အာဏာသိမ်းပြီး (၆) လအကြာ မြန်မာစစ်ကောင်စီက ပြည်သူအတွက် ဘာတွေဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီးပြီလဲ။ အိမ်စောင့်အစိုးရ ဖွဲ့စည်းလိုက်ပြီး ၂၀၂၃ သြဂုတ်လအထိ ဆက်လက်လုပ်ဆာင်အုံးမယ်ဆိုတဲ့ကိစ္စရပ်တွေရဲ့ အလားအလာကော ဘယ်လို ရှိနေပါသလဲ။ မြန်မာ့အရေးသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာတင်မောင်သန်းနဲ့ ဦးကျော်ဇံသာ ဆွေးနွေးသုံးသပ်ထားပါတယ်။
မေး ။ ။ မြန်မာစစ်ကောင်စီ အကြီးအကဲကတော့ သူ့ကိုယ်သူ ဝန်ကြီးချုပ်ကြေညာပြီးတော့ အိမ်စောင့်အစိုးရ ဖွဲ့စည်းလိုက်တယ်။ ပြီးတော့ (၂) နှစ် တာဝန်ယူဖို့ လိုတယ်ဆိုကာ ဘာတွေလုပ်မယ်ဆိုတာကို စီမံကိန်းချပြသွားပါတယ်။ သူတို့တာဝန်ယူခဲ့တာ (၆) လတော့ ပြည့်ခဲ့ပြီးဆိုတော့ (၆) လ နောက် (၃) ကြိမ် ကျန်သေးတယ်ဆိုတော့ သူက ၂၀၂၃ သြဂုတ်လအထိ လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ စီမံကိန်းတွေထက် ပြီးခဲ့တဲ့ (၆) လမှာ ဘာတွေအောင်မြင်ခဲ့ပြီ၊ နောက် (၆) လမှာ ဘာတွေဆက်လုပ်မယ်ဆိုပြီးတော့များ တွက်ခဲ့သလား။ ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ စီမံကိန်းတွေကို ချခဲ့တယ်ဆိုတာကို စီမံကိန်းပိုင်းဆိုင်ရာကို နားလည်တယ် ဆရာတို့တွေ စပြီးတော့ အဲဒီအပိုင်းကို အကျဉ်ရုံးလေး ပြောပြပေးပါ။
ဖြေ ။ ။ သူ အာဏာသိမ်းပြီးခါစမှာ ကြေညာခဲ့တာကတော့ ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ် (၅) ရပ်။ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ကို ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းမယ်။ မဲစာရင်းတွေကို စစ်ဆေးမယ်။ ပြီးတော့ ဥပဒေနဲ့အညီ ဆက်လက်ဆောင်ရွက်မယ်လို့ သူက ပထမလုပ်ငန်းစဉ်အနေနဲ့ ပြောခဲ့တယ်။ ဒုတိယ၊ တတိယလုပ်ငန်းစဉ်ကတော့ ကိုဗစ်-19 နဲ့ ပတ်သက်တယ်။ နံပါတ်လေးကတော့ ငြိမ်းချမ်းရေးဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး၊ နံပါတ်ငါးကတော့ ရွေးကောက်ပွဲဆိုတော့ အဲဒီအထဲမှာ သူလုပ်ခဲ့တယ်လို့ ပြောလို့ရတဲ့ သူ့ထောင့်ကနေပေါ့ - ပြည်သူလူထုကတော့ သဘောတူမှာ မဟုတ်ဘူး။ ဒါပေမဲ့ သူ့ထောင့်ကနေတော့ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ကို ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းတယ်လို့ ပြောတယ်။ ဒါပေမဲ့ သူဖွဲ့စည်းတဲ့နေရာမှာကို တချို့အဖွဲ့ဝင်တွေ နှုတ်ထွက်သွားတာကို တွေ့ရတယ်။ အဲဒီတော့ မဲစာရင်းတွေ စစ်ဆေးတယ်ဆိုပြီးတော့ ကြေညာတယ်။
ဒါပေမဲ့ အင်မတန်အားနည်းပါတယ်။ နိုင်ငံတကာက လက်မခံနိုင်ဘူး။ နိုင်ငံတကာ လက်မခံနိုင်ဘူးဆိုတာက ဥပမာအားဖြင့် မှတ်ပုံတင်နံပါတ် ထပ်နေတာတွေ၊ မှတ်ပုံတင်တူနေတာတွေ အစရှိသဖြင့် ဒါတွေအတော်များများကို အချက်တော်တော်များများကို ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ပြောပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ သူမပြသနိုင်တာက ဒီလူနှစ်ယောက်က နှစ်ခါမဲပေးတယ်ဆိုတာကို မပြသနိုင်ဘူး။ အဲဒီတော့ စာရင်းတွေမှားနေတာက ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လက်ထက်မှာမှ မဟုတ်ဘူး၊ ဦးသိန်းစိန်အစိုးရလက်ထက်မှာလည်း ဒီစာရင်းအင်းတွေက မှားနေခဲ့တယ်ဆိုတာကို သမ္မတရုံးဝန်ကြီးတွေက ပြောဆိုခဲ့တာတွေလည်း ရှိပါတယ်။
