(Unicode/Zawgyi)
ICJ နိုငျငံတကာ တရားရုံးက မွနျမာနိုငျငံအပေါျ ဇနျနဝါရီ ၂၃ ရကျနေ့က ခမြှတျလိုကျတဲ့ ကွားဖွတျ အရေးပေါျ လိုကျနာဆောငျရှကျရမယ့ျ ဆုံးဖွတျခကြျကို ပွညျပရောကျ တိုငျးရငျးသားတခြို့က ကွိုဆိုလိုကျကွပွီး၊ ဒီဆုံးဖွတျခကြျဟာ လူထုအပေါျ ကြူးလှနျတဲ့ ရာဇဝတျမှုတှေ ဆကျမလုပျရအောငျ ဟန့ျတားလိုကျတဲ့သဘော ဖွဈတယျလို့ သုံးသပျကွပါတယျ။
ဒီအကွောငျး ကိုဉာဏျဝငျးအောငျက စုစညျးတငျပွထား ပါတယျ။
ICJ ရဲ့ ဒီဆုံးဖွတျခကြျဟာ တပျမတောျအပါအဝငျ လကျနကျကိုငျတပျဖှဲ့တှကေ လူထုအပေါျ ရာဇဝတျမှု ကြူးလှနျတာတှေ ဆကျမလုပျရအောငျ ဟန့ျတားလိုကျတဲ့ သဘောဖွဈတယျလို့ အမရေိကနျ ကယျလီဖိုးနီးယားပွညျနယျက ရှမျးစာပနေဲ့ ယဉျကြေးမှုအသငျးဥက်ကဌ ဒေါကျတာ စိုငျးထှေးမောငျက သုံးသပျ ပါတယျ။
“ICJ ကနေ ထုတျပွနျလိုကျတဲ့ အခကြျ ၄ ခကြျထဲမှာ မွနျမာနိုငျငံဟာ ဒီလို မတရားမှုတှေ ပွဈမှုတှေ ကြူးလှနျနတေယျဆိုတာကို သူတို့အနနေဲ့ အသိအမှတျပွုတဲ့ သဘောဖွဈတယျလို့ ကနြောျမွငျတယျ။ နောကျပွီးတော့ လူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှု ရောကျသှားအောငျ မလုပျဖို့ အစိုးရအနနေဲ့ ကာကှယျပေးဖို့ ဟန့ျတားပေးဖို့ သူတို့အနနေဲ့ ပွောတယျလို့ ကနြေျာမွငျတယျ။ တကယျလို့ မွနျမာနိုငျငံအစိုးရက ဒီ ICJ ရဲ့ ဆုံးဖွတျခကြျ အခကြျအလကျတှကေို လုပျပေးမယျ၊ ကာကှယျပေးမယျဆိုရငျ မွနျမာပွညျအတှကျတော့ ကောငျးမယျလို့ မွငျတယျ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ ကုလရဲ့ ဆုံးဖွတျခကြျတှကေိုလညျး လိုကျလြောတယျ။ တကယျလညျး လူမြိုးတုံးသတျဖွတျမူမဖွဈအောငျ ကာကှယျပေးတယျဆိုရငျ ဒါ ကနြောျတို့ အနာဂတျ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ သိက်ခာနဲ့ နာမညျ ပွနျပွီးတော့ ဆယျနိုငျမယျလို့ မွငျပါတယျ။”
ICJ က အခုလို ဆုံးဖွတျခကြျတှေ ခမြှတျလာရတာဟာ ရခိုငျမွောကျပိုငျးအရေးမှာ စဈတပျရဲ့လုပျဆောငျခကြျတှကွေောင့ျ ဖွဈတယျဆိုတဲ့ သုံးသပျခကြျတှရှေိနပွေီး၊ တကယျတမျးမှာတော့ မွနျမာ့တပျမတောျက တိုငျးရငျးသားဒသေတှမှောပါ နှဈကာလရှညျ ကြူးလှနျခဲ့တာတှဟော လူမသိသူမသိ ဖွဈခဲ့ရတာကွောင့ျ ICJ ဆုံးဖွတျကို ကွိုဆိုတယျလို့ ဝါရှငျတနျဒီစီအခွစေိုကျ ကခငြျမဟာမိတျအဖှဲ့ ဥက်ကဌ ကိုဂှနျဆမျက ပွောပါတယျ။
“ဒီကွားဖွတျကာလမှာ အစီအမံတှလေုပျပေးမယ့ျ ကိစ်စတှနေဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ ကနြောျတို့ကတော့ လိုကျလိုကျလဲလဲ ကွိုဆိုပါတယျ။ စဈတပျကနပွေီးတော့ သိလကြျနဲ့ ကြူးလှနျခဲ့တဲ့ ပွဈမှုတှကေ ရညျရှယျခကြျရှိရှိနဲ့ လုပျခဲ့တာတှေ အမြားကွီးရှိခဲ့တယျ။ နိုငျငံတကာကနပွေီးတော့ တုံ့ပွနျမှု မရှိဘူးလို့ ထငျမွငျယူဆခဲ့လို့လညျး ဒီလူတှကေို သတျဖွတျခဲ့တယျ။ အခု ဒီလိုအခွအေနေ ရောကျသှားတော့ နိုငျငံတကာကနေ စောင့ျကွည့ျနတေယျ။ အရေးယူဖို့ အဆငျသင့ျရှိတဲ့အနအေထားကို ရောကျသှားတဲ့အခြိနျမှာ စဈတပျကနပွေီးတော့ အရငျအတိုငျးလိုမြိုး လကျလှတျစပယျ အရငျကလိုမြိုး ကြူးလှနျမူတှလေုပျဖို့ ခဲယဉျးသှားတာပေါ့။ ဥပမာ - ရှမျးမွောကျမှာ ဖွဈခဲ့တဲ့ ကိစ်စ၊ ကခငြျမှာ ဖွဈခဲ့တဲ့ ကိစ်စတှကေ တကယ့ျကို ကြူးလှနျသူတှကေ အခု ရခိုငျမှာရော ပွနျကြူးလှနျနတောပေါ့နောျ။ ရခိုငျမှာ လုပျတာက နိုငျငံတကာမှာ အရေးယူမှု ထဲမှာ ပါဝငျလာတယျဆိုတော့ ရခိုငျမှာဖွဈဖွဈ ၊ ကခငြျမှဖွဈတာတှကေတော့ တူညီတယျလို့ပဲ ပွောရမှာပါ။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ နောကျဆုံး ဦးစီးကှပျကဲတာက တဦးတယောကျပဲ ဖွဈနတေယျဆိုတော့ ခြိုးဖောကျတဲ့လူတှကေ တူနတေယျ။ အဲလိုဆိုတော့ ကနြောျတို့က ကွိုဆိုရမယျလို့ ပွောတာပါ။”
တကယျတော့ ICJ ရဲ့ဆုံးဖွတျခကြျဟာ ရခိုငျမွောကျပိုငျးက ရိုဟငျဂြာတှအေပေါျ မွနျမာစဈတပျက ရှငျးလငျးသုတျသငျမှု လုပျခဲ့တယျဆိုတဲ့ စှပျစှဲခကြျအပေါျ အခွခေံပွီး ထှကျလာတဲ့ ဆုံးဖွတျခကြျဖွဈပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ တိုငျးရငျးသားတှအေပေါျ စဈတပျရဲ့ ကြူးလှနျမှုတှကေို ကမ်ဘာက သတိမထားမိကွသေးဘူးလို့ အမရေိကနျရောကျ ရခိုငျလူမှုအဖှဲ့အစညျး ဒုဥက်ကဌ ကိုသိနျးထှနျးဇံက ထောကျပွပါတယျ။
“ လူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှုတှကေ မွနျမာပွညျမှာ ဖွဈပေါျနတောကို မွနျမာအစိုးရကနပွေီးတော့ ခကြျခငြျးအကာအကှယျပေးဖို့၊ ရပျပေးဖို့ အဲလိုဆုံးဖွတျခကြျတခုပါပါတယျ။ အဲဒီတော့ ICJ ဆုံးဖွတျခကြျက ဘာပဲဖွဈဖွဈ လူသားမြိုးနှယျကို ကာကှယျဖို့ဖွဈတဲ့အတှကျ ကနြောျတို့ အဲဒါကိုတော့ ထောကျခံပါတယျ။ အခုလောလောဆညျကတော့ သူတို့ကတော့ လူတစုတဖှဲ့ပေါ့နောျ၊ အဲဒါကို Target ထားပွီးတော့ ပွောသှားတာကို ကနြောျတို့ တှေ့ရတယျ။ သို့သောျ မွနျမာပွညျထဲမှာ ကနြောျတို့ တကယ့ျ တိုငျးရငျးသားတှလေညျး ဒီလိုနညျးနဲ့ ခံနရေတယျ။ အခုလကျရှိဆိုရငျ ကနြောျတို့ ရခိုငျပွညျနယျမှာ ဒီအတိုငျးသကြေနေတေယျ ။ စဈတပျက မြိုးစုံ သတျဖွတျနတောရှိတယျ။ သို့သောျ ကမ်ဘာကနပွေီးတော့ အခုလောကျအထိ အာရုံစိုကျလာနိုငျအောငျ တှနျးအားပေးဖို့ ဝိုငျးဝနျးပွီးတော့ လုပျဖို့အတှကျ ကနြောျတို့မှာ ကြောထောကျနောကျခံတှေ မရှိဘူးဖွဈနတေယျ။ အဲဒါကွောင့ျမို့ ဒီဟာကိုတော့ တိုငျးရငျးသားပေါငျးစုံ စုပေါငျးပွီးတော့ ကမ်ဘာက သိလာအောငျ အရေးယူလာနိုငျအောငျ ဆောငျရှကျသှားဖို့ ကွိုးစားနပေါတယျ။”
မွနျမာအစိုးရကတော့ ရိုဟငျဂြာဆိုတဲ့အသုံးအနှုနျးကို လကျမခံပယျခထြားပမေယ့ျ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံဘကျ ထှကျသှားသူတှေ နရေပျပွနျလာ ရေးကို နိုငျငံတကာနဲ့ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျနပေါတယျ။
