(Zawgyi/Unicode)
ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ပြန့်နှံ့မှုကြောင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအတွင်း ပိတ်မိနေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသား တွေထဲက ပြည်တော်ပြန်လိုသူ (၂၀၀)ကျော်ရှိတဲ့ အထဲမှာ ပထမဆုံးအသုတ်က တော့ သောကြာနေ့မှာ မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်ရောက်သ ွားပြီဖြစ်ကြောင်း ဝါရှင်တန် မြန်မာသံရုံးက ပြောပါတယ်။ ကပ်ရောဂါကာလအတွင်း အမေရိကန်ဗီဇာသက်တမ်းကျော်လွန် နေသူတွေရှိခဲ့ရင် ဒဏ်ကြေးဖြေ လျှော့ပေးတာမျိုးရှိအောင် အမေရိကန်အစိုးရ တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ ညှိနှိုင်း ဆောင်ရွက်နေကြောင်းလည်း မြန်မာသံအမတ်ကြီးက ပြောဆိုတဲ့ အကြောင်းကို ကို ဉာဏ်ဝင်းအောင် တင်ပြထားပါတယ်။
အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုကို အကြောင်းအမျိုးမျိုးနဲ့ ရောက်လာပြီး COVID-19 ကပ်ရောဂါကာလ ကြောင့် ပိတ်မိနေသူတွေ မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်ချင်တယ်ဆိုရင် အထူးလေယာဉ်တွေ စီစဉ်ပေးဖို့ရှိတာမို့ ဧပြီလ(၃၀) နောက်ဆုံးထားပြီး ဝါရှင်တန်ဒီစီ မြန်မာသံရုံးကို အကြောင်းကြားကြဖို့ သံရုံးက ကြိုတင် ကြေညာခဲ့တာပါ။
ဒီကြေညာချက်ကြောင့် မြန်မာသံရုံးကို စာရင်း ပေးသွင်းတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံကူးလက်မှတ် ကိုင်ဆောင်ထားသူ (၂၀၀)ကျော်ရှိပြီး သူတို့ထဲက (၆)ဦးကတော့ ပထမဆုံးအသုတ်အနေနဲ့ မေလ(၈)ရက် MAI လေယာဉ်နဲ့ မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်ရောက်သွားပြီဖြစ်ကြောင်း ဝါရှင်တန်သံရုံး မြန်မာသံအမတ်ကြီး ဦးအောင်လင်းက VOA မြန်မာပိုင်းကိုပြောပါတယ်။
“အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကို အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ရောက်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်ချင်ပါတယ်ဆိုပြီး ကျနော်တို့ကို ဆက်သွယ်လာပါတယ်။ လူဦးရေပေါင်း (၂၀၀)ကျော်လောက် ရှိပါတယ်။ အမေရိကန် ပြည်နယ်အသီးသီးမှာရှိနေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံကူးလက်မှတ် ကိုင်ဆောင်ထားတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေပါ။ အခုလောလောဆယ် မေ ၈ ရက်နေ့ ဆိုးလ်ကနေ ရန်ကုန်ကိုသွားမယ့် လေယာဉ်ပျံထဲမှာ အမေရိကန်ကပြန်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသား ၆ ယောက်ပါသွားတယ်လို့ သိရပါတယ်။”
