(Zawgyi/Unicode)
ချင်းပြည်နယ်၊ မင်းတပ်မြို့ကနေ ထွက်ပြေးလာရတဲ့ စစ်ဘေးရှောင်ဒုက္ခသည်တွေဆီ ပေးပို့တဲ့ ရိက္ခာ လမ်းကြောင်းကို အာဏာပိုင်တွေက ပိတ်ဆို့ သိမ်းဆည်းနေတာကြောင့် တောတောင်တွေထဲ ခိုလှုံနေရတဲ့ ဒုက္ခသည်တွေ သောက်ရေသန့်နဲ့ အရေးပေါ် အကူအညီရဖို့ ခက်ခဲနေပါတယ်။
ဒီအခက်အခဲကို ကျော်လွှားပြီး အရေးပေါ်စားနပ်ရိက္ခာ ၊ မိုးကာတွေ ပေးပို့နိုင်ဖို့ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းအနေနဲ့ ဝိုင်းဝန်း ကူညီဆောင်ရွက် ပေးဖို့ ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့ တချို့နဲ့ ဒုက္ခသည်တွေက တောင်းဆိုလိုက်ကြပါတယ်။ ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားတဲ့ ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင် တင်ပြမှာပါ။
မင်းတပ်မြို့မှာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေက လုံခြုံရေးတိုးချပြီး နယ်မြေစိုးမိုးရေး လုပ်ဆောင်လာတာကြောင့်ဒေသခံတွေဟာ နီးစပ်ရာ အရပ်လေးမျက်နှာက ကျေးရွာတွေဆီ စစ်ဘေးရှောင်နေကြတာပါ။
စစ်ရှောင်တွေထဲက လူနည်းစုကိုသာ အနီးဝန်းကျင် ကျေးရွာတွေက လက်ခံပြုစုနိုင်ပေမဲ့ အများစုကတော့ တောတောင်တွေထဲ ရွက်ဖျက်ထိုးပြီး ဖြစ်သလို ပုန်းခိုနေရပါတယ်။ ဒီကြားထဲ စားနပ်ရိက္ခာ သယ်ယူတဲ့ မင်းတပ်မြို့ မြောက်ဖက် မြို့အဝင် လမ်းဆုံလမ်းဂွကို စစ်တပ်က ပိတ်ဆို့ထားတာကြောင့် အရေးပေါ် အကူအညီတွေ ပိုပြီး လိုအပ်လာတယ်လို့ မင်းတပ်က စစ်ဘေးရှောင် ကိုဂျိုးဇက်မာန်းက ပြောပါတယ်။
" အခု မင်းတပ်ရဲ့ မြောက်ဖက်ခြမ်းပေါ့နော်၊ အဲဒီမှာက အဝင်လမ်းကို ပိတ်ထားတယ်။ ပြီးတဲ့ခါကျတော့ လမ်းဆုံ - ဖြတ်သွားတဲ့နေရာပေါ့နော် .. အဲဒီလမ်းဆုံကို မဖြတ်ရင် ဘယ်နေရာကိုမှ သွားလို့ မရတဲ့ နေရာပေါ့ ၊ အဲဒီ လမ်းဆုံ ရိက္ခာဖြတ်တဲ့ နေရာမှာ တပ်စွဲထားတာရှိတယ်။ ရိက္ခာသယ်ဖို့ လမ်းကြောင်းတွေ ပြတ်တောက်နေတော့ အခက်အခဲရှိလာတယ်။ခက်ခဲနေတာက အစားအသောက်ရှိမယ် ၊ နေစရာ လိုအပ်မယ်၊ ဆေးဝါးကတော့လိုအပ်တာ မှန်တယ် ဒါပေမဲ့ အဲဒါထက်ကို အနွေးထည် ပိုလိုအပ်တယ်။ အခုဒီမှာက မိုးဆက်တိုက် ရွာနေတော့လေ အနွေးထည်ကိုမှ မိုးကာလိုဟာမျိုးလေ၊ အဲဒါမျိုး ပေးနိုင်ရင် အဆင်ပြေတယ်။ ပြီးတော့ ကျနော်တို့က ပြေးလွှားနေရတဲ့ အတွက်ကြောင့် .. ရေ ပေါ့နော်။ ရေကိုလည်း ကြိုချက်ပြီး သောက်ဖို့အချိန် မရှိဘူး ဒီတိုင်းပဲ သောက်ကြတာဆိုတော့ ဒီမိုးတွင်းမှာ ဝမ်းလျှောဝမ်းပျက်တွေ ဖြစ်လာနိုင်တာ ဆိုတော့ .. ရေသန့်ဆေးပြားတွေပေါ့၊ လောလောဆယ် အဲဒီဟာတွေ လိုနေတယ်။ "