အဲဒီတော့ ဒါက ဘာကြောင့်မှားသလဲလို့ ပြောလို့ရှိရင် ၁၉၆၂ ခုနှစ်ကတည်းက တပ်မတော်က အာဏာသိမ်းခဲ့တယ်။ အဲဒီအာဏာသိမ်းခဲ့တဲ့ အစိုးရအဆက်ဆက်လုပ်ခဲ့တဲ့ အမှားကြီးဖြစ်တယ်။ NLD နဲ့ ဘာမှမဆိုင်ပါဘူး။ ပြီးတော့ အဲဒီအထဲမှာ အထူးသဖြင့် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးက မှတ်ပုံတင်တွေ လာဘ်စားပြီး ပွားထားတာတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ အဲဒီတော့ ဒါကိုအကြောင်းပြပြီးတော့ ပြောဖို့ဆိုတာက တော်တော်ခက်တယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ နိုင်ငံတိုင်းမှာ အထူးသဖြင့် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတွေမှာ - အမေရိကန်နိုင်ငံမှာတောင် ဒီပြဿနာတွေ ရှိတယ်။ အဲဒီတော့ ဒါကိုအစချီလာပြီး အကြောင်းပြပြီးတော့ သိမ်းဖို့ကြိုးစားလာတာကလဲ တကယ်တမ်း မဲမသမာမှုထက် ဒါကိုအကြောင်းပြလို့ရတယ်ဆိုတဲ့ အကြံပေးချက်နဲ့ သိမ်းပုံရတယ်လို့ ထင်တယ်။ အထူးသဖြင့် ကြံ့ခိုင်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီက ခေါင်းဆောင်တချို့က အဲဒီလိုလွဲနေတာကို သူတို့လည်းသိနေတယ်။
မေး ။ ။ ဆိုတော့ သူတို့ရှေ့ကို (၆) လ (၃) ကြိမ် ကြာအုံးမယ် - 3 Terms ဆက်အုံးမယ်ဆိုတော့ အဲဒီကိစ္စတွေက ဘယ်လောက်အထိ ထိထိရောက်ရောက် လုပ်လာနိုင်ပါမလဲ။ စောစောကပြောသလို အခုထိတော့ ပြည်သူလူထုလည်း ဘယ်သူမှ မထောက်ခံဘူး။ နိုင်ငံတကာလည်း ဘယ်သူမှ မထောက်ခံဘူးဆိုတော့ အရှေ့ကိုကော သူလုပ်မယ့်ဆိုတဲ့ စီမံကိန်းတွေ အလားအလာ ဘယ်လိုနေမယ်ထင်သလဲ။
ဖြေ ။ ။ သူက ဒုတိယလုပ်ငန်းစဉ်အနေနဲ့တော့ ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါ ကာကွယ်ရေးလုပ်ငန်းကို အရှိန်အဟုန်မပြတ် ဆက်လက်ဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ သူက ကြေညာခဲ့တယ်။ ဒါပေမဲ့ အရှိန်အဟုန်က တော်တော်ပျက်သွားတယ်။ အမှန်က ထိထိရောက်ရောက် ဘာမှမဆောင်ရွက်ဘူးလို့ ပြောလို့ရတယ်။ ကာကွယ်ရေး အနေအထားမှာ။ ဥပမာ အိန္ဒိယမှာ ဖြစ်နေပြီ၊ ထိုင်းမှာဖြစ်နေပြီ ဆိုလိုရှိရင် ဒီနိုင်ငံမှာ ကြိုတင်ပြီး လုပ်စရာတွေ ရှိတယ်။ ဆေးရုံတွေမှာ မနိုင်မနင်းဖြစ်တယ်ဆိုတာက ကာကွယ်ရေးလုပ်ငန်းတွေကို မလုပ်နိုင်လို့။ အဲဒီကာကွယ်ရေးလုပ်ငန်းဆိုင်ရာကို လုပ်ငန်းစဉ် (၅) ရပ်ဆိုပြီး ထည့်ထားပေမယ့် ဦးဆောင်မှုမပေးနိုင်ခဲ့ဘူးလို့ ပြောလို့ရတယ်။ အဲဒီတော့ နံပါတ်သုံးက ကိုဗစ်စီးပွားရေးနဲ့နွှယ်ပြီး စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေကို ဖြစ်နိုင်သမျှ အမြန်ဆုံး ပြန်လည်ပြီးတော့ ဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ သူကပြောခဲ့တယ်။ ဒါပေမဲ့ ဘဏ်တွေကို မလုပ်နိုင်ခဲ့ဘူး။ မထိန်းသိမ်းနိုင်ခဲ့ဘူး။ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ အကုန်ပျက်တယ်။ နိုင်ငံခြားလုပ်ငန်းတွေ ပြန်ထွက်သွားကြတယ်။ အဲဒီတော့ ပြည်တွင်းစီးပွားရေးလုပ်ငန်းကလဲ ဘာမှကိုလုပ်လို့မရဘူး။ ကာဆာဝါဖောင်ဒေးရှင်းရဲ့ ထောက်ပံ့မှုနဲ့ ကျနော်တို့လေ့လာတယ်။ လေ့လာချက်တခုမှာဆိုရင် ဂျွန်လမှာ မေးခဲ့တာ။ နောက်လမှာ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ ရှိနေအုံးမယ်လို့ ယုံကြည်တဲ့ ပြည်တွင်းစီးပွားရေးလုပ်ငန်း ၅၇% ပဲ ရှိတယ်။ အဲဒီတော့ ၄၃% က နောက်လဆိုရင် ပြုတ်ပြီလို့ ယုံကြည်နေကြတယ်။
မေး ။ ။ အဲဒီတော့ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးကိစ္စကြတော့ကော …
ဖြေ ။ ။ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးကိစ္စကို ကြည့်မယ်ဆိုရင်လဲ တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ စစ်တွေပြန်ပြီးတော့ ဖြစ်တယ်။ NCA သဘောတူညီချက်အတိုင်း လုပ်ဖို့ကိစ္စတွေ တော်တော်ကြီး ယုံကြည်မှုတွေ ပျက်ပြားသွားတယ်။ ယေဘုယျ (၆) လ သက်တမ်းအတွင်းမှာ သူလုပ်နေတာတွေကို သုံးသပ်ရရင်တော့ အတော့်ကို ဖရိုဖရဲနဲ့ မနိုင်မနင်း ထိန်းမနိုင်သိမ်းမရ ဖြစ်နေတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လဲ တချို့သုံးသပ်တဲ့လူတွေက မြန်မာနိုင်ငံက ကျရှုံးနိုင်ငံတခု ဖြစ်သွားပြီလားလို့ မေးခွန်းထုတ်ကြတယ်။
မေး ။ ။ တကယ်တမ်းလဲ အဲဒီလိုမေးခွန်းထုတ်စရာ ဖြစ်နေတာပေါ့။ မေးခွန်းထုတ်တဲ့လူတွေဘက်ကလဲ အထောက်အထား ခိုင်ခိုင်မာမာ ရှိနေတယ်ဆိုတော့ အခုလိုလုပ်လိုက်တာဟာ သူတို့ရဲ့ အာဏာတည်မြဲရေးအတွက် အချိန်ဆွဲဖို့သက်သက်ဆိုတာထက် အခြားဘာများ တိုင်းပြည်အတွက် ကောင်းတဲ့မျှော်လင့်ချက် ထားနိုင်မလဲဆိုတာကို ကျနော်တို့ အပြုသဘောနဲ့ ကြံဖန်တွေးမယ်ဆိုရင် ဘာကိုတွေးကြမလဲ။ တွေးစရာ မရှိဘူးလား။
ဖြေ ။ ။ အပြုသဘောကတော့ စစ်အစိုးရဟာ ရန်သူ (၅) ပါးကို (၃) ပါးအဖြစ်နဲ့ လျှော့ချလိုက်နိုင်တယ်။ မင်း၊ ခိုးသူနဲ့ မချစ်မနှစ်သက်သောသူက တစ်ပါးတည်း ဖြစ်သွားတော့ (၃) ပါးပဲ ကျန်တော့တာပေါ့။ ဒါကတော့ အပြုသဘော သုံးသပ်ရတာပေါ့။ ကျန်တာကတော့ တော်တော်ကြီးခက်ခဲတယ်။ ဒီအတိုင်း တိုင်းပြည်က ဆက်သွားလို့တော့ မရဘူးလို့ ထင်တယ်။
မေး ။ ။ ဒီမိုကရေစီအင်အားစုဘက်က ကြိုးပမ်းနေရတဲ့ ကြိုးပမ်းမှုကိုလည်း ကျနော်တို့ ကြည့်ရအောင်ပါ။ အဲဒီဘက်က ဘယ်လောက်အထိ အလားအလာ ရှိပါသလဲ။ လူငယ်တွေရဲ့ တက်ကြွမှု။ သူတို့တွေရဲ့ အနစ်နာခံမှု။ သူတို့တွေရဲ့ အနာဂတ်ကို လုံးဝစွန့်လွှတ်ပြီးတော့ ဆုံးရှုံးနေပြီသား အနာဂတ်လည်း ရစရာမရှိတော့ဘူး အခုအခြေအနေမှာ အဲဒီမှာ စွန့်စားပြီးတော့ တောထဲမှာလဲ လက်နက်ကိုင် သင်တန်းတက်နေကြတာတွေလဲ ကျနော်တို့ နိုင်ငံတကာ documentary တွေမှာလဲ အများအပြား တွေ့ရပါတယ်။ ကျနော်တို့ကိုယ်တိုင် မရောက်နိုင်ပေမယ့်လဲဆိုတော့ အဲဒီဘက်ကရော အခြေအနေ ဘယ်လောက်ရှိလာနိုင်ပါသလဲ။ လူထုတရပ်လုံးကို NUG တို့ ဘာတို့က ခိုင်ခိုင်မာမာ စည်းရုံးနိုင်ကြတဲ့ အင်အားရှိပါရဲ့လား။ စုစည်းခေါင်းဆောင်ပေးနိုင်သလား။
