(Zawgyi/Unicode)
အစိုးရတပ်နဲ့ ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AA အဖွဲ့ကြား တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ရသေ့တောင်မြို့နယ်မှာ သီတင်းနှစ်ပတ်အတွင်း အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးလာကြတဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည် ၄၀,၀၀၀ နီးပါးအထိ ရှိလာတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ရခိုင်မြောက်ပိုင်းက စစ်ဘေးရှောင်စခန်းတွေကို ရောက်ရှိနေကြတဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေရဲ့ အခက်အခဲတွေကို ဗွီအိုအေ သတင်းထောက် ကိုသက်နိုင်က မေးမြန်းတင်ပြထားပါတယ်။
ရသေ့တောင်မြို့နယ်အတွင်းမှာ ဖေဖော်ဝါရီက အစပိုင်းက စတင်ပြီး အစိုးရတပ်နဲ့ ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AA အဖွဲ့ တို့ တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းနေတာကြောင့် ကျေးရွာပေါင်း ၄၀ ကျော်လောက်က ဒေသခံ ၄၀,၀၀၀ နီးပါးဟာ အိုးအိမ်စွန့် ခွာ ထွက်ပြေးနေကြရတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
လက်ရှိအချိန်မှာ ရသေ့တောင် မြို့ပေါ်ကို ထွက်ပြေးလာသူတွေ များပြားလာတာကြောင့် စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေအတွက် အခက်အခဲမျိုးစုံနဲ့ ရင်ဆိုင်နေကြရတယ်လို့လည်း စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေကို ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေတဲ့ ကိုကျော်မင်းခိုင်က ပြောပါတယ်။
"စစ်ဘေးရှောင်တွေက ဆက်တိုက်တိုးနေတယ်။ လျော့သွားတာ မရှိဘူး နေ့တိုင်းလိုလို တိုးနေတယ်။ တချို့ရွာ တွေက အိမ်ခြေ ၆၀၀ လောက်ရှိတယ်။ အဲဒီမှာ တောင် လူက ၁၀၀ ပြည့်အောင် မရှိကြတော့ဘူး။ ပထမတော့ ကျနော်တို့ စစ်ဘေးရှောင်တွေကို ဘုန်းကျောင်းဝန်းအတွင်းမှာ တဲလေးတွေ ဆောက်ပြီးတော့ ထားတယ်။ နောက်ပိုင်းတော့ ကျနော်တို့ အဲဒါကိုတောင်မှ လုံလုံလောက်လောက် လုပ်မပေးနိုင်တော့ဘူး။ တော်တော်လေးများလာတော့ မထိန်းနိုင်၊ မသိမ်းနိုင် ဖြစ်လာတယ်။ နောက်ပြီးတော့ ကျန်းမာရေးတွေကျနော်တို့ စိုးရိမ်တယ်။ နောက်ပြီးတော့ ကလေးတွေ အမျိုးသမီးတွေအတွက်လည်း သူတို့ရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာပိုင်းဆိုင်ရာတွေကို ထိန်းသိမ်းနိုင်လောက်တဲ့ အနေအထားကျနော်တို့ မလုပ်ပေးနိုင်သေးဘူး။"
ဖေဖော်ဝါရီလ အစပိုင်းလောက်ကတည်းက ရသေ့တောင်မြို့နယ် အောင်မြေကုန်းကျေးရွာက ထွက်ပြေးလာတဲ့ သူတွေဟာ နေစရာမရှိတာကြောင့် မြေကြီးပေါ်မှာ စက္ကူကပ်တွေ ခင်းပြီး အိပ်နေကြရတယ်လို့ ရသေ့တောင်မြို့ပေါ်က စစ်ဘေးရှောင် တဦးက ပြောပါတယ်။