မင်းတပ်မှာ ဒေသခံ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်တွေနဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်ကြား တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်လာချိန်ကစပြီး မင်းတပ် စစ်ရှောင်တွေကို အရေးပေါ်ရိက္ခာ ပို့ပေးနေတဲ့ မုံရွာမြို့က 'ပြည်သူမှ ပြည်သူသို့' အစီအစဉ် တာဝန်ခံ ကိုဝင်းဇော်ခိုင်ကတော့ စစ်ဘေးရှောင်တွေကို ရိက္ခာဖြတ်တောက်နေတဲ့ ကိစ္စအပေါ်နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းကကူညီဖြေရှင်းပေးဖို့ တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။
" မင်းတပ်ကို သွားမယ့် လမ်းကြောင်းမှန်သမျှကို ပိတ်ဆို့ပြီးတော့မှ ဒီအခြေခံ စားသောက်ကုန်ဖြစ်တဲ့ ဆန်ဆီဆေးဝါး ၊ ကလေးသူငယ်တွေ အမျိုးသမီးတွေအတွက် အနွေးထည် ၊ စတဲ့ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးဆိုင်ရာ ပစ္စည်းတွေကို ပို့ဆောင်နေတဲ့ နေရာမှာ ဖမ်းဆီးမှုတွေ ဖျက်ဆီးမှုတွေ သိမ်းဆည်းမှုတွေ ရှိနေတော့ ပို့ဆောင်ရေးက ဘယ်လိုမှ မဖြစ်နိုင်တဲ့ အနေအထား ဖြစ်နေတယ်။ အဲဒီတော့ မင်းတပ်မှာရှိတဲ့ ပြည်သူလူထုဟာ ရာသီဥတု အခြေအနေ အရရော ၊ ထိုးစစ်ဆင်နေတဲ့ အနေအထားအရပါ အခက်အခဲများစွာ ကြုံတွေ့နေရတဲ့အတွက် အဓိကအားဖြင့် ဆန်ဆီရယ် ဆေးဝါးရယ်ကို အမြန်ဆုံး ကျနော်တို့ ပို့ပေးဖို့ လိုအပ်နေတဲ့ အနေအထားမှာ ရှိပါတယ်။ အဲဒီအတွက် နိုင်ငံတကာ အနေနဲ့လည်း ပါဝင်ပြီးတော့မှ မင်းတပ်ပြည်သူလူထုကို အကူအညီပေးဖို့ ကျနော်တို့အနေနဲ့ မေတ္တာရပ်ခံ ချင်ပါတယ်။"
မင်းတပ်အပါအဝင် ချင်းပြည်နယ် မြို့နယ်တချို့မှာ ပြည်တွင်းစစ်ရှောင်ဒုက္ခသည်တွေ ခိုလှုံနိုင်မယ့် IDP ဒုက္ခသည်စခန်းတွေ သတ်မှတ်ထားတဲ့နေရာရှိပေမယ့် ၊ စစ်တပ်က လိုက်လံ ရှင်းလင်းနေတဲ့အတွက် ဒေသခံတွေဟာ နေရာအတည်တကျမရှိပဲ မကြာခန ရွှေ့ပြောင်းနေရတယ်လို့ ကိုဂျိုးဇက်မာန်းက ပြောပါတယ်။
