(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံကို ၂ ရက်ကြာခရီးစဉ်အဖြစ် ဇန်နဝါရီ ၁၇ ရက်နေ့က ရောက်လာတဲ့ တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်ဟာ ဒီကနေ့ ဇန်နဝါရီလ ၁၈ ရက်နေ့မှာတော့ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်နဲ့ တွေ့ဆုံဖို့ ရှိနေပါတယ်။
လတ်တလော ရပ်ဆိုင်းနေတဲ့ အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေးဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးမှုတွေ ပြန်စနိုင်ရေး ဒီခရီးစဉ်အတွင်း တရုတ်သမ္မတက နှစ်ဘက်စလုံးကို ဘယ်လောက်အထိ ဖိအားပေး ပြောဆိုမလဲဆိုတာကို အများက စိတ်ဝင်တစား စောင့်ကြည့်နေကြတာပါ။ လက်ရှိအစိုးရကရော တရုတ်နိုင်ငံအနေနဲ့ ဘယ်လို အခန်းကဏ္ဍတွေက ပါဝင် လုပ်ဆောင်စေချင်ပါသလဲဆိုတာကိုတော့ ကိုဇော်ဝင်းလှိုင်က တင်ပြပေးပါမယ်။
လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေ အဆုံးသတ်ရေး ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်ဖို့ တရုတ်အစိုးရက ဖိအားပေး ပြောဆိုမှုတွေ ရှိနေတာပါ။ အထူးသဖြင့် တရုတ်အစိုးရရဲ့ ဖိအားပေးမှုတွေကြောင့် တရုတ်-မြန်မာနယ်စပ်မှာ အခြေစိုက်တဲ့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေနဲ့ အစိုးရ၊ တပ်မတော်တို့အကြား ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲတွေ ပြန်လည်စတင်နိုင်ခဲ့တယ်လို့ အများစုက ယုံကြည်ထားကြတာပါ။
သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်ရဲ့ အခုခရီးစဉ်အတွင်း မြန်မာအစိုးရ ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ ဘာတွေကို ဆွေးနွေးကြတယ်ဆိုတဲ့ အသေးစိတ် အချက်အလက်တွေကို မသိရသေးပေမယ့် အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးမှုတွေ ပြန်လည် စတင်နိုင်ရေးကိစ္စတွေကတော့ မဖြစ်မနေ ပါဝင်မယ့်အကြောင်းအရာတွေ ဖြစ်ပါတယ်။
တရုတ်နိုင်ငံမှာ ၂၀၁၇ ခုနှစ်က ကျင်းပတဲ့ One Belt One Road ရပ်ဝန်းတခု လမ်းကြောင်းတခု စီမံကိန်းဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးပွဲတွေကို နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် တက်ရောက်ပြီး တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်နဲ့ သီးခြား တွေ့ဆုံကြတာမှာ
တရုတ်နိုင်ငံအနေနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းမှာ ကူညီပေးဖို့၊ မြန်မာအစိုးရနဲ့ဆက်ဆံတဲ့အခါ နယ်စပ်မှာရှိတဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေကို Buffer (ကြားခံ) အဖြစ် မသုံးဖို့ စတဲ့ အချက် နှစ်ချက်ကို တင်ပြ ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း ဆွေးနွေးပွဲမှာပါဝင်တဲ့ အစိုးရ အကြီးတန်းတာဝန်ရှိသူတဦးကို ကိုးကားပြီး အဲဒီအချိန်က သတင်းမီဒီယာတွေမှာ ရေးသား ဖော်ပြခဲ့ကြပါတယ်။
ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဘက်က တရုတ်သမ္မတကို အဲဒီလို ပြောဆိုခြင်းက ပြည်ပနိုင်ငံတွေက နယ်စပ်ဒေသမှာ ရှိနေတဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့တခုခုကို အသုံးချပြီး ပြည်တွင်းရေးကို ဝင်ရောက်စွက်လာမှာကို ဟန့်တားတဲ့အနေနဲ့ အဲဒီလို ပြောဆိုခဲ့ခြင်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း PNLO ပအိုဝ့်အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ရဲ့ နာယကလည်းဖြစ်၊ တနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ဆွေးနွေးပွဲတွေမှာ အစဉ်တစိုက် ပါဝင်ခဲ့သူတဦးလည်းဖြစ်တဲ့ ဗိုလ်မှုးကြီး ခွန်ဥက္ကာက သုံးသပ်ပါတယ်။
“မြန်မာပြည်မြောက်ပိုင်းမှာ ရှိတဲ့နယ်မြေတွေမှာ ရှိတဲ့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေကို မြန်မာပြည်အရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မယ်၊ ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်မယ်။ သို့မဟုတ် ကျနော်တို့ တိုင်းပြည်ရဲ့ ရှေ့ရေးပေါ့ အဲဒီကိစ္စတွေမှာ ကိုယ့်ပြည်တွင်းကိစ္စတွေမှာ Domestic affair တွေမှာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ကြဖို့ ဒါကတော့ ကျနော်တို့ ထင်တယ် ပြည်ထောင်စုအစိုးရမှာ ဖိတ်ခေါ်ဖို့ တာဝန်ရှိတယ်။ သို့သော် ပြင်ပနိုင်ငံတခုက အဲဒီအဖွဲ့တွေကို အကြောင်းပြုပြီးတော့ Buffer (ကြားခံ) အသုံးပြုပြီးတော့ Domestic affair မှာ ပြည်တွင်းကိစ္စတွေမှာ ဝင်ရောက်စွက်ဖက် မယ့်ပုံစံကို ဟန့်တားချင်တဲ့သဘောနဲ့ ပြောတယ်လို့ ကျနော်ယူဆပါတယ်။”
တရုတ်-မြန်မာနယ်စပ်ဒေသမှာရှိနေတဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေကို ကြားခံအဖြစ် အသုံးချတယ်၊ မချဘူးဆိုတာထက် မြန်မာနိုင်ငံမှာ လတ်တလောဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေ ချုပ်ငြိမ်းရေးအတွက် တရုတ်အစိုးရက ကူညီ ဆောင်ရွက်ပေးနေတာတွေတော့ ရှိတယ်လို့ ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာက သုံးသပ်ပါတယ်။
“ကျနော်ထင်တာကတော့ ရှိတယ်မရှိဘူး ပြောတာထက်ကို မြန်မာအရေးအခင်းတွေမှာ တရုတ်ကလည်း ဝိုင်းဝန်းဖြေရှင်းပေးတယ်ဆိုတဲ့သဘောမျိုးတော့ ပြောနိုင်တယ်။ အဲဒီလို ဝိုင်းဝန်းဖြေရှင်းပေးတဲ့နေရာမှာ ထိုင်းနယ်စပ် တခြားသော နယ်စပ်တွေက သူနဲ့ မဆိုင်တော့ ပြောမှာ မဟုတ်ဘူး။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ မြောက်ပိုင်း တရုတ်နယ်စပ်မှာ ရှိတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ အဲဒီလို ကြားဝင်ဖြေရှင်းပေးဖို့ ကြိုးစားနေတယ်။ နယ်စပ်ပြဿနာတွေဖြစ်တဲ့ IDP ပြန်လည်နေရာ ချထားရေးမှာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက် နေတယ် စသည်ဖြင့် အဲဒါကတော့ ကျနော်တို့ လက်ရှိ တရုတ်အစိုးရကတော့ လက်ခံနိုင်တဲ့အခြေအနေ ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင် ပါတယ်။ သို့သော် Buffer ဆိုတဲ့ သဘောမျိုး ထားတယ်ဆိုရင်တော့ လက်ရှိပြည်ထောင်စုအစိုးရ လက်ခံဖို့ ခက်ခဲနိုင်တဲ့သဘောမျိုးကို ပြောတယ်လို့ ကျနော် ယူဆပါတယ်ခင်ဗျ။”
လက်ရှိမှာ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးမှုတွေ ရပ်တန့်နေပေမယ့် အခုနှစ် ၂၀၂၀ ခုနှစ်ထဲမှာတော့ ဆွေးနွေးမှုတွေ ပြန်စနိုင်လိမ့်မယ်လို့ ယုံကြည်ကြောင်း ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာက ပြောပါတယ်။
“ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောရရင်တော့ ၂၀၁၉ အထိတော့ ရပ်တန့်နေတယ်။ ဒီ ၂၀၂၀ မှာ ကျနော်တို့ JICM အစည်းအဝေး တရားဝင်ခေါ်ပြီးတဲ့နောက်မှာ တရားဝင် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲများတွင် ယာယီရပ်ဆိုင်းထားသောအဖွဲ့ ၊ တရားဝင် JICM အစည်းအဝေးများတွေ ယာယီရပ်ဆိုင်းထားသောအဖွဲ့ ဒီအဖွဲ့တွေအားလုံးက တပေါင်းတည်း ပါလာပြီးတော့ ၂၀၂၀ မှာ ကျနော်တို့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် ရှေ့တိုးနိုင်ဖို့အတွက် ဆက်လုပ်ရမယ့် ကိစ္စတွေအားလုံးကို သဘောတူညီပြီးသား ဖြစ်ပါတယ်ခင်ဗျ။ သဘောတူညီပြီးသား ဖြစ်တဲ့အတွက် အားလုံးက ပြင်ဆင်နေပါတယ်။ ဒီ သဘောတူညီချက်အတိုင်းပေါ့ အဲဒီ သဘောတူညီချက် ၈ ချက်အပေါ်မှာ အားလုံး ဝိုင်းဝန်းကြိုးပမ်းနေတဲ့နေရာမှာ ခုနကပြောတဲ့ Buffer တို့ (သို့မဟုတ်) မြောက်ပိုင်းအဖွဲ့များအနေနဲ့လည်း ဒီဖြစ်ပေါ် တိုးတက်နေတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်မှာ ဆက်လက်ပါဝင်နိုင်ရေးပေါ့ ၊ နည်းလမ်းရှာဖွေကြဖို့လည်း ကြိုးပမ်းနေတယ်လို့ ကျနော်တို့ သိရပါတယ်။ အဲဒီလို ကြိုးပမ်းတဲ့နေရာမှာလည်း တရုတ်သမ္မတကိုယ်တိုင် မြန်မာပြည်လာလည်မယ် ၊ နောက်ပြီးတော့ သူကိုယ်တိုင်လည်း တပြည်လုံး ပစ်ခတ်ရပ်စဲရေး NCA စာချုပ် ချုပ်ထားတဲ့ အဖွ့ဲအစည်းများနဲ့လည်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့ ပြင်ဆင်နေတယ်ဆိုတာလည်း ကျနော်တို့အနေနဲ့ ကြိုဆိုပြီးတော့ ထိုးဖို့ အဆင်သင့်မဖြစ်သေးတဲ့ အဖွဲ့အစည်းများပါဝင်လာအောင် ကျနော်တို့ ဆွေးနွေးဖိတ်ခေါ်ဖို့ တာဝန်အားလုံး ဆက်လက်ယူရမယ့် သဘောရှိပါတယ်။”
နိုင်ငံတော်သမ္မတ ဦးဝင်းမြင့်က တရုတ်သမ္မတကို မနေ့ညက ညစာစားပွဲနဲ့ တည်ခင်းဧည့်ခံခဲ့ပြီး MICC 2 မြန်မာကွန်ဗန်းရှင်စင်တာမှာ ပြုလုပ်တဲ့ တရုတ်မြန်မာ ဆက်ဆံရေး နှစ် ၇၀ ပြည့် အခမ်းအနားကို ခေါင်းဆောင် ၂ ဦး တက်ရောက်ခဲ့ကြပါတယ်။
ဒီကနေ့မှာတော့ တရုတ်သမ္မတဟာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ ထပ်မံ တွေ့ဆုံပြီး နှစ်နိုင်ငံလုပ်ဆောင်မယ့် စီမံကိန်းတွေ၊ ကုန်သွယ်ရေး လုပ်ငန်းတွေနဲ့ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု အကြောင်းတွေကို ဆွေးနွေးကြမှာဖြစ်ပြီး ကျောက်ဖြု ရေနက်ဆိပ်ကမ်းရဲ့ ဒုတိယ အစိတ်အပိုင်း စာချုပ်ချုပ်ဆိုဖို့ ရှိသလို နှစ်နိုင်ငံနယ်ခြားဒေသ အထူးစီးပွာရေးဇုံတွေ အမြန်ဆုံအကောင်အထည်ဖော်ရေးနဲ့ ရန်ကုန်မြို့သစ်စီမံကိန်း စတင် လုပ်ဆောင်ဖို့ နားလည်မှု စာချွန်လွှာတွေ ရေးထိုးဖို့ ရှိပါတယ်။ တဆက်တည်းမှာဘဲ မြန်မာနိုင်ငံက လယ်ယာထွက်ကုန်တွေကို တရုတ်နိုင်ငံက တရားဝင် တင်သွင်းခွင့် ပြုရေးဆိုင်ရာ သဘောတူလက်မှတ် ရေးထိုးဖို့လည်း ရှိနေပါတယ်။
အဲဒီနောက်မှာတော့ တရုတ်သမ္မတဟာ မြန်မာနိုင်ငံကနေ ပြန်လည် ထွက်ခွာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
မြောက်ပိုင်းလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေကို တရုတ်က ကြားခံအဖြစ် သုံးနေသလား
...............
မွောကျပိုငျးလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှကေို တရုတျက ကွားခံအဖွဈ သုံးနသေလား
(Unicode)
မွနျမာနိုငျငံကို ၂ ရကျကွာခရီးစဉျအဖွဈ ဇနျနဝါရီ ၁၇ ရကျနေ့က ရောကျလာတဲ့ တရုတျသမ်မတ ရှီကငြ့ျဖငြျဟာ ဒီကနေ့ ဇနျနဝါရီလ ၁၈ ရကျနေ့မှာတော့ တပျမတောျကာကှယျရေးဦးစီးခြုပျ ဗိုလျခြုပျမှူးကွီး မငျးအောငျလှိုငျနဲ့ တှေ့ဆုံဖို့ ရှိနပေါတယျ။ လတျတလော ရပျဆိုငျးနတေဲ့ အပဈအခတျ ရပျစဲရေးဆိုငျရာ ဆှေးနှေးမှုတှေ ပွနျစနိုငျရေး ဒီခရီးစဉျအတှငျး တရုတျသမ်မတက နှဈဘကျစလုံးကို ဘယျလောကျအထိ ဖိအားပေး ပွောဆိုမလဲဆိုတာကို အမြားက စိတျဝငျတစား စောင့ျကွည့ျနကွေတာပါ။ လကျရှိအစိုးရကရော တရုတျနိုငျငံအနနေဲ့ ဘယျလို အခနျးကဏ်ဍတှကေ ပါဝငျ လုပျဆောငျစခေငြျပါသလဲဆိုတာကိုတော့ ကိုဇောျဝငျးလှိုငျက တငျပွပေးပါမယျ။
လကျရှိ မွနျမာနိုငျငံမှာ ဖွဈပေါျနတေဲ့ လကျနကျကိုငျပဋိပက်ခတှေ အဆုံးသတျရေး ငွိမျးခမြျးရေး ဆှေးနှေးမှုတှေ ဖွဈပေါျဖို့ တရုတျအစိုးရက ဖိအားပေး ပွောဆိုမှုတှေ ရှိနတောပါ။ အထူးသဖွင့ျ တရုတျအစိုးရရဲ့ ဖိအားပေးမှုတှကွေောင့ျ တရုတျ-မွနျမာနယျစပျမှာ အခွစေိုကျတဲ့ လကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှနေဲ့ အစိုးရ၊ တပျမတောျတို့အကွား ငွိမျးခမြျးရေး ဆှေးနှေးပှဲတှေ ပွနျလညျစတငျနိုငျခဲ့တယျလို့ အမြားစုက ယုံကွညျထားကွတာပါ။
သမ်မတ ရှီကငြ့ျဖငြျရဲ့ အခုခရီးစဉျအတှငျး မွနျမာအစိုးရ ထိပျတနျးခေါငျးဆောငျတှနေဲ့ ဘာတှကေို ဆှေးနှေးကွတယျဆိုတဲ့ အသေးစိတျ အခကြျအလကျတှကေို မသိရသေးပမေယ့ျ အပဈအခတျ ရပျစဲရေး၊ ငွိမျးခမြျးရေး ဆှေးနှေးမှုတှေ ပွနျလညျ စတငျနိုငျရေးကိစ်စတှကေတော့ မဖွဈမနေ ပါဝငျမယ့ျအကွောငျးအရာတှေ ဖွဈပါတယျ။
တရုတျနိုငျငံမှာ ၂၀၁၇ ခုနှဈက ကငြျးပတဲ့ One Belt One Road ရပျဝနျးတခု လမျးကွောငျးတခု စီမံကိနျးဆိုငျရာ ဆှေးနှေးပှဲတှကေို နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ တကျရောကျပွီး တရုတျသမ်မတ ရှီကငြ့ျဖငြျနဲ့ သီးခွား တှေ့ဆုံကွတာမှာ
