[Zawgyi/Unicode]
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် ကိုယ့်ဒေသမပြန်နိုင်ဘဲ ဖြစ်နေတဲ့သူတွေ ရောက်ရာအရပ်မှာ ကြိုတင်မဲပေးခွင့်ပြုမှာဖြစ်ကြောင်း ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်က ပြောဆိုလိုက်တာကို တင်ပြပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မမေခက တင်ပြပေးထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ လပိုင်းအတွင်း ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးသူ ၅၀၀ ကျော်နဲ့ ကူးစက်သူ ၂၀,၀၀၀ ကျော် တိုးလာရာက ကူးစက်မှုတွေကို ထိန်းချုပ်ဖို့ သွားလာလှုပ်ရှားမှုတွေကို ကန့်သတ်ထားတာပါ။ ဒီလိုအသွားအလာတွေ ကန့်သတ်ထားချိန်မှာ နေရပ်မပြန်နိုင်ဘဲ ဖြစ်နေသူတွေ အနေနဲ့ ရှေ့လထဲ ကျင်းပမယ့် ရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲပေးခွင့် မဆုံးရှုံးအောင် ကြိုတင်မဲပေးခွင့်ပြုဖို့ စီစဉ်နေတာဖြစ်တယ်လို့ ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် ညွှန်ကြားရေးမှုးချုပ် ဦးခင်မောင်ဦးက ဗွီအိုအေ ကိုပြောပါတယ်။
"ကိုဗစ်ကာလမှာတချို့ပုဂ္ဂိုလ်တွေက ရောက်တဲ့နေရာမှာ ခရီးတွေ သွားမရဘူး ဖြစ်နေတာပေါ့လေ။ သာမန်အားဖြင့် အသက် ၁၈နှစ်ပြည့် နိုင်ငံသား၊ နိုင်ငံသားပြုခွင့်ရသူ တဦးဦးက မဲစာရင်းမှာပါရင် မဲပေးလို့ရတယ်။ အခုကျတော့ ရက်ပေါင်း ၉၀ ထက်မနည်းရောက်ရင် ပုံစံ ၃(က)နဲ့ အကျုံးဝင်တာပေါ့လေ။ ဒါပေမဲ့ တချို့ကျတော့ ရက် ၉၀ မပြည့်တာ ရှိမယ်လေ။ အဲတော့ ၃(က)နဲ့ အကျုံးမဝင်ဘူးရောက်တဲ့ နေရာကနေ မဲပေးဖို့လိုလာတယ်။ သက်ဆိုင်ရာ နေရာလည်းမပေးနိုင်တော့ ကျနော်တို့ ပုံစံ ၁၅နဲ့ ခွင့်ပြုလိုက်တာပါ။ လွယ်ကူအောင်နဲ့ အဆင်ပြေအောင်လုပ်ပေးပါလိမ့်မယ်။ ဖြေလျော့ လုပ်တာမို့လေ။ ပုံမှန်ကတော့ ဥပဒေနည်းဥပဒေရှိပြီးသားပါ။ လုပ်တဲ့ ၁၅ ကိစ္စကလေ။ ခုကိုဗစ်ကြောင့်ဆိုတာကျတော့ လွယ်ကူအောင် အဆင်ပြေအောင်ထပ်ညွှန်ကြားချက်ပေးပါလိမ့်မယ်။"
ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ကတော့ အစောပိုင်းမှာ မဲဆန္ဒနယ်မြေပြင်ပမှာ ရက်ပေါင်း ၉၀ ထက်မနည်း ရောက်နေသူတွေ ကိုယ့်ဒေသက ကိုယ်စားလှယ်တွေကို ရောက်တဲ့နေရာကနေ မဲပေးချင်တယ်ဆိုရင် စနေနေ့ နောက်ဆုံးထားပြီး သက်ဆိုင်ရာ ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာအုပ်စု ကော်မရှင် အဖွဲ့ခွဲတွေထံမှာ လျှောက်ထားဖို့လည်း ခွင့်ပြုထားတာပါ။
ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပဖို့ တလတောင် မလိုတော့တဲ့ အချိန်မှာပဲ မဲဆန္ဒနယ်မြေပြင်ပ ရောက်နေသူတွေ မဲပေးခွင့်ပြုမယ့် အစီအစဉ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ တိတိကျကျ မသိရသေးဘူးလို့ု့ ရန်ကုန်တိုင်း စမ်းချောင်းမြို့နယ် ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ မြို့နယ်ကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးမျိုးညွှန့်ကပြောပါတယ်။
"စီစဉ်ဆောင်ရွက်နေတုန်းပါ။ ဒါနဲ့ပတ်သတ်လို့ ဘယ်နေ့ဘာလုပ်မလဲ ဘယ်နှစ်ရက်လုပ်မလဲဆိုတာက ဘာမှအသေးစိတ် မပြောသေးတာမို့ ဘယ်လိုလုပ်မလဲဆိုတာ ကျနော်တို့ပြောဖို့ခက်ပါတယ်။ ကြိုတင်မဲလုပ်ရတာ မလွယ်ပါဘူး။ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိဖို့ ကြိုတင်မဲမလုပ်ခင်ထဲက ကြိုတင်မဲပုံး ချိတ်ပိတ်ရတယ်။ အသိသက်သေ ရပ်မိရပ်ဖ ပါတီကလူတွေ ကိုခေါ်ပြီး အဲဒါကိုစီစဉ်ရတာ။ မဲပုံး လုံခြုံရေးဒါတွေ တာဝန်ယူရတယ်။ ကြိုတင်မဲပေးတဲ့သူတွေကို စနစ်တကျမှတ်ပြီး မဲစာရင်းထဲကနေ ပယ်ဖျက်ပေးရတယ်။ ဒီနေရာမှာ အမှားအယွင်းမရှိဖို့လိုတယ်။"
ရွေးကောက်ပွဲ ဥပဒေမှာတော့ ကြိုတင်မဲပေးခွင့်ရှိသူတွေအဖြစ် သတ်မှတ်ထားတဲ့အထဲမှာ ရောဂါဝေဒနာ ပြင်းထန်စွာခံစားနေရသူ၊ အသက်အရွယ်ကြီး ရင့်နေသူ၊ သားဖွားနေသူ၊ ရဲစခန်းဒါမှမဟုတ် အကျဉ်းစခန်းမှာ အချုပ်ကျခံနေရသူ၊ ဆေးရုံမှာ အတွင်းလူနာအဖြစ် ဆေးကုသမှု ခံယူနေရသူတွေ ပါဝင်ကြပါတယ်။ မဲဆန္ဒနယ်မြေပြင်ပမှာ ယာယီတာဝန်ထမ်း ဆောင်နေရတဲ့ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်း၊ တပ်မတော်သား၊ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေအနေနဲ့ မဲရုံကို ကိုယ်တိုင်လာရောက် မဲမပေးနိုင်ရင် ကြိုတင်မဲလက်မှတ်နဲ့ ဆန္ဒမဲပေးနိုင်ဖို့ သက်ဆိုင်ရာ ကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲတွေက စီစဉ်ဆောင်ရွက်ပေးရမယ်လို့လည်း ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
လာမယ့်ရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲပေးခွင့်ရှိသူ ၃၇ သန်းကျော်အနက် ၅၆ သိန်းကျော်ရှိတဲ့ ရန်ကုန်တိုင်းမှာတော့ ကပ်ရောဂါကူးစက်မှုတွေ အများဆုံး ဖြစ်နေတာကြောင့် အိမ်ပြင်မထွက်ဖို့လည်း အမိန့်ထုတ်ထားရတာကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်မှာ အကန့်အသတ်တွေလည်း ရှိနေပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင် တာဝန်ရှိသူတွေကတော့ မဲပေးခွင့်ရှိသူတွေ တတ်နိုင်သမျှ မဲပေးနိုင်အောင် စီစဉ်နေပြီး ကိုဗစ်ရောဂါ ရှိ၊ မရှိ သီးခြားခွဲထားပြီး စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးခံနေရသူတွေ ကြိုတင်မဲပေးနိုင်ဖို့လည်း စီစဉ်ထားတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
