(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ် ၁၉ ပြည်တွင်းကူးစက်မှုနှုန်း အစုလိုက်အပြုံလိုက်တကျော့ပြန်ဖြစ်လာတဲ့အတွက် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပိုး အကူးမခံရအောင် ပြည်သူလူထု အထူးသတိထားကာကွယ်ကြဖို့ ဆေးပညာရှင်တွေက သတိပေးအကြံပြုချက်တွေကို မဆုမွန်က စုစည်းတင်ပြပေးမှာပါတယ်။
ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါကိုဗစ် ၁၉ မြန်မာပြည်ထဲမှာ ပြည်တွင်းကူးစက်မှု ခေတ္တငြိမ်သက်သွားပြီးတဲ့နောက် ဒီသီတင်းပတ်ထဲမှာပဲ ပြည်ပ ခရီးသွားရာဇဝင်မရှိဘဲ ရောဂါပိုးရှိသူကတဆင့် ဆက်နွယ်သူတွေကိုပါ ကူးစက်မှုကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်းမှာ တကျော့ပြန် အစုလိုက်အပြုံလိုက် ကူးစက်မှုများလာတဲ့အတွက် ပြည်သူလူထုကြားမှာ စိုးရိမ်ပူပင်မှုတွေပိုတိုးလာနေပါတယ်။
ဒီလိုပြည်တွင်းကူးစက်မှုပြန်ဖြစ်လာချိန် ပြည်သူတွေ ရောဂါပိုးကူးစက်ခြင်းမခံရအောင် သတိ လက်လွတ်မနေကြပဲ ဂရုစိုက်ကြဖို့ အထူးသတိထားကြဖို့ မိမိ သို့မဟုတ် မိသားစုတွင်း ရပ်ကွက်မြို့ရွာလမ်း တွေထဲ နေမကောင်းဖျားနာသူ ကိုဗစ်ရောဂါလက္ခာဏာ သံသယရှိလာရင် ကိုဗစ်ကာလ အခမဲ့ဖျားနာကုဆေးခန်း- Community Fever Clinic တွေဆီ ဒါမှမဟုတ် နီးစပ်ရာ ဆေးရုံဆေးခန်းတွေ ဆီကို အမြန်ဆုံးဆေးလာကုကြဖို့ ကပ်ရောဂါကိုဗစ်၁၉ ကူးစက်မှုကာကွယ်တိုက်ဖျက်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေမှာ ဝိုင်းဝန်းကူညီလုပ်အားပေးနေတဲ့ စေတနာ့ဝန်ထမ်းဆရာဝန်တွေက ပညာပေးဆော်သြနေကြပါတယ်။
ပြည်တွင်းကူးစက်မှုနှုန်း တကျော့ပြန်အစုလိုက်အပြုံလိုက်ဖြစ်လာချိန် နေမကောင်းဖျားနာဖြစ်လာရင် ချက်ခြင်း ဖျားနာကုအခမဲ့ ဆေးခန်းတွေဆီလာကြဖို့နဲ့ Community Clinic ဆေးခန်းဖွင့်ချိန်မဟုတ်တဲ့ ပြင်ပချိန်တွေမှာလည်း တာဝန်ခံဆရာဝန်တွေကို အချိန်မရွေးဆက်သွယ်ကြဖို့ Covid ကာလ လူထုအတွက် အခမဲ့ဖွင့်လှစ်ကုသပေးနေတဲ့ ဖျားနာကုဆေးခန်းများ ရန်ကုန်ကွန်ရက်ရဲ့တာဝန်ခံဆရာဝန် ဒေါက်တာကျော်မင်းထွန်းက တိုက်တွန်းပါတယ်။
“ ဖျားနာလူနာဖြစ်ခဲ့ရင် အဓိက ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနရှိတဲ့ ဆေးရုံဆေးခန်းတွေ ဆရာဝန်တွေရှိနေတဲ့ ဆေးခန်းဆေးရုံတွေပေါ့နော် လာပြပြီး တိုင်ပင်ပါ အဓိက “စပ်ဆေးတွေ” မသောက်ပဲနဲ့ ဆရာဝန်တွေရှိတဲ့နေရာကိုပဲ တည့်တည့်မတ်မတ် လာပြီးတော့ တိုင်ပင်ပြီးတော့ ပြသပါ။ အဲ့တာမှ ကျနော်တို့ဘက်ကနေ စမ်းသပ်ပြီးတော့ ဒီလူနာဟာCOVID ဟုတ်လား မဟုတ်ဘူးလားပေါ့ ခွဲခြားပြီးတော့ ကိုဗစ်ဟုတ်ရင်လည်း ကိုဗစ်နဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ ကုသမှုတွေ စစ်ဆေးမှုတွေ လုပ်ပြီး ကုသပေးမယ်။ တကယ်လို့ ကိုဗစ်မဟုတ်ဘူးဆိုလည်း ရာသီတုတ်ကွေးလို တခြားဖြစ်နိုင်ခြေရှိတဲ့ ဖျားနာနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ ဒီရက်ပိုင်းအတွင်းမှာလည်း ဖျားနာလူနာတွေ တက်လာတယ်။ဒါကြောင့် နည်းနည်းသတိထားရတဲ့ အနေအထားပြန်ဖြစ်လာတယ် အခုဟာကလေ။ တကယ်လို့ Fever Clinic ပိတ်ထားလို့ လူနာက ဘာလုပ်ရမှန်းမသိဘူးဆိုရင် ဆရာဝန်တွေရဲ့ ဆက်သွယ်ရမယ့်ဖုန်းနံပတ်တွေFever Clinic Yangon Network Page မှာ ရှေ့ဆုံးမှာ ကျနော့်ဖုန်းနံပတ်ပေးထားတယ် တိုက်ရိုက်ဖုန်းဆက်ပြီးလည်း အကြံဉာဏ်တောင်းလို့ရပါတယ် တာဝန်ခံဆရာဝန်တွေနံပတ်လည်းရှိတယ် အကြံဉာဏ်တောင်းလာတယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ဘက်ကလည်း ဘယ်သွားသင့်တယ် ဘာလုပ်သင့်တယ်ဆိုတာ ညွှန်ကြားပေးပါမယ်။”
လူထုကြား တဆင့်ခံထိတွေ့မှုတွေကနေ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ကူးစက်မှုနှုန်းတွေ တခြားမြို့ရွာတွေကို ကူးစက်မှုတွေ ဆက်မဖြစ်ပွားရအောင် အထူးသတိထားကာကွယ်ကြဖို့ ကျန်းမာရေးလမ်းညွှန်ချက်တွေကို တိတိကျကျ လိုက်နာပေးဖို့ လူထုကို ကျန်းမာရေးပညာပေးနေတဲ့အထွေထွေရောဂါကုဆရာဝန်ကြီး ဒေါက်တာမိုးအောင်ကျော်နိုင်က အခုလိုသတိပေးပါတယ်။
