(Zawgyi/Unicode)
စစ်အာဏာသိမ်းထားတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အကြမ်းဖက်ဖိနှိပ်မှုတွေကြောင့် ဘေးလွတ်ရာထွက်ပြေးခိုလှုံဖို့မြန်မာပြည်သူတွေအတွက် အိန္ဒိယရဲ့ အကူအညီအလွန်အရေးတကြီးလိုအပ်နေချိန်မှာ အိန္ဒိယအစိုးရအနေနဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေအပေါ် သစ္စာမဖောက်သင့်ကြောင်း မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် က ဗွီအိုအေနဲ့ သီးသန့်ဆက်သွယ်မေးမြန်းခန်းမှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ မအင်ကြင်းနိုင်က ဗွီဒီယိုကွန်ဖရင့်နဲ့ ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် Zoramthanga ကို မေးမြန်းထားပါတယ်။
အင်ကြင်းနိုင်။ ။ မြန်မာဒုက္ခသည်တွေအရေးနဲ့ ပတ်သက်လို့ ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် Zoramthanga က အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် နရိန်ဒရာမိုဒီကို ရေးသားပေးပို့တဲ့စာကိုဗွီအိုအေက ရရှိထားပါတယ်။ အဲဒီစာထဲမှာ မြန်မာကနေထွက်ပြေးလာတဲ့ ဒုက္ခသည်တွေကို အိန္ဒိယအစိုးရအနေနဲ့ လက်ခံကူညီဖို့ တိုက်တွန်းထားသလို၊ ဒုက္ခသည်တွေကိစ္စ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနက ညွန်ကြားချက်ပေးထားတာကို မီဇိုရမ်ပြည်နယ်က လက်ခံမှာမဟုတ်ဘူးလို့ ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် ရေးထားတာတွေ့ရပါတယ်။ အဲတော့ နောက်ဆုံး ဝန်ကြီးချုပ်မိုဒီနဲ့ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အစိုးရတို့ ညှိုနှိုင်းဆွေးနွေးနေတဲ့ အခြေအနေ ဘယ်လိုရှိပါသလဲ။
ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် Zoramthanga ။။ ကိုယ်စားလှယ်လေး ဦး ပါတဲ့အဖွဲ့ကို ကျနော်စေလွှတ်ထားပြီးပါပြီ။ နှစ်ယောက်ကတော့ အထက်နဲ့ အောက်လွှတ်တော် မှာရှိတဲ့ မီဇိုရမ်အမတ်တွေပါ။ အိန္ဒိယလွှတ်တော်မှာ မီဇိုရမ်ကိုယ်စားပြု အမတ် နှစ်ဦးပဲရှိတာကလည်း ကျနော်တို့ပြည်နယ်မှာ လူဦးရေတသန်းကျော်ပဲ နေထိုင်တဲ့အတွက်ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်တဦးကတော့ ပြည်နယ်ဒုဥက္ကဌ ဝန်ကြီးရာထူးအဆင့်ရှိပြီး အလွန်အရေးကြီးတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တဦးပါ။ နောက်တဦးကတော့ ကျနော်ရဲ့ နိုင်ငံရေးအကြံပေးဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့လေးဦးပါတဲ့ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ကို နယူးဒေလီကို ကျနော် စေလွှတ်ထားပါတယ်။ ဒီကနေ့မှာ သူတို့လေးဦးဟာ မြန်မာဒုက္ခသည်တွေအရေးကိစ္စကို အိန္ဒိယ ဒုသမ္မတနဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ သလို၊ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးနဲ့လည်း တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်။ ကျနော်ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ဟာ အရေးကြီးတဲ့ ပုဂ္ဂိလ်တွေနဲ့တွေ့ခဲ့ကြပြီးဖြစ်သလိုနောက်ထပ်လည်း အိန္ဒိယအစိုးရအဖွဲ့တွင်း အခြားအရေးကြီးတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေနဲ့ တွေ့ဆုံဖို့ ကြိုးပမ်းနေပါတယ်။ အိန္ဒိယအစိုးရကို ကျနော်ပြောခဲ့တာက မြန်မာတွေဟာ ကျနော်တို့ သူငယ်ချင်းတွေဖြစ်ကြပြီး မြန်မာ့နိုင်ငံရေးအခြေအနေကြောင့် သူတို့ အသက်အန္တရယ်တွေအကာအကွယ်ရဖို့ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ကို ထွက်ပြေးလာနေကြတယ်ဆိုတာပါ။ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေမှာ ခိုလှုံခွင့်ရဖို့ သူတို့လိုအပ်နေပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ချင်းလူမျိုးတွေနဲ့ ကျနော်တို့ဟာ ညီအကို၊ မောင်နှမတွေဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော် အမေဘက်က ဦးလေးနှစ်ယောက်ဟာ မြန်မာပြည်မှာပဲ နေထိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး အဲဒီမှာ ကွယ်လွန်ခဲ့ကြတာပါ။ ကျနော့် အမေနဲ့ သူညီမ နှစ်ယောက်က အိန္ဒိယမှာနေတာပါ။ ကျနော်တို့ဟာအလွန်ပဲ နီးစပ်ကြပါတယ်။ ဒါကြောင့် သူတို့မှာ ပြဿနာရှိလာတဲ့အခါ အိန္ဒိယကို လာဖို့လမ်းက လွဲလို့ အခြားရွေးချယ်စရာမရှိပါဘူး။ ဒါကြောင့် ကျနော် အိန္ဒိယအစိုးရကို တောင်းဆိုလိုတာက မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အခြေအနေကြောင့် အိန္ဒိယရဲ့ အကူအညီကို သူတို့အရေးတကြီးလိုအပ်နေပါတယ်။ ဒါကြောင့် သူတို့ လိုအပ်နေတဲ့အချိန်မှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံသာလျှင် သူတို့ရဲ့ မျှော်လင့်ချက်ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာပြည်သူတွေ လိုအပ်နေတဲ့အချိန်မှာကျနော်တို့ သူတို့အပေါ် သစ္စာမဖောက်သင့်ပါဘူး။ တကယ်လို့ ကျနော်တို့ သူတို့ကို သစ္စာဖောက်ခဲ့မယ်ဆိုရင် ဒါမှမဟုတ် သူတို့လိုအပ်နေတဲ့အချိန်မှာ ကျနော်တို့က လက်မခံနိုင်ဘူးဆိုရင် မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ စိတ်ဓါတ်ကို အကြီးအကျယ် ထိခိုက်စေပါလိမ့်မယ်။ ဒီလို စိတ်နာကြည်းထိခိုက်မယ့်အခြေအနေကို ပျောက်ကွယ်ဖို့ဆိုရင် ဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာကြာပါလိမ့်မယ်။ ဒါကြောင့် အိန္ဒိယထဲကို ဝင်လာဖို့အတွက် မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ မေတ္တာရပ်ခံတောင်းဆိုချက်တွေကို အိန္ဒိယအစိုးရအနေနဲ့ ဆန့်ကျင်ဖို့ ဒါမှမဟုတ် ငြင်းပယ်ဖို့ မသင့်ပါဘူး။ လွန်ခဲ့တဲ့ အနှစ် ၂၀ ကျော် အရင် စစ်အစိုးရလက်ထက်တုန်းကလည်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ အခုလိုပဲ ပြဿနာဖြစ်ခဲ့ချိန်မှာ အရင် အိန္ဒိယအစိုးရက ဒုက္ခသည်တွေကို အလွန်နွေးထွေးစွာကြိုဆိုခဲ့ပြီး မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ထဲမှာ နေရာချထားပေး လက်ခံခဲ့တာကြောင့် မြန်မာတွေနဲ့ အရင် အိန္ဒိယအစိုးရကြားမှာ အစကတည်းက မိတ်ကောင်းဆွေကောင်းတွေ ဖြစ်ခဲ့ကြပါတယ်။ အခု သူတို့လိုအပ်နေတဲ့အချိန်မှာ အိန္ဒိယအစိုးရအနေနဲ့ သူတို့ကို စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်အောင် မလုပ်သင့်ပါဘူး။ အိန္ဒိယအစိုးရပေါ် မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ ယုံကြည်မှုကို သစ္စာမဖောက်သင့်ပါဘူး။
အင်ကြင်းနိုင်။။ ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်ရဲ့စာထဲမှာလည်း မြန်မာအပေါ်ထားတဲ့ အိန္ဒိယအစိုးရရဲ့ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကို နားလည်မှုရှိပေမယ့် အခုကိစ္စက လူသားချင်းစာနာမှု အကျပ်အတည်းကိစ္စဖြစ်တယ်ဆိုတာကို ထောက်ပြထားတာတွေ့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အရေးကြီးတာက အိန္ဒိယဟာ နောက်လမှာ အလှည့်ကျ လုံခြုံရေးကောင်စီ ဥက္ကဌ ဖြစ်လာမှာဆိုတော့ အခုလို စစ်အာဏာသိမ်းထားတဲ့ မြန်မာ့အရေးကို သူတို့ ဘယ်လိုကိုင်တွယ်သင့်တယ်လို့ မြင်ပါသလဲ။
ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် Zoramthanga ။။ အိန္ဒိယအနေနဲ့ လုံခြုံရေးကောင်စီမှာရှိနေပေမယ့် တရုတ်နဲ့ ရုရှားက ဗီတိုအာဏာသုံးနေတာဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့အနေနဲ့ တရုတ်နဲ့ ရုရှားကို ဘာမှ မပြောနိုင်ပေမယ့် အိန္ဒိယက ကျနော်တို့ နိုင်ငံ၊ ကျတော်တို့ အစိုးရဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် မြန်မာပြည်သူတွေကို ပိုမိုကြိုဆိုလက်ခံဖို့၊ မြန်မာ့ရေးရာကိစ္စနဲ့ပတ်သက်လို့ သူတို့ရဲ့ နိုင်ငံတကာမူဝါဒကို ပြောင်းလဲဖို့ ကျနော်တို့ တောင်းဆိုရမှာပါ။ ဒါကြောင့် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေအဖြစ်သာမက လုံခြုံရေးကောင်စီမှာ အလွန်အရေးကြီးတဲ့ နေရာကို ရောက်နေချိန်မှာ မြန်မာအပေါ်ထားတဲ့ မူဝါဒကို ပြောင်းလဲဖို့ အိန္ဒိယအစိုးရကို ကျနော်မေတ္တာရပ်ခံပါတယ်။
