(Zawgyi/Unicode)
တပ်မတော်နဲ့ စစ်ရေးတင်းမာနေတဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့ ၃ ဖွဲ့က ၂ လတာ တဖက်သတ် အပစ်အခတ် ရပ်စဲလိုက်ကြောင်း ဒီကနေ့ ၂၀၂၀ ပြည့် နှစ်သစ်မှာပဲ ကြေညာလိုက်ပါတယ်။ တပ်မတော်ဘက်ကတော့ ကြေညာ ချက်အပေါ် သတိထား ကြိုဆိုခဲ့တာပါ။ အပြည့်အစုံကိုတော့ ဆက်သွယ်စုံစမ်းထားတဲ့ ဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်း သတင်း ထောက် နိုင်ကွမ်းအိန်က သတင်းပေးပို့ ထားပါတယ်။
လက်ရှိမြန်မာစစ်တပ်နဲ့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေဆဲဖြစ်တဲ့ ညီနောင်မဟာမိတ်(၃)ဖွဲ့ဖြစ်တဲ့ ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့MNDAA၊ ရခိုင် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ AA၊ တအာင်း ပလောင်တပ်ဖွဲ့TNLA တို့က (၂)လတာတဖက်သတ်အပစ်ရပ်စဲမယ်လို့တအာင်းပလောင်တပ်ဖွဲ့ TNLA ပြန်ကြားရေး တာဝန်ခံ ဗိုလ်မှူးတာအိုက်ကျော်က အခုလို ပြောပါတယ်။
“ကျွန်တော်တို့ဒီရှေ့ဆက်ပြီး (၂၀၂၀)မှာ တိုက်ပွဲတွေမဖြစ်အောင် ကျွန်တော်တို့ဒီ Bilateral ကို လက်မှတ်အရင် ထိုးနိုင်ဖို့အတွက် လူထုတွေငြိမ်းချမ်းရေး ခံစားနိုင်ဖို့အတွက် ကျွန်တော်တို့က ကနဦးခြေလှမ်း ပုံစံနဲ့(၂)လ တိုက်ပွဲ ပစ်ခတ်မှု မရှိအောင် ကျွန်တော်တို့က ရပ်မယ်လို့ ကျွန်တော်တို့ထုတ်ပြန်ကြေညာတာ ဖြစ်တယ်။”
ညီနောင် မဟာမိတ် ၃ဖွဲ့ ဟာ ၂၀၁၉ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၉ ရက်ကနေ အောက်တိုဘာ ၈ ရက် အထိ တလကြာ ပထမ အကြိမ်အပစ်ရပ် ကြေညာခဲ့ပြီး၊ ဒုတိယ အကြိမ်အနေနဲ့စက်တင်ဘာ ၂၀ ရက်ကနေ ဒီဇင်ဘာ ထိထပ်မံတိုးမြင့် ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ အခုအကြိမ်မှာ ဒီလကနေ ဖေဖေါ်ဝါရီလကုန် အထိတဖက်သတ် အပစ်ရပ်ဆိုင်းကြောင်း တတိယအကြိမ် ထုတ်ပြန်လိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။
ညီနောင်မဟာမိတ်(၃)ဖွဲ့ရဲ့ထုတ်ပြန်ချက်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး တပ်မတော်ဘက်က သဘောထားကိုသိရှိဖို့ တပ်မတော် သတင်းမှန် ပြန်ကြားရေး အတွင်းရေးမှူး ဗိုလ်မှူးချုပ်ဇော်မင်းထွန်းကို ဆက်သွယ်မေးမြန်း ရာမှာ အခုလိုပြောပါတယ်။
“ကျွန်တော်တို့တပ်မတော်အနေနဲ့ကလဲ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက်က တံခါးဖွင့် ပေးနေတာဖြစ်တယ်။ ဒီ(၂၀၂၀)ပြည့်နှစ်မှာ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ပိုပြီးကောင်းမွန် တဲ့နေရာကို ဦးတည်ပြီး သွားနိုင်တယ်ဆိုရင်တော့ ဒီထုတ်ပြန်ချက်နဲ့ပက်သက်ပြီး ကျွန်တော်တို့က ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်အတွက် အကျိုးဖြစ်ထွန်းမယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ သို့သော်အပြောနဲ့ အလုပ်မညီ ဘဲနဲ့ အင်အားတည်ဆောက်ဖို့ နယ်မြေတည်ဆောက်ဖို့ နိုင်ငံရေးအရ အသာစီးရဖို့ ထုတ်ပြန်တဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မျိုး ဆိုရင် တော့ ဒီဟာသည် ယခင်အတိုင်းဘဲ အလုပ်ဖြစ်နိုင်မှာ မဟုတ်ဘူး ဆိုတာ တော့ ကျွန်တော် ပြောချင်ပါတယ်။”
ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉ခုနှစ် သြဂုတ်လကုန်ပိုင်းမှာ မြန်မာအစိုးရNRPC ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့နဲ့ မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်အဖွဲ့တို့ တွေ့ဆုံမှုမှာ လက်ရှိဖြစ်ပွားနေတဲ့တိုက်ပွဲတွေ အမြန် ရပ်တန့်ရေး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မူ ရပ်စဲရေး စာချုပ်အမြန် ရေးထိုးနိုင်ရေး ကိစ္စတွေကိုဆွေနွေးခဲ့ကြပေမဲ့ သဘောတူညီချက်မရရှိခဲ့ပါဘူး။ တပ်မတော် ဘက်ကရော တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေဘက်ကပါ အပစ်ရပ်စဲကြောင်း အကြိမ်ကြိမ်ထုတ်ပြန်ခဲ့ ပေမဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းဒေသနဲ့ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာ တိုက်ပွဲတွေ ကတော့ဖြစ်နေဆဲဖြစ်ပါတယ်။
AA ရခိုင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ပြောခွင့်ရခိုင်သုခကတော့ အခုလိုတိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ပွားနေရတာဟာ တပ်မတော်ဘက်ကထိုးစစ်ဆင်လို့ ဖြစ်ကြောင်း ပြောပါတယ်။
“အရင်အကြိမ်တွေတုန်းကတော့ မြန်မာစစ်တပ်ဘက်ကတော့ ထိုးစစ်တွေ သူတို့ပိုပြီးတော့ လုပ်တဲ့အခါကျတော့ ကျွန်တော် တို့ဘက် ကလဲဒါကိုခုခံရတဲ့ အနေအထားတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။
တပ်မတော်ပြောခွင့်ရ ဗိုလ်မှူးချုပ်ဇော်မင်းထွန်းကတော့ အပစ်ရပ်စဲကြောင်းထုတ်ပြန်ပေမဲ့ တိုက်ခိုက်မှုတွေရှိနေဆဲ အခြေအနေနဲ့ ပက်သက် ပြီး အခုလိုပြောပါတယ်။
“အပစ်ရပ်စဲရေးကာလကျွန်တော်တို့ဆွေးနွေးတယ်။ ဆွေးနွေးတဲ့အခါမှာလဲ မယ်မယ်ရရ အဖြေမထွက်ဘူး။ ဒါနဲ့ဘဲ ကျွန် တော်တို့လမ်းဆုံးသွားတာပေါ့။ ဒါတွေကကျွန်တော်တို့ တပ်မတော်ရဲ့အပစ်ခတ်ရပ်စဲရေးကာလပေါ့။ အဲဒီနောက် ပိုင်းပြီး မှ သူတို့က တလလား သူတို့ထုတ်ခဲ့တာရှိတယ်။ အဲဒီမှာလည်း တိုက်ခိုက်မှုတွေပေါ်လာတယ်။ ပြီးရင်တော့ ကျွန်တော်တို့ ထုံးစံအတိုင်းတပ်မတော်ကတိုက်ခိုက်လို့ ဆိုတဲ့ ဟာမျိုးစွပ်စွဲတာပေါ့။
နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးမောင်မောင်စိုးကတော့ အပြန်အလှန် နားလည်မှု ယူနိုင်ဖို့ နှစ်ဖက် မျက်နှာချင်းဆိုင် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးဖို့ လိုအပ်နေတယ်လို့ သုံးသပ်ပါတယ်။
“တဖက်သတ်အပစ်ရပ်ရေးအကြောင်းကို တဖက်ဆီကနေ အပြန်အလှန် ကြေညာနေတာတွေဟာ နိုင်ငံရေးအရဘဲ အသာ စီးယူဖို့ အချက်ဘဲ ကျွန်တော်မြင်ပါတယ်။ တကယ်တမ်း အဲဒီအပြန်အလှန်ကြေညာချက်တွေ ထုတ်နေတာဟာ လက်တွေ့ မှာ အပစ်ခတ်ရပ်စဲရေးကို ဘာမှသက်ရောက်မှုမရှိပါဘူး။ လက်တွေ့မှာ အပစ်ခတ်ရပ်စဲရေးလုပ်ချင်လို့ရှိရင် တပ်နေရာချ ထားရေးအပါအဝင် လက်ငင်းမြေပြင်တပ်တွေရှိနေတဲ့အခြေအနေကိုသုံးသပ်ပြီးတော့ နှစ်ဖက် တပ်ဘက် ဆိုင်ရာ ခေါင်း ဆောင်တွေတွေ့ဆုံပြီးတော့ ဆွေးနွေးပြီးတော့ဖြေရှင်းမှဘဲရမယ်။”
ဒီကနေ့ထုတ်ပြန်တဲ့ ကြေညာချက်မှာ ညီနောင်မဟာမိတ် (၃)ဖွဲ့အနေနဲ့ အပစ်ခတ်ရပ်ဆိုင်းရေးဆိုင်ရာ စာချုပ်နဲ့၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ငြိမ်းချမ်းတဲ့ပတ်ဝန်းကျင်ကို တည်ဆောက်ပြီးငြိမ်းချမ်းရေးကို ဖော်ဆောင်ဖို့အတွက် တစ်ဖက် သတ်အပစ်ရပ်ဆိုင်းတာ ဖြစ်တယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။ ဘယ်နယ်မြေတွေမှာ တိုက်ခိုက်မှု တွေ ရပ်မယ်ဆိုတာတော့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ တိတိကျကျဖေါ်ပြထားတာမရှိပါဘူး။
ဒါပေမဲ့ မြန်မာ့တပ်မတော် ဘက်က ထိုးစစ်ဆင်လာရင် တော့ ခုခံကာကွယ်သွား မှာ ဖြစ်ကြောင်းလည်း ပြောပါတယ်။
.............
မွောကျပိုငျးမဟာမိတျ ၃ ဖှဲ့ တဖကျသတျအပဈရပျကွညော
(Unicode)
တပျမတောျနဲ့ စဈရေးတငျးမာနတေဲ့ တိုငျးရငျးသား လကျနကျကိုငျ အဖှဲ့ ၃ ဖှဲ့က ၂ လတာ တဖကျသတျ အပဈအခတျ ရပျစဲလိုကျကွောငျး ဒီကနေ့ ၂၀၂၀ ပွည့ျ နှဈသဈမှာပဲ ကွညောလိုကျပါတယျ။ တပျမတောျဘကျကတော့ ကွညော ခကြျအပေါျ သတိထား ကွိုဆိုခဲ့တာပါ။ အပွည့ျအစုံကိုတော့ ဆကျသှယျစုံစမျးထားတဲ့ ဗှီအိုအေ မွနျမာပိုငျး သတငျး ထောကျ နိုငျကှမျးအိနျက သတငျးပေးပို့ ထားပါတယျ။
လကျရှိမွနျမာစဈတပျနဲ့ တိုကျပှဲဖွဈပှားနဆေဲဖွဈတဲ့ ညီနောငျမဟာမိတျ(၃)ဖှဲ့ဖွဈတဲ့ ကိုးကန့ျတပျဖှဲ့MNDAA၊ ရခိုငျ လကျနကျကိုငျအဖှဲ့ AA၊ တအာငျး ပလောငျတပျဖှဲ့TNLA တို့က (၂)လတာတဖကျသတျအပဈရပျစဲမယျလို့တအာငျးပလောငျတပျဖှဲ့ TNLA ပွနျကွားရေး တာဝနျခံ ဗိုလျမှူးတာအိုကျကြောျက အခုလို ပွောပါတယျ။