“ အရင်တုန်းကတော့ဖြစ်ကာစတုန်းက ကြောက်ပြီးလိုက်နာကြတယ်။ နောက်ပိုင်းမှာ ပြည်တွင်းကူးစက်မှုနှုန်း အလွန်နည်းသွားတယ် မရှိသလောက်ဖြစ်သွားပြီဆိုပြီး ပေါ့လျော့မှုလေးတွေနဲ့ လိုက်နာမှုအားနည်းသွားခဲ့တာကို အခုအချိန်မှာ ပြန်ပြီးတော့ စနစ်တကျလိုက်နာဖို့အတွက်ကို ဆရာတို့က အကြံပြုချင်ပါတယ်။ ကိုယ့်ပတ်ဝန်းကျင်ကိုလည်း ဒီပိုးက အချိန်မရွေးရောက်လာနိုင်တယ်ဆိုပြီး မှတ်ပြီးတော့ ဆောင်ရန် ရှောင်ရန် ပတ်ဝန်းကျင်ထဲကပိုးတွေ ကိုယ့်ခန္ဓာကိုယ်ထဲ မဝင်ရောက်ရေး စနစ်တကျ တားဆီးဖို့က အခုအချိန်မှာ လူတိုင်းအတွက် အရမ်းကိုအရေးကြီးနေတယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။ အခုအခြေအနေကတော့Second Wave ပေါ့နော် ပထမအကြိမ်တုန်းကတော့ ရန်ကုန်မြို့က အဓိကစင်တာလိုဖြစ်ခဲ့တယ်။ အခုဒုတိယလှိုင်းမှာတော့ စစ်တွေကနေ စင်တာလိုပြန်စလာတယ် လို့ယူဆရပါတယ်။ အဲ့ဒီ့ကနေတဆင့် ကျန်တဲ့မြို့တွေကို မကူးစက်ရအောင် အထူးသဖြင့် အဲ့ကနေတဆင့်ရောက်ရှိနိုင်တဲ့မြို့တွေဆီကို မရောက်ရှိအောင် ညွှန်ကြားချက်တွေကို မျက်ခြေမပြတ်အောင်ဆောင်ရွက်နေမယ်ဆိုရင်တော့ ကိုယ့်ဆီကို ကူးစက်မှုနှုန်း လျှော့ချနိုင်မယ်လို့ ဆရာကတော့ မြင်ပါတယ်။”
ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနအပါအဝင် ဆေးပညာရှင်တွေ ဆရာဝန် သူနာပြုတွေဘက်က ကိုဗစ်၁၉ ရောဂါကူးစက်မှု ထိန်းချုပ် ကာကွယ်နိုင်ရေး အရှိန်မြှင့် လုပ်ဆောင်နေချိန်မှာပဲ လူထုကလည်း ပူးပေါင်းပါဝင်ကြဖိုလူထုကို ကျန်းမာရေးပညာပေးနေတဲ့ စေတနာ့ဝန်ထမ်းဆရာဝန် ဒေါက်တာကျော်စွာဦး ကလည်း တိုက်တွန်းပါတယ်။
“ကိုဗစ်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ အမျိုးသားအဆင့်ဗဟိုကော်မတီ- ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနဘက်ကလည်း တောက်လျောက်နိုးဆော်ခဲ့တယ် ဒုတိယလှိုှုင်းကိုစိတ်ပူရတယ်ဆိုတာကိုပေါ့။သို့သော်လည်း မိဘပြည်သူတွေဘက်က အနည်းငယ်ပေါ့ဆလာတာတွေရှိတယ်။ အခုဆို ရခိုင်မှာ ဒေသတွင်းကူးစက်မှုတွေ တွေ့လာတော့ အရေးပေါ်တုန့်ပြန်မှုတွေ ချက်ခြင်းလုပ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် မိဘပြည်သူတွေအပိုင်းကလည်း အရေးပေါ်ချက်ခြင်း တုန့်ပြန်မှုတွေ ကာကွယ်မှုတွေကို ချက်ခြင်းလုပ်စေချင်ပါတယ်။ ပထမလှိုင်းတုန်းကလိုပဲ ပြည်သူအားလုံးက စုပေါင်းအင်အားနဲ့ မပေါ့ပဲနဲ့ အားလုံးဝိုင်းဝန်းပူးပေါင်းခဲ့ကြသလို