အင်ကြင်းနိုင်။ ။ ဒါဆိုရင် အိန္ဒိယအစိုးရရဲ့တုန့်ပြန်ချက်ကို ဘယ်လိုမျှော်လင့်ထားပါသလဲ။ တကယ်လို့ သူတို့က ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်ရဲ့ တောင်းဆိုချက်ကို လက်မခံဘူးဆိုရင် ဘယ်လို အခြေအနေတွေဖြစ်လာမလဲ။
ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် Zoramthanga ။။ အဲဒါတော့ ကျနော်မသိပါဘူး။ ကျနော်အနေနဲ့ အိန္ဒိယ ဝန်ကြီးချုပ်နဲ့ရော၊ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးနဲ့ပါ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး အဆက်အသွယ်မရှိခဲ့ပါဘူး။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ သူတို့တွေဟာ မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးတွေနဲ့ အလွန်ကို အလုပ်များနေပြီးကျနော်တို့တွေမှာ တွေ့ဆုံဖို့ အချိန်မရပါဘူး။ တခုပဲရှိတာက နယူးဒေလီမှာရှိတဲ့ စစ်ဘက်နဲ့အစိုးရအဖွဲ့ဝင်အရေးကြီးတဲ့ တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ကျနော်ရဲ့ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တွေ့ဆုံပြီး ဆွေးနွေးမှုတွေလုပ်နေတာပါ။လက်ရှိအချိန်မှာ ဒါကိုပဲ ကျနော်တို့ လုပ်နိုင်ပါတယ်။ အစိုးရထိပ်ပိုင်းခေါင်းဆောင်တွေဟာ သူတို့ရုံးတွေမှာမရှိပဲ မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးတွေကို ပြင်းပြင်းထန်ထန်လုပ်ဆောင်နေကြပါတယ်။ ဒီတော့ အိန္ဒိယအစိုးရဆီမှာ ဘယ်လိုစိတ်ကူးရှိနေသလဲ ဆိုတာ ကျနော်မသိပါဘူး။ တကယ်လို့မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးခရီးစဉ်တွေကနေ နယူးဒေလီကို သူတို့ ပြန်ရောက်ချိန်မှာ တာဝန်ရှိသူတွေက သူတို့ကို ပြန်ပြီး အစီရင်ခံတင်ပြကြမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကျနော်ယုံကြည်နေတာကတော့ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် သူတို့ရဲ့ သဘောထားကို ဖြေလျော့ပေးလိမ့်မယ်ဆိုတဲ့ မျှော်လင့်ချက်ရှိနေပါတယ်။
အင်ကြင်းနိုင်။ ။ လွန်ခဲ့တဲ့ သီတင်းပတ်တွေတုန်းက မီဇိုရမ် လွှတ်တော်အမတ်တယောက်က အိန္ဒိယလွှတ်တော်ထဲ တင်ပြသွားတဲ့အထဲမှာ မီဇိုရမ်က လက်ခံထားတဲ့ မြန်မာဒုက္ခသည်အများစုဟာ ရဲဝန်ထမ်းတွေဖြစ်တယ်လို့ ပြောသွားပါတယ်။ လက်ရှိ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ဘက်ကို ထွက်ပြေးလာတဲ့ရဲဝန်ထမ်းအရေအတွက် ဘယ်လောက်ရှိနေလဲ။ သူတို့ကို ဘယ်လို အကာအကွယ်ပေးထားပါလဲ။
ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် Zoramthanga ။။ ကျနော်တို့ သူတို့ကို အကာအကွယ်ပေးထားပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီဘက်မှာက သူတို့အတွက် အကာအကွယ်ဆိုတာ မလိုအပ်ပါဘူး။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ကျနော်တို့အားလုံး အနည်းနဲ့ အများဆိုသလို ဆွေမျိုးသာချင်းတွေဖြစ်နေလို့ပါ။ ကျနော်ထင်တယ်။ မြန်မာနိုင်ငံလာတဲ့ ဒုက္ခသည် ၈၀%လောက်မှာ သူတို့ရဲ့ ဆွေမျိုးသားချင်းတွေ ဒီမှာရှိနေတာပါ။ ဒါကြောင့် သူတို့ဘာသာသူတို့ နေထိုင်ဖို့နေရာတွေရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကျနော်တို့ ပြည်နယ်လွှတ်တော်အမတ်က ဒီကိစ္စကို လွှတ်တော်မှာ မေးခွန်းထုတ်ခဲ့တာပါ။ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်မှာရှိနေတဲ့ မြန်မာဒုက္ခသည်အရေအတွက် ၅၀၀ နဲ့ ၆၀၀ ကြားရှိနေပါတယ်။ ဒုက္ခသည်တွေဟာ တနေ့ထက်တနေ့ တိုးလာနေပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် သူတို့ကို တတ်နိုင်သလောက် ခိုလှုံခွင့်ပေးနေပါတယ်။ အများစုကတော့ ဆွေမျိုးသားချင်းတွေအိမ်မှာ နေကြပြီး အနည်းအကျဉ်းလောက်ကိုသာ စခန်းတွေမှာ စောင့်ရှောက်ဖို့ လိုအပ်တာပါ။ ဒါပေမယ့်ဒုက္ခသည်တွေ ပိုပြီးတိုးလာနေတာနဲ့အမျှ အနာဂတ်မှာ အိန္ဒိယအစိုးရရဲ့ အကူအညီလိုအပ်လာမှာဖြစ်ပါတယ်။