“ကြှနျတောျတို့ဒီရှေ့ဆကျပွီး (၂၀၂၀)မှာ တိုကျပှဲတှမေဖွဈအောငျ ကြှနျတောျတို့ဒီ Bilateral ကို လကျမှတျအရငျ ထိုးနိုငျဖို့အတှကျ လူထုတှငွေိမျးခမြျးရေး ခံစားနိုငျဖို့အတှကျ ကြှနျတောျတို့က ကနဦးခွလှေမျး ပုံစံနဲ့(၂)လ တိုကျပှဲ ပဈခတျမှု မရှိအောငျ ကြှနျတောျတို့က ရပျမယျလို့ ကြှနျတောျတို့ထုတျပွနျကွညောတာ ဖွဈတယျ။”
ညီနောငျ မဟာမိတျ ၃ဖှဲ့ ဟာ ၂၀၁၉ခုနှဈ စကျတငျဘာ ၉ ရကျကနေ အောကျတိုဘာ ၈ ရကျ အထိ တလကွာ ပထမ အကွိမျအပဈရပျ ကွညောခဲ့ပွီး၊ ဒုတိယ အကွိမျအနနေဲ့စကျတငျဘာ ၂၀ ရကျကနေ ဒီဇငျဘာ ထိထပျမံတိုးမွင့ျ ကွညောခဲ့ပါတယျ။ အခုအကွိမျမှာ ဒီလကနေ ဖဖေေါျဝါရီလကုနျ အထိတဖကျသတျ အပဈရပျဆိုငျးကွောငျး တတိယအကွိမျ ထုတျပွနျလိုကျတာ ဖွဈပါတယျ။
ညီနောငျမဟာမိတျ(၃)ဖှဲ့ရဲ့ထုတျပွနျခကြျနဲ့ ပတျသကျပွီး တပျမတောျဘကျက သဘောထားကိုသိရှိဖို့ တပျမတောျ သတငျးမှနျ ပွနျကွားရေး အတှငျးရေးမှူး ဗိုလျမှူးခြုပျဇောျမငျးထှနျးကို ဆကျသှယျမေးမွနျး ရာမှာ အခုလိုပွောပါတယျ။
“ကြှနျတောျတို့တပျမတောျအနနေဲ့ကလဲ ငွိမျးခမြျးရေးအတှကျက တံခါးဖှင့ျ ပေးနတောဖွဈတယျ။ ဒီ(၂၀၂၀)ပွည့ျနှဈမှာ ငွိမျးခမြျးရေးအတှကျ ပိုပွီးကောငျးမှနျ တဲ့နရောကို ဦးတညျပွီး သှားနိုငျတယျဆိုရငျတော့ ဒီထုတျပွနျခကြျနဲ့ပကျသကျပွီး ကြှနျတောျတို့က ငွိမျးခမြျးရေး လုပျငနျးစဉျအတှကျ အကြိုးဖွဈထှနျးမယျလို့ မွငျပါတယျ။ သို့သောျအပွောနဲ့ အလုပျမညီ ဘဲနဲ့ အငျအားတညျဆောကျဖို့ နယျမွတေညျဆောကျဖို့ နိုငျငံရေးအရ အသာစီးရဖို့ ထုတျပွနျတဲ့ ထုတျပွနျခကြျမြိုး ဆိုရငျ တော့ ဒီဟာသညျ ယခငျအတိုငျးဘဲ အလုပျဖွဈနိုငျမှာ မဟုတျဘူး ဆိုတာ တော့ ကြှနျတောျ ပွောခငြျပါတယျ။”
ပွီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉ခုနှဈ သွဂုတျလကုနျပိုငျးမှာ မွနျမာအစိုးရNRPC ကိုယျစားလှယျအဖှဲ့နဲ့ မွောကျပိုငျးမဟာမိတျအဖှဲ့တို့ တှေ့ဆုံမှုမှာ လကျရှိဖွဈပှားနတေဲ့တိုကျပှဲတှေ အမွနျ ရပျတန့ျရေး ပဈခတျတိုကျခိုကျမူ ရပျစဲရေး စာခြုပျအမွနျ ရေးထိုးနိုငျရေး ကိစ်စတှကေိုဆှနှေေးခဲ့ကွပမေဲ့ သဘောတူညီခကြျမရရှိခဲ့ပါဘူး။ တပျမတောျ ဘကျကရော တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှဘေကျကပါ အပဈရပျစဲကွောငျး အကွိမျကွိမျထုတျပွနျခဲ့ ပမေဲ့ ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျးဒသေနဲ့ရခိုငျပွညျနယျအတှငျးမှာ တိုကျပှဲတှေ ကတော့ဖွဈနဆေဲဖွဈပါတယျ။
