ေျမလြတ္ေျမလပ္နဲ႕ ေျမရိုင္းမ်ား စီမံခန္႕ခြဲတဲ့ ဥပေဒအရ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ကာလအတိုင္း အေကာင္အထည္ေဖၚေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုရင္ သန္းနဲ႕ခ်ီ ေတာင္သူလယ္သမားေတြ၊ တိုင္းရင္းသားေတြအတြက္ လက္ရွိေနထိုင္လုပ္ကိုင္ စားေသာက္ေန တဲ့ ေျမယာေတြ အႀကီးအက်ယ္ ဆံုးရွဳံးရမယ့္ ေဘးအႏၱရာယ္ ရွိေနတာေၾကာင့္ ဒီဥပေဒအေကာင္အထည္ေဖၚမယ့္ အစီအစဥ္ကို ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႕ ခ်က္ခ်င္းရပ္ဆိုင္းဖို႔ ကုလသမဂၢနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႕အစည္းေတြက မေန႔က ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။
ဒီေျမယာဥပေဒသစ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ အခက္အခဲျပႆနာေတြ ဘာေတြလဲ၊ ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္ စိုက္ပ်ဳိးလုပ္ကိုင္လာသူေတြအတြက္ ဘယ္ေလာက္အထိ ထိခိုက္မႈေတြရွိမလဲ။ မအင္ၾကင္းႏိုင္က အျပည့္အစံုကို ဆက္လက္တင္ျပမွာပါ။
၂၀၁၉ မတ္လ ၁၁ ရက္ေန႕ ဟာ ေက်းလက္ေဒသနဲ႕ တိုင္းရင္းသားနယ္ေျမေတြမွာ ေနထိုင္သူေတြအတြက္ ကိုယ္ရဲ႕ ေျမယာေတြကို တရား၀င္ပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း အတည္ျပဳဖို႔ ေလွ်ာက္လႊာေတြ တင္သြင္းရမယ့္ ေနာက္ဆံုးရက္ျဖစ္ပါတယ္။
၂၀၁၈ စက္တင္ဘာလက လႊတ္ေတာ္မွာ ျပင္ဆင္ျပဌာန္းခဲ့တဲ့ ဒီ ေျမလြတ္ေျမလပ္နဲ႔ ေျမရိုင္းမ်ား စီမံခန္႔ခဲြမႈ ဥပေဒအတိုင္းသာ ေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုရင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဓေလ့ထံုးစံအရ အသံုးျပဳေနတဲ့ ေျမယာပိုင္ဆိုင္ခြင့္နဲ႕ ဆိုင္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြမွာ အျငင္းပြားစရာေတြ ျဖစ္ေပၚလာမွာျဖစ္သလို ႏိုင္ငံတ၀န္း သန္းနဲ႕ခ်ီ လယ္သမားေတြ သူတို႔ စိုက္ပ်ဳိးလုပ္ကိုင္ စားေသာက္ေနတဲ့ ေျမယာေတြ လက္လြတ္ဆံုးရွဳံးဖြယ္ရွိေနေၾကာင္း နယူးေရာက္ အေျခစိုက္ HRW လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ က ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ထားၿပီး အစိုးရအေနနဲ႕ ဒီဥပေဒအတိုင္း ဆက္လက္အေကာင္ေဖၚမယ့္ အစီအစဥ္ကို ခ်က္ခ်င္းရပ္ဆိုင္းဖို႔ ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ HRW အာရွေရးရာတာ၀န္ခံ Brad Adams က ဗီြအိုေအကို အခုလိုေျပာပါတယ္။
"ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီေျမယာဥပေဒသစ္ေၾကာင့္ လူေတြ သန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး သူတို႔ေျမယာေတြဆံုးရွဳံးမယ့္ အေျခအေနအလားအလာရွိေနပါတယ္။ ဒီဥပေဒေၾကာင့္ ေငြေၾကးခ်မ္းသာသူေတြ၊ အာဏာရွိသူေတြကေန ဒီေျမေတြဟာ သူတို႔ပိုင္ဆိုင္တဲ့ ေျမယာေတြအျဖစ္ အဆိုတင္သြင္းႏိုင္ၿပီး ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေျမယာေတြမွာ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ ေနထိုင္သူေတြကို ဖယ္ရွားပစ္ႏုိင္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေတာင္သူလယ္သမားေတြနဲ႕ စစ္ျဖစ္ေနတဲ့ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြက ေျမယာအသံုးျပဳခြင့္ တားဆီးခံထားရၿပီျဖစ္တဲ့ ေနရပ္စြန္႕ခြာထြက္ေျပးေနရသူေတြအတြက္ ေျမယာမဲ့ဘ၀ကို ေရာက္သြားႏိုင္ပါတယ္။"