အင်ကြင်းနိုင်။ ။ CRPH ယာယီနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒေါ်ဇင်မာအောင်နဲ့ ဗွီဒီယိုကွန်ဖရင့်ဆွေးနွေးပွဲ လုပ်ခဲ့တဲ့အကြောင်း ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်ရဲ့ တွစ်တာမှာရေးထားတာတွေ့ရပါတယ်။ ဒီဆွေးနွေးပွဲရဲ့ ထူးခြားချက်ကို ပြောပြလို့ရမလားရှင့်။
ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် Zoramthanga ။ ။ အိန္ဒိယအစိုးရဘက်အနေနဲ့ဆိုရင် ကျနော်မသိပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ မြန်မာဘက်ကဆိုရင်တော့ အရေးပါပါတယ်။ ဒါကြောင့် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးနဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့တဲ့ ဆွေးနွေးပွဲနဲ့ ပတ်သက်ရင် နှစ်ဘက်စလုံးယုံကြည်တာကတော့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဦးဆောင်တဲ့ပါတီနဲ့ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီအတွက်လည်း အလွန်အားတက်စရာဖြစ်စေမယ်၊ မြန်မာပြည်သူတွေနဲ့ မီဇိုရမ်ပြည်သူတွေကြား အနာဂတ်အတွက်ပါ အလွန်ကောင်းမွန် နားလည်တဲ့ ဆက်ဆံရေးရှိဖို့ အထောက်အကူပေးမှာဖြစ်ပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ လေးငါး ခြောက်နှစ်ကဆိုရင် ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်နဲ့ချင်းမိုင်မှာ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ တိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင်တွေကြး ငြိမ်းချမ်းရေး တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲမှာ ကျနော်တက်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။ အိန္ဒိယအစိုးရ၊မြန်မာအစိုးရနဲ့ တိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင်တွေကြား နားလည်မှုရဖို့ ဆွေးနွေးပြောဆိုတာတွေ ကျနော်ရှိခဲ့ပါတယ်။
အင်ကြင်းနိုင်။ ။ အဲတော့ လက်ရှိ အာဏာသိမ်းထားတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်က ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ စစ်ကောင်စီနဲ့ ပတ်သက်လို့ ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်ရဲ့ တရားဝင် ရပ်တည်ချက် သဘောထား ဘယ်လိုရှိပါသလဲ။
ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် Zoramthanga ။ ။ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန နဲ့ သူတို့ အကြောင်းအရာတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ရှိရင် ဗဟိုအစိုးရကပဲ ချမှတ်လုပ်ဆောင်တာပါ။ နိုင်ငံခြားရေးရာ ဘယ်ကိစ္စမဆို ဗဟိုအစိုးရကပဲ ကိုင်တွယ်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ ဘာမှချမှတ်လုပ်ဆောင်လို့မရပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ကျနော်ရဲ့ကိုယ်ပိုင်အယူအဆကိုပြောရမယ်ဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အစိုးရ အစား ဒီမိုကရေစီစနစ် ပေါ်ပေါက်သင့်ပြီး ပြည်သူတွေရွေးကောက်တင်မြှောက်ထားတဲ့ ဒီမိုကရေစီအစိုးရမှသာ အာဏာရှိသင့်ပါတယ်။ ဒါက ကျနော်ရဲ့ ဆန္ဒပါ။
..............