ICJ က ခမြှတျလိုကျတဲ့ ကွားဖွတျအစီအမံ (၄)ခကြျထဲမှာ မွနျမာစဈတပျဖွဈစေ၊ ပွညျသူ့စဈအဖှဲ့ ဖွဈစေ အခွားအဖှဲ့အစညျးတခုခုက ဖွဈစေ ဂြီနိုဆိုဒျစာခြုပျ အပိုဒျ(၂)ပါ လူမြိုးတုံး သတျဖွတျမှုမွောကျတဲ့ လုပျရပျတှကေို မကြူးလှနျနိုငျအောငျ၊ ကြူးလှနျဖို့ လှုံ့ဆောျမှု မလုပျနိုငျအောငျ မွနျမာနိုငျငံအနနေဲ့ အဲဒီအဖှဲ့အစညျးတှကေို ထိနျးခြုပျကိုငျတှယျရမယျဆိုတဲ့ အခကြျပါဝငျတာကွောင့ျ လကျရှိ NLD အစိုးရဟာ တပျမတောျ အပါဝငျ လကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှကေို ထိနျးခြုပျနိုငျပါ့မလားဆိုတာကိုတော့ ပွညျပရောကျတိုငျးရငျးသားတှကေ မေးခှနျးထုတျနကွေပါတယျ။
Your browser doesn’t support HTML5
ICJ ဆုံးဖွတျခကြျ ပွညျပရောကျ တိုငျးရငျးသားတခြို့ကွိုဆို
..............
ICJ ဆုံးဖြတ်ချက် ပြည်ပရောက် တိုင်းရင်းသားတချို့ကြိုဆို
(Zawgyi)
ICJ နိုင်ငံတကာ တရားရုံးက မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ဇန်နဝါရီ ၂၃ ရက်နေ့က ချမှတ်လိုက်တဲ့ ကြားဖြတ် အရေးပေါ် လိုက်နာဆောင်ရွက်ရမယ့် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ပြည်ပရောက် တိုင်းရင်းသားတချို့က ကြိုဆိုလိုက်ကြပြီး၊ ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ လူထုအပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေ ဆက်မလုပ်ရအောင် ဟန့်တားလိုက်တဲ့သဘော ဖြစ်တယ်လို့ သုံးသပ်ကြပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင်က စုစည်းတင်ပြထား ပါတယ်။
ICJ ရဲ့ ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ တပ်မတော်အပါအဝင် လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေက လူထုအပေါ် ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်တာတွေ ဆက်မလုပ်ရအောင် ဟန့်တားလိုက်တဲ့ သဘောဖြစ်တယ်လို့ အမေရိကန် ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်က ရှမ်းစာပေနဲ့ ယဉ်ကျေးမှုအသင်းဥက္ကဌ ဒေါက်တာ စိုင်းထွေးမောင်က သုံးသပ် ပါတယ်။
“ICJ ကနေ ထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့ အချက် ၄ ချက်ထဲမှာ မြန်မာနိုင်ငံဟာ ဒီလို မတရားမှုတွေ ပြစ်မှုတွေ ကျူးလွန်နေတယ်ဆိုတာကို သူတို့အနေနဲ့ အသိအမှတ်ပြုတဲ့ သဘောဖြစ်တယ်လို့ ကျနော်မြင်တယ်။ နောက်ပြီးတော့ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု ရောက်သွားအောင် မလုပ်ဖို့ အစိုးရအနေနဲ့ ကာကွယ်ပေးဖို့ ဟန့်တားပေးဖို့ သူတို့အနေနဲ့ ပြောတယ်လို့ ကျနေ်ာမြင်တယ်။ တကယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရက ဒီ ICJ ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက် အချက်အလက်တွေကို လုပ်ပေးမယ်၊ ကာကွယ်ပေးမယ်ဆိုရင် မြန်မာပြည်အတွက်တော့ ကောင်းမယ်လို့ မြင်တယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ကုလရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေကိုလည်း လိုက်လျောတယ်။ တကယ်လည်း လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မူမဖြစ်အောင် ကာကွယ်ပေးတယ်ဆိုရင် ဒါ ကျနော်တို့ အနာဂတ် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ သိက္ခာနဲ့ နာမည် ပြန်ပြီးတော့ ဆယ်နိုင်မယ်လို့ မြင်ပါတယ်။”
ICJ က အခုလို ဆုံးဖြတ်ချက်တွေ ချမှတ်လာရတာဟာ ရခိုင်မြောက်ပိုင်းအရေးမှာ စစ်တပ်ရဲ့လုပ်ဆောင်ချက်တွေကြောင့် ဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ သုံးသပ်ချက်တွေရှိနေပြီး၊ တကယ်တမ်းမှာတော့ မြန်မာ့တပ်မတော်က တိုင်းရင်းသားဒေသတွေမှာပါ နှစ်ကာလရှည် ကျူးလွန်ခဲ့တာတွေဟာ လူမသိသူမသိ ဖြစ်ခဲ့ရတာကြောင့် ICJ ဆုံးဖြတ်ကို ကြိုဆိုတယ်လို့ ဝါရှင်တန်ဒီစီအခြေစိုက် ကချင်မဟာမိတ်အဖွဲ့ ဥက္ကဌ ကိုဂွန်ဆမ်က ပြောပါတယ်။
“ဒီကြားဖြတ်ကာလမှာ အစီအမံတွေလုပ်ပေးမယ့် ကိစ္စတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ကတော့ လိုက်လိုက်လဲလဲ ကြိုဆိုပါတယ်။ စစ်တပ်ကနေပြီးတော့ သိလျက်နဲ့ ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ ပြစ်မှုတွေက ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိနဲ့ လုပ်ခဲ့တာတွေ အများကြီးရှိခဲ့တယ်။ နိုင်ငံတကာကနေပြီးတော့ တုံ့ပြန်မှု မရှိဘူးလို့ ထင်မြင်ယူဆခဲ့လို့လည်း ဒီလူတွေကို သတ်ဖြတ်ခဲ့တယ်။ အခု ဒီလိုအခြေအနေ ရောက်သွားတော့ နိုင်ငံတကာကနေ စောင့်ကြည့်နေတယ်။ အရေးယူဖို့ အဆင်သင့်ရှိတဲ့အနေအထားကို ရောက်သွားတဲ့အချိန်မှာ စစ်တပ်ကနေပြီးတော့ အရင်အတိုင်းလိုမျိုး လက်လွတ်စပယ် အရင်ကလိုမျိုး ကျူးလွန်မူတွေလုပ်ဖို့ ခဲယဉ်းသွားတာပေါ့။ ဥပမာ - ရှမ်းမြောက်မှာ ဖြစ်ခဲ့တဲ့ ကိစ္စ၊ ကချင်မှာ ဖြစ်ခဲ့တဲ့ ကိစ္စတွေက တကယ့်ကို ကျူးလွန်သူတွေက အခု ရခိုင်မှာရော ပြန်ကျူးလွန်နေတာပေါ့နော်။ ရခိုင်မှာ လုပ်တာက နိုင်ငံတကာမှာ အရေးယူမှု ထဲမှာ ပါဝင်လာတယ်ဆိုတော့ ရခိုင်မှာဖြစ်ဖြစ် ၊ ကချင်မှဖြစ်တာတွေကတော့ တူညီတယ်လို့ပဲ ပြောရမှာပါ။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ နောက်ဆုံး ဦးစီးကွပ်ကဲတာက တဦးတယောက်ပဲ ဖြစ်နေတယ်ဆိုတော့ ချိုးဖောက်တဲ့လူတွေက တူနေတယ်။ အဲလိုဆိုတော့ ကျနော်တို့က ကြိုဆိုရမယ်လို့ ပြောတာပါ။”