အခုလို ပြည်တော်ပြန်ရာမှာ အမေရိကန်က နေ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၊ အင်ချွန်းလေဆိပ်အထိ မိမိအဆင်ပြေရာ လေကြောင်းလိုင်းနဲ့ သွားရတာ ဖြစ်ပြီး၊ အင်ချွန်း လေဆိပ်ကနေ ရန်ကုန်လေဆိပ်အထိကိုတော့ မြန်မာနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ပူးပေါင်းစီစဉ်မှုအရ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ မြန်မာလကြောင်းလိုင်း MAI ရဲ့ Relief Flight ကယ်ဆယ်ရေးလေယာဉ်ခရီးစဉ်အဖြစ် ခေါ်ဆောင်သ ွားတာဖြစ်ကြောင်းလည်း သံအမတ်ကြီးက ရှင်းပြပါတယ်။
လောလောဆယ် သောကြာနေ့ ခရီးစဉ်မှာ အမေရိကန်ပြန် မြန်မာ (၆) ဦးသာ လိုက်ပါခွင့်ရပေမဲ့ နောင်လာမယ့် ခရီးစဉ်တွေမှာ အခုထက်ပိုပြီး လိုက်ပါသ ွားနိုင်အောင် စီစဉ်နေကြောင်းလည်း သံအမတ်ကြီး ဦးအောင်လင်းက ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့က ဆိုးလ်မှာရှိတဲ့ မြန်မာသံရုံးနဲ့ အရင်ဆုံးညှိနှိုင်းပါတယ်။ ညှိနှိုင်းတဲ့အခါကျတော့ အမေရိကန်နိုင်ငံက လာမယ့် ခရီးသည်ပေါင်း ဘယ်နှယောက်ကိုတော့ လေယာဉ်ပျံလက်မှတ်အတွက် ခုံနေရာ စီစဉ်ပေးနိုင်တယ်လို့ သိရတာနဲ့ အဲဒီအရေတွက်ကိုမူတည်ပြီး ကျနော်တို့က ဦးစားပေး လိုက်ဖို့ စိစစ်ရွေးချယ်ထားတဲ့သူတွေကို အကြောင်းကြားပါတယ်။ အင်ချွန်းအထိ လေယာဉ်လက်မှတ် ဝယ်ပါ ၊ အင်ချွန်းကနေ မြန်မာနိုင်ငံကိုသွားမယ့် လေယာဉ်လက်မှတ် ရအောင်လို့ ကျနော်တို့က စာရင်းပေးထားပါမယ်။ ပေးထားရင် MAI ကိုဆက်သွယ်ပြီး လက်မှတ်ဝယ်ကြပါလို့ ကျနော်တို့က ပြောပါတယ်။ အခုလာမယ့် ခရီးစဉ်တွေမှာ ၆ ယောက်မကတော့ နေရာရနိုင်ဖို့ ကျနော်တို့ ပြောထားပါတယ်။”
ပြည်ပကိုရောက်ပြီး နိုင်ငံခြား တိုင်းပြည်တွေမှာ ပိတ်မိနေကြတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသား အများအပြားရှိပြီး ပြည်တော်ပြန်လိုကြ ပေမယ့် မြန်မာနိုင်ငံက စေလွှတ်ပေးတဲ့ ကယ်ဆယ်ရေးလေယာဉ် အရေအတွက် အကန့်အသတ်ရှိနေပါတယ်။ ခုလို ပြည်တော်ပြန်ရမယ့်အချိန် စောင့်ဆိုင်းရင်း မမျှော်လင့်ပဲ အမေရိကန်ဗီဇာ သက်တမ်းကုန်သွားသူတွေ ဒဏ်ကြေးပေးဆောင်ရတာမျိုး မဖြစ်ရအောင် အမေရိကန်အမိမြေလုံခြုံရေး ဝန်ကြီးဌာန၊ လူဝင်မှု ကြီးကြပ်ရေးဌာနတွေနဲ့ မြန်မာသံရုံးက ညှိနှိုင်းဆောင်ရ ွက်နေကြောင်း မြန်မာသံအမတ်ကြီး ဦးအောင်လင်းက ရှင်းပြပါတယ်။