တိမျးရှောငျလာတဲ့ မွနျမာတှကေို လကျခံရေး မီဇိုရမျ ဝနျကွီးခြုပျနဲ့ ဆကျသှယျမေးမွနျးခကြျ
(Unicode)
စဈအာဏာသိမျးထားတဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာ အကွမျးဖကျဖိနှိပျမှုတှကွေောင့ျ ဘေးလှတျရာထှကျပွေးခိုလှုံဖို့မွနျမာပွညျသူတှအေတှကျ အိန်ဒိယရဲ့ အကူအညီအလှနျအရေးတကွီးလိုအပျနခြေိနျမှာ အိန်ဒိယအစိုးရအနနေဲ့ မွနျမာပွညျသူတှအေပေါျ သစ်စာမဖောကျသင့ျကွောငျး မီဇိုရမျပွညျနယျဝနျကွီးခြုပျ က ဗှီအိုအနေဲ့ သီးသန့ျဆကျသှယျမေးမွနျးခနျးမှာ ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။ မအငျကွငျးနိုငျက ဗှီဒီယိုကှနျဖရင့ျနဲ့ ပွညျနယျဝနျကွီးခြုပျ Zoramthanga ကို မေးမွနျးထားပါတယျ။
အငျကွငျးနိုငျ။ ။ မွနျမာဒုက်ခသညျတှအေရေးနဲ့ ပတျသကျလို့ ပွညျနယျဝနျကွီးခြုပျ Zoramthanga က အိန်ဒိယဝနျကွီးခြုပျ နရိနျဒရာမိုဒီကို ရေးသားပေးပို့တဲ့စာကိုဗှီအိုအကေ ရရှိထားပါတယျ။ အဲဒီစာထဲမှာ မွနျမာကနထှေကျပွေးလာတဲ့ ဒုက်ခသညျတှကေို အိန်ဒိယအစိုးရအနနေဲ့ လကျခံကူညီဖို့ တိုကျတှနျးထားသလို၊ ဒုက်ခသညျတှကေိစ်စ ပွညျထဲရေးဝနျကွီးဌာနက ညှနျကွားခကြျပေးထားတာကို မီဇိုရမျပွညျနယျက လကျခံမှာမဟုတျဘူးလို့ ပွညျနယျဝနျကွီးခြုပျ ရေးထားတာတှေ့ရပါတယျ။ အဲတော့ နောကျဆုံး ဝနျကွီးခြုပျမိုဒီနဲ့ မီဇိုရမျပွညျနယျအစိုးရတို့ ညှိုနှိုငျးဆှေးနှေးနတေဲ့ အခွအေနေ ဘယျလိုရှိပါသလဲ။
ပွညျနယျဝနျကွီးခြုပျ Zoramthanga ။။ ကိုယျစားလှယျလေး ဦး ပါတဲ့အဖှဲ့ကို ကနြောျစလှေှတျထားပွီးပါပွီ။ နှဈယောကျကတော့ အထကျနဲ့ အောကျလှှတျတောျ မှာရှိတဲ့ မီဇိုရမျအမတျတှပေါ။ အိန်ဒိယလှှတျတောျမှာ မီဇိုရမျကိုယျစားပွု အမတျ နှဈဦးပဲရှိတာကလညျး ကနြောျတို့ပွညျနယျမှာ လူဦးရတေသနျးကြောျပဲ နထေိုငျတဲ့အတှကျဖွဈပါတယျ။ နောကျတဦးကတော့ ပွညျနယျဒုဥက်ကဌ ဝနျကွီးရာထူးအဆင့ျရှိပွီး အလှနျအရေးကွီးတဲ့ ပုဂ်ဂိုလျတဦးပါ။ နောကျတဦးကတော့ ကနြောျရဲ့ နိုငျငံရေးအကွံပေးဖွဈပါတယျ။ သူတို့လေးဦးပါတဲ့ ကိုယျစားလှယျအဖှဲ့ကို နယူးဒလေီကို ကနြောျ စလှေှတျထားပါတယျ။ ဒီကနေ့မှာ သူတို့လေးဦးဟာ မွနျမာဒုက်ခသညျတှအေရေးကိစ်စကို အိန်ဒိယ ဒုသမ်မတနဲ့ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးခဲ့ သလို၊ ပွညျထဲရေးဝနျကွီးနဲ့လညျး တှေ့ဆုံဆှေးနှေးခဲ့ပါတယျ။ ကနြောျကိုယျစားလှယျအဖှဲ့ဟာ အရေးကွီးတဲ့ ပုဂ်ဂိလျတှနေဲ့တှေ့ခဲ့ကွပွီးဖွဈသလိုနောကျထပျလညျး အိန်ဒိယအစိုးရအဖှဲ့တှငျး အခွားအရေးကွီးတဲ့ ပုဂ်ဂိုလျတှနေဲ့ တှေ့ဆုံဖို့ ကွိုးပမျးနပေါတယျ။ အိန်ဒိယအစိုးရကို ကနြောျပွောခဲ့တာက မွနျမာတှဟော ကနြောျတို့ သူငယျခငြျးတှဖွေဈကွပွီး မွနျမာ့နိုငျငံရေးအခွအေနကွေောင့ျ သူတို့ အသကျအန်တရယျတှအေကာအကှယျရဖို့ မီဇိုရမျပွညျနယျကို ထှကျပွေးလာနကွေတယျဆိုတာပါ။ အိမျနီးခငြျးနိုငျငံတှမှော ခိုလှုံခှင့ျရဖို့ သူတို့လိုအပျနပေါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ ခငြျးလူမြိုးတှနေဲ့ ကနြောျတို့ဟာ ညီအကို၊ မောငျနှမတှဖွေဈပါတယျ။ ကနြောျ အမဘေကျက ဦးလေးနှဈယောကျဟာ မွနျမာပွညျမှာပဲ နထေိုငျခဲ့တာဖွဈပွီး အဲဒီမှာ ကှယျလှနျခဲ့ကွတာပါ။ ကနြော့ျ အမနေဲ့ သူညီမ နှဈယောကျက အိန်ဒိယမှာနတောပါ။ ကနြောျတို့ဟာအလှနျပဲ နီးစပျကွပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ သူတို့မှာ ပွူနာရှိလာတဲ့အခါ အိန်ဒိယကို လာဖို့လမျးက လှဲလို့ အခွားရှေးခယြျစရာမရှိပါဘူး။ ဒါကွောင့ျ ကနြောျ အိန်ဒိယအစိုးရကို တောငျးဆိုလိုတာက မွနျမာ့နိုငျငံရေး အခွအေနကွေောင့ျ အိန်ဒိယရဲ့ အကူအညီကို သူတို့အရေးတကွီးလိုအပျနပေါတယျ။ ဒါကွောင့ျ သူတို့ လိုအပျနတေဲ့အခြိနျမှာ အိန်ဒိယနိုငျငံသာလြှငျ သူတို့ရဲ့ မြှောျလင့ျခကြျဖွဈပါတယျ။ မွနျမာပွညျသူတှေ လိုအပျနတေဲ့အခြိနျမှာကနြောျတို့ သူတို့အပေါျ သစ်စာမဖောကျသင့ျပါဘူး။ တကယျလို့ ကနြောျတို့ သူတို့ကို သစ်စာဖောကျခဲ့မယျဆိုရငျ ဒါမှမဟုတျ သူတို့လိုအပျနတေဲ့အခြိနျမှာ ကနြောျတို့က လကျမခံနိုငျဘူးဆိုရငျ မွနျမာပွညျသူတှရေဲ့ စိတျဓါတျကို အကွီးအကယြျ ထိခိုကျစပေါလိမ့ျမယျ။ ဒီလို စိတျနာကွညျးထိခိုကျမယ့ျအခွအေနကေို ပြောကျကှယျဖို့ဆိုရငျ ဆယျစုနှဈပေါငျးမြားစှာကွာပါလိမ့ျမယျ။ ဒါကွောင့ျ အိန်ဒိယထဲကို ဝငျလာဖို့အတှကျ မွနျမာပွညျသူတှရေဲ့ မတေ်တာရပျခံတောငျးဆိုခကြျတှကေို အိန်ဒိယအစိုးရအနနေဲ့ ဆန့ျကငြျဖို့ ဒါမှမဟုတျ ငွငျးပယျဖို့ မသင့ျပါဘူး။ လှနျခဲ့တဲ့ အနှဈ ၂၀ ကြောျ အရငျ စဈအစိုးရလကျထကျတုနျးကလညျး မွနျမာနိုငျငံမှာ အခုလိုပဲ ပွူနာဖွဈခဲ့ခြိနျမှာ အရငျ အိန်ဒိယအစိုးရက ဒုက်ခသညျတှကေို အလှနျနှေးထှေးစှာကွိုဆိုခဲ့ပွီး မီဇိုရမျပွညျနယျထဲမှာ နရောခထြားပေး လကျခံခဲ့တာကွောင့ျ မွနျမာတှနေဲ့ အရငျ အိန်ဒိယအစိုးရကွားမှာ အစကတညျးက မိတျကောငျးဆှကေောငျးတှေ ဖွဈခဲ့ကွပါတယျ။ အခု သူတို့လိုအပျနတေဲ့အခြိနျမှာ အိန်ဒိယအစိုးရအနနေဲ့ သူတို့ကို စိတျအနှောင့ျအယှကျဖွဈအောငျ မလုပျသင့ျပါဘူး။ အိန်ဒိယအစိုးရပေါျ မွနျမာပွညျသူတှရေဲ့ ယုံကွညျမှုကို သစ်စာမဖောကျသင့ျပါဘူး။
အငျကွငျးနိုငျ။။ ပွညျနယျဝနျကွီးခြုပျရဲ့စာထဲမှာလညျး မွနျမာအပေါျထားတဲ့ အိန်ဒိယအစိုးရရဲ့ နိုငျငံခွားရေးမူဝါဒကို နားလညျမှုရှိပမေယ့ျ အခုကိစ်စက လူသားခငြျးစာနာမှု အကပြျအတညျးကိစ်စဖွဈတယျဆိုတာကို ထောကျပွထားတာတှေ့ရပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ အရေးကွီးတာက အိန်ဒိယဟာ နောကျလမှာ အလှည့ျကြ လုံခွုံရေးကောငျစီ ဥက်ကဌ ဖွဈလာမှာဆိုတော့ အခုလို စဈအာဏာသိမျးထားတဲ့ မွနျမာ့အရေးကို သူတို့ ဘယျလိုကိုငျတှယျသင့ျတယျလို့ မွငျပါသလဲ။
ပွညျနယျဝနျကွီးခြုပျ Zoramthanga ။။ အိန်ဒိယအနနေဲ့ လုံခွုံရေးကောငျစီမှာရှိနပေမေယ့ျ တရုတျနဲ့ ရုရှားက ဗီတိုအာဏာသုံးနတောဖွဈပါတယျ။ ကနြောျတို့အနနေဲ့ တရုတျနဲ့ ရုရှားကို ဘာမှ မပွောနိုငျပမေယ့ျ အိန်ဒိယက ကနြောျတို့ နိုငျငံ၊ ကတြောျတို့ အစိုးရဖွဈပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ မွနျမာပွညျသူတှကေို ပိုမိုကွိုဆိုလကျခံဖို့၊ မွနျမာ့ရေးရာကိစ်စနဲ့ပတျသကျလို့ သူတို့ရဲ့ နိုငျငံတကာမူဝါဒကို ပွောငျးလဲဖို့ ကနြောျတို့ တောငျးဆိုရမှာပါ။ ဒါကွောင့ျ အိမျနီးခငြျးနိုငျငံတှအေဖွဈသာမက လုံခွုံရေးကောငျစီမှာ အလှနျအရေးကွီးတဲ့ နရောကို ရောကျနခြေိနျမှာ မွနျမာအပေါျထားတဲ့ မူဝါဒကို ပွောငျးလဲဖို့ အိန်ဒိယအစိုးရကို ကနြောျမတေ်တာရပျခံပါတယျ။
