(Zawgyi/Unicode)
အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်တဲ့ ဆန္ဒပြပွဲတွေကို စစ်တပ်ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ အုပ်ချုပ်ရေး ကောင်စီက အကြမ်းဖက်ဖြိုခွဲမှုအတွင်း သတင်းထောက်တွေကို အဓိက ပစ်မှတ်ထား နှိမ်နင်းကြောင်း Burma Associated Press (BAP) မြန်မာသတင်းမီဒီယာအဖွဲ့ က တနင်္လာနေ့က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ဖမ်းဆီးခံထားရတဲ့ သတင်းထောက်၃၀ နီးပါးကို ချက်ချင်းပြန်လွှတ်ပေးရေး နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းအနေနဲ့ မြန်မာစစ်ကောင်စီကို ဖိအားပေးဖို့ လည်း BAP က တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။
ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားတဲ့ မအင်ကြင်းနိုင်က အကြောင်းစုံတင်ပြမှာပါ။
ဖေဖေါ်ဝါရီလ (၁) ရက်နေ့ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြပွဲတွေအတွင်း သတင်းယူသူတွေ၊ ဓါတ်ပုံနဲ့ ဗွီဒီယို သတင်းထောက်တွေကို စစ်တပ်က ပစ်မှတ်ထား နှိမ်နင်းနေတဲ့ အခြေအနေကို BAP အဖွဲ့ ပြောခွင့်ရက ဗွီအိုအေကို အခုလိုပြောပါတယ်။
”အခြားနိုင်ငံမှာ ဆိုရင် ဆန္ဒပြတဲ့သူတွေရှိမယ်၊ နှိမ်နင်းတဲ့ ရဲတွေရှိမယ်။ ဒီကြားထဲမှာ သတင်းတွေယူနေတဲ့ သတင်းထောက်တွေရှိမယ်။ သူတို့အခန်းကဏ္ဍက အရေးကြီးတယ်။ နောက် ဒီသတင်းထောက်တွေကို ဖမ်းဆီးတာတွေ မလုပ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် မြန်မာနိုင်ငံမှာကြတော့ ဘယ်အရာမှ ပုံသေမှတ်ယူလို့ မရဘူး။ ကျနော်တို့က အချိန်မရွေး အဖမ်းခံရနိုင်တယ်။ နောက်ပိုင်းမှာလည်း ကျနော်တို့ သတင်းထောက်တွေကို ပစ်မှတ်ထားပြီး ဖမ်းတာတွေ တော်တော်လုပ်လာပါတယ်။
ဒီသတင်းထောက်တွေက ငါတို့ သတင်းတွေကို ရေးနေတာ၊ ငါတို့ ဓါတ်ပုံတေ ွရိုက်ပြီး လူတွေသိအောင် လုပ်နေတာပဲဆိုပြီး၊ သူတို့ သတင်းတွေက မကောင်းတာတွေပဲများနေတော့ ကျနော်တို့က ပစ်မှတ်တွေဖြစ်လာတာပေါ့။ နောက်ပိုင်း ကျနော်တို့သတင်းထောက်တွေအတွက် ဘာတွေဖြစ်လာသလဲဆိုတော့ ပထမပိုင်းတုန်းက သတင်းထောက်မှန်းသိအောင် Press စာသားပါတဲ့ ဦးထုပ်တွေ၊ အခြားအသုံးအဆောင်တွေ သုံးတယ်။ ဒါပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာတော့ ပြန်ဖြုတ်လာရတဲ့ အခြေအနေဖြစ်လာတယ်။ ဘာလို့လည်းဆိုတော့ ပစ်မှတ်ထားခံရပြီးတော့ ပေါ်လွင်ထင်ရှားနေရင် ပစ်မှတ်ထားမှာပဲ ဆိုပြီး စိုးရိမ်လာတာမျိုးတွေ ရှိတဲ့အခါကျတော့ နောက်နေ့တွေမှာ ဒီဟာကို ဖြုတ်ရမလား၊ တတ်ရမလား၊ အခုတော့ ဖြုတ်ရမယ့် သဘောပိုပြီး ဖြစ်နေတယ်။ ဒါက အရမ်းစိုးရိမ်ရတဲ့ အခြေအနေပါ။ အဖမ်းခံရမယ်ဆိုရင် အလုပ်ဆက်လုပ်လို့ရမှာ မဟုတ်တော့ဘူးဆိုတော့ အဖမ်းမခံရဖို့နံပတ်တစ် ဦးစားပေးလုပ်နေရပါတယ်။”
မေး။ ။ သတင်းထောက်တွေအနေနဲ့ ဒီလို ပစ်တဲ့ ခတ်တဲ့ကြားထဲမှာ သတင်းယူရတဲ့ အနေအထားမှာ ဘယ်လောက်ထိ အန္တရာယ်များလဲရှင့်။ ဒီကြားထဲမှာ ကိုယ်က သတင်းကို တိတိကျကျဖြစ်အောင်ယူရတဲ့အခါမှာ ကိုယ်တိုင်တွေ့ရတဲ့ အတွေ့အကြုံကို ပြောပြပါရှင့်။
ဖြေ။ ။ ကျနော်ကတော့ လက်ရှိအချိန်ထိ ဓါတ်ပုံလည်းရိုက်တယ်။ သတင်းလည်း ယူတယ်။ ရဲနဲ့ ဆန္ဒပြသူတွေကြားမှာ အကြိမ်ကြိမ် ဖြတ်လျောက်ရပါတယ်။ အဲဒီဖြတ်လျောက်တဲ့အခါမှာ နောက်ကျော မလုံဘူးပေါ့နော်။ တကယ် ပစ်လိုက်ရင် ပစ်လိုက်တဲ့ ကျည်ဆံက ကျနော့် ကျောကို ထိလားမလဲ၊ ခေါင်း အနောက်ဖက်ကို ထိလားမလဲ ဆိုတဲ့ နောက်ကျောမလုံတဲ့ဟာက အမြဲဖြစ်တယ်။ မြန်မြန် ဓါတ်ပုံကို ရိုက်၊ ပြီးရင်ရှောင်၊ အကာအကွယ်ကို ကျနော်တို့က အမြဲရှာနေရတယ်။ ထိလိုက်တာနဲ့လည်း သေချာတာက ဒဏ်ရာက ပြင်းထန်ဖို့ များနေတယ်။ နောက်တခုက သူတို့ကိုင်နေတဲ့ သေနတ်တွေက G-3 ဆိုပြီးပြောနေကြတော့ ဒီကျည်ဆံမျိုးကို နိုင်ငံတကာမှာ သုံးခွင့် မပေးထားဘူး၊ ဒီသေနတ်တွေက မီးရထား သံလမ်းတောင် ဖောက်နိုင်တယ် အနေအထားထိရှိနေတာဆိုတော့ ကျနော်တို့ တော်တော်လေး သတိထားရပါတယ်။
နောက်တခုက ကျနော်တို့ သတင်းယူတဲ့အခါမှာ တခုကောင်းတာက လူနေအိမ်တွေကနေပြီးတော့ တံခါးဖွင့်ပေးတာပေါ့နော် ဆိုတော့ ကျနော်တို့က အမြဲပြေးပေါက်ကို ရှာထားရတယ် ။ အခု ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်တွေက သတင်းယူရင်းနဲ့ အဖမ်းခံသွားရတဲ့ လူတချို့ဆိုရင် နောက်ပိုင်း ပြေးပေါက်ကို မရှာမိလို့ ၊ သို့မဟုတ် ပြေးပေါက်ကို သတိမထားပဲနဲ့ သတင်းယူတာကို ပိုပြီးတော့ အာရုံစိုက် နေလို့ အဖမ်းခံရတဲ့ သတင်းထောက်တွေလည်း ရှိတယ်ပေါ့နော် အဲဒီလိုမျိုး ဒီ ခံတပ်လို့ ထားပါတော့ ၊ ခံတပ်လို့ ပဲ သုံးလိုက်မယ် ။ ကျနော်တို့ လမ်းတလမ်းကို ပိတ်ပြီးတော့ ဆန္ဒပြတဲ့အခါမှာ ခံတပ်တွေတခု ၊ ၂ ခု၊ အများဆုံး ၃ ခုပေါ့နော် ။ ဒီကြားထဲမှာ သတင်းယူနေရင်းနဲ့ ရဲတွေဝင်လာတဲ့အခါမှာ မျက်ရည်ယိုဗုံးနဲ့ ပစ်လိုက်တယ်ဆိုရင် ဒီ ဒုတိယ ခံတပ်ကို မကျော်နိုင်ပဲနဲ့ ဖမ်းမိသွားတဲ့ သတင်းထောက်တွေလည်း ရှိတယ်ပေါ့လေ အဲဒီတော့ ဒါတွေလည်း သတင်းသမားတွေက သိဖို့လိုတာပေါ့ ။ တချို့တော်တော်များများကလည်း အတွေ့အကြုံမရှိပါဘူး ၊ ဒီလိုအရေးအခင်းမှာ သတင်းယူရတာလေ ကျနော်တို့အတွက်လည်း ပထမဦးဆုံးပဲ ဆိုတော့ကျနော်တို့လည်း လုပ်နေရတာပေါ့။”
ဒါ့အပြင် သတင်းထောက်တွေကို ဖမ်းဆီးမိပြီဆိုရင် လုံခြုံရေးတပ်တွေက အငြိုးတကြီး ရိုက်နှက်တာတွေ ရှိနေတယ်လို့လည်း သူကပြောပါတယ်။ လက်ရှိ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီက ဖမ်းဆီးထားတဲ့ သတင်းထောက် (၃၀) နီးပါးကို ချွင်းချက်မရှိ ချက်ချင်းပြန်လွှတ်ပေးဖို့ နိုင်ငံတကာအနေနဲ့ ဝိုင်းဝန်းကူညီဖို့ BAP က တိုက်တွန်းကြောင်းလည်း အခုလိုပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံက အရာရာမှာလည်း နိမ့်ကျနေတယ်၊ ဘယ်အရာကိုမှလည်း ပုံသေလို့ မှတ်လို့ မရဘူး။ သတင်းထောက်တွေအတွက် အာမခံချက်ဆိုတာလည်း ဒီအချိန်မှာ လုံးဝမရှိဘူး။ ဒီအပေါ်မှာ အခြားနိုင်ငံတကာက သတင်းသမားတွေအနေနဲ့ အရေးစိုက်ပြီး အမြင်သဘောထုတ်ပြောတာမျိုးမဟုတ်ပဲ action တခုခုယူတာမျိုး၊ ဒီမှာက အခြားနိုင်ငံတကာ သတင်းဌာနတွေဖြစ်တဲ့ AP တို့ EAP တို့ ရှိနေတဲ့ အခါကျတော့ ဒီအပေါ်မှာ သူတို့ အကူအညီပေးရင် ကောင်းမယ်လို့ ကျနော်ပြောချင်ပါတယ်ခင်ဗျ။”
တနင်္လာနေ့ညကတော့ မြိတ်မြို့က ဒီဗွီဘီသတင်းထောက် ကိုအောင်ကျော်ရရဲ့ နေအိမ်ကို စစ်တပ်နဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့က သေနတ်နဲ့ ပစ်ခတ် အကြမ်းဖက် ဝင်ရောက် ဖမ်းဆီးခဲ့ပါတယ်။ ဒီလို ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်တာကို ဒီဗွီဘီ ရုပ်သံရဲ့ Facebook မှာ တိုက်ရိုက် ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့ပါတယ်။ အခုချိန်ထိ ကိုအောင်ကျော်ရ ရဲ့နောက်ဆုံးအခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်လို့ မသိရသေးပါဘူး။
..............