“ တချို့လူတွေက ဒီမှာ ဧည့်သည်အနေနဲ့ လာတဲ့အခါကျတော့ သူတို့ နေထိုင်ခွင့်က အရမ်းကြာသွားမယ် ဆိုလို့ရှိရင် ၊ နေထိုင်ခွင့်ကို ကျော်လွန်သွားတဲ့ အခါကျရင် အပြစ်ဒဏ်မခံရအောင် သက်သက်ညှာညှာ စဉ်းစားပေးပါဆိုပြီးတော့ ကျနော်တို့အနေနဲ့ အမေရိကန် Homeland Security Department က Immigration ဌာနကိုလည်း ကျနော်တို့ အသိပေးထားပါတယ်။ အမေရိကန် အာဏာပိုင်တွေကိုလည်းပဲ ကျနော်တို့ ပြောထားတာ ရှိပါတယ်။ ဒီဥစ္စာနဲ့ပတ်သက်လို့ ပြန်ပြီးစိစစ်ပေးပါမယ်လို့ သူတို့က ပြောပါတယ်။”
အင်ချွန်းနိုင်ငံတကာ လေဆိပ်ကနေ ရန်ကုန်အထိ ပြန်ခေါ်ဆောင်သွားမယ့် Relief Flight လေယာဉ်ခရီးစဉ်တွေကတော့ အပတ်စဉ် သောကြာနေ့တိုင်း ရှိပြီး လောလောဆယ် မေလ(၁၅) (၂၂) (၂၉) တွေမှာ ပျံသန်းဖို့ စီစဉ်ထားကြောင်း သံရုံးထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖေါ်ပြပါတယ်။
အမေရိကန် အပါအဝင် နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်တွေ ကနေ မြန်မာပြည်ကို ပြန်လာကြမယ့် မြန်မာနိုင်ငံသား တွေဟာ သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းပြည်က မထွက်ခွာခင် COVID-19 နဲ့ပတ်သက်လို့ ကျန်းမာရေး ကောင်းမွန်ကြောင်း ထောက်ခံစာလိုအပ်သလို၊ အင်ချွန်းလေဆိပ်မှာလည်း ကျန်းမာရေး စစ်ဆေးခံရမှာဖြစ်ပြီး ရန်ကုန်လေဆိပ်ကို ရောက်ပြီးတာနဲ့ အစိုးရက သတ်မှတ်ထားတဲ့ Facility Quarantine နေရာတွေမှာ (၂၁)ရက် ၊ နေအိမ်မှာ စောင့်ကြည့် နေထိုင်ကာလ (၇)ရက် စုစုပေါင်း (၂၈)ရက် သီးခြား နေထိုင်ရမှာ ဖြစ်ကြောင်း သံရုံးရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖေါ်ပြထားပါတယ်။
.................
ကိုဗဈကွောင့ျ ကနျ မှာ ပိတျမိနသေူ မွနျမာတခြို့ သံရုံးအကူအညီနဲ့ ရနျကုနျစရောကျ
(Unicode)
ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျပွန့ျနှံ့မှုကွောင့ျ အမရေိကနျပွညျထောငျစုအတှငျး ပိတျမိနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံသား တှထေဲက ပွညျတောျပွနျလိုသူ (၂၀၀)ကြောျရှိတဲ့ အထဲမှာ ပထမဆုံးအသုတျက တော့ သောကွာနေ့မှာ မွနျမာနိုငျငံကို ပွနျရောကျသ ှားပွီဖွဈကွောငျး ဝါရှငျတနျ မွနျမာသံရုံးက ပွောပါတယျ။ ကပျရောဂါကာလအတှငျး အမရေိကနျဗီဇာသကျတမျးကြောျလှနျ နသေူတှရှေိခဲ့ရငျ ဒဏျကွေးဖွေ လြှော့ပေးတာမြိုးရှိအောငျ အမရေိကနျအစိုးရ တာဝနျရှိသူတှနေဲ့ ညှိနှိုငျး ဆောငျရှကျနကွေောငျးလညျး မွနျမာသံအမတျကွီးက ပွောဆိုတဲ့ အကွောငျးကို ကို ဉာဏျဝငျးအောငျ တငျပွထားပါတယျ။