အငျကွငျးနိုငျ။ ။ ဒါဆိုရငျ အိန်ဒိယအစိုးရရဲ့တုန့ျပွနျခကြျကို ဘယျလိုမြှောျလင့ျထားပါသလဲ။ တကယျလို့ သူတို့က ပွညျနယျဝနျကွီးခြုပျရဲ့ တောငျးဆိုခကြျကို လကျမခံဘူးဆိုရငျ ဘယျလို အခွအေနတှေဖွေဈလာမလဲ။
ပွညျနယျဝနျကွီးခြုပျ Zoramthanga ။။ အဲဒါတော့ ကနြောျမသိပါဘူး။ ကနြောျအနနေဲ့ အိန်ဒိယ ဝနျကွီးခြုပျနဲ့ရော၊ ပွညျထဲရေးဝနျကွီးနဲ့ပါ ပုဂ်ဂိုလျရေး အဆကျအသှယျမရှိခဲ့ပါဘူး။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ သူတို့တှဟော မဲဆှယျစညျးရုံးရေးတှနေဲ့ အလှနျကို အလုပျမြားနပွေီးကနြောျတို့တှမှော တှေ့ဆုံဖို့ အခြိနျမရပါဘူး။ တခုပဲရှိတာက နယူးဒလေီမှာရှိတဲ့ စဈဘကျနဲ့အစိုးရအဖှဲ့ဝငျအရေးကွီးတဲ့ တာဝနျရှိသူတှနေဲ့ကနြောျရဲ့ကိုယျစားလှယျအဖှဲ့တှေ့ဆုံပွီး ဆှေးနှေးမှုတှလေုပျနတောပါ။လကျရှိအခြိနျမှာ ဒါကိုပဲ ကနြောျတို့ လုပျနိုငျပါတယျ။ အစိုးရထိပျပိုငျးခေါငျးဆောငျတှဟော သူတို့ရုံးတှမှောမရှိပဲ မဲဆှယျစညျးရုံးရေးတှကေို ပွငျးပွငျးထနျထနျလုပျဆောငျနကွေပါတယျ။ ဒီတော့ အိန်ဒိယအစိုးရဆီမှာ ဘယျလိုစိတျကူးရှိနသေလဲ ဆိုတာ ကနြောျမသိပါဘူး။ တကယျလို့မဲဆှယျစညျးရုံးရေးခရီးစဉျတှကေနေ နယူးဒလေီကို သူတို့ ပွနျရောကျခြိနျမှာ တာဝနျရှိသူတှကေ သူတို့ကို ပွနျပွီး အစီရငျခံတငျပွကွမှာဖွဈပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ကနြောျယုံကွညျနတောကတော့ မွနျမာနိုငျငံအပေါျ သူတို့ရဲ့ သဘောထားကို ဖွလြေော့ပေးလိမ့ျမယျဆိုတဲ့ မြှောျလင့ျခကြျရှိနပေါတယျ။
အငျကွငျးနိုငျ။ ။ လှနျခဲ့တဲ့ သီတငျးပတျတှတေုနျးက မီဇိုရမျ လှှတျတောျအမတျတယောကျက အိန်ဒိယလှှတျတောျထဲ တငျပွသှားတဲ့အထဲမှာ မီဇိုရမျက လကျခံထားတဲ့ မွနျမာဒုက်ခသညျအမြားစုဟာ ရဲဝနျထမျးတှဖွေဈတယျလို့ ပွောသှားပါတယျ။ လကျရှိ မီဇိုရမျပွညျနယျဘကျကို ထှကျပွေးလာတဲ့ရဲဝနျထမျးအရအေတှကျ ဘယျလောကျရှိနလေဲ။ သူတို့ကို ဘယျလို အကာအကှယျပေးထားပါလဲ။
ပွညျနယျဝနျကွီးခြုပျ Zoramthanga ။။ ကနြောျတို့ သူတို့ကို အကာအကှယျပေးထားပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ဒီဘကျမှာက သူတို့အတှကျ အကာအကှယျဆိုတာ မလိုအပျပါဘူး။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ ကနြောျတို့အားလုံး အနညျးနဲ့ အမြားဆိုသလို ဆှမြေိုးသာခငြျးတှဖွေဈနလေို့ပါ။ ကနြောျထငျတယျ။ မွနျမာနိုငျငံလာတဲ့ ဒုက်ခသညျ ၈၀%လောကျမှာ သူတို့ရဲ့ ဆှမြေိုးသားခငြျးတှေ ဒီမှာရှိနတောပါ။ ဒါကွောင့ျ သူတို့ဘာသာသူတို့ နထေိုငျဖို့နရောတှရှေိပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ကနြောျတို့ ပွညျနယျလှှတျတောျအမတျက