[Unicode Version]
ကိုဗဈကာလ နရေပျမပွနျနိုငျသူတှေ ကွိုတငျမဲပေးခှင့ျပွုမညျ
ကိုဗဈကပျရောဂါကွောင့ျ ကိုယ့ျဒသေမပွနျနိုငျဘဲ ဖွဈနတေဲ့သူတှေ ရောကျရာအရပျမှာ ကွိုတငျမဲပေးခှင့ျပွုမှာဖွဈကွောငျး ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျက ပွောဆိုလိုကျတာကို တငျပွပါမယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မမခေက တငျပွပေးထားပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ လပိုငျးအတှငျး ကိုဗဈကပျရောဂါကွောင့ျ သဆေုံးသူ ၅၀၀ ကြောျနဲ့ ကူးစကျသူ ၂၀,၀၀၀ ကြောျ တိုးလာရာက ကူးစကျမှုတှကေို ထိနျးခြုပျဖို့ သှားလာလှုပျရှားမှုတှကေို ကန့ျသတျထားတာပါ။ ဒီလိုအသှားအလာတှေ ကန့ျသတျထားခြိနျမှာ နရေပျမပွနျနိုငျဘဲ ဖွဈနသေူတှေ အနနေဲ့ ရှေ့လထဲ ကငြျးပမယ့ျ ရှေးကောကျပှဲမှာ မဲပေးခှင့ျ မဆုံးရှုံးအောငျ ကွိုတငျမဲပေးခှင့ျပွုဖို့ စီစဉျနတောဖွဈတယျလို့ ပွညျထောငျစု ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျ ညှှနျကွားရေးမှုးခြုပျ ဦးခငျမောငျဦးက ဗှီအိုအေ ကိုပွောပါတယျ။
"ကိုဗဈကာလမှာတခြို့ပုဂ်ဂိုလျတှကေ ရောကျတဲ့နရောမှာ ခရီးတှေ သှားမရဘူး ဖွဈနတောပေါ့လေ။ သာမနျအားဖွင့ျ အသကျ ၁၈နှဈပွည့ျ နိုငျငံသား၊ နိုငျငံသားပွုခှင့ျရသူ တဦးဦးက မဲစာရငျးမှာပါရငျ မဲပေးလို့ရတယျ။ အခုကတြော့ ရကျပေါငျး ၉၀ ထကျမနညျးရောကျရငျ ပုံစံ ၃(က)နဲ့ အကြုံးဝငျတာပေါ့လေ။ ဒါပမေဲ့ တခြို့ကတြော့ ရကျ ၉၀ မပွည့ျတာ ရှိမယျလေ။ အဲတော့ ၃(က)နဲ့ အကြုံးမဝငျဘူးရောကျတဲ့ နရောကနေ မဲပေးဖို့လိုလာတယျ။ သကျဆိုငျရာ နရောလညျးမပေးနိုငျတော့ ကနြောျတို့ ပုံစံ ၁၅နဲ့ ခှင့ျပွုလိုကျတာပါ။ လှယျကူအောငျနဲ့ အဆငျပွအေောငျလုပျပေးပါလိမ့ျမယျ။ ဖွလြေော့ လုပျတာမို့လေ။ ပုံမှနျကတော့ ဥပဒနေညျးဥပဒရှေိပွီးသားပါ။ လုပျတဲ့ ၁၅ ကိစ်စကလေ။ ခုကိုဗဈကွောင့ျဆိုတာကတြော့ လှယျကူအောငျ အဆငျပွအေောငျထပျညှှနျကွားခကြျပေးပါလိမ့ျမယျ။"
ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျကတော့ အစောပိုငျးမှာ မဲဆန်ဒနယျမွပွေငျပမှာ ရကျပေါငျး ၉၀ ထကျမနညျး ရောကျနသေူတှေ ကိုယ့ျဒသေက ကိုယျစားလှယျတှကေို ရောကျတဲ့နရောကနေ မဲပေးခငြျတယျဆိုရငျ စနနေေ့ နောကျဆုံးထားပွီး သကျဆိုငျရာ ရပျကှကျ၊ ကြေးရှာအုပျစု ကောျမရှငျ အဖှဲ့ခှဲတှထေံမှာ လြှောကျထားဖို့လညျး ခှင့ျပွုထားတာပါ။
ရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပဖို့ တလတောငျ မလိုတော့တဲ့ အခြိနျမှာပဲ မဲဆန်ဒနယျမွပွေငျပ ရောကျနသေူတှေ မဲပေးခှင့ျပွုမယ့ျ အစီအစဉျနဲ့ ပတျသကျလို့ တိတိကကြြ မသိရသေးဘူးလို့ ရနျကုနျတိုငျး စမျးခြောငျးမွို့နယျ ပွညျထောငျစု ရှေးကောကျပှဲ မွို့နယျကောျမရှငျဥက်ကဋ်ဌ ဦးမြိုးညှှန့ျကပွောပါတယျ။
"စီစဉျဆောငျရှကျနတေုနျးပါ။ ဒါနဲ့ပတျသတျလို့ ဘယျနေ့ဘာလုပျမလဲ ဘယျနှဈရကျလုပျမလဲဆိုတာက ဘာမှအသေးစိတျ မပွောသေးတာမို့ ဘယျလိုလုပျမလဲဆိုတာ ကနြောျတို့ပွောဖို့ခကျပါတယျ။ ကွိုတငျမဲလုပျရတာ မလှယျပါဘူး။ ပှင့ျလငျးမွငျသာမှုရှိဖို့ ကွိုတငျမဲမလုပျခငျထဲက ကွိုတငျမဲပုံး ခြိတျပိတျရတယျ။ အသိသကျသေ ရပျမိရပျဖ ပါတီကလူတှေ ကိုခေါျပွီး အဲဒါကိုစီစဉျရတာ။ မဲပုံး လုံခွုံရေးဒါတှေ တာဝနျယူရတယျ။ ကွိုတငျမဲပေးတဲ့သူတှကေို စနဈတကမြှတျပွီး မဲစာရငျးထဲကနေ ပယျဖကြျပေးရတယျ။ ဒီနရောမှာ အမှားအယှငျးမရှိဖို့လိုတယျ။"
ရှေးကောကျပှဲ ဥပဒမှောတော့ ကွိုတငျမဲပေးခှင့ျရှိသူတှအေဖွဈ သတျမှတျထားတဲ့အထဲမှာ ရောဂါဝဒေနာ ပွငျးထနျစှာခံစားနရေသူ၊ အသကျအရှယျကွီး ရင့ျနသေူ၊ သားဖှားနသေူ၊ ရဲစခနျးဒါမှမဟုတျ အကဉြျးစခနျးမှာ အခြုပျကခြံနရေသူ၊ ဆေးရုံမှာ အတှငျးလူနာအဖွဈ ဆေးကုသမှု ခံယူနရေသူတှေ ပါဝငျကွပါတယျ။ မဲဆန်ဒနယျမွပွေငျပမှာ ယာယီတာဝနျထမျး ဆောငျနရေတဲ့ နိုငျငံ့ဝနျထမျး၊ တပျမတောျသား၊ ရဲတပျဖှဲ့ဝငျတှအေနနေဲ့ မဲရုံကို ကိုယျတိုငျလာရောကျ မဲမပေးနိုငျရငျ ကွိုတငျမဲလကျမှတျနဲ့ ဆန်ဒမဲပေးနိုငျဖို့ သကျဆိုငျရာ ကောျမရှငျအဖှဲ့ခှဲတှကေ စီစဉျဆောငျရှကျပေးရမယျလို့လညျး ရှေးကောကျပှဲဥပဒမှော ဖောျပွထားပါတယျ။
လာမယ့ျရှေးကောကျပှဲမှာ မဲပေးခှင့ျရှိသူ ၃၇ သနျးကြောျအနကျ ၅၆ သိနျးကြောျရှိတဲ့ ရနျကုနျတိုငျးမှာတော့ ကပျရောဂါကူးစကျမှုတှေ အမြားဆုံး ဖွဈနတောကွောင့ျ အိမျပွငျမထှကျဖို့လညျး အမိန့ျထုတျထားရတာကွောင့ျ ရှေးကောကျပှဲ လုပျငနျးစဉျမှာ အကန့ျအသတျတှလေညျး ရှိနပေါတယျ။ ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျ တာဝနျရှိသူတှကေတော့ မဲပေးခှင့ျရှိသူတှေ တတျနိုငျသမြှ မဲပေးနိုငျအောငျ စီစဉျနပွေီး ကိုဗဈရောဂါ ရှိ၊ မရှိ သီးခွားခှဲထားပွီး စောင့ျကွည့ျစဈဆေးခံနရေသူတှေ ကွိုတငျမဲပေးနိုငျဖို့လညျး စီစဉျထားတယျလို့ ပွောပါတယျ။