ကာကွယ်စေချင်တာပါ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အခုဒီဒုတိယလှိုင်းဖြစ်နိုင်ခြေက ပိုပြီးတော့ ကူးစက်မှုနှုန်းများနိုင်တယ်။မြန်လည်းမြန်နိုင်တယ် အဲ့ဒီ့အတွက် ကျနော်တို့ ပြည်သူသာလျှင်အဓိကဆိုသလို မိဘပြည်သူတွေဘက်က ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားတဲ့အဓိက အချက်တွေဖြစ်တဲ့ အပြင်သွားတိုင်း ပါးစပ်နှာခေါင်းစည်းMask ကိုတပ်ဖို့ရယ် လက်ကိုမကြာခဏဆေးဖို့ရယ် ကျနော့်အနေနဲ့ အဓိက တိုက်တွန်းလိုပါတယ်။”
လူမှုကွန်ရက်တွေ အွန်လိုင်း မီဒီယာတွေကနေ ပြန့်နှံ့လာနေတဲ့ ကိုဗစ်ဆိုင်ရာသတင်းစကားတွေကို စိစစ်ဆင်ခြင် လေ့လာကြဖို့ -လူထုကြား စိုးရိမ်ပူပင်မှုတွေကနေ စားနပ်ရိက္ခာတွေ အလုအယက်ရှာဖွေစုဆောင်းနေကြတာရှိလာသလို အထူးသဖြင့့် အခုလိုအရေးပေါ်ကာလမှာ ကာကွယ်ရေးမျက်နှာဖုံးနှာခေါင်းစီးလိုပစ္စည်းတွေ လိုကျန်းမာရေးဆိုင်ရာဆေးဝါးပစ္စည်းတွေ ရောင်းဝယ်မှုတွေမှာ အမြတ်မထုတ်ကြဖို့ကိုလည်း ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနကရော ဆေးပညာရှင်တွေ စေတနာ့ဝန်ထမ်းဆရာဝန်တွေကပါ မေတ္တာရပ်ခံပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
ကိုဗစ်ရောဂါလက္ခဏာရှိသူတွေ နီးစပ်ရာဆေးခန်းမှာ အမြန်ဆုံးပြကြဖို့ ပညာရှင်တွေ တိုက်တွန်း
.............
ကိုဗဈရောဂါလက်ခဏာရှိသူတှေ နီးစပျရာဆေးခနျးမှာ အမွနျဆုံးပွကွဖို့ ပညာရှငျတှေ တိုကျတှနျး
(Unicode)
မွနျမာနိုငျငံမှာ ကိုဗဈ ၁၉ ပွညျတှငျးကူးစကျမှုနှုနျး အစုလိုကျအပွုံလိုကျတကြော့ပွနျဖွဈလာတဲ့အတှကျ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈပိုး အကူးမခံရအောငျ ပွညျသူလူထု အထူးသတိထားကာကှယျကွဖို့ ဆေးပညာရှငျတှကေ သတိပေးအကွံပွုခကြျတှကေို မဆုမှနျက စုစညျးတငျပွပေးမှာပါတယျ။
ကမ်ဘာ့ကပျရောဂါကိုဗဈ ၁၉ မွနျမာပွညျထဲမှာ ပွညျတှငျးကူးစကျမှု ခတေ်တငွိမျသကျသှားပွီးတဲ့နောကျ ဒီသီတငျးပတျထဲမှာပဲ ပွညျပ ခရီးသှားရာဇဝငျမရှိဘဲ ရောဂါပိုးရှိသူကတဆင့ျ ဆကျနှယျသူတှကေိုပါ ကူးစကျမှုကွောင့ျ ရခိုငျပွညျနယျတှငျးမှာ တကြော့ပွနျ အစုလိုကျအပွုံလိုကျ ကူးစကျမှုမြားလာတဲ့အတှကျ ပွညျသူလူထုကွားမှာ စိုးရိမျပူပငျမှုတှပေိုတိုးလာနပေါတယျ။