" ရွာတွေမှာတော့ IDP စခန်းကို တရားဝင် ဖွင့်ထားပေမယ့် အဲဒီနေရာတွေကိုလည်း စစ်တပ်က လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ ဆော်တာတွေရှိတော့ ၊ IDP camp ဆိုရင်လည်း စိတ်မချရဘူး မလုံခြုံဘူးဆိုတဲ့ အနေအထားမှာရှိတော့ လူထုတွေက မနေရဲကြဘူး။ စစ်တပ်က အနီးနားရောက်လာပြီကြားရင် သူတို့က ပြေးကြပြီ။ တချို့ဆို တောထဲမှာ နေရတဲ့ဟာတွေရှိတာပေါ့ ။ ပြီးတော့ ရွာရဲ့ဘေးနား ချောင်းနားမှာ တာလပတ်နဲ့ တဲထိုးပြီး နေတာလည်းရှိတာပေါ့။ ပြီးတော့ စစ်ဘေးရှောင်နေတုန်း တောထဲမှာ ကလေးမွေးတာမျိုးလည်း ရှိတယ်။ ဒီ ၃- ၄ ရက်သား ကလေးလေးနဲ့ မိုးရွာထဲမှာ ပြေးလွှားရင်း ကလေး အသက်ဆုံးရှုံးသွားတာမျိုးလည်း ရှိတယ်။"
ဒေသခံတွေကတော့ မိမိနေအိမ်ကို ပြန်ရမယ့်နေ့ကို မျှော်လင့်နေပေမယ့် ဘယ်နေ့လဲဆိုတာ မသိနိုင် သေးဘူးလို့ ကိုဂျိုးဇက်မာန်းက ရှင်းပြပါတယ်။
" လူတိုင်းက ကိုယ့်အိမ် ကိုယ်ပြန်ပြီး အေးဆေးနေချင်တာပေါ့။ ဒါကတော့ ဒီမှာ စစ်ဘေးရှောင်သူ အားလုံးက အမြဲတမ်း ညီးတွားပြီး ပြောတဲ့စကားပါပဲ။ ဒါပေမဲ့ အဲဒီအခြေအနေ ပြန်ရောက်ဖို့ဆိုတာ ကျနော်တို့ အချိန်ကာလ ဘယ်လောက်ထိ ကြာဦးမလဲ ဘာတွေ ရင်ဆိုင်ရဦးမလဲ ကျနော်တို့ မသိနိုင်သေးဘူးပေါ့ နော့။ "
ချင်းပြည်နယ်မှာ မင်းတပ်မြို့ဟာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေကို အကြိမ်ပေါင်းများစွာ ခုခံတွန်းလှန် နေတဲ့ ဒေသဖြစ်ပြီး ၊ အခုနောက်ပိုင်း ထန်တလန်မြို့ဖက်မှာပါ ဒေသခံ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ရဲ့ ခုခံမှုကြောင်း တိုက်ပွဲတွေ ဆက်ဖြစ်လာပါတယ်။
..........
မငျးတပျ စဈဘေးရှောငျတှရေဲ့ ရိက်ခာလမျးကွောငျး ပိတျဆို့ခံရ
(Unicode)
ခငြျးပွညျနယျ၊ မငျးတပျမွို့ကနေ ထှကျပွေးလာရတဲ့ စဈဘေးရှောငျဒုက်ခသညျတှဆေီ ပေးပို့တဲ့ ရိက်ခာ လမျးကွောငျးကို အာဏာပိုငျတှကေ ပိတျဆို့ သိမျးဆညျးနတောကွောင့ျ တောတောငျတှထေဲ ခိုလှုံနရေတဲ့ ဒုက်ခသညျတှေ သောကျရသေန့ျနဲ့ အရေးပေါျ အကူအညီရဖို့ ခကျခဲနပေါတယျ။
ဒီအခကျအခဲကို ကြောျလှှားပွီး အရေးပေါျစားနပျရိက်ခာ ၊ မိုးကာတှေ ပေးပို့နိုငျဖို့ နိုငျငံတကာ အသိုငျးအဝိုငျးအနနေဲ့ ဝိုငျးဝနျး ကူညီဆောငျရှကျ ပေးဖို့ ကယျဆယျရေးအဖှဲ့ တခြို့နဲ့ ဒုက်ခသညျတှကေ တောငျးဆိုလိုကျကွပါတယျ။ ဆကျသှယျမေးမွနျးထားတဲ့ ကိုဉာဏျဝငျးအောငျ တငျပွမှာပါ။
မငျးတပျမွို့မှာ စဈကောငျစီတပျတှကေ လုံခွုံရေးတိုးခပြွီး နယျမွစေိုးမိုးရေး လုပျဆောငျလာတာကွောင့ျဒသေခံတှဟော နီးစပျရာ အရပျလေးမကြျနှာက ကြေးရှာတှဆေီ စဈဘေးရှောငျနကွေတာပါ။