အလားတူ လက္ရွိ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံ ဂ်ီနီဗာမွာ က်င္းပေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီညီလာခံမွာ မေန႔က ျမန္မာႏိုင္ငံအစီရင္ခံစာတင္သြင္းခဲ့တဲ့ ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ ယန္ဟီလီကလည္း ေျမလြတ္ေျမလပ္နဲ႕ ေျမရိုင္းမ်ား စီမံခန္႔ခဲြတဲ့ ဥပေဒအရ လူအမ်ားစုဟာ ေျမယာေတြ ဆံုးရွဳံးရမွာျဖစ္သလို၊ တရားစဲြခံရမယ့္အေျခအေနရွိေနတာေၾကာင့္ ဒီဥပေဒနဲ႕အညီ အေကာင္အထည္ေဖၚမယ့္ အစီအစဥ္ေတြကို ခ်က္ျခင္းရပ္ဆိုင္းၿပီး ျပန္လည္ သံုးသပ္ဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကို အခုလို တိုက္တြန္းသြားပါတယ္။
"ဒီကေန႔ဟာဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေျမလြတ္ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမ႐ိုင္းမ်ား စီမံခန္႔ခြဲ မႈ ဥပေဒအရ ေက်းလက္ေဒသမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ ေထာင္ေသာင္းခ်ီရွိမယ့္ လူေတြအတြက္ သူတို႔ေျမယာေတြမွာ တရား၀င္ခြင့္ျပဳခ်က္မရပဲ ဆက္လက္လုပ္ကိုင္ေနတယ္ဆိုတဲ့ စဲြခ်က္နဲ႕ တရားစဲြဆိုခံရမယ့္ အေျခအေနဆိုက္ေရာက္တဲ့ ေန႕လို႔ ေျပာရမွာပါ။ ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္ေနထိုင္ခဲ့တဲ့ သူတို႔ ေျမယာေတြမွာ ဆက္လက္ေနထိုင္ လုပ္ကိုင္ေနတယ္ဆိုေပမယ့္ အစိုးရရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္တရား၀င္မရွိၾကပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေျမယာ သံုးပံုတပံုနီးပါးဟာ ေျမလြတ္ေျမရိုင္းေတြအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံထားရၿပီး အဲဒီေျမအမ်ားစုဟာလည္း တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာရွိေနတာပါ။ အခုျပင္ဆင္လိုက္တဲ့ဥပေဒသစ္အရဆိုရင္ ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္ လက္ဆင့္ကမ္းပိုင္ဆိုင္ခဲ့တဲ့ တိုင္းရင္းသာမ်ဳိးႏြယ္စုေတြ၊ ပဋိပကၡေၾကာင့္ ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ေနထိုင္ေနၾကသူေတြပိုင္ဆိုင္ထားတဲ့ ေျမယာေတြ အားလံုးကို ေျမလြတ္ ေျမရိုင္းေတြအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လက္ရွိျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြကို ဒီေျမယာဥပေဒသစ္က ထည့္သြင္းစဥ္းစားျခင္းမရွိပါဘူး။ ဒီဥပေဒဟာ လူေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာကို ထိခိုက္မွာျဖစ္သလို၊ ေျမယာပိုင္ဆိုင္မႈ လံုၿခံဳေရးမရွိတဲ့ကိစၥေၾကာင့္ ပဋိပကၡသံသရာျဖစ္ေစမႈ၊ ဆင္းရဲမဲြေတမႈ၊ အခြင့္အေရးေတြ ပစ္ပယ္ခံရမႈ စတာေတြဟာ ဆိုးဆိုးရြားရြားဒုကၡေရာက္မယ့္ အလားအလာေတြျဖစ္ပါတယ္။ "
သတ္မွတ္ခ်က္ေနာက္ဆံုးရက္ျဖစ္တဲ့ မတ္လ (၁၁)ရက္ေန႔က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ဒီေျမလြတ္ ေျမရိုင္း စီမံခန္႔ခဲြတဲ့ ဥပေဒသစ္ရဲ႕ ထိခိုက္နစ္နာဆံုးရွဳံးမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အရပ္ဘက္အဖဲြ႔အစည္းေတြက သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အခုလို သတ္မွတ္ထားတဲ့ ကာလအတြင္း ေလွ်ာက္လႊာတင္သြင္းျခင္း မရွိသူေတြအေနနဲ႕ ရင္ဆိုင္ရမယ့္ အႏၱရာယ္အခက္အခဲေတြကို လူထုအေျချပဳ ဥပေဒကူညီမႈ ကြန္ရက္က တာ၀န္ရွိသူတဦးျဖစ္တဲ့ ေဒၚသဥၡာဦးက အခုလို သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာပါတယ္။
