ဥပမာ ဘုရားတဆူကို တခြိနျထဲမှာ လူတရာကြောျ သှငျးမယျ။ သှငျးနိုငျအောငျ Volunteer တှခေေါျလိုကျ။ကနြောျတို့ ပုဂံမှာအမြားကွီး ရှိတယျ အဲဒါမြိုးတှေ တာဝနျရှိတဲ့သူတှကေနပွေီးတော့ ကပြျကပြျမတျမတျနဲ့ လူတှေ ဒီလိုမစုရဘူး ဒီလိုမသှားရဘူး ကားတှဆေိုရငျလညျး ဘယျလောကျဆိုရငျ ဝငျခှင့ျပေးမယျ ဆိုတာမြိုးတှလေညျး လုပျလိုကျရငျ အဆငျပွနေိုငျမယ့ျဟာတှေ ရှိပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ အဲလိုမြိုးပွညျသူအပေါျကို စတေနာရှိရှိမလုပျပေးခငြျဘူးဒ ပွီးတော့ ပိတျလိုကျပွီဆိုတဲ့ သဘောမြိုးတှလေညျး ရှိတယျ ”
ပိတျထားဖို့ ညှှနျကွားခဲ့တဲ့ ပုဂံစတေီပုထိုး ၁၇ ဆူထဲမှာတော့ အာနန်ဒာ၊ သဗ်ဗုညု၊ ဂေါဓောပလ်လငျ၊ ထီးလိုမငျးလို၊ ဓမ်မရံကွီး၊ ရှှဆေံတောျ စတဲ့ လူသိမြားထငျရှားရှိတဲ့ ဘုရားတှလေညျး ပါဝငျပါတယျ။ ညှှနျကွားခကြျနဲ့ ပတျသကျလို့ ပုဂံယဉျကြေးမှု ဌာနကို ဆကျသှယျရာမှာတော့ စတေီပုထိုး ၁၇ဆူ ပိတျလိုကျကွောငျး အတညျပွုပမေယ့ျ တာဝနျခံမရှိတာကွောင့ျ အသေးစိတျမပွောနိုငျကွောငျး ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
ဟိုတယျလုပျငနျးရှငျတဦး လညျးဖွဈ၊ ဟိုတယျလုပျငနျးရှငျမြား အသငျးဒုဥက်ကဌ ဦးခငျအောငျထှနျး ကတော့ ခရီးသှားလုပျငနျးအပေါျ သကျရောကျမှု မရှိအောငျ တာဝနျရှိသူတှအေနနေဲ့ စနဈတကြ စီမံခန့ျခှဲစခေငြျတယျလို့ ပွောပါတယျ။
“ ဒါကွောင့ျ impact (ရိုကျခတျမှု) တော့ရှိတာယျ။ ဒီအပိုငျးက ဘုရားတှဆေိုတာက လူတှဝေငျကွတယျ။ အစောပိုငျးထဲက ဒီလိုဝငျမယျဆိုရငျ Temperature တိုငျးဖို့ ၊ လကျဆေးဖို့ ၊ လူအရအေတှကျ အကန့ျအသတျနဲ့ ပေါ့လေ သဘောက ဒီအထဲကို ၂၀၀ ပဲ ပေးဝငျတယျဆိုရငျ၂၀ ထှကျသှားမှ နောကျလူ ၂၀ ပေးဝငျဖို့ ဒါတှကေို ပွငျဆငျလုပျထားသင့ျတာပေါ့နောျ။ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှု အားနညျးတာတှေ ခတျေအဆကျဆကျ ကနြောျတို့ ကွုံလာခဲ့ရတဲ့ ပုံစံပေါ့ဗြာ ဒါတှအေားနညျးတာပေါ့။ကိုဗဈနဲ့ ယှဉျတှဲ နထေိုငျသှားရမှာပဲ။ ကနြောျတို့ အိမျနီးနားခငြျးနိုငျငံတှလေညျး ဖွဈနတေယျဆိုတာ ကနြောျတို့ သတိထားမိပါတယျ။ကိုဗဈကွောင့ျ မသဘေဲ၊ ငတျလို့ သနေိုငျတယျ သဘောပွောပွတာပါ။ စကားလုံးတော့ နညျးနညျးရိုငျးသှားတာပေါ့လေ။ ဒါက အန်တရာယျကွီးလို့ စီးပှားရေးလုပျငနျးတှကေို ပိတျထားလို့ မရဘူးပေါ့နောျ ဒီနရောမှာ သသေခြောခြာ လြှောကျလှမျးနိုငျဖို့ အရေးကွီးတာပေါ့နောျ။”
မွနျမာနိုငျငံမှာ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျသူ ပထမဆုံးလူနာကို အတညျပွုခဲ့ပွီး နောကျတလဖွဈတဲ့ ဧပွီလထဲမှာပဲ ခရီးသှားတှနေဲ့ စညျကားလေ့ရှိတဲ့ ပုဂံဒသေမှာလညျး ဧည့ျသညျတှေ လညျပတျခှင့ျ၊ ဈေးရောငျးခခြှင့ျတှကေို ပိတျလိုကျတာပါ။ ဒါပမေဲ့လညျး မွနျမာနိုငျငံတှငျးမှာ ကူးစကျမှုတှေ မတှေ့ရသလောကျ လြော့နညျးလာခြိနျမှာပဲ ဇူလိုငျလကစလို့ ပုဂံဒသေက ဘုရားတခြို့က တာဝနျရှိသူ ဂေါပကအဖှဲ့တှကေ တဖွညျးဖွညျးခငြျး ပွနျလညျခှင့ျပွုပေးခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။