ဒီကိစ်စကို လှှတျတောျမှာ မေးခှနျးထုတျခဲ့တာပါ။ မီဇိုရမျပွညျနယျမှာရှိနတေဲ့ မွနျမာဒုက်ခသညျအရအေတှကျ ၅၀၀ နဲ့ ၆၀၀ ကွားရှိနပေါတယျ။ ဒုက်ခသညျတှဟော တနေ့ထကျတနေ့ တိုးလာနပေါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ဘယျလိုပဲဖွဈဖွဈ သူတို့ကို တတျနိုငျသလောကျ ခိုလှုံခှင့ျပေးနပေါတယျ။ အမြားစုကတော့ ဆှမြေိုးသားခငြျးတှအေိမျမှာ နကွေပွီး အနညျးအကဉြျးလောကျကိုသာ စခနျးတှမှော စောင့ျရှောကျဖို့ လိုအပျတာပါ။ ဒါပမေယ့ျဒုက်ခသညျတှေ ပိုပွီးတိုးလာနတောနဲ့အမြှ အနာဂတျမှာ အိန်ဒိယအစိုးရရဲ့ အကူအညီလိုအပျလာမှာဖွဈပါတယျ။
အငျကွငျးနိုငျ။ ။ CRPH ယာယီနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး ဒေါျဇငျမာအောငျနဲ့ ဗှီဒီယိုကှနျဖရင့ျဆှေးနှေးပှဲ လုပျခဲ့တဲ့အကွောငျး ပွညျနယျဝနျကွီးခြုပျရဲ့ တှဈတာမှာရေးထားတာတှေ့ရပါတယျ။ ဒီဆှေးနှေးပှဲရဲ့ ထူးခွားခကြျကို ပွောပွလို့ရမလားရှင့ျ။
ပွညျနယျဝနျကွီးခြုပျ Zoramthanga ။ ။ အိန်ဒိယအစိုးရဘကျအနနေဲ့ဆိုရငျ ကနြောျမသိပါဘူး။ ဒါပမေဲ့ မွနျမာဘကျကဆိုရငျတော့ အရေးပါပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးနဲ့ တှေ့ဆုံခဲ့တဲ့ ဆှေးနှေးပှဲနဲ့ ပတျသကျရငျ နှဈဘကျစလုံးယုံကွညျတာကတော့ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျဦးဆောငျတဲ့ပါတီနဲ့ ပွညျထောငျစုလှှတျတောျကိုယျစားပွုကောျမတီအတှကျလညျး အလှနျအားတကျစရာဖွဈစမေယျ၊ မွနျမာပွညျသူတှနေဲ့ မီဇိုရမျပွညျသူတှကွေား အနာဂတျအတှကျပါ အလှနျကောငျးမှနျ နားလညျတဲ့ ဆကျဆံရေးရှိဖို့ အထောကျအကူပေးမှာဖွဈပါတယျ။ လှနျခဲ့တဲ့ လေးငါး ခွောကျနှဈကဆိုရငျ ထိုငျးနိုငျငံ ဘနျကောကျနဲ့ခငြျးမိုငျမှာ မွနျမာစဈတပျနဲ့ တိုငျးရငျးသားခေါငျးဆောငျတှကွေး ငွိမျးခမြျးရေး တှေ့ဆုံဆှေးနှေးပှဲမှာ ကနြောျတကျရောကျခဲ့ပါတယျ။ အိန်ဒိယအစိုးရ၊မွနျမာအစိုးရနဲ့ တိုငျးရငျးသားခေါငျးဆောငျတှကွေား နားလညျမှုရဖို့ ဆှေးနှေးပွောဆိုတာတှေ ကနြောျရှိခဲ့ပါတယျ။
အငျကွငျးနိုငျ။ ။ အဲတော့ လကျရှိ အာဏာသိမျးထားတဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျက ဖှဲ့စညျးထားတဲ့ စဈကောငျစီနဲ့ ပတျသကျလို့ ပွညျနယျဝနျကွီးခြုပျရဲ့ တရားဝငျ ရပျတညျခကြျ သဘောထား ဘယျလိုရှိပါသလဲ။
ပွညျနယျဝနျကွီးခြုပျ Zoramthanga ။ ။ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာန နဲ့ သူတို့ အကွောငျးအရာတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ရှိရငျ ဗဟိုအစိုးရကပဲ ခမြှတျလုပျဆောငျတာပါ။ နိုငျငံခွားရေးရာ ဘယျကိစ်စမဆို ဗဟိုအစိုးရကပဲ ကိုငျတှယျပွီးတော့ ကနြောျတို့ ဘာမှခမြှတျလုပျဆောငျလို့မရပါဘူး။ ဒါပမေယ့ျ ကနြောျရဲ့ကိုယျပိုငျအယူအဆကိုပွောရမယျဆိုရငျ မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈအစိုးရ အစား ဒီမိုကရစေီစနဈ ပေါျပေါကျသင့ျပွီး ပွညျသူတှရှေေးကောကျတငျမွှောကျထားတဲ့ ဒီမိုကရစေီအစိုးရမှသာ အာဏာရှိသင့ျပါတယျ။ ဒါက ကနြောျရဲ့ ဆန်ဒပါ။