ဖြေ ။ ။ NUG ကို ထောက်ခံတာကတော့ မရှိဘူးဆိုတာတောင် ကြံ့ခိုင်ဖွံ့ဖြိုးရေးကို ထောက်ခံတဲ့ ပရိသတ်နဲ့တော့ တန်းတူရှိလိမ့်မယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ …
မေး ။ ။ NUG ကို ထောက်ခံသူတွေက ကြံ့ဖွံ့ကို ထောက်ခံလူတွေထက် များမယ်လို့ ယူဆပါတယ်။ များတယ်ဆိုသည်တိုင်အောင် သူတို့က ထိရောက်တဲ့ခေါင်းဆောင်မှု၊ သူတို့ရဲ့ အခန်းကဏ္ဍ Leadership role က အားရစရာကောင်းရဲ့လားဆိုတာကို ကျနော်က စမ်းစစ်စေချင်တာပါ။
ဖြေ ။ ။ အာဏာဆုပ်ကိုင်မှုထောင့်ကနေ ပြောရမယ်ဆိုရင် အတိုက်အခံသဘော ဖြစ်သွားတာပေါ့။ ဒါတောင်မှပဲ NUG လို့ ပြောတဲ့အခါမှာ အတိုက်အခံ အင်အားစုထဲမှာ အကြမ်းမဖက် လမ်းစဉ်ကို သွားချင်တဲ့လူနဲ့ လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်ကို သွားချင်တဲ့လူဆိုပြီးတော့ နှစ်ပိုင်းခွဲရလိမ့်မယ်လို့ ကျနော် ထင်တယ်။ အများစုကတော့ အကြမ်းမဖက် လှုပ်ရှားမှုထဲမှာများ ရှိမလားလို့တော့ မသိဘူး။ အဲဒီတော့ ဒီမိုကရေစီ လှုပ်ရှားမှုရဲ့ တိုက်ပွဲသဘောအရ ပြောရမယ်ဆိုလို့ရှိရင်တော့ ကျနော်တို့ ခေါင်းဆောင်မှုတွေထဲမှာ ပိုမိုကျယ်ပြန့်တဲ့ မဟာဗျူဟာတရပ် လိုများလိုမလား။ ဒီမိုကရေစီ လှုပ်ရှားမှုအတွက် ဆောင်ရွက်တော့မယ်ဆိုရင် ပိုမိုကျယ်ပြန့်တဲ့ မဟာဗျူဟာတခု လိုမယ်။ အဲဒါက ဥပဒေတွင်းတိုက်ပွဲ။ ဥပဒေပြင်ပတိုက်ပွဲ။ ဥပဒေတွင်း စကားပြောတဲ့အခါမှာ တချို့ကလဲ ဥပဒေမရှိတော့ဘူးလို့ ပြောကြမှာပါ။ ဒါပေမဲ့ အခု ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် တရားရင်ဆိုင်နေရသလိုပါပဲ။ အဲဒီတော့ ပိုမိုကျယ်ပြန့်တဲ့ မဟာဗျူဟာတခု မရှိလို့ရှိရင် အချင်းချင်းကွဲပြဲတဲ့ဆီကို ဦးတည်သွားနိုင်တယ်လို့ ကျနော်ကတော့ အဲဒီလို ထင်ပါတယ်။
မေး ။ ။ နောက်ဆုံးတခု မေးချင်တာက ကျနော်တို့နဲ့ ဆရာတို့ ဆွေးနွေးသုံးသပ်ချက်တွေ လုပ်တဲ့အခါမှာ ပရိသတ်တော်တော်များများက အားတက်စရာ ဘာမှမကြားရဘူး။ စိတ်ပျက်စရာတွေနဲ့ပဲ အဆုံးသတ်သွားတယ် ဘာညာပြောကြတယ်ဆိုတော့ ပရိသတ်တွေ မျှော်လင့်နေတဲ့၊ ကြားချင်တဲ့ အားတက်စရာစကားတခွန်း ကြံပြီးတော့ ပြောပါလို့ဆိုရင် ဆရာ ဘာပြောမလဲ။