အမရေိကနျ ပွညျထောငျစုကို အကွောငျးအမြိုးမြိုးနဲ့ ရောကျလာပွီး COVID-19 ကပျရောဂါကာလ ကွောင့ျ ပိတျမိနသေူတှေ မွနျမာနိုငျငံကို ပွနျခငြျတယျဆိုရငျ အထူးလယောဉျတှေ စီစဉျပေးဖို့ရှိတာမို့ ဧပွီလ(၃၀) နောကျဆုံးထားပွီး ဝါရှငျတနျဒီစီ မွနျမာသံရုံးကို အကွောငျးကွားကွဖို့ သံရုံးက ကွိုတငျ ကွညောခဲ့တာပါ။
ဒီကွညောခကြျကွောင့ျ မွနျမာသံရုံးကို စာရငျး ပေးသှငျးတဲ့ မွနျမာနိုငျငံကူးလကျမှတျ ကိုငျဆောငျထားသူ (၂၀၀)ကြောျရှိပွီး သူတို့ထဲက (၆)ဦးကတော့ ပထမဆုံးအသုတျအနနေဲ့ မလေ(၈)ရကျ MAI လယောဉျနဲ့ မွနျမာနိုငျငံကို ပွနျရောကျသှားပွီဖွဈကွောငျး ဝါရှငျတနျသံရုံး မွနျမာသံအမတျကွီး ဦးအောငျလငျးက VOA မွနျမာပိုငျးကိုပွောပါတယျ။
“အမရေိကနျပွညျထောငျစုကို အကွောငျးအမြိုးမြိုးကွောင့ျ ရောကျနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ မွနျမာနိုငျငံကို ပွနျခငြျပါတယျဆိုပွီး ကနြောျတို့ကို ဆကျသှယျလာပါတယျ။ လူဦးရပေေါငျး (၂၀၀)ကြောျလောကျ ရှိပါတယျ။ အမရေိကနျ ပွညျနယျအသီးသီးမှာရှိနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံကူးလကျမှတျ ကိုငျဆောငျထားတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှပေါ။ အခုလောလောဆယျ မေ ၈ ရကျနေ့ ဆိုးလျကနေ ရနျကုနျကိုသှားမယ့ျ လယောဉျပြံထဲမှာ အမရေိကနျကပွနျတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသား ၆ ယောကျပါသှားတယျလို့ သိရပါတယျ။”
အခုလို ပွညျတောျပွနျရာမှာ အမရေိကနျက နေ တောငျကိုရီးယားနိုငျငံ၊ အငျခြှနျးလဆေိပျအထိ မိမိအဆငျပွရော လကွေောငျးလိုငျးနဲ့ သှားရတာ ဖွဈပွီး၊ အငျခြှနျး လဆေိပျကနေ ရနျကုနျလဆေိပျအထိကိုတော့ မွနျမာနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာနရဲ့ ပူးပေါငျးစီစဉျမှုအရ အပွညျပွညျဆိုငျရာ မွနျမာလကွောငျးလိုငျး MAI ရဲ့ Relief Flight ကယျဆယျရေးလယောဉျခရီးစဉျအဖွဈ ခေါျဆောငျသ ှားတာဖွဈကွောငျးလညျး သံအမတျကွီးက ရှငျးပွပါတယျ။
လောလောဆယျ သောကွာနေ့ ခရီးစဉျမှာ အမရေိကနျပွနျ မွနျမာ (၆) ဦးသာ လိုကျပါခှင့ျရပမေဲ့ နောငျလာမယ့ျ ခရီးစဉျတှမှော အခုထကျပိုပွီး လိုကျပါသ ှားနိုငျအောငျ စီစဉျနကွေောငျးလညျး သံအမတျကွီး ဦးအောငျလငျးက ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့က ဆိုးလျမှာရှိတဲ့ မွနျမာသံရုံးနဲ့ အရငျဆုံးညှိနှိုငျးပါတယျ။ ညှိနှိုငျးတဲ့အခါကတြော့ အမရေိကနျနိုငျငံက လာမယ့ျ ခရီးသညျပေါငျး ဘယျနှယောကျကိုတော့ လယောဉျပြံလကျမှတျအတှကျ ခုံနရော စီစဉျပေးနိုငျတယျလို့ သိရတာနဲ့ အဲဒီအရတှေကျကိုမူတညျပွီး ကနြောျတို့က ဦးစားပေး လိုကျဖို့ စိစဈရှေးခယြျထားတဲ့သူတှကေို အကွောငျးကွားပါတယျ။ အငျခြှနျးအထိ လယောဉျလကျမှတျ ဝယျပါ ၊ အငျခြှနျးကနေ မွနျမာနိုငျငံကိုသှားမယ့ျ လယောဉျလကျမှတျ ရအောငျလို့ ကနြောျတို့က စာရငျးပေးထားပါမယျ။ ပေးထားရငျ MAI ကိုဆကျသှယျပွီး လကျမှတျဝယျကွပါလို့ ကနြောျတို့က ပွောပါတယျ။ အခုလာမယ့ျ ခရီးစဉျတှမှော ၆ ယောကျမကတော့ နရောရနိုငျဖို့ ကနြောျတို့ ပွောထားပါတယျ။”