" မတ္လ ၁၁ ရက္ကေနစၿပီးေတာ့ ဒီဥပေဒရဲ႕ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈက ဥပမာ မေလ်ာက္လို႔ရွိရင္ ရာဇ၀တ္သင့္ႏိုင္တဲ့ ကိစၥ ၊ ေျမကို သိမ္းခံရႏိုင္တဲ့ ကိစၥ ၊ ကိုယ့္ရဲ႕ ေ့ျမေပၚမွာ လုပ္ကိုင္ေနတာကို ကိုယ္က ျပန္ၿပီး က်ဴးေက်ာ္ေနတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးျဖစ္သြားတဲ့ ကိစၥေတြ ေပၚလာေတာ့မယ္ေပါ့ေနာ္ "
၂၀၁၂ခုႏွစ္ ဦးသိန္းစိန္ အရပ္သားတပိုင္း အစိုးရလက္ထက္မွာ စတင္ျပဌာန္းခဲ့တဲ့ ေျမယာဥပေဒအရလည္း ေတာင္သူလယ္သမား အမ်ားစု တရားစဲြခံရတဲ့ ျပႆနာေတြကို အခုခ်ိန္ထိေျဖရွင္းေပးႏိုင္ျခင္းမရွိေသးတဲ့အျပင္ ေနာက္အသစ္ျပဌာန္းလိုက္တဲ့ ေျမလြတ္ေျမရိုင္း စီမံခန္႔ခဲြတဲ့ ဥပေဒအရဆိုရင္လည္း ေျမယာေတြမွာ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ေနသူေတြအေပၚ တရားစဲြမႈေတြ ပိုၿပီး မ်ားျပားလာမွာျဖစ္တယ္လို႔ ေဒၚသဥၡာဦးက ဆိုပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႕ ဒီရႈပ္ေထြးခက္ခဲမႈေတြရွိေနတဲ့ ေျမယာဥပေဒသစ္ ကိုျပန္ၿပီးသံုးသပ္တဲ့ေနရာမွာ တိုင္းရင္းသားေတြ၊ ေတာင္သူလယ္သမားေတြနဲ႕ လူထုရဲ႕ အႀကံေပးခ်က္ေတြကို ယူၿပီး အသိပညာေပး လႈပ္ရွားမႈေတြ လုပ္သင့္ေၾကာင္း HRW အာရွေရးရာတာ၀န္ခံ Brad Adams က ေျပာပါတယ္။
"ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႕ ဒီဥပေဒသစ္အရ အေကာင္အထည္ေဖၚမယ့္အစီအစဥ္ေတြကို ဆက္မလုပ္ပဲ ရပ္ဆိုင္းသင့္တယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ျမင္ပါတယ္။ ျပည္သူေတြပါ၀င္တဲ့ ေဆြးေႏြးပဲြေတြျပဳလုပ္ၿပီး အႀကံဥာဏ္ေတြရယူသင့္ပါတယ္။ ေျမယာပိုင္ဆိုင္ ဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို အမ်ားျပည္သူသိေစတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒီေျမယာအမ်ားစု ဆံုးရွဳံးမယ္ေနရာေတြဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္နဲ႕လည္း ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ ေအာင္ျမင္မႈမရမခ်င္း အဲဒီေနရာေတြမွာ ေျမယာဥပေဒကိစၥကို အေကာင္အထည္ေဖၚ ေဆာင္ရြက္တာမ်ဳိး မလုပ္သင့္ပါဘူး။
ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးယူထားတဲ့ တိုင္းရင္းသားေဒသတခ်ဳိ႕ ဥပမာ- ကရင္၊ ကရင္နီနဲ႕ ရွမ္းျပည္နယ္ေတြက ေျမယာေတြကို ဒီဥပေဒအသံုးခ်ၿပီး ေငြေၾကး၊ အာဏာရွိသူေတြက လာၿပီး သိမ္းယူႏိုင္ေျခရွိေနတာကို အမ်ားက စိုးရိမ္ေနေၾကာင္းလည္း Brad Adams ကေျပာသြားပါတယ္။
ေျမလြတ္ေျမလပ္နဲ႔ ေျမရိုင္းမ်ား စီမံခန္႔ခဲြမႈ ဥပေဒအရ ေလွ်ာက္ထားရမယ့္ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ အခက္အခဲေတြ၊ အျငင္းပြားဖြယ္ရာေတြ၊ ႀကီးမားလွတဲ့ ဆံုးရွဳံးမႈေတြရွိေနေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာအဖဲြ႔အစည္းေတြအပါအ၀င္ ျမန္မာ အရပ္ဖက္အဖဲြ႔အစည္း စုစုေပါင္း (၄၁)ဖဲြ႔က အစိုးရကို တင္ျပထားေပမယ့္ တာ၀န္ရွိသူေတြဘက္က လက္ခံစဥ္းစား တုံ႔ျပန္တာမရွိေသးဘူးလို႔ အရပ္ဖက္အဖဲြ႔အစည္းေတြကေျပာပါတယ္။
