[Zawgyi/Unicode]
မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေရဲ့ Facebook ပေါ်က ပို့စ်တွေနဲ့ ဆက်သွယ်ပြောဆိုချက်တွေကို ထုတ်ပြန်ပေးဖို့ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံဘက်က တောင်းဆိုတာကို Facebook ကုမ္ပဏီက လက်မခံဘဲ ပယ်ချလိုက်ပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာမွတ်စလင်တွေကို လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုနဲ့ ဂမ်ဘီယာက မြန်မာနိုင်ငံကို နိုင်ငံတကာတရားရုံး (ICJ) မှာ တရားစွဲထားတာနဲ့ ဆက်စပ်ပြီး အခုလိုတောင်းဆိုတာပါ။
ဒီတောင်းဆိုချက်ကို ပယ်ချပေးဖို့ ဝါရှင်တန် ဒီစီ၊ အမေရိကန် ခရိုင်တရားရုံးမှာ Facebook ကုမ္ပဏီက အင်္ဂါနေ့မှာ လျှောက်ထားလိုက်တာဖြစ်ပြီး ဂမ်ဘီယာဘက်က တောင်းဆိုမှုဟာ ဆက်သွယ်ရေးဝန်ဆောင်မှုပေးတဲ့ ကုမ္ပဏီတွေအနေနဲ့ သုံးစွဲသူတွေရဲ့ ဆက်သွယ်ပြောဆိုမှုတွေကို မဖော်ပြရဘူးလို့ တားမြစ်ထားတဲ့ အမေရိကန်ဥပဒေတွေကို ချိုးဖောက်ရာရောက်စေမှာဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့က အဓိကကျတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေရဲ့ အချက်အလက်မှတ်တမ်းတွေနဲ့ ဆက်သွယ်ပြောဆိုမှုတွေကို ထုတ်ပြန်ပေးဖို့ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက ပြီးခဲ့တဲ့ ဇွန်လမှာ တောင်းဆိုခဲ့တာဖြစ်ပြီး ဒီတောင်းဆိုမှုက အလွန်ကို ကျယ်ပြန့်ပြီးတော့ အဲဒီလူတွေရဲ့ အကောင့်တွေကို အထူး အကန့်အသတ်မရှိ ဝင်ရောက်ကြည့်ရှုနိုင်ဖို့လိုမှာ ဖြစ်တယ်လို့ Facebook က ပြောပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံဟာ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုဆိုင်ရာ ၁၉၄၈ ခုနှစ် ကုလသမဂ္ဂ သဘောတူစာချုပ်ကို ချိုးဖောက်တယ်ဆိုပြီး ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက နယ်သာလန်နိုင်ငံ The Hague မြို့မှာရှိတဲ့ နိုင်ငံတကာတရားရုံးမှာ တရားစွဲထားတာပါ။ မြန်မာအာဏာပိုင်တွေဘက်ကတော့ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေဟာ ဒေသတွင်းမှာ လုံခြုံရေးစခန်းတွေကို ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့ ARSA အကြမ်းဖက်ဝါဒီတွေကို နယ်မြေရှင်းလင်းရေးလုပ်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေ စနစ်တကျကျူးလွန်ဖို့ စီစဉ်ခဲ့တာမရှိဘူးလို့ ငြင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။