တရုတျနိုငျငံအနနေဲ့ ငွိမျးခမြျးရေးလုပျငနျးမှာ ကူညီပေးဖို့၊ မွနျမာအစိုးရနဲ့ဆကျဆံတဲ့အခါ နယျစပျမှာရှိတဲ့ တိုငျးရငျးသား လကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှကေို Buffer (ကွားခံ) အဖွဈ မသုံးဖို့ စတဲ့ အခကြျ နှဈခကြျကို တငျပွ ဆှေးနှေးခဲ့ကွောငျး ဆှေးနှေးပှဲမှာပါဝငျတဲ့ အစိုးရ အကွီးတနျးတာဝနျရှိသူတဦးကို ကိုးကားပွီး အဲဒီအခြိနျက သတငျးမီဒီယာတှမှော ရေးသား ဖောျပွခဲ့ကွပါတယျ။
ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျဘကျက တရုတျသမ်မတကို အဲဒီလို ပွောဆိုခွငျးက ပွညျပနိုငျငံတှကေ နယျစပျဒသေမှာ ရှိနတေဲ့ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျ အဖှဲ့တခုခုကို အသုံးခပြွီး ပွညျတှငျးရေးကို ဝငျရောကျစှကျလာမှာကို ဟန့ျတားတဲ့အနနေဲ့ အဲဒီလို ပွောဆိုခဲ့ခွငျး ဖွဈနိုငျကွောငျး PNLO ပအိုဝ့ျအမြိုးသားလှတျမွောကျရေးအဖှဲ့ရဲ့ နာယကလညျးဖွဈ၊ တနိုငျငံလုံးဆိုငျရာ အပဈအခတျရပျစဲရေး ဆှေးနှေးပှဲတှမှော အစဉျတစိုကျ ပါဝငျခဲ့သူတဦးလညျးဖွဈတဲ့ ဗိုလျမှုးကွီး ခှနျဥက်ကာက သုံးသပျပါတယျ။
“မွနျမာပွညျမွောကျပိုငျးမှာ ရှိတဲ့နယျမွတှေမှော ရှိတဲ့ လကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှကေို မွနျမာပွညျအရေးနဲ့ ပတျသကျပွီး ပူးပေါငျးဆောငျရှကျမယျ၊ ညှိနှိုငျးဆောငျရှကျမယျ။ သို့မဟုတျ ကနြောျတို့ တိုငျးပွညျရဲ့ ရှေ့ရေးပေါ့ အဲဒီကိစ်စတှမှော ကိုယ့ျပွညျတှငျးကိစ်စတှမှော Domestic affair တှမှော ပါဝငျဆောငျရှကျကွဖို့ ဒါကတော့ ကနြောျတို့ ထငျတယျ ပွညျထောငျစုအစိုးရမှာ ဖိတျခေါျဖို့ တာဝနျရှိတယျ။ သို့သောျ ပွငျပနိုငျငံတခုက အဲဒီအဖှဲ့တှကေို အကွောငျးပွုပွီးတော့ Buffer (ကွားခံ) အသုံးပွုပွီးတော့ Domestic affair မှာ ပွညျတှငျးကိစ်စတှမှော ဝငျရောကျစှကျဖကျ မယ့ျပုံစံကို ဟန့ျတားခငြျတဲ့သဘောနဲ့ ပွောတယျလို့ ကနြောျယူဆပါတယျ။”