"ကျနော်တို့ နေရတာကတော့ အမိုးအကာမရှိ ဖြစ်သလိုနေရတယ်။ နောက်ပြီးတော့ ကျန်းမာရေးအတွက် အိမ်သာတွေ မရှိတာရယ်... ကျနော်တို့ကတော့ စက္ကူကပ်တွေကို မြေကြီးမှာ ခင်းပြီးတော့ အိပ်ရတယ်။ အဲတာတောင် လုံလုံလောက်လောက် မရှိဘူး။ ကလေးတွေလည်း အတူတူ အဲလိုပဲ အမေ၊ အဖေတွေနဲ့ အတူတူ အိပ်ကြတာပဲ။ ကျနော်တို့က ကိုယ့်ရွာကို ပြန်ချင်ပေမဲ့လည်း စစ်ပွဲတွေက ဖြစ်နေတော့ ပြန်လို့မရဘူးလေ။ ဒီလိုပဲနေရတာပဲ။"
ရသေ့တောင်မြို့နယ်မှာ ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်း အစိုးရတပ်နဲ့ AAအဖွဲ့တို့ တိုက်ပွဲတွေယခင်ကထက် ပြင်းထန် နေပြီး ကျေးရွာပေါင်း ၄၀ကျော်လောက်က ဒေသခံ ၄၀,၀၀၀ နီးပါးဟာ နီးစပ်ရာဆွေမျိုးတွေနဲ့ ရသေ့တောင်မြို့ပေါ်ကို အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးနေကြရတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
မင်းပြားမြို့နယ် နဲ့ ၄ မိုင်လောက်ဝေးတဲ့ ဖားပျော်ကျေးရွာမှာလည်း ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းက စတင်ပြီး တိုက်ပွဲတွေ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပွားနေတာကြောင့် ဒေသခံတွေ ကျေးရွာသားတွေဟာ နီးစပ်ရာကို ထွက်ပြေးသွားကြသလို ကျေးရွာအတွင်း မှာပိတ်မိနေသူတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။
မင်းပြားမြို့နယ် ဖားပျော်ကျေးက ဒေသခံတွေ အများစုဟာ နီးစပ်ရာဘေးလွတ်ရာတွေကို ထွက်ပြေးသွားကြပေမဲ့ မအေးမြတ်နွယ်ကတော့ သူမှာ သွားစရာနေရာလည်း မရှိသလို မသန်စွမ်းဖခင်ကို ပြုစုနေရတာကြောင့် ကျေးရွာအတွင်းမှာပဲ နေထိုင်နေရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
"ရွာကလူတွေ အကုန်လုံးက ထွက်ပြေးနေကြတယ်။ ကျမတို့က သွားစရာနေရာ မရှိတော့ အိမ်မှာပဲ ကုပ်ကပ်ပြီးနေ ရတယ်။ ကြောက်တယ် သူတို့ရှိတဲ့ဘက်ကို မသွားရဲဘူး။ ထွက်ပြေးစရာနေရာလည်းမရှိ ဆွေမျိုးလည်းမရှိ... အဖေ တယောက်ကလည်း မသန်စွမ်းဆိုတော့လေ။ တိုက်ပွဲတော့ ဒီနေ့မရှိဘူး။ ဒါပေမဲ့ ရွာထဲမှာတော့ စစ်သားတွေ ရှိနေသေးတယ်။
ရခိုင်မြောက်ပိုင်းမှာ စစ်ဘေးရှောင်တွေ များလာတာနဲ့ အမျှ စားဝတ်နေရေးအပြင် သောက်သုံးရေရှားပါးတဲ့ ပြဿနာတွေကိုပါ စစ်ရှောင်စခန်းတွေမှာ ရင်ဆိုင်လာရတယ်လို့ ရခိုင်တိုင်းရင်းသားများ မျိုးနွယ်စုအစည်းအရုံး REC က ပြောခွင့်ရ ကိုဇော်ဇော်ထွန်းက ပြောပါတယ်။
"ရေရှားတာနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး ခစန်းတွေ အကုန်လုံးတော့ စရင်းမရသေးဘူး။ ဒါပေမယ့် ကျောက်တော်မြို့နယ်က တောင်မင်းကလားနဲ့ ဝါးတောင် စစ်ရှောင် စခန်းကတော့ သတင်းဝင်လာတယ်။ အဲဒီမှာ တောင်မင်းကလား စခန်းက ပိုပြီးတော့ ဆိုးတာပေါ့နော်။ သူတို့က သောက်ရေကော သုံးရေကော ပိုပြီးတော့ အခက်အခဲတွေ့ နေကြတာဖြစ်တယ်။ သောက်ရေမသန့်တာကြောင့် သူတို့မှာ ကလေးတွေ ဝမ်းရောဂါဖြစ်နေတာတွေလည်း ရှိတာပေါ့နော်။"