၂၀၁၇ သြဂုတ်လက ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာ မြန်မာစစ်တပ်ဘက်က နယ်မြေရှင်းလင်းရေးတွေကြောင့် အဲဒီမှာရှိတဲ့ ရိုဟင်ဂျာမွတ်စလင် ၇၃၀,၀၀၀ ကျော်ဟာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံဘက်ကို ထွက်ပြေးခဲ့ကြပြီး အဲဒီက ဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာ ခိုလှုံနေကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂ စုံစမ်းစစ်ဆေးသူတွေကတော့ အမုန်းစကားတွေ ဖြန့်ဝေတာနဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေဖြစ်အောင် လှုံ့ဆော်တဲ့နေရာမှာ Facebook ဟာ အဓိကအခန်းကဏ္ဍက ပါဝင်ခဲ့တယ်လို့ ၂၀၁၈ ခုနှစ်က ပြောထားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ Facebook ဘက်ကတော့ သူတို့အနေနဲ့အမုန်းစကားတွေ ဖြန့်ဝေနေတာတွေကို တားဆီးဖို့ လုပ်နေကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံအပါအဝင် ကမ္ဘာတဝန်းမှာ အမုန်းစကားတွေ ဖြန့်ဝေတာနဲ့ အကြမ်းဖက်ဝါဒစွဲလုပ်ရပ်တွေကို သူတို့အနေနဲ့ ဆန့်ကျင်ကြောင်း Facebook ပြောခွင့်ရက ဒီနေ့ ပြောပါတယ်။
ဒါ့အပြင် သူတို့အနေနဲ့ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ သီးခြားလွတ်လပ်တဲ့ စုံစမ်းရေးအဖွဲ့ (IIMM) နဲ့အတူ လက်တွဲလုပ်ဆောင်နေတယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။
IIMM ဟာ နိုင်ငံတကာတရားရုံးတွေမှာ နောက်ပိုင်းဖြစ်လာနိုင်တဲ့ ဘယ်လို တရားစွဲဆိုမှုမျိုးကိုမဆို ပံ့ပိုးဖို့ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့အဖွဲ့ ဖြစ်ပါတယ်။
မြန်မာအစိုးရကတော့ ရိုဟင်ဂျာဆိုတဲ့အသုံးအနှုန်းကို အခုချိန်ထိ အသိအမှတ်မပြုထားပါဘူး။
[Unicode Version]
မွနျမာပေါျ Genocide စှဲခကြျနဲ့ဆကျစပျတဲ့ ဂမျဘီယာတောငျးဆိုခကြျ ပယျခပြေးဖို့ Facebook ပနျကွား
မွနျမာစဈတပျနဲ့ ရဲတပျဖှဲ့ဝငျတှရေဲ့ Facebook ပေါျက ပို့ဈတှနေဲ့ ဆကျသှယျပွောဆိုခကြျတှကေို ထုတျပွနျပေးဖို့ ဂမျဘီယာနိုငျငံဘကျက တောငျးဆိုတာကို Facebook ကုမ်ပဏီက လကျမခံဘဲ ပယျခလြိုကျပါတယျ။
ရိုဟငျဂြာမှတျစလငျတှကေို လူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှုနဲ့ ဂမျဘီယာက မွနျမာနိုငျငံကို နိုငျငံတကာတရားရုံး (ICJ) မှာ တရားစှဲထားတာနဲ့ ဆကျစပျပွီး အခုလိုတောငျးဆိုတာပါ။
ဒီတောငျးဆိုခကြျကို ပယျခပြေးဖို့ ဝါရှငျတနျ ဒီစီ၊ အမရေိကနျ ခရိုငျတရားရုံးမှာ Facebook ကုမ်ပဏီက အငျ်ဂါနေ့မှာ လြှောကျထားလိုကျတာဖွဈပွီး ဂမျဘီယာဘကျက တောငျးဆိုမှုဟာ ဆကျသှယျရေးဝနျဆောငျမှုပေးတဲ့ ကုမ်ပဏီတှအေနနေဲ့ သုံးစှဲသူတှရေဲ့ ဆကျသှယျပွောဆိုမှုတှကေို မဖောျပွရဘူးလို့ တားမွဈထားတဲ့ အမရေိကနျဥပဒတှေကေို ခြိုးဖောကျရာရောကျစမှောဖွဈတယျလို့ ပွောပါတယျ။