တရုတျ-မွနျမာနယျစပျဒသေမှာရှိနတေဲ့ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှကေို ကွားခံအဖွဈ အသုံးခတြယျ၊ မခဘြူးဆိုတာထကျ မွနျမာနိုငျငံမှာ လတျတလောဖွဈပေါျနတေဲ့ လကျနကျကိုငျပဋိပက်ခတှေ ခြုပျငွိမျးရေးအတှကျ တရုတျအစိုးရက ကူညီ ဆောငျရှကျပေးနတောတှတေော့ ရှိတယျလို့ ဗိုလျမှူးကွီး ခှနျဥက်ကာက သုံးသပျပါတယျ။
“ကနြောျထငျတာကတော့ ရှိတယျမရှိဘူး ပွောတာထကျကို မွနျမာအရေးအခငျးတှမှော တရုတျကလညျး ဝိုငျးဝနျးဖွရှေငျးပေးတယျဆိုတဲ့သဘောမြိုးတော့ ပွောနိုငျတယျ။ အဲဒီလို ဝိုငျးဝနျးဖွရှေငျးပေးတဲ့နရောမှာ ထိုငျးနယျစပျ တခွားသော နယျစပျတှကေ သူနဲ့ မဆိုငျတော့ ပွောမှာ မဟုတျဘူး။ ဒါပမေယ့ျ ကနြောျတို့ မွောကျပိုငျး တရုတျနယျစပျမှာ ရှိတဲ့ အဖှဲ့အစညျးတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ အဲဒီလို ကွားဝငျဖွရှေငျးပေးဖို့ ကွိုးစားနတေယျ။ နယျစပျပွူနာတှဖွေဈတဲ့ IDP ပွနျလညျနရော ခထြားရေးမှာ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျ နတေယျ စသညျဖွင့ျ အဲဒါကတော့ ကနြောျတို့ လကျရှိ တရုတျအစိုးရကတော့ လကျခံနိုငျတဲ့အခွအေနေ ဖွဈကောငျးဖွဈနိုငျ ပါတယျ။ သို့သောျ Buffer ဆိုတဲ့ သဘောမြိုး ထားတယျဆိုရငျတော့ လကျရှိပွညျထောငျစုအစိုးရ လကျခံဖို့ ခကျခဲနိုငျတဲ့သဘောမြိုးကို ပွောတယျလို့ ကနြောျ ယူဆပါတယျခငျဗြ။”
လကျရှိမှာ အပဈအခတျရပျစဲရေးဆိုငျရာ ဆှေးနှေးမှုတှေ ရပျတန့ျနပေမေယ့ျ အခုနှဈ ၂၀၂၀ ခုနှဈထဲမှာတော့ ဆှေးနှေးမှုတှေ ပွနျစနိုငျလိမ့ျမယျလို့ ယုံကွညျကွောငျး ဗိုလျမှူးကွီး ခှနျဥက်ကာက ပွောပါတယျ။
“ပှင့ျပှင့ျလငျးလငျးပွောရရငျတော့ ၂၀၁၉ အထိတော့ ရပျတန့ျနတေယျ။ ဒီ ၂၀၂၀ မှာ ကနြောျတို့ JICM အစညျးအဝေး တရားဝငျခေါျပွီးတဲ့နောကျမှာ တရားဝငျ နိုငျငံရေးဆှေးနှေးပှဲမြားတှငျ ယာယီရပျဆိုငျးထားသောအဖှဲ့ ၊ တရားဝငျ JICM အစညျးအဝေးမြားတှေ ယာယီရပျဆိုငျးထားသောအဖှဲ့ ဒီအဖှဲ့တှအေားလုံးက တပေါငျးတညျး ပါလာပွီးတော့ ၂၀၂၀ မှာ ကနြောျတို့ ငွိမျးခမြျးရေးလုပျငနျးစဉျ ရှေ့တိုးနိုငျဖို့အတှကျ ဆကျလုပျရမယ့ျ ကိစ်စတှအေားလုံးကို သဘောတူညီပွီးသား ဖွဈပါတယျခငျဗြ။ သဘောတူညီပွီးသား ဖွဈတဲ့အတှကျ အားလုံးက