ရခိုင်မြောက်ပိုင်းမှာရှိတဲ့ ကျေးရွာတွေမှာ ရေကန်တွေရှိပေမဲ့လည်း ကျေးရွာအတွင်းမှာ ရွာသားတွေအပြင် စစ်ဘေးရှောင်ဦးရေတွေလည်း တိုးလာနေတာကြောင့် အခုလို သောက်သုံးရေ ရေရှားပါးတဲ့ ပြဿနာတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်လာကြရတာဖြစ်လို့လည်း သူကဆက်ပြောပါတယ်။
[Unicode Version]
နှဈပတျကွာ ရသေ့တောငျတိုကျပှဲ ဒုက်ခသညျလေးသောငျးနီးပါးထှကျပွေး
အစိုးရတပျနဲ့ ရခိုငျလကျနကျကိုငျ AA အဖှဲ့ကွား တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ ရသေ့တောငျမွို့နယျမှာ သီတငျးနှဈပတျအတှငျး အိုးအိမျစှန့ျခှာ ထှကျပွေးလာကွတဲ့ စဈဘေးဒုက်ခသညျ ၄၀,၀၀၀ နီးပါးအထိ ရှိလာတာလညျး ဖွဈပါတယျ။ ရခိုငျမွောကျပိုငျးက စဈဘေးရှောငျစခနျးတှကေို ရောကျရှိနကွေတဲ့ စဈဘေးဒုက်ခသညျတှရေဲ့ အခကျအခဲတှကေို ဗှီအိုအေ သတငျးထောကျ ကိုသကျနိုငျက မေးမွနျးတငျပွထားပါတယျ။
ရသေ့တောငျမွို့နယျအတှငျးမှာ ဖဖေောျဝါရီက အစပိုငျးက စတငျပွီး အစိုးရတပျနဲ့ ရခိုငျလကျနကျကိုငျ AA အဖှဲ့ တို့ တိုကျပှဲတှေ ပွငျးနတောကွောင့ျ ကြေးရှာပေါငျး ၄၀ ကြောျလောကျက ဒသေခံ ၄၀,၀၀၀ နီးပါးဟာ အိုးအိမျစှန့ျ ခှာ ထှကျပွေးနကွေရတာလညျး ဖွဈပါတယျ။
လကျရှိအခြိနျမှာ ရသေ့တောငျ မွို့ပေါျကို ထှကျပွေးလာသူတှေ မြားပွားလာတာကွောင့ျ စဈဘေးဒုက်ခသညျတှအေတှကျ အခကျအခဲမြိုးစုံနဲ့ ရငျဆိုငျနကွေရတယျလို့လညျး စဈဘေးဒုက်ခသညျတှကေို ကူညီဆောငျရှကျပေးနတေဲ့ ကိုကြောျမငျးခိုငျက ပွောပါတယျ။
"စဈဘေးရှောငျတှကေ ဆကျတိုကျတိုးနတေယျ။ လြော့သှားတာ မရှိဘူး နေ့တိုငျးလိုလို တိုးနတေယျ။ တခြို့ရှာ တှကေ အိမျခွေ ၆၀၀ လောကျရှိတယျ။ အဲဒီမှာ တောငျ လူက ၁၀၀ ပွည့ျအောငျ မရှိကွတော့ဘူး။ ပထမတော့ ကနြောျတို့ စဈဘေးရှောငျတှကေို ဘုနျးကြောငျးဝနျးအတှငျးမှာ တဲလေးတှေ ဆောကျပွီးတော့ ထားတယျ။ နောကျပိုငျးတော့ ကနြောျတို့ အဲဒါကိုတောငျမှ လုံလုံလောကျလောကျ လုပျမပေးနိုငျတော့ဘူး။ တောျတောျလေးမြားလာတော့ မထိနျးနိုငျ၊ မသိမျးနိုငျ ဖွဈလာတယျ။ နောကျပွီးတော့ ကနြျးမာရေးတှကေနြောျတို့ စိုးရိမျတယျ။ နောကျပွီးတော့ ကလေးတှေ အမြိုးသမီးတှအေတှကျလညျး သူတို့ရဲ့ ဂုဏျသိက်ခာပိုငျးဆိုငျရာတှကေို ထိနျးသိမျးနိုငျလောကျတဲ့ အနအေထားကနြောျတို့ မလုပျပေးနိုငျသေးဘူး။"
ဖဖေောျဝါရီလ အစပိုငျးလောကျကတညျးက ရသေ့တောငျမွို့နယျ အောငျမွကေုနျးကြေးရှာက ထှကျပွေးလာတဲ့ သူတှဟော နစေရာမရှိတာကွောင့ျ မွကွေီးပေါျမှာ စက်ကူကပျတှေ ခငျးပွီး အိပျနကွေရတယျလို့ ရသေ့တောငျမွို့ပေါျက စဈဘေးရှောငျ တဦးက ပွောပါတယျ။