စဈရှောငျတှထေဲက လူနညျးစုကိုသာ အနီးဝနျးကငြျ ကြေးရှာတှကေ လကျခံပွုစုနိုငျပမေဲ့ အမြားစုကတော့ တောတောငျတှထေဲ ရှကျဖကြျထိုးပွီး ဖွဈသလို ပုနျးခိုနရေပါတယျ။ ဒီကွားထဲ စားနပျရိက်ခာ သယျယူတဲ့ မငျးတပျမွို့ မွောကျဖကျ မွို့အဝငျ လမျးဆုံလမျးဂှကို စဈတပျက ပိတျဆို့ထားတာကွောင့ျ အရေးပေါျ အကူအညီတှေ ပိုပွီး လိုအပျလာတယျလို့ မငျးတပျက စဈဘေးရှောငျ ကိုဂြိုးဇကျမာနျးက ပွောပါတယျ။
" အခု မငျးတပျရဲ့ မွောကျဖကျခွမျးပေါ့နောျ၊ အဲဒီမှာက အဝငျလမျးကို ပိတျထားတယျ။ ပွီးတဲ့ခါကတြော့ လမျးဆုံ - ဖွတျသှားတဲ့နရောပေါ့နောျ .. အဲဒီလမျးဆုံကို မဖွတျရငျ ဘယျနရောကိုမှ သှားလို့ မရတဲ့ နရောပေါ့ ၊ အဲဒီ လမျးဆုံ ရိက်ခာဖွတျတဲ့ နရောမှာ တပျစှဲထားတာရှိတယျ။ ရိက်ခာသယျဖို့ လမျးကွောငျးတှေ ပွတျတောကျနတေော့ အခကျအခဲရှိလာတယျ။ခကျခဲနတောက အစားအသောကျရှိမယျ ၊ နစေရာ လိုအပျမယျ၊ ဆေးဝါးကတော့လိုအပျတာ မှနျတယျ ဒါပမေဲ့ အဲဒါထကျကို အနှေးထညျ ပိုလိုအပျတယျ။ အခုဒီမှာက မိုးဆကျတိုကျ ရှာနတေော့လေ အနှေးထညျကိုမှ မိုးကာလိုဟာမြိုးလေ၊ အဲဒါမြိုး ပေးနိုငျရငျ အဆငျပွတေယျ။ ပွီးတော့ ကနြောျတို့က ပွေးလှှားနရေတဲ့ အတှကျကွောင့ျ .. ရေ ပေါ့နောျ။ ရကေိုလညျး ကွိုခကြျပွီး သောကျဖို့အခြိနျ မရှိဘူး ဒီတိုငျးပဲ သောကျကွတာဆိုတော့ ဒီမိုးတှငျးမှာ ဝမျးလြှောဝမျးပကြျတှေ ဖွဈလာနိုငျတာ ဆိုတော့ .. ရသေန့ျဆေးပွားတှပေေါ့၊ လောလောဆယျ အဲဒီဟာတှေ လိုနတေယျ။ "
မငျးတပျမှာ ဒသေခံ ပွညျသူ့ကာကှယျရေးတပျတှနေဲ့ စဈကောငျစီတပျကွား တိုကျပှဲတှေ ဖွဈလာခြိနျကစပွီး မငျးတပျ စဈရှောငျတှကေို အရေးပေါျရိက်ခာ ပို့ပေးနတေဲ့ မုံရှာမွို့က 'ပွညျသူမှ ပွညျသူသို့' အစီအစဉျ တာဝနျခံ ကိုဝငျးဇောျခိုငျကတော့ စဈဘေးရှောငျတှကေို ရိက်ခာဖွတျတောကျနတေဲ့ ကိစ်စအပေါျနိုငျငံတကာ အသိုငျးအဝိုငျးကကူညီဖွရှေငျးပေးဖို့ တောငျးဆိုလိုကျပါတယျ။
" မငျးတပျကို သှားမယ့ျ လမျးကွောငျးမှနျသမြှကို ပိတျဆို့ပွီးတော့မှ ဒီအခွခေံ စားသောကျကုနျဖွဈတဲ့ ဆနျဆီဆေးဝါး ၊ ကလေးသူငယျတှေ အမြိုးသမီးတှအေတှကျ အနှေးထညျ ၊ စတဲ့ ကူညီကယျဆယျရေးဆိုငျရာ ပစ်စညျးတှကေို ပို့ဆောငျနတေဲ့ နရောမှာ ဖမျးဆီးမှုတှေ ဖကြျဆီးမှုတှေ သိမျးဆညျးမှုတှေ ရှိနတေော့ ပို့ဆောငျရေးက