ဖြေ ။ ။ အားတက်စရာဆိုတာက ဖြစ်ချင်တာရယ်၊ ဖြစ်သင့်တာရယ်၊ ဖြစ်နေတာရယ်၊ ဖြစ်နိုင်တာရယ် အဲဒီလေးခု ဆုံတဲ့အထဲကနေ ဆွဲထုတ်နိုင်တဲ့ပေါ်မှာ မူတည်ပါတယ်။ ဖြစ်ချင်တာက ဖြစ်နေတာထက် အဆသိပ်ကြီးနေတယ်ဆိုရင် အားတက်စရာကို ရှာတွေ့ရမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ အဲဒီတော့ ကျနော်တို့ရဲ့ ပြဿနာက ဖြစ်နေတာထဲကနေ ဖြစ်နိုင်တာကို ဖော်ထုတ်တဲ့နေရာမှာ အဲဒီဖြစ်နိုင်တာကို ဦးတည်ပြီးတော့ ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ဦးဆောင်မှုပေးနိုင်မှု၊ အဲဒီလိုသုံးသပ်ဆွေးနွေးတာတွေ ရှိလာဖို့၊ အဲဒီလိုပြောဆိုမှုတွေ ရှိလာမှပဲ ကျနော်တို့ အကျိုးရလဒ်ရနိုင်တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်ကြီးတခုကို ချမှတ်ပြီး ဆောင်ရွက်သွားနိုင်မယ်လို့ ထင်တယ်။ မဟုတ်လို့ရှိရင် ဖြစ်ချင်တာတွေကြည့်ရင် ဘာမှ အားတက်စရာ တွေ့ရမှာမဟုတ်ပါဘူး။
== Unicode ==
အာဏာသိမျးပွီး (၆) လအကွာ မွနျမာစဈကောငျစီက ပွညျသူအတှကျ ဘာတှဆေောငျရှကျခဲ့ပွီးပွီလဲ။ အိမျစောင့ျအစိုးရ ဖှဲ့စညျးလိုကျပွီး ၂၀၂၃ သွဂုတျလအထိ ဆကျလကျလုပျဆာငျအုံးမယျဆိုတဲ့ကိစ်စရပျတှရေဲ့ အလားအလာကော ဘယျလို ရှိနပေါသလဲ။ မွနျမာ့အရေးသုံးသပျသူ ဒေါကျတာတငျမောငျသနျးနဲ့ ဦးကြောျဇံသာ ဆှေးနှေးသုံးသပျထားပါတယျ။
မေး ။ ။ မွနျမာစဈကောငျစီ အကွီးအကဲကတော့ သူ့ကိုယျသူ ဝနျကွီးခြုပျကွညောပွီးတော့ အိမျစောင့ျအစိုးရ ဖှဲ့စညျးလိုကျတယျ။ ပွီးတော့ (၂) နှဈ တာဝနျယူဖို့ လိုတယျဆိုကာ ဘာတှလေုပျမယျဆိုတာကို စီမံကိနျးခပြွသှားပါတယျ။ သူတို့တာဝနျယူခဲ့တာ (၆) လတော့ ပွည့ျခဲ့ပွီးဆိုတော့ (၆) လ နောကျ (၃) ကွိမျ ကနြျသေးတယျဆိုတော့ သူက ၂၀၂၃ သွဂုတျလအထိ လုပျမယျဆိုတဲ့ စီမံကိနျးတှထေကျ ပွီးခဲ့တဲ့ (၆) လမှာ ဘာတှအေောငျမွငျခဲ့ပွီ၊ နောကျ (၆) လမှာ ဘာတှဆေကျလုပျမယျဆိုပွီးတော့မြား တှကျခဲ့သလား။ ဘယျလိုပုံစံနဲ့ စီမံကိနျးတှကေို ခခြဲ့တယျဆိုတာကို စီမံကိနျးပိုငျးဆိုငျရာကို နားလညျတယျ ဆရာတို့တှေ စပွီးတော့ အဲဒီအပိုငျးကို အကဉြျရုံးလေး ပွောပွပေးပါ။
ဖွေ ။ ။ သူ အာဏာသိမျးပွီးခါစမှာ ကွညောခဲ့တာကတော့ ရှေ့လုပျငနျးစဉျ (၅) ရပျ။ ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျကို ပွနျလညျဖှဲ့စညျးမယျ။ မဲစာရငျးတှကေို စဈဆေးမယျ။ ပွီးတော့ ဥပဒနေဲ့အညီ ဆကျလကျဆောငျရှကျမယျလို့ သူက ပထမလုပျငနျးစဉျအနနေဲ့ ပွောခဲ့တယျ။ ဒုတိယ၊ တတိယလုပျငနျးစဉျကတော့ ကိုဗဈ-19 နဲ့ ပတျသကျတယျ။ နံပါတျလေးကတော့ ငွိမျးခမြျးရေးဆိုငျရာ သဘောတူညီခကြျနဲ့ ပတျသကျပွီး၊ နံပါတျငါးကတော့ ရှေးကောကျပှဲဆိုတော့ အဲဒီအထဲမှာ သူလုပျခဲ့တယျလို့ ပွောလို့ရတဲ့ သူ့ထောင့ျကနပေေါ့ - ပွညျသူလူထုကတော့ သဘောတူမှာ မဟုတျဘူး။ ဒါပမေဲ့ သူ့ထောင့ျကနတေော့ ပွညျထောငျစုရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျကို ပွနျလညျဖှဲ့စညျးတယျလို့ ပွောတယျ။ ဒါပမေဲ့ သူဖှဲ့စညျးတဲ့နရောမှာကို တခြို့အဖှဲ့ဝငျတှေ နှုတျထှကျသှားတာကို တှေ့ရတယျ။ အဲဒီတော့ မဲစာရငျးတှေ စဈဆေးတယျဆိုပွီးတော့ ကွညောတယျ။