"ကနြောျတို့ နရေတာကတော့ အမိုးအကာမရှိ ဖွဈသလိုနရေတယျ။ နောကျပွီးတော့ ကနြျးမာရေးအတှကျ အိမျသာတှေ မရှိတာရယျ... ကနြောျတို့ကတော့ စက်ကူကပျတှကေို မွကွေီးမှာ ခငျးပွီးတော့ အိပျရတယျ။ အဲတာတောငျ လုံလုံလောကျလောကျ မရှိဘူး။ ကလေးတှလေညျး အတူတူ အဲလိုပဲ အမေ၊ အဖတှေနေဲ့ အတူတူ အိပျကွတာပဲ။ ကနြောျတို့က ကိုယ့ျရှာကို ပွနျခငြျပမေဲ့လညျး စဈပှဲတှကေ ဖွဈနတေော့ ပွနျလို့မရဘူးလေ။ ဒီလိုပဲနရေတာပဲ။"
ရသေ့တောငျမွို့နယျမှာ ဖဖေောျဝါရီလအတှငျး အစိုးရတပျနဲ့ AAအဖှဲ့တို့ တိုကျပှဲတှယေခငျကထကျ ပွငျးထနျ နပွေီး ကြေးရှာပေါငျး ၄၀ကြောျလောကျက ဒသေခံ ၄၀,၀၀၀ နီးပါးဟာ နီးစပျရာဆှမြေိုးတှနေဲ့ ရသေ့တောငျမွို့ပေါျကို အိုးအိမျစှန့ျခှာ ထှကျပွေးနကွေရတာလညျး ဖွဈပါတယျ။
မငျးပွားမွို့နယျ နဲ့ ၄ မိုငျလောကျဝေးတဲ့ ဖားပြောျကြေးရှာမှာလညျး ပွီးခဲ့တဲ့ရကျပိုငျးက စတငျပွီး တိုကျပှဲတှေ အပွငျးအထနျ ဖွဈပှားနတောကွောင့ျ ဒသေခံတှေ ကြေးရှာသားတှဟော နီးစပျရာကို ထှကျပွေးသှားကွသလို ကြေးရှာအတှငျး မှာပိတျမိနသေူတှလေညျး ရှိနပေါတယျ။
မငျးပွားမွို့နယျ ဖားပြောျကြေးက ဒသေခံတှေ အမြားစုဟာ နီးစပျရာဘေးလှတျရာတှကေို ထှကျပွေးသှားကွပမေဲ့ မအေးမွတျနှယျကတော့ သူမှာ သှားစရာနရောလညျး မရှိသလို မသနျစှမျးဖခငျကို ပွုစုနရေတာကွောင့ျ ကြေးရှာအတှငျးမှာပဲ နထေိုငျနရေတယျလို့ ပွောပါတယျ။
"ရှာကလူတှေ အကုနျလုံးက ထှကျပွေးနကွေတယျ။ ကမြတို့က သှားစရာနရော မရှိတော့ အိမျမှာပဲ ကုပျကပျပွီးနေ ရတယျ။ ကွောကျတယျ သူတို့ရှိတဲ့ဘကျကို မသှားရဲဘူး။ ထှကျပွေးစရာနရောလညျးမရှိ ဆှမြေိုးလညျးမရှိ... အဖေ တယောကျကလညျး မသနျစှမျးဆိုတော့လေ။ တိုကျပှဲတော့ ဒီနေ့မရှိဘူး။ ဒါပမေဲ့ ရှာထဲမှာတော့ စဈသားတှေ ရှိနသေေးတယျ။
ရခိုငျမွောကျပိုငျးမှာ စဈဘေးရှောငျတှေ မြားလာတာနဲ့ အမြှ စားဝတျနရေေးအပွငျ သောကျသုံးရရှေားပါးတဲ့ ပွူနာတှကေိုပါ စဈရှောငျစခနျးတှမှော ရငျဆိုငျလာရတယျလို့ ရခိုငျတိုငျးရငျးသားမြား မြိုးနှယျစုအစညျးအရုံး REC က ပွောခှင့ျရ ကိုဇောျဇောျထှနျးက ပွောပါတယျ။
"ရရှေားတာနဲ့ ပတျသတျပွီး ခစနျးတှေ အကုနျလုံးတော့ စရငျးမရသေးဘူး။ ဒါပမေယ့ျ ကြောကျတောျမွို့နယျက တောငျမငျးကလားနဲ့ ဝါးတောငျ စဈရှောငျ စခနျးကတော့ သတငျးဝငျလာတယျ။ အဲဒီမှာ တောငျမငျးကလား စခနျးက ပိုပွီးတော့ ဆိုးတာပေါ့နောျ။ သူတို့က သောကျရကေော သုံးရကေော ပိုပွီးတော့ အခကျအခဲတှေ့ နကွေတာဖွဈတယျ။ သောကျရမေသန့ျတာကွောင့ျ သူတို့မှာ ကလေးတှေ ဝမျးရောဂါဖွဈနတောတှလေညျး ရှိတာပေါ့နောျ။"
ရခိုငျမွောကျပိုငျးမှာရှိတဲ့ ကြေးရှာတှမှော ရကေနျတှရှေိပမေဲ့လညျး ကြေးရှာအတှငျးမှာ ရှာသားတှအေပွငျ စဈဘေးရှောငျဦးရတှေလေညျး တိုးလာနတောကွောင့ျ အခုလို သောကျသုံးရေ ရရှေားပါးတဲ့ ပွူနာတှနေဲ့ ရငျဆိုငျလာကွရတာဖွဈလို့လညျး သူကဆကျပွောပါတယျ။