မွနျမာစဈတပျနဲ့ ရဲတပျဖှဲ့က အဓိကကတြဲ့ ပုဂ်ဂိုလျတှရေဲ့ အခကြျအလကျမှတျတမျးတှနေဲ့ ဆကျသှယျပွောဆိုမှုတှကေို ထုတျပွနျပေးဖို့ ဂမျဘီယာနိုငျငံက ပွီးခဲ့တဲ့ ဇှနျလမှာ တောငျးဆိုခဲ့တာဖွဈပွီး ဒီတောငျးဆိုမှုက အလှနျကို ကယြျပွန့ျပွီးတော့ အဲဒီလူတှရေဲ့ အကောင့ျတှကေို အထူး အကန့ျအသတျမရှိ ဝငျရောကျကွည့ျရှုနိုငျဖို့လိုမှာ ဖွဈတယျလို့ Facebook က ပွောပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံဟာ လူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှုဆိုငျရာ ၁၉၄၈ ခုနှဈ ကုလသမဂ်ဂ သဘောတူစာခြုပျကို ခြိုးဖောကျတယျဆိုပွီး ဂမျဘီယာနိုငျငံက နယျသာလနျနိုငျငံ The Hague မွို့မှာရှိတဲ့ နိုငျငံတကာတရားရုံးမှာ တရားစှဲထားတာပါ။ မွနျမာအာဏာပိုငျတှဘေကျကတော့ လုံခွုံရေးတပျဖှဲ့တှဟော ဒသေတှငျးမှာ လုံခွုံရေးစခနျးတှကေို ဝငျရောကျတိုကျခိုကျခဲ့တဲ့ ARSA အကွမျးဖကျဝါဒီတှကေို နယျမွရှေငျးလငျးရေးလုပျခဲ့တာဖွဈပွီး ရကျစကျကွမျးကွုတျမှုတှေ စနဈတကကြြူးလှနျဖို့ စီစဉျခဲ့တာမရှိဘူးလို့ ငွငျးဆိုခဲ့ပါတယျ။
၂၀၁၇ သွဂုတျလက ရခိုငျပွညျနယျမွောကျပိုငျးမှာ မွနျမာစဈတပျဘကျက နယျမွရှေငျးလငျးရေးတှကွေောင့ျ အဲဒီမှာရှိတဲ့ ရိုဟငျဂြာမှတျစလငျ ၇၃၀,၀၀၀ ကြောျဟာ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံဘကျကို ထှကျပွေးခဲ့ကွပွီး အဲဒီက ဒုက်ခသညျစခနျးတှမှော ခိုလှုံနကွေတာဖွဈပါတယျ။ ကုလသမဂ်ဂ စုံစမျးစဈဆေးသူတှကေတော့ အမုနျးစကားတှေ ဖွန့ျဝတောနဲ့ အကွမျးဖကျမှုတှဖွေဈအောငျ လှုံ့ဆောျတဲ့နရောမှာ Facebook ဟာ အဓိကအခနျးကဏ်ဍက ပါဝငျခဲ့တယျလို့ ၂၀၁၈ ခုနှဈက ပွောထားပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ Facebook ဘကျကတော့ သူတို့အနနေဲ့အမုနျးစကားတှေ ဖွန့ျဝနေတောတှကေို တားဆီးဖို့ လုပျနကွေောငျး၊ မွနျမာနိုငျငံအပါအဝငျ ကမ်ဘာတဝနျးမှာ အမုနျးစကားတှေ ဖွန့ျဝတောနဲ့ အကွမျးဖကျဝါဒစှဲလုပျရပျတှကေို သူတို့အနနေဲ့ ဆန့ျကငြျကွောငျး Facebook ပွောခှင့ျရက ဒီနေ့ ပွောပါတယျ။
ဒါ့အပွငျ သူတို့အနနေဲ့ ကုလသမဂ်ဂရဲ့ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ သီးခွားလှတျလပျတဲ့ စုံစမျးရေးအဖှဲ့ (IIMM) နဲ့အတူ လကျတှဲလုပျဆောငျနတေယျလို့လညျး ပွောပါတယျ။
IIMM ဟာ နိုငျငံတကာတရားရုံးတှမှော နောကျပိုငျးဖွဈလာနိုငျတဲ့ ဘယျလို တရားစှဲဆိုမှုမြိုးကိုမဆို ပံ့ပိုးဖို့ရညျရှယျခကြျနဲ့ ဖှဲ့စညျးထားတဲ့အဖှဲ့ ဖွဈပါတယျ။
မွနျမာအစိုးရကတော့ ရိုဟငျဂြာဆိုတဲ့အသုံးအနှုနျးကို အခုခြိနျထိ အသိအမှတျမပွုထားပါဘူး။