ဒါပမေဲ့ အငျမတနျအားနညျးပါတယျ။ နိုငျငံတကာက လကျမခံနိုငျဘူး။ နိုငျငံတကာ လကျမခံနိုငျဘူးဆိုတာက ဥပမာအားဖွင့ျ မှတျပုံတငျနံပါတျ ထပျနတောတှေ၊ မှတျပုံတငျတူနတောတှေ အစရှိသဖွင့ျ ဒါတှအေတောျမြားမြားကို အခကြျတောျတောျမြားမြားကို ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျက ပွောပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ သူမပွသနိုငျတာက ဒီလူနှဈယောကျက နှဈခါမဲပေးတယျဆိုတာကို မပွသနိုငျဘူး။ အဲဒီတော့ စာရငျးတှမှေားနတောက ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ လကျထကျမှာမှ မဟုတျဘူး၊ ဦးသိနျးစိနျအစိုးရလကျထကျမှာလညျး ဒီစာရငျးအငျးတှကေ မှားနခေဲ့တယျဆိုတာကို သမ်မတရုံးဝနျကွီးတှကေ ပွောဆိုခဲ့တာတှလေညျး ရှိပါတယျ။
အဲဒီတော့ ဒါက ဘာကွောင့ျမှားသလဲလို့ ပွောလို့ရှိရငျ ၁၉၆၂ ခုနှဈကတညျးက တပျမတောျက အာဏာသိမျးခဲ့တယျ။ အဲဒီအာဏာသိမျးခဲ့တဲ့ အစိုးရအဆကျဆကျလုပျခဲ့တဲ့ အမှားကွီးဖွဈတယျ။ NLD နဲ့ ဘာမှမဆိုငျပါဘူး။ ပွီးတော့ အဲဒီအထဲမှာ အထူးသဖွင့ျ လူဝငျမှုကွီးကွပျရေးက မှတျပုံတငျတှေ လာဘျစားပွီး ပှားထားတာတှေ အမြားကွီးရှိပါတယျ။ အဲဒီတော့ ဒါကိုအကွောငျးပွပွီးတော့ ပွောဖို့ဆိုတာက တောျတောျခကျတယျ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ နိုငျငံတိုငျးမှာ အထူးသဖွင့ျ ဖှံ့ဖွိုးဆဲနိုငျငံတှမှော - အမရေိကနျနိုငျငံမှာတောငျ ဒီပွူနာတှေ ရှိတယျ။ အဲဒီတော့ ဒါကိုအစခြီလာပွီး အကွောငျးပွပွီးတော့ သိမျးဖို့ကွိုးစားလာတာကလဲ တကယျတမျး မဲမသမာမှုထကျ ဒါကိုအကွောငျးပွလို့ရတယျဆိုတဲ့ အကွံပေးခကြျနဲ့ သိမျးပုံရတယျလို့ ထငျတယျ။ အထူးသဖွင့ျ ကွံ့ခိုငျဖှံ့ဖွိုးရေးပါတီက ခေါငျးဆောငျတခြို့က အဲဒီလိုလှဲနတောကို သူတို့လညျးသိနတေယျ။
မေး ။ ။ ဆိုတော့ သူတို့ရှေ့ကို (၆) လ (၃) ကွိမျ ကွာအုံးမယျ - 3 Terms ဆကျအုံးမယျဆိုတော့ အဲဒီကိစ်စတှကေ ဘယျလောကျအထိ ထိထိရောကျရောကျ လုပျလာနိုငျပါမလဲ။ စောစောကပွောသလို အခုထိတော့ ပွညျသူလူထုလညျး ဘယျသူမှ မထောကျခံဘူး။ နိုငျငံတကာလညျး ဘယျသူမှ မထောကျခံဘူးဆိုတော့ အရှေ့ကိုကော သူလုပျမယ့ျဆိုတဲ့ စီမံကိနျးတှေ အလားအလာ ဘယျလိုနမေယျထငျသလဲ။
ဖွေ ။ ။ သူက ဒုတိယလုပျငနျးစဉျအနနေဲ့တော့ ကိုဗဈ-၁၉ ကပျရောဂါ ကာကှယျရေးလုပျငနျးကို အရှိနျအဟုနျမပွတျ ဆကျလကျဆောငျရှကျသှားမယျလို့ သူက ကွညောခဲ့တယျ။ ဒါပမေဲ့ အရှိနျအဟုနျက တောျတောျပကြျသှားတယျ။ အမှနျက ထိထိရောကျရောကျ ဘာမှမဆောငျရှကျဘူးလို့ ပွောလို့ရတယျ။ ကာကှယျရေး အနအေထားမှာ။ ဥပမာ အိန်ဒိယမှာ ဖွဈနပွေီ၊ ထိုငျးမှာဖွဈနပွေီ ဆိုလိုရှိရငျ ဒီနိုငျငံမှာ ကွိုတငျပွီး လုပျစရာတှေ ရှိတယျ။ ဆေးရုံတှမှော မနိုငျမနငျးဖွဈတယျဆိုတာက ကာကှယျရေးလုပျငနျးတှကေို မလုပျနိုငျလို့။ အဲဒီကာကှယျရေးလုပျငနျးဆိုငျရာကို လုပျငနျးစဉျ (၅) ရပျဆိုပွီး ထည့ျထားပမေယ့ျ ဦးဆောငျမှုမပေးနိုငျခဲ့ဘူးလို့ ပွောလို့ရတယျ။ အဲဒီတော့ နံပါတျသုံးက ကိုဗဈစီးပှားရေးနဲ့နှှယျပွီး စီးပှားရေးလုပျငနျးတှကေို ဖွဈနိုငျသမြှ အမွနျဆုံး ပွနျလညျပွီးတော့ ဆောငျရှကျသှားမယျလို့ သူကပွောခဲ့တယျ။ ဒါပမေဲ့ ဘဏျတှကေို မလုပျနိုငျခဲ့ဘူး။ မထိနျးသိမျးနိုငျခဲ့ဘူး။ စီးပှားရေးလုပျငနျးတှေ အကုနျပကြျတယျ။ နိုငျငံခွားလုပျငနျးတှေ ပွနျထှကျသှားကွတယျ။ အဲဒီတော့ ပွညျတှငျးစီးပှားရေးလုပျငနျးကလဲ ဘာမှကိုလုပျလို့မရဘူး။ ကာဆာဝါဖောငျဒေးရှငျးရဲ့ ထောကျပံ့မှုနဲ့ ကနြောျတို့လေ့လာတယျ။ လေ့လာခကြျတခုမှာဆိုရငျ ဂြှနျလမှာ မေးခဲ့တာ။ နောကျလမှာ စီးပှားရေးလုပျငနျးတှေ ရှိနအေုံးမယျလို့ ယုံကွညျတဲ့ ပွညျတှငျးစီးပှားရေးလုပျငနျး ၅၇% ပဲ ရှိတယျ။ အဲဒီတော့ ၄၃% က နောကျလဆိုရငျ ပွုတျပွီလို့ ယုံကွညျနကွေတယျ။
မေး ။ ။ အဲဒီတော့ ပွညျတှငျးငွိမျးခမြျးရေးကိစ်စကွတော့ကော …
ဖွေ ။ ။ ပွညျတှငျးငွိမျးခမြျးရေးကိစ်စကို ကွည့ျမယျဆိုရငျလဲ တိုငျးရငျးသားတှနေဲ့ စဈတှပွေနျပွီးတော့ ဖွဈတယျ။ NCA သဘောတူညီခကြျအတိုငျး လုပျဖို့ကိစ်စတှေ တောျတောျကွီး ယုံကွညျမှုတှေ ပကြျပွားသှားတယျ။ ယဘေုယြ (၆) လ သကျတမျးအတှငျးမှာ သူလုပျနတောတှကေို သုံးသပျရရငျတော့ အတော့ျကို ဖရိုဖရဲနဲ့ မနိုငျမနငျး ထိနျးမနိုငျသိမျးမရ ဖွဈနတေယျ။ ဒါကွောင့ျမို့လဲ တခြို့သုံးသပျတဲ့လူတှကေ မွနျမာနိုငျငံက ကရြှုံးနိုငျငံတခု ဖွဈသှားပွီလားလို့ မေးခှနျးထုတျကွတယျ။
မေး ။ ။ တကယျတမျးလဲ အဲဒီလိုမေးခှနျးထုတျစရာ ဖွဈနတောပေါ့။ မေးခှနျးထုတျတဲ့လူတှဘေကျကလဲ အထောကျအထား ခိုငျခိုငျမာမာ ရှိနတေယျဆိုတော့ အခုလိုလုပျလိုကျတာဟာ သူတို့ရဲ့ အာဏာတညျမွဲရေးအတှကျ အခြိနျဆှဲဖို့သကျသကျဆိုတာထကျ အခွားဘာမြား တိုငျးပွညျအတှကျ ကောငျးတဲ့မြှောျလင့ျခကြျ ထားနိုငျမလဲဆိုတာကို ကနြောျတို့ အပွုသဘောနဲ့ ကွံဖနျတှေးမယျဆိုရငျ ဘာကိုတှေးကွမလဲ။ တှေးစရာ မရှိဘူးလား။
ဖွေ ။ ။ အပွုသဘောကတော့ စဈအစိုးရဟာ ရနျသူ (၅) ပါးကို (၃) ပါးအဖွဈနဲ့ လြှော့ခလြိုကျနိုငျတယျ။ မငျး၊ ခိုးသူနဲ့ မခစြျမနှဈသကျသောသူက တဈပါးတညျး ဖွဈသှားတော့ (၃) ပါးပဲ ကနြျတော့တာပေါ့။ ဒါကတော့ အပွုသဘော သုံးသပျရတာပေါ့။ ကနြျတာကတော့ တောျတောျကွီးခကျခဲတယျ။ ဒီအတိုငျး တိုငျးပွညျက ဆကျသှားလို့တော့ မရဘူးလို့ ထငျတယျ။
မေး ။ ။ ဒီမိုကရစေီအငျအားစုဘကျက ကွိုးပမျးနရေတဲ့ ကွိုးပမျးမှုကိုလညျး ကနြောျတို့ ကွည့ျရအောငျပါ။ အဲဒီဘကျက ဘယျလောကျအထိ အလားအလာ ရှိပါသလဲ။ လူငယျတှရေဲ့ တကျကွှမှု။ သူတို့တှရေဲ့ အနဈနာခံမှု။ သူတို့တှရေဲ့ အနာဂတျကို လုံးဝစှန့ျလှှတျပွီးတော့ ဆုံးရှုံးနပွေီသား အနာဂတျလညျး ရစရာမရှိတော့ဘူး အခုအခွအေနမှော အဲဒီမှာ စှန့ျစားပွီးတော့ တောထဲမှာလဲ လကျနကျကိုငျ သငျတနျးတကျနကွေတာတှလေဲ ကနြောျတို့ နိုငျငံတကာ documentary တှမှောလဲ အမြားအပွား တှေ့ရပါတယျ။ ကနြောျတို့ကိုယျတိုငျ မရောကျနိုငျပမေယ့ျလဲဆိုတော့ အဲဒီဘကျကရော အခွအေနေ ဘယျလောကျရှိလာနိုငျပါသလဲ။ လူထုတရပျလုံးကို NUG တို့ ဘာတို့က ခိုငျခိုငျမာမာ စညျးရုံးနိုငျကွတဲ့ အငျအားရှိပါရဲ့လား။ စုစညျးခေါငျးဆောငျပေးနိုငျသလား။