ပွညျပကိုရောကျပွီး နိုငျငံခွား တိုငျးပွညျတှမှော ပိတျမိနကွေတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသား အမြားအပွားရှိပွီး ပွညျတောျပွနျလိုကွ ပမေယ့ျ မွနျမာနိုငျငံက စလှေှတျပေးတဲ့ ကယျဆယျရေးလယောဉျ အရအေတှကျ အကန့ျအသတျရှိနပေါတယျ။ ခုလို ပွညျတောျပွနျရမယ့ျအခြိနျ စောင့ျဆိုငျးရငျး မမြှောျလင့ျပဲ အမရေိကနျဗီဇာ သကျတမျးကုနျသှားသူတှေ ဒဏျကွေးပေးဆောငျရတာမြိုး မဖွဈရအောငျ အမရေိကနျအမိမွလေုံခွုံရေး ဝနျကွီးဌာန၊ လူဝငျမှု ကွီးကွပျရေးဌာနတှနေဲ့ မွနျမာသံရုံးက ညှိနှိုငျးဆောငျရ ှကျနကွေောငျး မွနျမာသံအမတျကွီး ဦးအောငျလငျးက ရှငျးပွပါတယျ။
“ တခြို့လူတှကေ ဒီမှာ ဧည့ျသညျအနနေဲ့ လာတဲ့အခါကတြော့ သူတို့ နထေိုငျခှင့ျက အရမျးကွာသှားမယျ ဆိုလို့ရှိရငျ ၊ နထေိုငျခှင့ျကို ကြောျလှနျသှားတဲ့ အခါကရြငျ အပွဈဒဏျမခံရအောငျ သကျသကျညှာညှာ စဉျးစားပေးပါဆိုပွီးတော့ ကနြောျတို့အနနေဲ့ အမရေိကနျ Homeland Security Department က Immigration ဌာနကိုလညျး ကနြောျတို့ အသိပေးထားပါတယျ။ အမရေိကနျ အာဏာပိုငျတှကေိုလညျးပဲ ကနြောျတို့ ပွောထားတာ ရှိပါတယျ။ ဒီဥစ်စာနဲ့ပတျသကျလို့ ပွနျပွီးစိစဈပေးပါမယျလို့ သူတို့က ပွောပါတယျ။”
အငျခြှနျးနိုငျငံတကာ လဆေိပျကနေ ရနျကုနျအထိ ပွနျခေါျဆောငျသှားမယ့ျ Relief Flight လယောဉျခရီးစဉျတှကေတော့ အပတျစဉျ သောကွာနေ့တိုငျး ရှိပွီး လောလောဆယျ မလေ(၁၅) (၂၂) (၂၉) တှမှော ပြံသနျးဖို့ စီစဉျထားကွောငျး သံရုံးထုတျပွနျခကြျမှာ ဖေါျပွပါတယျ။
အမရေိကနျ အပါအဝငျ နိုငျငံခွားတိုငျးပွညျတှေ ကနေ မွနျမာပွညျကို ပွနျလာကွမယ့ျ မွနျမာနိုငျငံသား တှဟော သကျဆိုငျရာ တိုငျးပွညျက မထှကျခှာခငျ COVID-19 နဲ့ပတျသကျလို့ ကနြျးမာရေး ကောငျးမှနျကွောငျး ထောကျခံစာလိုအပျသလို၊ အငျခြှနျးလဆေိပျမှာလညျး ကနြျးမာရေး စဈဆေးခံရမှာဖွဈပွီး ရနျကုနျလဆေိပျကို ရောကျပွီးတာနဲ့ အစိုးရက သတျမှတျထားတဲ့ Facility Quarantine နရောတှမှော (၂၁)ရကျ ၊ နအေိမျမှာ စောင့ျကွည့ျ နထေိုငျကာလ (၇)ရကျ စုစုပေါငျး (၂၈)ရကျ သီးခွား နထေိုငျရမှာ ဖွဈကွောငျး သံရုံးရဲ့ ထုတျပွနျခကြျမှာ ဖေါျပွထားပါတယျ။