ဒီလိုပွညျတှငျးကူးစကျမှုပွနျဖွဈလာခြိနျ ပွညျသူတှေ ရောဂါပိုးကူးစကျခွငျးမခံရအောငျ သတိ လကျလှတျမနကွေပဲ ဂရုစိုကျကွဖို့ အထူးသတိထားကွဖို့ မိမိ သို့မဟုတျ မိသားစုတှငျး ရပျကှကျမွို့ရှာလမျး တှထေဲ နမေကောငျးဖြားနာသူ ကိုဗဈရောဂါလက်ခာဏာ သံသယရှိလာရငျ ကိုဗဈကာလ အခမဲ့ဖြားနာကုဆေးခနျး- Community Fever Clinic တှဆေီ ဒါမှမဟုတျ နီးစပျရာ ဆေးရုံဆေးခနျးတှေ ဆီကို အမွနျဆုံးဆေးလာကုကွဖို့ ကပျရောဂါကိုဗဈ၁၉ ကူးစကျမှုကာကှယျတိုကျဖကြျရေး လုပျငနျးစဉျတှမှော ဝိုငျးဝနျးကူညီလုပျအားပေးနတေဲ့ စတေနာ့ဝနျထမျးဆရာဝနျတှကေ ပညာပေးဆောျသွနကွေပါတယျ။
ပွညျတှငျးကူးစကျမှုနှုနျး တကြော့ပွနျအစုလိုကျအပွုံလိုကျဖွဈလာခြိနျ နမေကောငျးဖြားနာဖွဈလာရငျ ခကြျခွငျး ဖြားနာကုအခမဲ့ ဆေးခနျးတှဆေီလာကွဖို့နဲ့ Community Clinic ဆေးခနျးဖှင့ျခြိနျမဟုတျတဲ့ ပွငျပခြိနျတှမှောလညျး တာဝနျခံဆရာဝနျတှကေို အခြိနျမရှေးဆကျသှယျကွဖို့ Covid ကာလ လူထုအတှကျ အခမဲ့ဖှင့ျလှဈကုသပေးနတေဲ့ ဖြားနာကုဆေးခနျးမြား ရနျကုနျကှနျရကျရဲ့တာဝနျခံဆရာဝနျ ဒေါကျတာကြောျမငျးထှနျးက တိုကျတှနျးပါတယျ။
“ ဖြားနာလူနာဖွဈခဲ့ရငျ အဓိက ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနရှိတဲ့ ဆေးရုံဆေးခနျးတှေ ဆရာဝနျတှရှေိနတေဲ့ ဆေးခနျးဆေးရုံတှပေေါ့နောျ လာပွပွီး တိုငျပငျပါ အဓိက “စပျဆေးတှေ” မသောကျပဲနဲ့ ဆရာဝနျတှရှေိတဲ့နရောကိုပဲ တည့ျတည့ျမတျမတျ လာပွီးတော့ တိုငျပငျပွီးတော့ ပွသပါ။ အဲ့တာမှ ကနြောျတို့ဘကျကနေ စမျးသပျပွီးတော့ ဒီလူနာဟာCOVID ဟုတျလား မဟုတျဘူးလားပေါ့ ခှဲခွားပွီးတော့ ကိုဗဈဟုတျရငျလညျး ကိုဗဈနဲ့ပတျသကျပွီးတော့ ကုသမှုတှေ စဈဆေးမှုတှေ လုပျပွီး ကုသပေးမယျ။ တကယျလို့ ကိုဗဈမဟုတျဘူးဆိုလညျး ရာသီတုတျကှေးလို တခွားဖွဈနိုငျခွရှေိတဲ့ ဖြားနာနဲ့ပတျသကျပွီးတော့ ဒီရကျပိုငျးအတှငျးမှာလညျး ဖြားနာလူနာတှေ တကျလာတယျ။ဒါကွောင့ျ နညျးနညျးသတိထားရတဲ့ အနအေထားပွနျဖွဈလာတယျ အခုဟာကလေ။ တကယျလို့ Fever Clinic ပိတျထားလို့ လူနာက ဘာလုပျရမှနျးမသိဘူးဆိုရငျ ဆရာဝနျတှရေဲ့ ဆကျသှယျရမယ့ျဖုနျးနံပတျတှေFever Clinic Yangon Network Page မှာ ရှေ့ဆုံးမှာ ကနြော့ျဖုနျးနံပတျပေးထားတယျ တိုကျရိုကျဖုနျးဆကျပွီးလညျး အကွံဉာဏျတောငျးလို့ရပါတယျ တာဝနျခံဆရာဝနျတှနေံပတျလညျးရှိတယျ အကွံဉာဏျတောငျးလာတယျဆိုရငျ ကနြောျတို့ဘကျကလညျး ဘယျသှားသင့ျတယျ ဘာလုပျသင့ျတယျဆိုတာ ညှှနျကွားပေးပါမယျ။”
လူထုကွား တဆင့ျခံထိတှေ့မှုတှကေနေ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈပိုး ကူးစကျမှုနှုနျးတှေ တခွားမွို့ရှာတှကေို ကူးစကျမှုတှေ ဆကျမဖွဈပှားရအောငျ အထူးသတိထားကာကှယျကွဖို့ ကနြျးမာရေးလမျးညှှနျခကြျတှကေို တိတိကကြြ လိုကျနာပေးဖို့ လူထုကို ကနြျးမာရေးပညာပေးနတေဲ့အထှထှေရေောဂါကုဆရာဝနျကွီး ဒေါကျတာမိုးအောငျကြောျနိုငျက အခုလိုသတိပေးပါတယျ။
“ အရငျတုနျးကတော့ဖွဈကာစတုနျးက ကွောကျပွီးလိုကျနာကွတယျ။ နောကျပိုငျးမှာ ပွညျတှငျးကူးစကျမှုနှုနျး အလှနျနညျးသှားတယျ မရှိသလောကျဖွဈသှားပွီဆိုပွီး ပေါ့လြော့မှုလေးတှနေဲ့ လိုကျနာမှုအားနညျးသှားခဲ့တာကို အခုအခြိနျမှာ ပွနျပွီးတော့ စနဈတကလြိုကျနာဖို့အတှကျကို ဆရာတို့က အကွံပွုခငြျပါတယျ။ ကိုယ့ျပတျဝနျးကငြျကိုလညျး ဒီပိုးက အခြိနျမရှေးရောကျလာနိုငျတယျဆိုပွီး မှတျပွီးတော့ ဆောငျရနျ ရှောငျရနျ ပတျဝနျးကငြျထဲကပိုးတှေ ကိုယ့ျခန်ဓာကိုယျထဲ မဝငျရောကျရေး စနဈတကြ တားဆီးဖို့က အခုအခြိနျမှာ လူတိုငျးအတှကျ အရမျးကိုအရေးကွီးနတေယျလို့ ပွောခငြျပါတယျ။ အခုအခွအေနကေတော့Second Wave ပေါ့နောျ ပထမအကွိမျတုနျးကတော့ ရနျကုနျမွို့က အဓိကစငျတာလိုဖွဈခဲ့တယျ။ အခုဒုတိယလှိုငျးမှာတော့ စဈတှကေနေ စငျတာလိုပွနျစလာတယျ လို့ယူဆရပါတယျ။ အဲ့ဒီ့ကနတေဆင့ျ ကနြျတဲ့မွို့တှကေို မကူးစကျရအောငျ အထူးသဖွင့ျ အဲ့ကနတေဆင့ျရောကျရှိနိုငျတဲ့မွို့တှဆေီကို မရောကျရှိအောငျ ညှှနျကွားခကြျတှကေို မကြျခွမေပွတျအောငျဆောငျရှကျနမေယျဆိုရငျတော့ ကိုယ့ျဆီကို ကူးစကျမှုနှုနျး လြှော့ခနြိုငျမယျလို့ ဆရာကတော့ မွငျပါတယျ။”
ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနအပါအဝငျ ဆေးပညာရှငျတှေ ဆရာဝနျ သူနာပွုတှဘေကျက ကိုဗဈ၁၉ ရောဂါကူးစကျမှု ထိနျးခြုပျ ကာကှယျနိုငျရေး အရှိနျမွှင့ျ လုပျဆောငျနခြေိနျမှာပဲ လူထုကလညျး ပူးပေါငျးပါဝငျကွဖိုလူထုကို ကနြျးမာရေးပညာပေးနတေဲ့ စတေနာ့ဝနျထမျးဆရာဝနျ ဒေါကျတာကြောျစှာဦး ကလညျး တိုကျတှနျးပါတယျ။
“ကိုဗဈနဲ့ပတျသကျတဲ့ အမြိုးသားအဆင့ျဗဟိုကောျမတီ- ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနဘကျကလညျး တောကျလြောကျနိုးဆောျခဲ့တယျ ဒုတိယလှိုှုငျးကိုစိတျပူရတယျဆိုတာကိုပေါ့။သို့သောျလညျး မိဘပွညျသူတှဘေကျက အနညျးငယျပေါ့ဆလာတာတှရှေိတယျ။ အခုဆို ရခိုငျမှာ ဒသေတှငျးကူးစကျမှုတှေ တှေ့လာတော့ အရေးပေါျတုန့ျပွနျမှုတှေ ခကြျခွငျးလုပျပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ မိဘပွညျသူတှအေပိုငျးကလညျး အရေးပေါျခကြျခွငျး တုန့ျပွနျမှုတှေ ကာကှယျမှုတှကေို ခကြျခွငျးလုပျစခေငြျပါတယျ။ ပထမလှိုငျးတုနျးကလိုပဲ ပွညျသူအားလုံးက စုပေါငျးအငျအားနဲ့ မပေါ့ပဲနဲ့ အားလုံးဝိုငျးဝနျးပူးပေါငျးခဲ့ကွသလို ကာကှယျစခေငြျတာပါ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ အခုဒီဒုတိယလှိုငျးဖွဈနိုငျခွကေ ပိုပွီးတော့ ကူးစကျမှုနှုနျးမြားနိုငျတယျ။မွနျလညျးမွနျနိုငျတယျ အဲ့ဒီ့အတှကျ ကနြောျတို့ ပွညျသူသာလြှငျအဓိကဆိုသလို မိဘပွညျသူတှဘေကျက ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနက ထုတျပွနျထားတဲ့အဓိက အခကြျတှဖွေဈတဲ့ အပွငျသှားတိုငျး ပါးစပျနှာခေါငျးစညျးMask ကိုတပျဖို့ရယျ လကျကိုမကွာခဏဆေးဖို့ရယျ ကနြော့ျအနနေဲ့ အဓိက တိုကျတှနျးလိုပါတယျ။”
လူမှုကှနျရကျတှေ အှနျလိုငျး မီဒီယာတှကေနေ ပွန့ျနှံ့လာနတေဲ့ ကိုဗဈဆိုငျရာသတငျးစကားတှကေို စိစဈဆငျခွငျ လေ့လာကွဖို့ -လူထုကွား စိုးရိမျပူပငျမှုတှကေနေ စားနပျရိက်ခာတှေ အလုအယကျရှာဖှစေုဆောငျးနကွေတာရှိလာသလို အထူးသဖွင့ျ့ အခုလိုအရေးပေါျကာလမှာ ကာကှယျရေးမကြျနှာဖုံးနှာခေါငျးစီးလိုပစ်စညျးတှေ လိုကနြျးမာရေးဆိုငျရာဆေးဝါးပစ်စညျးတှေ ရောငျးဝယျမှုတှမှော အမွတျမထုတျကွဖို့ကိုလညျး ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနကရော ဆေးပညာရှငျတှေ စတေနာ့ဝနျထမျးဆရာဝနျတှကေပါ မတေ်တာရပျခံပါတယျ။