အကွမျးဖကျနှိမျနငျးသူတှရေဲ့ ပဈမှတျထားခံရမှု သတငျးသမားမြားစိုးရိမျ
(Unicode)
အာဏာသိမျးမှုကို ဆန့ျကငြျတဲ့ ဆန်ဒပွပှဲတှကေို စဈတပျဖှဲ့စညျးထားတဲ့ အုပျခြုပျရေး ကောငျစီက အကွမျးဖကျဖွိုခှဲမှုအတှငျး သတငျးထောကျတှကေို အဓိက ပဈမှတျထား နှိမျနငျးကွောငျး Burma Associated Press (BAP) မွနျမာသတငျးမီဒီယာအဖှဲ့ က တနငျ်လာနေ့က ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။
ဖမျးဆီးခံထားရတဲ့ သတငျးထောကျ၃၀ နီးပါးကို ခကြျခငြျးပွနျလှှတျပေးရေး နိုငျငံတကာ အသိုငျးအဝိုငျးအနနေဲ့ မွနျမာစဈကောငျစီကို ဖိအားပေးဖို့ လညျး BAP က တိုကျတှနျးလိုကျပါတယျ။
ဆကျသှယျမေးမွနျးထားတဲ့ မအငျကွငျးနိုငျက အကွောငျးစုံတငျပွမှာပါ။
ဖဖေေါျဝါရီလ (၁) ရကျနေ့ စဈအာဏာသိမျးမှုကို ဆန့ျကငြျဆန်ဒပွပှဲတှအေတှငျး သတငျးယူသူတှေ၊ ဓါတျပုံနဲ့ ဗှီဒီယို သတငျးထောကျတှကေို စဈတပျက ပဈမှတျထား နှိမျနငျးနတေဲ့ အခွအေနကေို BAP အဖှဲ့ ပွောခှင့ျရက ဗှီအိုအကေို အခုလိုပွောပါတယျ။
”အခွားနိုငျငံမှာ ဆိုရငျ ဆန်ဒပွတဲ့သူတှရှေိမယျ၊ နှိမျနငျးတဲ့ ရဲတှရှေိမယျ။ ဒီကွားထဲမှာ သတငျးတှယေူနတေဲ့ သတငျးထောကျတှရှေိမယျ။ သူတို့အခနျးကဏ်ဍက အရေးကွီးတယျ။ နောကျ ဒီသတငျးထောကျတှကေို ဖမျးဆီးတာတှေ မလုပျပါဘူး။ ဒါပမေယ့ျ မွနျမာနိုငျငံမှာကွတော့ ဘယျအရာမှ ပုံသမှေတျယူလို့ မရဘူး။ ကနြောျတို့က အခြိနျမရှေး အဖမျးခံရနိုငျတယျ။ နောကျပိုငျးမှာလညျး ကနြောျတို့ သတငျးထောကျတှကေို ပဈမှတျထားပွီး ဖမျးတာတှေ တောျတောျလုပျလာပါတယျ။
ဒီသတငျးထောကျတှကေ ငါတို့ သတငျးတှကေို ရေးနတော၊ ငါတို့ ဓါတျပုံတေ ှရိုကျပွီး လူတှသေိအောငျ လုပျနတောပဲဆိုပွီး၊ သူတို့ သတငျးတှကေ မကောငျးတာတှပေဲမြားနတေော့ ကနြောျတို့က ပဈမှတျတှဖွေဈလာတာပေါ့။ နောကျပိုငျး ကနြောျတို့သတငျးထောကျတှအေတှကျ ဘာတှဖွေဈလာသလဲဆိုတော့ ပထမပိုငျးတုနျးက သတငျးထောကျမှနျးသိအောငျ Press စာသားပါတဲ့ ဦးထုပျတှေ၊ အခွားအသုံးအဆောငျတှေ သုံးတယျ။ ဒါပမေယ့ျ နောကျပိုငျးမှာတော့ ပွနျဖွုတျလာရတဲ့ အခွအေနဖွေဈလာတယျ။ ဘာလို့လညျးဆိုတော့ ပဈမှတျထားခံရပွီးတော့ ပေါျလှငျထငျရှားနရေငျ ပဈမှတျထားမှာပဲ ဆိုပွီး စိုးရိမျလာတာမြိုးတှေ ရှိတဲ့အခါကတြော့ နောကျနေ့တှမှော ဒီဟာကို ဖွုတျရမလား၊ တတျရမလား၊ အခုတော့ ဖွုတျရမယ့ျ သဘောပိုပွီး ဖွဈနတေယျ။ ဒါက အရမျးစိုးရိမျရတဲ့ အခွအေနပေါ။ အဖမျးခံရမယျဆိုရငျ အလုပျဆကျလုပျလို့ရမှာ မဟုတျတော့ဘူးဆိုတော့ အဖမျးမခံရဖို့နံပတျတဈ ဦးစားပေးလုပျနရေပါတယျ။”
မေး။ ။ သတငျးထောကျတှအေနနေဲ့ ဒီလို ပဈတဲ့ ခတျတဲ့ကွားထဲမှာ သတငျးယူရတဲ့ အနအေထားမှာ ဘယျလောကျထိ အန်တရာယျမြားလဲရှင့ျ။ ဒီကွားထဲမှာ ကိုယျက သတငျးကို တိတိကကြဖြွဈအောငျယူရတဲ့အခါမှာ ကိုယျတိုငျတှေ့ရတဲ့ အတှေ့အကွုံကို ပွောပွပါရှင့ျ။
ဖွေ။ ။ ကနြောျကတော့ လကျရှိအခြိနျထိ ဓါတျပုံလညျးရိုကျတယျ။ သတငျးလညျး ယူတယျ။ ရဲနဲ့ ဆန်ဒပွသူတှကွေားမှာ အကွိမျကွိမျ ဖွတျလြောကျရပါတယျ။ အဲဒီဖွတျလြောကျတဲ့အခါမှာ နောကျကြော မလုံဘူးပေါ့နောျ။ တကယျ ပဈလိုကျရငျ ပဈလိုကျတဲ့ ကညြျဆံက ကနြော့ျ ကြောကို ထိလားမလဲ၊ ခေါငျး အနောကျဖကျကို ထိလားမလဲ ဆိုတဲ့ နောကျကြောမလုံတဲ့ဟာက အမွဲဖွဈတယျ။ မွနျမွနျ ဓါတျပုံကို ရိုကျ၊ ပွီးရငျရှောငျ၊ အကာအကှယျကို ကနြောျတို့က အမွဲရှာနရေတယျ။ ထိလိုကျတာနဲ့လညျး သခြောတာက ဒဏျရာက ပွငျးထနျဖို့ မြားနတေယျ။ နောကျတခုက သူတို့ကိုငျနတေဲ့ သနေတျတှကေ G-3 ဆိုပွီးပွောနကွေတော့ ဒီကညြျဆံမြိုးကို နိုငျငံတကာမှာ သုံးခှင့ျ မပေးထားဘူး၊ ဒီသနေတျတှကေ မီးရထား သံလမျးတောငျ ဖောကျနိုငျတယျ အနအေထားထိရှိနတောဆိုတော့ ကနြောျတို့ တောျတောျလေး သတိထားရပါတယျ။
နောကျတခုက ကနြောျတို့ သတငျးယူတဲ့အခါမှာ တခုကောငျးတာက လူနအေိမျတှကေနပွေီးတော့ တံခါးဖှင့ျပေးတာပေါ့နောျ ဆိုတော့ ကနြောျတို့က အမွဲပွေးပေါကျကို ရှာထားရတယျ ။ အခု ပွီးခဲ့တဲ့ ရကျတှကေ သတငျးယူရငျးနဲ့ အဖမျးခံသှားရတဲ့ လူတခြို့ဆိုရငျ နောကျပိုငျး ပွေးပေါကျကို မရှာမိလို့ ၊ သို့မဟုတျ ပွေးပေါကျကို သတိမထားပဲနဲ့ သတငျးယူတာကို ပိုပွီးတော့ အာရုံစိုကျ နလေို့ အဖမျးခံရတဲ့ သတငျးထောကျတှလေညျး ရှိတယျပေါ့နောျ အဲဒီလိုမြိုး ဒီ ခံတပျလို့ ထားပါတော့ ၊ ခံတပျလို့ ပဲ သုံးလိုကျမယျ ။ ကနြောျတို့ လမျးတလမျးကို ပိတျပွီးတော့ ဆန်ဒပွတဲ့အခါမှာ ခံတပျတှတေခု ၊ ၂ ခု၊ အမြားဆုံး ၃ ခုပေါ့နောျ ။ ဒီကွားထဲမှာ သတငျးယူနရေငျးနဲ့ ရဲတှဝေငျလာတဲ့အခါမှာ မကြျရညျယိုဗုံးနဲ့ ပဈလိုကျတယျဆိုရငျ ဒီ ဒုတိယ ခံတပျကို မကြောျနိုငျပဲနဲ့ ဖမျးမိသှားတဲ့ သတငျးထောကျတှလေညျး ရှိတယျပေါ့လေ အဲဒီတော့ ဒါတှလေညျး သတငျးသမားတှကေ သိဖို့လိုတာပေါ့ ။ တခြို့တောျတောျမြားမြားကလညျး အတှေ့အကွုံမရှိပါဘူး ၊ ဒီလိုအရေးအခငျးမှာ သတငျးယူရတာလေ ကနြောျတို့အတှကျလညျး ပထမဦးဆုံးပဲ ဆိုတော့ကနြောျတို့လညျး လုပျနရေတာပေါ့။”
ဒါ့အပွငျ သတငျးထောကျတှကေို ဖမျးဆီးမိပွီဆိုရငျ လုံခွုံရေးတပျတှကေ အငွိုးတကွီး ရိုကျနှကျတာတှေ ရှိနတေယျလို့လညျး သူကပွောပါတယျ။ လကျရှိ စဈအုပျခြုပျရေးကောငျစီက ဖမျးဆီးထားတဲ့ သတငျးထောကျ (၃၀) နီးပါးကို ခြှငျးခကြျမရှိ ခကြျခငြျးပွနျလှှတျပေးဖို့ နိုငျငံတကာအနနေဲ့ ဝိုငျးဝနျးကူညီဖို့ BAP က တိုကျတှနျးကွောငျးလညျး အခုလိုပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ မွနျမာနိုငျငံက အရာရာမှာလညျး နိမ့ျကနြတေယျ၊ ဘယျအရာကိုမှလညျး ပုံသလေို့ မှတျလို့ မရဘူး။ သတငျးထောကျတှအေတှကျ အာမခံခကြျဆိုတာလညျး ဒီအခြိနျမှာ လုံးဝမရှိဘူး။ ဒီအပေါျမှာ အခွားနိုငျငံတကာက သတငျးသမားတှအေနနေဲ့ အရေးစိုကျပွီး အမွငျသဘောထုတျပွောတာမြိုးမဟုတျပဲ action တခုခုယူတာမြိုး၊ ဒီမှာက အခွားနိုငျငံတကာ သတငျးဌာနတှဖွေဈတဲ့ AP တို့ EAP တို့ ရှိနတေဲ့ အခါကတြော့ ဒီအပေါျမှာ သူတို့ အကူအညီပေးရငျ ကောငျးမယျလို့ ကနြောျပွောခငြျပါတယျခငျဗြ။”
တနငျ်လာနေ့ညကတော့ မွိတျမွို့က ဒီဗှီဘီသတငျးထောကျ ကိုအောငျကြောျရရဲ့ နအေိမျကို စဈတပျနဲ့ ရဲတပျဖှဲ့က သနေတျနဲ့ ပဈခတျ အကွမျးဖကျ ဝငျရောကျ ဖမျးဆီးခဲ့ပါတယျ။ ဒီလို ဖမျးဆီးခေါျဆောငျတာကို ဒီဗှီဘီ ရုပျသံရဲ့ Facebook မှာ တိုကျရိုကျ ထုတျလှှင့ျပွသခဲ့ပါတယျ။ အခုခြိနျထိ ကိုအောငျကြောျရ ရဲ့နောကျဆုံးအခွအေနနေဲ့ ပတျသကျလို့ မသိရသေးပါဘူး။