AA ရခိုငျလကျနကျကိုငျအဖှဲ့ပွောခှင့ျရခိုငျသုခကတော့ အခုလိုတိုကျပှဲတှေ ဖွဈပှားနရေတာဟာ တပျမတောျဘကျကထိုးစဈဆငျလို့ ဖွဈကွောငျး ပွောပါတယျ။
“အရငျအကွိမျတှတေုနျးကတော့ မွနျမာစဈတပျဘကျကတော့ ထိုးစဈတှေ သူတို့ပိုပွီးတော့ လုပျတဲ့အခါကတြော့ ကြှနျတောျ တို့ဘကျ ကလဲဒါကိုခုခံရတဲ့ အနအေထားတှေ အမြားကွီးရှိပါတယျ။
တပျမတောျပွောခှင့ျရ ဗိုလျမှူးခြုပျဇောျမငျးထှနျးကတော့ အပဈရပျစဲကွောငျးထုတျပွနျပမေဲ့ တိုကျခိုကျမှုတှရှေိနဆေဲ အခွအေနနေဲ့ ပကျသကျ ပွီး အခုလိုပွောပါတယျ။
“အပဈရပျစဲရေးကာလကြှနျတောျတို့ဆှေးနှေးတယျ။ ဆှေးနှေးတဲ့အခါမှာလဲ မယျမယျရရ အဖွမေထှကျဘူး။ ဒါနဲ့ဘဲ ကြှနျ တောျတို့လမျးဆုံးသှားတာပေါ့။ ဒါတှကေကြှနျတောျတို့ တပျမတောျရဲ့အပဈခတျရပျစဲရေးကာလပေါ့။ အဲဒီနောကျ ပိုငျးပွီး မှ သူတို့က တလလား သူတို့ထုတျခဲ့တာရှိတယျ။ အဲဒီမှာလညျး တိုကျခိုကျမှုတှပေေါျလာတယျ။ ပွီးရငျတော့ ကြှနျတောျတို့ ထုံးစံအတိုငျးတပျမတောျကတိုကျခိုကျလို့ ဆိုတဲ့ ဟာမြိုးစှပျစှဲတာပေါ့။
နိုငျငံရေးလေ့လာသုံးသပျသူ ဦးမောငျမောငျစိုးကတော့ အပွနျအလှနျ နားလညျမှု ယူနိုငျဖို့ နှဈဖကျ မကြျနှာခငြျးဆိုငျ တှေ့ဆုံ ဆှေးနှေးဖို့ လိုအပျနတေယျလို့ သုံးသပျပါတယျ။
“တဖကျသတျအပဈရပျရေးအကွောငျးကို တဖကျဆီကနေ အပွနျအလှနျ ကွညောနတောတှဟော နိုငျငံရေးအရဘဲ အသာ စီးယူဖို့ အခကြျဘဲ ကြှနျတောျမွငျပါတယျ။ တကယျတမျး အဲဒီအပွနျအလှနျကွညောခကြျတှေ ထုတျနတောဟာ လကျတှေ့ မှာ အပဈခတျရပျစဲရေးကို ဘာမှသကျရောကျမှုမရှိပါဘူး။ လကျတှေ့မှာ အပဈခတျရပျစဲရေးလုပျခငြျလို့ရှိရငျ တပျနရောခြ ထားရေးအပါအဝငျ လကျငငျးမွပွေငျတပျတှရှေိနတေဲ့အခွအေနကေိုသုံးသပျပွီးတော့ နှဈဖကျ တပျဘကျ ဆိုငျရာ ခေါငျး ဆောငျတှတှေေ့ဆုံပွီးတော့ ဆှေးနှေးပွီးတော့ဖွရှေငျးမှဘဲရမယျ။”
ဒီကနေ့ထုတျပွနျတဲ့ ကွညောခကြျမှာ ညီနောငျမဟာမိတျ (၃)ဖှဲ့အနနေဲ့ အပဈခတျရပျဆိုငျးရေးဆိုငျရာ စာခြုပျနဲ့၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲမှာ ငွိမျးခမြျးတဲ့ပတျဝနျးကငြျကို တညျဆောကျပွီးငွိမျးခမြျးရေးကို ဖောျဆောငျဖို့အတှကျ တဈဖကျ သတျအပဈရပျဆိုငျးတာ ဖွဈတယျလို့ ဖောျပွထားပါတယျ။ ဘယျနယျမွတှေမှော တိုကျခိုကျမှု တှေ ရပျမယျဆိုတာတော့ ထုတျပွနျခကြျမှာ တိတိကကြဖြေါျပွထားတာမရှိပါဘူး။
ဒါပမေဲ့ မွနျမာ့တပျမတောျ ဘကျက ထိုးစဈဆငျလာရငျ တော့ ခုခံကာကှယျသှား မှာ ဖွဈကွောငျးလညျး ပွောပါတယျ။