ဖွေ ။ ။ NUG ကို ထောကျခံတာကတော့ မရှိဘူးဆိုတာတောငျ ကွံ့ခိုငျဖှံ့ဖွိုးရေးကို ထောကျခံတဲ့ ပရိသတျနဲ့တော့ တနျးတူရှိလိမ့ျမယျ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ …
မေး ။ ။ NUG ကို ထောကျခံသူတှကေ ကွံ့ဖှံ့ကို ထောကျခံလူတှထေကျ မြားမယျလို့ ယူဆပါတယျ။ မြားတယျဆိုသညျတိုငျအောငျ သူတို့က ထိရောကျတဲ့ခေါငျးဆောငျမှု၊ သူတို့ရဲ့ အခနျးကဏ်ဍ Leadership role က အားရစရာကောငျးရဲ့လားဆိုတာကို ကနြောျက စမျးစဈစခေငြျတာပါ။
ဖွေ ။ ။ အာဏာဆုပျကိုငျမှုထောင့ျကနေ ပွောရမယျဆိုရငျ အတိုကျအခံသဘော ဖွဈသှားတာပေါ့။ ဒါတောငျမှပဲ NUG လို့ ပွောတဲ့အခါမှာ အတိုကျအခံ အငျအားစုထဲမှာ အကွမျးမဖကျ လမျးစဉျကို သှားခငြျတဲ့လူနဲ့ လကျနကျကိုငျလမျးစဉျကို သှားခငြျတဲ့လူဆိုပွီးတော့ နှဈပိုငျးခှဲရလိမ့ျမယျလို့ ကနြောျ ထငျတယျ။ အမြားစုကတော့ အကွမျးမဖကျ လှုပျရှားမှုထဲမှာမြား ရှိမလားလို့တော့ မသိဘူး။ အဲဒီတော့ ဒီမိုကရစေီ လှုပျရှားမှုရဲ့ တိုကျပှဲသဘောအရ ပွောရမယျဆိုလို့ရှိရငျတော့ ကနြောျတို့ ခေါငျးဆောငျမှုတှထေဲမှာ ပိုမိုကယြျပွန့ျတဲ့ မဟာဗြူဟာတရပျ လိုမြားလိုမလား။ ဒီမိုကရစေီ လှုပျရှားမှုအတှကျ ဆောငျရှကျတော့မယျဆိုရငျ ပိုမိုကယြျပွန့ျတဲ့ မဟာဗြူဟာတခု လိုမယျ။ အဲဒါက ဥပဒတှေငျးတိုကျပှဲ။ ဥပဒပွေငျပတိုကျပှဲ။ ဥပဒတှေငျး စကားပွောတဲ့အခါမှာ တခြို့ကလဲ ဥပဒမေရှိတော့ဘူးလို့ ပွောကွမှာပါ။ ဒါပမေဲ့ အခု ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ တရားရငျဆိုငျနရေသလိုပါပဲ။ အဲဒီတော့ ပိုမိုကယြျပွန့ျတဲ့ မဟာဗြူဟာတခု မရှိလို့ရှိရငျ အခငြျးခငြျးကှဲပွဲတဲ့ဆီကို ဦးတညျသှားနိုငျတယျလို့ ကနြောျကတော့ အဲဒီလို ထငျပါတယျ။
မေး ။ ။ နောကျဆုံးတခု မေးခငြျတာက ကနြောျတို့နဲ့ ဆရာတို့ ဆှေးနှေးသုံးသပျခကြျတှေ လုပျတဲ့အခါမှာ ပရိသတျတောျတောျမြားမြားက အားတကျစရာ ဘာမှမကွားရဘူး။ စိတျပကြျစရာတှနေဲ့ပဲ အဆုံးသတျသှားတယျ ဘာညာပွောကွတယျဆိုတော့ ပရိသတျတှေ မြှောျလင့ျနတေဲ့၊ ကွားခငြျတဲ့ အားတကျစရာစကားတခှနျး ကွံပွီးတော့ ပွောပါလို့ဆိုရငျ ဆရာ ဘာပွောမလဲ။
ဖွေ ။ ။ အားတကျစရာဆိုတာက ဖွဈခငြျတာရယျ၊ ဖွဈသင့ျတာရယျ၊ ဖွဈနတောရယျ၊ ဖွဈနိုငျတာရယျ အဲဒီလေးခု ဆုံတဲ့အထဲကနေ ဆှဲထုတျနိုငျတဲ့ပေါျမှာ မူတညျပါတယျ။ ဖွဈခငြျတာက ဖွဈနတောထကျ အဆသိပျကွီးနတေယျဆိုရငျ အားတကျစရာကို ရှာတှေ့ရမှာ မဟုတျပါဘူး။ အဲဒီတော့ ကနြောျတို့ရဲ့ ပွူနာက ဖွဈနတောထဲကနေ ဖွဈနိုငျတာကို ဖောျထုတျတဲ့နရောမှာ အဲဒီဖွဈနိုငျတာကို ဦးတညျပွီးတော့ ဆောငျရှကျတဲ့နရောမှာ ဦးဆောငျမှုပေးနိုငျမှု၊ အဲဒီလိုသုံးသပျဆှေးနှေးတာတှေ ရှိလာဖို့၊ အဲဒီလိုပွောဆိုမှုတှေ ရှိလာမှပဲ ကနြောျတို့ အကြိုးရလဒျရနိုငျတဲ့ လုပျငနျးစဉျကွီးတခုကို ခမြှတျပွီး ဆောငျရှကျသှားနိုငျမယျလို့ ထငျတယျ။ မဟုတျလို့ရှိရငျ ဖွဈခငြျတာတှကွေည့ျရငျ ဘာမှ အားတကျစရာ တှေ့ရမှာမဟုတျပါဘူး။