ပွငျဆငျနပေါတယျ။ ဒီ သဘောတူညီခကြျအတိုငျးပေါ့ အဲဒီ သဘောတူညီခကြျ ၈ ခကြျအပေါျမှာ အားလုံး ဝိုငျးဝနျးကွိုးပမျးနတေဲ့နရောမှာ ခုနကပွောတဲ့ Buffer တို့ (သို့မဟုတျ) မွောကျပိုငျးအဖှဲ့မြားအနနေဲ့လညျး ဒီဖွဈပေါျ တိုးတကျနတေဲ့ ငွိမျးခမြျးရေး လုပျငနျးစဉျမှာ ဆကျလကျပါဝငျနိုငျရေးပေါ့ ၊ နညျးလမျးရှာဖှကွေဖို့လညျး ကွိုးပမျးနတေယျလို့ ကနြောျတို့ သိရပါတယျ။ အဲဒီလို ကွိုးပမျးတဲ့နရောမှာလညျး တရုတျသမ်မတကိုယျတိုငျ မွနျမာပွညျလာလညျမယျ ၊ နောကျပွီးတော့ သူကိုယျတိုငျလညျး တပွညျလုံး ပဈခတျရပျစဲရေး NCA စာခြုပျ ခြုပျထားတဲ့ အဖှ့ဲအစညျးမြားနဲ့လညျး ပူးပေါငျးဆောငျရှကျဖို့ ပွငျဆငျနတေယျဆိုတာလညျး ကနြောျတို့အနနေဲ့ ကွိုဆိုပွီးတော့ ထိုးဖို့ အဆငျသင့ျမဖွဈသေးတဲ့ အဖှဲ့အစညျးမြားပါဝငျလာအောငျ ကနြောျတို့ ဆှေးနှေးဖိတျခေါျဖို့ တာဝနျအားလုံး ဆကျလကျယူရမယ့ျ သဘောရှိပါတယျ။”
နိုငျငံတောျသမ်မတ ဦးဝငျးမွင့ျက တရုတျသမ်မတကို မနေ့ညက ညစာစားပှဲနဲ့ တညျခငျးဧည့ျခံခဲ့ပွီး MICC 2 မွနျမာကှနျဗနျးရှငျစငျတာမှာ ပွုလုပျတဲ့ တရုတျမွနျမာ ဆကျဆံရေး နှဈ ၇၀ ပွည့ျ အခမျးအနားကို ခေါငျးဆောငျ ၂ ဦး တကျရောကျခဲ့ကွပါတယျ။
ဒီကနေ့မှာတော့ တရုတျသမ်မတဟာ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့ ထပျမံ တှေ့ဆုံပွီး နှဈနိုငျငံလုပျဆောငျမယ့ျ စီမံကိနျးတှေ၊ ကုနျသှယျရေး လုပျငနျးတှနေဲ့ ရငျးနှီးမွုပျနှံမှု အကွောငျးတှကေို ဆှေးနှေးကွမှာဖွဈပွီး ကြောကျဖွု ရနေကျဆိပျကမျးရဲ့ ဒုတိယ အစိတျအပိုငျး စာခြုပျခြုပျဆိုဖို့ ရှိသလို နှဈနိုငျငံနယျခွားဒသေ အထူးစီးပှာရေးဇုံတှေ အမွနျဆုံအကောငျအထညျဖောျရေးနဲ့ ရနျကုနျမွို့သဈစီမံကိနျး စတငျ လုပျဆောငျဖို့ နားလညျမှု စာခြှနျလှှာတှေ ရေးထိုးဖို့ ရှိပါတယျ။ တဆကျတညျးမှာဘဲ မွနျမာနိုငျငံက လယျယာထှကျကုနျတှကေို တရုတျနိုငျငံက တရားဝငျ တငျသှငျးခှင့ျ ပွုရေးဆိုငျရာ သဘောတူလကျမှတျ ရေးထိုးဖို့လညျး ရှိနပေါတယျ။
အဲဒီနောကျမှာတော့ တရုတျသမ်မတဟာ မွနျမာနိုငျငံကနေ ပွနျလညျ ထှကျခှာမှာ ဖွဈပါတယျ။