ဘယျလိုမှ မဖွဈနိုငျတဲ့ အနအေထား ဖွဈနတေယျ။ အဲဒီတော့ မငျးတပျမှာရှိတဲ့ ပွညျသူလူထုဟာ ရာသီဥတု အခွအေနေ အရရော ၊ ထိုးစဈဆငျနတေဲ့ အနအေထားအရပါ အခကျအခဲမြားစှာ ကွုံတှေ့နရေတဲ့အတှကျ အဓိကအားဖွင့ျ ဆနျဆီရယျ ဆေးဝါးရယျကို အမွနျဆုံး ကနြောျတို့ ပို့ပေးဖို့ လိုအပျနတေဲ့ အနအေထားမှာ ရှိပါတယျ။ အဲဒီအတှကျ နိုငျငံတကာ အနနေဲ့လညျး ပါဝငျပွီးတော့မှ မငျးတပျပွညျသူလူထုကို အကူအညီပေးဖို့ ကနြောျတို့အနနေဲ့ မတေ်တာရပျခံ ခငြျပါတယျ။"
မငျးတပျအပါအဝငျ ခငြျးပွညျနယျ မွို့နယျတခြို့မှာ ပွညျတှငျးစဈရှောငျဒုက်ခသညျတှေ ခိုလှုံနိုငျမယ့ျ IDP ဒုက်ခသညျစခနျးတှေ သတျမှတျထားတဲ့နရောရှိပမေယ့ျ ၊ စဈတပျက လိုကျလံ ရှငျးလငျးနတေဲ့အတှကျ ဒသေခံတှဟော နရောအတညျတကမြရှိပဲ မကွာခန ရှှေ့ပွောငျးနရေတယျလို့ ကိုဂြိုးဇကျမာနျးက ပွောပါတယျ။
" ရှာတှမှောတော့ IDP စခနျးကို တရားဝငျ ဖှင့ျထားပမေယ့ျ အဲဒီနရောတှကေိုလညျး စဈတပျက လကျနကျကွီးတှနေဲ့ ဆောျတာတှရှေိတော့ ၊ IDP camp ဆိုရငျလညျး စိတျမခရြဘူး မလုံခွုံဘူးဆိုတဲ့ အနအေထားမှာရှိတော့ လူထုတှကေ မနရေဲကွဘူး။ စဈတပျက အနီးနားရောကျလာပွီကွားရငျ သူတို့က ပွေးကွပွီ။ တခြို့ဆို တောထဲမှာ နရေတဲ့ဟာတှရှေိတာပေါ့ ။ ပွီးတော့ ရှာရဲ့ဘေးနား ခြောငျးနားမှာ တာလပတျနဲ့ တဲထိုးပွီး နတောလညျးရှိတာပေါ့။ ပွီးတော့ စဈဘေးရှောငျနတေုနျး တောထဲမှာ ကလေးမှေးတာမြိုးလညျး ရှိတယျ။ ဒီ ၃- ၄ ရကျသား ကလေးလေးနဲ့ မိုးရှာထဲမှာ ပွေးလှှားရငျး ကလေး အသကျဆုံးရှုံးသှားတာမြိုးလညျး ရှိတယျ။"
ဒသေခံတှကေတော့ မိမိနအေိမျကို ပွနျရမယ့ျနေ့ကို မြှောျလင့ျနပေမေယ့ျ ဘယျနေ့လဲဆိုတာ မသိနိုငျ သေးဘူးလို့ ကိုဂြိုးဇကျမာနျးက ရှငျးပွပါတယျ။
" လူတိုငျးက ကိုယ့ျအိမျ ကိုယျပွနျပွီး အေးဆေးနခေငြျတာပေါ့။ ဒါကတော့ ဒီမှာ စဈဘေးရှောငျသူ အားလုံးက အမွဲတမျး ညီးတှားပွီး ပွောတဲ့စကားပါပဲ။ ဒါပမေဲ့ အဲဒီအခွအေနေ ပွနျရောကျဖို့ဆိုတာ ကနြောျတို့ အခြိနျကာလ ဘယျလောကျထိ ကွာဦးမလဲ ဘာတှေ ရငျဆိုငျရဦးမလဲ ကနြောျတို့ မသိနိုငျသေးဘူးပေါ့ နော့။ "
ခငြျးပွညျနယျမှာ မငျးတပျမွို့ဟာ စဈကောငျစီတပျတှကေို အကွိမျပေါငျးမြားစှာ ခုခံတှနျးလှနျ နတေဲ့ ဒသေဖွဈပွီး ၊ အခုနောကျပိုငျး ထနျတလနျမွို့ဖကျမှာပါ ဒသေခံ ပွညျသူ့ကာကှယျရေးတပျရဲ့ ခုခံမှုကွောငျး တိုကျပှဲတှေ ဆကျဖွဈလာပါတယျ။
