ဗီြအိုေအသတင္းဌာနအတြက္ လုုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ေနရင္း တိုက္ခိုက္မႈေတြေၾကာင့္ ကြယ္လြန္သြားၾကသူ သတင္း သမားေတြကို ေမလ ၃ ရက္၊ ၾကာသပေတးေန႔က က်ေရာက္တဲ့ ကမာၻ႔သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေန႔မွာ ဗီြအိုေအက အခမ္းအနား တခုနဲ႔ အမွတ္တရ ဂုဏ္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ဆိုင္ရာ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြကေတာ့ အေမရိကန္မွာ ႏုိင္ငံေရး သမားေတြက “လုပ္ၾကံသတင္း” ဆိုၿပီး စြပ္စြဲေျပာဆိုတာအပါအဝင္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြဟာ တျခားႏုိင္ငံေတြကိုပါ ႐ိုက္ခတ္ ေနတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းေတြကို ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက စုစည္းတင္ျပထားပါတယ္။
ဆိုမာလီယာ အလြတ္ကင္မရာသမား အသက္ ၃၁ ႏွစ္အရြယ္ Ali Nur Siad ဟာ ဗီြအုိေအသတင္းေထာက္တဦးနဲ႔အတူ အလြတ္ ကင္မရာသမားတဦးအေနနဲ႔ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ေနရင္း ၂၀၁၇ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ ၁၄ ရက္ေန႔က မိုဂါဒစ္႐ႈး ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ဗံုးခြဲတိုက္ခိုက္မႈတခုအတြင္း ကြယ္လြန္သြားတာပါ။
အဲဒီ ဗံုးခြဲတိုက္ခိုက္မႈဟာ ဆိုမာလီယာသမိုင္းမွာ ထိခိုက္ေသဆံုးမႈအမ်ားဆံုး တိုက္ခိုက္မႈျဖစ္ၿပီး လူေပါင္း ၃၀၀ ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ပါ တယ္။
အဲဒီအခ်ိန္က သူနဲ႔အတူ လက္တြဲလုပ္ကို္င္ေနတဲ့ ဗီြအိုေအ ဆိုမာလီဘာသာဌာနရဲ႕ သတင္းေထာက္ Abdulkadir Mohamed Abdulle ကေတာ့ အျပင္းအထန္ ဒဏ္ရာရခဲ့တာပါ။
Radio Free Europe/Radio Liberty RFE/RL သတင္းဌာနက သတင္းေထာက္ေတြျဖစ္တဲ့ Sabawoon Kakar နဲ႔ Abadullah Hananzai တို႔ကေတာ့ အာဖဂန္နစၥတန္ႏုိင္္ငံ၊ ကာဘူးလ္ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ဧၿပီလ ၃၀ ရက္ေန႔က တိုက္ခိုက္မႈ တခုမႈအတြင္း ေသဆံုး သြားၾကတာပါ။
ေမလ ၃ ရက္ေန႔က ဗီြအိုေအဌာနခ်ဳပ္မွာလုပ္တဲ့ ကမာၻ႔သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေန႔ အခမ္းအနား အတြင္း ဒီ သတင္းေထာက္သံုးဦး စလံုးကုိ အမွတ္တရ ဂုဏ္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခမ္းအနားက်င္းပတဲ့ျပင္ပမွာ ဗီြအိုေအ ျမန္မာဌာနမွဴး ဦးသန္းလြင္ထြန္းက ဒီျဖစ္ရပ္ ေတြအပါအဝင္ ျမန္မာႏုိုင္ငံက သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေျပာပါတယ္။
"ဗီြအိုေအရဲ႕ ဒီ ညီအစ္ကိုဌာနေပါ့ေနာ္ ညီအစ္ကိုဌာန RFE/RL လို႔ေခၚတဲ့ ဥေရာပကို အသံလႊင့္ေနတဲ့ ဌာနမွာ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ ၊ အာဖဂန္နစၥတန္ဌာနမွာ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ သတင္းေထာက္သံုးေယာက္ဆိုလို႔ရွိရင္ သတင္းရယူရင္း သတင္းကိစၥေတြ ေဆာင္ရြက္ေနရင္းနဲ႔ မၾကာေသးခင္ကပဲ ဗံုးေပါက္ကြဲမႈမွာ အသက္ဆံုး႐ံႈးရပါတယ္။ အလားတူပဲ ဗီြအိုေအရဲ႕ ဆိုမာလီဌာနက က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ သတင္းေထာက္ ရုပ္ျမင္သံၾကား သတင္းေထာက္ဆိုလို႔ရွိရင္ ဗံုးကြဲၿပီးေတာ့ ေသေၾကခဲ့ရပါတယ္။ သူ႔အတြက္လည္း က်ေနာ္တို႔ အထိမ္းအမွတ္ေလးေတြ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ပတ္သက္လို႔ရွိရင္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္းက် ေရြးေကာက္ခံခဲ့ရတဲ့ အစိုးရလက္ထက္မွာ တေျဖးေျဖးနဲ႔ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေတြ အဆင့္ျမင့္တက္လာတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ေက်နပ္အားရမႈေတြ တခ်ိဳ႕ရွိခဲ့ေပမဲ့ ဒီႏွစ္မွာဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ အဆင့္ ၆ဆင့္က်သြားတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ဝမ္းနည္းစရာေတြ႔ရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ရိုက္တာသတင္းဌာနရဲ႕ သတင္းေထာက္ႏွစ္ေယာက္ကို အကြက္ဆင္ဖမ္းဆီးၿပီးေတာ့ ဒီလိုစစ္ေဆးေနတဲ့ ထိန္းသိမ္းထားတဲ့ ကိစၥမ်ိဳးဟာဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ကိစၥမွာ ႏုိင္ငံတကာမွာ အင္မတန္မွ ဆိုးဝါးတဲ့အျဖစ္တခုလို႔ က်ေနာ္တို႔ ယူဆရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္းက် ျပည္သူေတြေရြးခ်ယ္ထားတဲ့ အစိုးရအေနနဲ႔လည္း ေသေသခ်ာခ်ာ ကိုင္တြယ္ၿပီးေတာ့ ေျဖရွင္းေပးသင့္တယ္လို႔ ယူဆပါတယ္ခင္ဗ်။"
အာဖဂန္နစၥတန္လူထုအတြက္ ဘက္မလိုက္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ရွာေဖြစုေဆာင္းၿပီး တင္ျပေနတဲ့ သတင္းေထာက္ ေတြကို ကမာၻ႔သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေန႔ မတိုင္ခင္ ရက္ပိုင္းအတြင္းမွာပဲ ပစ္မွတ္ထား တိုက္ခိုက္ခံခဲ့ရတယ္လုိ႔ သတင္းေထာက္ ႏွစ္ဦး ကြယ္လြန္သြားတဲ့ေန႔က ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ အေမရိကန္ အသံလြႊင့္လုပ္ငန္းမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖဲြဲ႔ရဲ႕ အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္နဲ႔ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးျဖစ္သူ John Lansing က ေျပာထားပါတယ္။
“သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ကိုဖိႏွိပ္တဲ့ အာဖဂန္နစၥတန္နဲ႔ တျခားဘယ္ေနရာမွာမဆို အမွန္တရားကို ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္တဲ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕လုပ္ငန္းကို ဒီလိုျဖစ္ရပ္မ်ဳိးက ရပ္သြားေစမွာမဟုတ္ပါဘူး။ သူတို႔လည္း ဒီလုိဆႏၵရွိမယ္ဆုိတာ က်ေနာ္ ေသခ်ာပါ တယ္။”
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ သတင္းေထာက္ေတြ ရင္ဆိုင္ေနတဲ့ စိုးရိမ္ဖြယ္ အေျခအေနအမ်ားအျပားကိုလည္း ကမာၻ႔ သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ေန႔မွာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ဆိုင္ရာ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းအမ်ားအျပားက ေထာက္ျပ ေျပာဆိုၾကပါတယ္။
လက္ရွိမွာ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြ ရွိေနေပမဲ့လည္း အေမရိကန္ အေျခခံဥပေဒမွာ အကာအကြယ္ေပးထားတာေၾကာင့္ အေမရိကန္က သတင္းမီဒီယာဟာ ကမာၻေပၚမွာ လြတ္လပ္မႈအရွိဆံုး သတင္းမီဒီယာေတြထဲ ပါဝင္ေနဆဲပဲလို႔ အဲဒီအဖြဲ႔ေတြက ေျပာပါတယ္။
ဒါေပမဲ့လည္း သမၼတ ေဒၚနယ္လ္ဒ္ ထရမ့္ပ္က “လုပ္ၾကံသတင္း” ေတြဆိုၿပီး မၾကာခန တို္က္ခုိက္ေျပာဆိုတာကို တျခား ႏုိင္္ငံ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္း လိုက္ေျပာတာေတြ ရွိလာေနတယ္လုိ႔ ေထာက္ျပထားပါတယ္။
အဲဒီႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ေတြထဲမွာ ဗင္နီဇြဲလားသမၼတ Nicolas Maduro ၊ ဆီးရီးယား သမၼတ Bashar al-Assad တို႔နဲ႔အတူ ျမန္မာ ႏုိင္ငံက ႏုိင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း ပါတယ္လုိ႔ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့့္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ အစီရင္ခံစာ မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။