တကယ်တော့ ICJ ရဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ ရခိုင်မြောက်ပိုင်းက ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် မြန်မာစစ်တပ်က ရှင်းလင်းသုတ်သင်မှု လုပ်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်အပေါ် အခြေခံပြီး ထွက်လာတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တိုင်းရင်းသားတွေအပေါ် စစ်တပ်ရဲ့ ကျူးလွန်မှုတွေကို ကမ္ဘာက သတိမထားမိကြသေးဘူးလို့ အမေရိကန်ရောက် ရခိုင်လူမှုအဖွဲ့အစည်း ဒုဥက္ကဌ ကိုသိန်းထွန်းဇံက ထောက်ပြပါတယ်။
“ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုတွေက မြန်မာပြည်မှာ ဖြစ်ပေါ်နေတာကို မြန်မာအစိုးရကနေပြီးတော့ ချက်ချင်းအကာအကွယ်ပေးဖို့၊ ရပ်ပေးဖို့ အဲလိုဆုံးဖြတ်ချက်တခုပါပါတယ်။ အဲဒီတော့ ICJ ဆုံးဖြတ်ချက်က ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် လူသားမျိုးနွယ်ကို ကာကွယ်ဖို့ဖြစ်တဲ့အတွက် ကျနော်တို့ အဲဒါကိုတော့ ထောက်ခံပါတယ်။ အခုလောလောဆည်ကတော့ သူတို့ကတော့ လူတစုတဖွဲ့ပေါ့နော်၊ အဲဒါကို Target ထားပြီးတော့ ပြောသွားတာကို ကျနော်တို့ တွေ့ရတယ်။ သို့သော် မြန်မာပြည်ထဲမှာ ကျနော်တို့ တကယ့် တိုင်းရင်းသားတွေလည်း ဒီလိုနည်းနဲ့ ခံနေရတယ်။ အခုလက်ရှိဆိုရင် ကျနော်တို့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ဒီအတိုင်းသေကျေနေတယ် ။ စစ်တပ်က မျိုးစုံ သတ်ဖြတ်နေတာရှိတယ်။ သို့သော် ကမ္ဘာကနေပြီးတော့ အခုလောက်အထိ အာရုံစိုက်လာနိုင်အောင် တွန်းအားပေးဖို့ ဝိုင်းဝန်းပြီးတော့ လုပ်ဖို့အတွက် ကျနော်တို့မှာ ကျောထောက်နောက်ခံတွေ မရှိဘူးဖြစ်နေတယ်။ အဲဒါကြောင့်မို့ ဒီဟာကိုတော့ တိုင်းရင်းသားပေါင်းစုံ စုပေါင်းပြီးတော့ ကမ္ဘာက သိလာအောင် အရေးယူလာနိုင်အောင် ဆောင်ရွက်သွားဖို့ ကြိုးစားနေပါတယ်။”
မြန်မာအစိုးရကတော့ ရိုဟင်ဂျာဆိုတဲ့အသုံးအနှုန်းကို လက်မခံပယ်ချထားပေမယ့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံဘက် ထွက်သွားသူတွေ နေရပ်ပြန်လာ ရေးကို နိုင်ငံတကာနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေပါတယ်။
ICJ က ချမှတ်လိုက်တဲ့ ကြားဖြတ်အစီအမံ (၄)ချက်ထဲမှာ မြန်မာစစ်တပ်ဖြစ်စေ၊ ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့ ဖြစ်စေ အခြားအဖွဲ့အစည်းတခုခုက ဖြစ်စေ ဂျီနိုဆိုဒ်စာချုပ် အပိုဒ်(၂)ပါ လူမျိုးတုံး သတ်ဖြတ်မှုမြောက်တဲ့ လုပ်ရပ်တွေကို မကျူးလွန်နိုင်အောင်၊ ကျူးလွန်ဖို့ လှုံ့ဆော်မှု မလုပ်နိုင်အောင် မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ အဲဒီအဖွဲ့အစည်းတွေကို ထိန်းချုပ်ကိုင်တွယ်ရမယ်ဆိုတဲ့ အချက်ပါဝင်တာကြောင့် လက်ရှိ NLD အစိုးရဟာ တပ်မတော် အပါဝင် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေကို ထိန်းချုပ်နိုင်ပါ့မလားဆိုတာကိုတော့ ပြည်ပရောက်တိုင်းရင်းသားတွေက မေးခွန်းထုတ်နေကြပါတယ်။