(Zawgyi/Unicode)
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ရောက် သိန်းနဲ့ချီတဲ့ ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည်တွေကို ဘာရှန်ချာကျွန်းမှာ ပြောင်းရွှေ့နေရာချထားမယ့် အစီအစဉ်ကို လေ့လာအကဲခတ်လိုကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ အဆင့်မြင့်အရာရှိတယောက်က ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။ ပြောင်းရွှေ့မယ့် အစီအစဉ်အပေါ် လူ့အခွင့်အရေး အဖွဲ့တွေက ဝေဖန်နေချိန်မှာပဲ အကဲခတ်ခွင့်ပြုဖို့ ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ မဟာမင်းကြီးရုံး (UNHCR) ရဲ့ ဒုတိယ ကော်မရှင်နာမင်းကြီး Kelly Clements က ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် တာဝန်ရှိသူတွေကို မနေ့တုန်းက ပြောဆိုလိုက်တာပါ။
အစီအစဉ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ ပိုမိုသိရှိလိုကြောင်းနဲ့ လတ်တလော ဆောင်ရွက်ထားတဲ့ အစီအမံတွေကို ကုလသမဂ္ဂက ကျွမ်းကျင်သူတွေ လေ့လာခွင့်ပြုဖို့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အစိုးရကို ကမ်းလှမ်းထားကြောင်းလည်း ဒါကာမြို့တော်မှာ သတင်းထောက်တွေကို ပြောခဲ့ပါတယ်။
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အစိုးရကတော့ လတ်တလော Cox’s Bazaar ဒေသက ဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာ သိန်းနဲ့ချီတဲ့ ဒုက္ခသည်တွေ စုပြုံနေတဲ့အတွက် ကျန်းမာရေး၊ လုံခြုံရေး စိုးရိမ်မှုတွေကြောင့် ခန့်မှန်းချေ ဒုက္ခသည် တသိန်းလောက်ကို ဘာရှန်ချာကျွန်းမှာ ပြောင်းရွှေ့ နေရာချထားဖို့ စီစဉ်နေတာပါ။ ဒါပေမဲ့လည်း မုန်တိုင်းသင့်နိုင်တဲ့ အန္တရာယ်ရှိတဲ့ကျွန်းကို ပြောင်းရွှေ့မယ့် အစီအစဉ်အပေါ် လူ့အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားမှု အဖွဲ့တွေ၊ အကူအညီပေးရေး အဖွဲ့အစည်းတွေက စိုးရိမ်မကင်းတဲ့ သဘောထားတွေကို ပြောဆိုထားကြပါတယ်။
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အစိုးရက ဒုက္ခသည်တွေ နေရပ်ရင်း ပြန်ပို့ရေး မြန်မာအစိုးရနဲ့ နားလည်မှု စာချွန်လွှာ လက်မှတ်ရေးထိုးထားပေမဲ့ လက်တွေ့ အကောင်အထည် မဖော်နိုင်သေးပဲ ဖြစ်နေချိန်မှာ ပြောင်းရွှေ့ နေရာချဖို့ စီစဉ်နေတာပါ။
၂၀၁၇ ခုနှစ်ထဲမှာတုန်းက ရခိုင်ပြည်နယ်က လုံခြုံရေးကင်းစခန်းတွေကို စီးနင်းတိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့ ARSA ရိုဟင်ဂျာ အစွန်းရောက်အုပ်စုကို လိုက်လံရှင်းလင်းခဲ့တဲ့ မြန်မာလုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့တွေရဲ့ စစ်ဆင်ရေးတွေနောက်ပိုင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံကို ထွက်ပြေးသွားတဲ့ သိန်းနဲ့ချီတဲ့ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေကို ပြန်လည် လက်ခံရေး မြန်မာအစိုးရကတော့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ရော၊ ကုလသမဂ္ဂနဲ့ပါ နားလည်မှု စာချွန်လွှာတွေ သီးခြားလက်မှတ် ရေးထိုးထားပါတယ်။
ဒါပေမဲ့လည်း ဒုက္ခသည်တွေရဲ့ အခြေခံအခွင့်အရေးတွေနဲ့ လုံခြုံရေးအတွက် စိုးရိမ်မှုတွေနဲ့အတူ နေရပ်ပြန်ပို့ရေး အစီအစဉ်တွေ အထမမြောက်ပဲ ဖြစ်နေတာပါ။ ရိုဟင်ဂျာဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းကို တရားဝင် လက်ခံမထားတဲ့ မြန်မာအစိုးရကတော့ ဒုက္ခသည်တွေ နေရပ်ပြန်ရေး အစီအစဉ်တွေ မအောင်မြင်ရတဲ့အပေါ် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံကို အပြစ်ဖို့ထားပါတယ်။
.............................
ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျတှေ နရောပွောငျးမယ့ျကြှနျး ကုလအကဲခတျဖို့ ကမျးလှမျး
(Unicode)
ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှရောကျ သိနျးနဲ့ခြီတဲ့ ရိုဟငျဂြာ ဒုက်ခသညျတှကေို ဘာရှနျခြာကြှနျးမှာ ပွောငျးရှှေ့နရောခထြားမယ့ျ အစီအစဉျကို လေ့လာအကဲခတျလိုကွောငျး ကုလသမဂ်ဂ အဆင့ျမွင့ျအရာရှိတယောကျက ပွောဆိုလိုကျပါတယျ။ ပွောငျးရှှေ့မယ့ျ အစီအစဉျအပေါျ လူ့အခှင့ျအရေး အဖှဲ့တှကေ ဝဖေနျနခြေိနျမှာပဲ အကဲခတျခှင့ျပွုဖို့ ဒုက်ခသညျမြားဆိုငျရာ ကုလသမဂ်ဂ မဟာမငျးကွီးရုံး (UNHCR) ရဲ့ ဒုတိယ ကောျမရှငျနာမငျးကွီး Kelly Clements က ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ တာဝနျရှိသူတှကေို မနေ့တုနျးက ပွောဆိုလိုကျတာပါ။
အစီအစဉျနဲ့ ပတျသကျလို့ ပိုမိုသိရှိလိုကွောငျးနဲ့ လတျတလော ဆောငျရှကျထားတဲ့ အစီအမံတှကေို ကုလသမဂ်ဂက ကြှမျးကငြျသူတှေ လေ့လာခှင့ျပွုဖို့ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ အစိုးရကို ကမျးလှမျးထားကွောငျးလညျး ဒါကာမွို့တောျမှာ သတငျးထောကျတှကေို ပွောခဲ့ပါတယျ။
ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ အစိုးရကတော့ လတျတလော Cox’s Bazaar ဒသေက ဒုက်ခသညျစခနျးတှမှော သိနျးနဲ့ခြီတဲ့ ဒုက်ခသညျတှေ စုပွုံနတေဲ့အတှကျ ကနြျးမာရေး၊ လုံခွုံရေး စိုးရိမျမှုတှကွေောင့ျ ခန့ျမှနျးခြေ ဒုက်ခသညျ တသိနျးလောကျကို ဘာရှနျခြာကြှနျးမှာ ပွောငျးရှှေ့ နရောခထြားဖို့ စီစဉျနတောပါ။ ဒါပမေဲ့လညျး မုနျတိုငျးသင့ျနိုငျတဲ့ အန်တရာယျရှိတဲ့ကြှနျးကို ပွောငျးရှှေ့မယ့ျ အစီအစဉျအပေါျ လူ့အခှင့ျအရေး လှုပျရှားမှု အဖှဲ့တှေ၊ အကူအညီပေးရေး အဖှဲ့အစညျးတှကေ စိုးရိမျမကငျးတဲ့ သဘောထားတှကေို ပွောဆိုထားကွပါတယျ။
ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ အစိုးရက ဒုက်ခသညျတှေ နရေပျရငျး ပွနျပို့ရေး မွနျမာအစိုးရနဲ့ နားလညျမှု စာခြှနျလှှာ လကျမှတျရေးထိုးထားပမေဲ့ လကျတှေ့ အကောငျအထညျ မဖောျနိုငျသေးပဲ ဖွဈနခြေိနျမှာ ပွောငျးရှှေ့ နရောခဖြို့ စီစဉျနတောပါ။
၂၀၁၇ ခုနှဈထဲမှာတုနျးက ရခိုငျပွညျနယျက လုံခွုံရေးကငျးစခနျးတှကေို စီးနငျးတိုကျခိုကျခဲ့တဲ့ ARSA ရိုဟငျဂြာ အစှနျးရောကျအုပျစုကို လိုကျလံရှငျးလငျးခဲ့တဲ့ မွနျမာလုံခွုံရေး တပျဖှဲ့တှရေဲ့ စဈဆငျရေးတှနေောကျပိုငျး ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံကို ထှကျပွေးသှားတဲ့ သိနျးနဲ့ခြီတဲ့ ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျတှကေို ပွနျလညျ လကျခံရေး မွနျမာအစိုးရကတော့ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနဲ့ရော၊ ကုလသမဂ်ဂနဲ့ပါ နားလညျမှု စာခြှနျလှှာတှေ သီးခွားလကျမှတျ ရေးထိုးထားပါတယျ။
ဒါပမေဲ့လညျး ဒုက်ခသညျတှရေဲ့ အခွခေံအခှင့ျအရေးတှနေဲ့ လုံခွုံရေးအတှကျ စိုးရိမျမှုတှနေဲ့အတူ နရေပျပွနျပို့ရေး အစီအစဉျတှေ အထမမွောကျပဲ ဖွဈနတောပါ။ ရိုဟငျဂြာဆိုတဲ့ အသုံးအနှုနျးကို တရားဝငျ လကျခံမထားတဲ့ မွနျမာအစိုးရကတော့ ဒုက်ခသညျတှေ နရေပျပွနျရေး အစီအစဉျတှေ မအောငျမွငျရတဲ့အပေါျ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံကို အပွဈဖို့ထားပါတယျ။
