(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာပြည်သူတွေနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံကြားမှာ အထင်လွဲမှားအောင် စစ်ကောင်စီက ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိလုပ်ဆောင်နေကြောင်း ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီ (CRPH) ရဲ့နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးကိုယ်စားလှယ် ကိုထင်လင်းအောင် က ပြောပါတယ်။ တချိန်တည်းမှာပဲ အမေရိကန်အစိုးရထိပ်တန်းတာဝန်ရှိသူတွေရဲ့ အာရှခရီးစဉ် အတွင်းမှာ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအောက်ရောက်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံအခြေအနေဟာ ဒေသတွင်းလုံခြုံရေးကို ရိုတ်ခတ်နိုင်တဲ့အနေအထားကို အလေးပေးဆွေးနွေးဖို့ရှိနေတယ်လို့ သူက သုံးသပ်ပါတယ်။ ကိုရန်နိုင်က ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
ကိုရန်နိုင်။ ။ ကိုထင်လင်းအောင်ရေ ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းက မြန်မာနိုင်ငံထဲမှာရှိတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံက ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ လုပ်ထားတဲ့ စက်ရုံအလုပ်ရုံတွေ မီးရှို့ဖျက်ဆီးခံရတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ တရုတ်နိုင်ငံဘက်က စိုးရိမ်တယ်၊ ဒါမျိုးတွေ ထပ်မဖြစ်အောင် ကာကွယ်ပေးဖို့ဆိုပြီးတော့ ပြောထားတာရှိပါတယ်။ ဒီအပေါ်မှာ CRPH ရဲ့ အမြင်ကို သိချင်ပါတယ်။
ကိုထင်လင်းအောင်။ ။ အဲဒါကတော့ ကာကွယ်တာကတော့ မှန်တာပေါ့ဗျာ၊ ကာကွယ်ရမှာပေါ့ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းမှာရှိနေတဲ့ Business တွေပဲလေ။ ဒါပေမယ့် တဖက်ကနေ ပြန်ကြည့်ရင် ဒါတွေက ဘယ်သူ မီးရှို့တာလဲဆိုတာက အခု အထောက်အထားတွေနဲ့ ထွက်လာပြီလေဗျာ။ ဘယ်လိုလဲဆိုတော့ ဒီစစ်ကောင်စီကနေပြီးတော့ သူတို့က ဒါတွေကို သေသေချာချာ စနစ်တကျ လုပ်ပြီးတော့မှ တရုတ်နဲ့ မြန်မာလူထုနဲ့ ကြားထဲမှာ သူတို့က ခလောက်ဆန်ထားတယ်ဆိုတာ ဒါအရမ်းသိသာတယ်လေ ။ ဆိုတော့ ဒီလိုမျိုးဖြစ်နေတယ်ဆိုတာက စစ်ကောင်စီ ရှိနေတဲ့အတွက်ကြောင့်မို့လို့ကို စစ်ကောင်စီရဲ့ အကြံအစည်တွေနဲ့ နားလည်မှုလွဲအောင်လုပ်ထားတယ်ဆိုတာ ဒါအရမ်းသိသာနေတယ်ဗျာ။
ကိုရန်နိုင်။ ။ တဘက်မှာလည်း အဲဒါနဲ့ တဆက်တည်းပဲ တရုတ်အစိုးရဘက်ကနေပြီး ၊ မြန်မာနိုင်ငံထဲမှာ နောက်ထပ်သွေးထွက်သံယိုမှုတွေမဖြစ်အောင် ကာကွယ်ဖို့ ၊ နောက်ပြီးတော့ ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်းလုပ်ဆောင်ကြဖို့လည်း ပြောထားပါတယ်။ ဒီအပေါ်မှာရော CRPH အနေနဲ့ ဘာများမှတ်ချက်ပေးလိုပါသလဲ။
ကိုထင်လင်းအောင်။ ။ ဒါကတော့ ကျနော်တို့က တရုတ်က ဒီလိုပြောလာတာကို ကျနော်တို့က ကြိုဆိုပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ဒီကိစ္စတွေကလည်း ခုနက ပြောသလိုပဲ ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြနေတဲ့ လူငယ်တွေ၊ လူကြီးတွေ ဘယ်သူမဆိုကို သူတို့က သွေးထွက်သံယိုဖြစ်အောင်ကို နှိပ်စက်ညှဉ်းပမ်း သတ်ဖြတ်ပြီးတော့ကို ထိန်းသိမ်းနေတာက ဒါက နိုင်ငံတကာ ဥပဒေနဲ့လည်း မညီဘူး ၊ နောက်ဘယ်နိုင်ငံရဲ့ ဥပဒေနဲ့မှလည်း မညီဘူး ၊ မြန်မာနိုင်ငံ ဥပဒေနဲ့မှလည်း မညီဘူး။ ဒါက Crime ပဲ ဒါက ရာဇဝတ်မှုပဲ ။ အဲဒီတော့ ဒီဟာတွေကို ထိန်းသိမ်းဖို့ဆိုတာက ကျနော်တို့ ဘာလက်နက်မှ မရှိတဲ့ လူတွေက ဘာသွေးထွက်သံယိုဖြစ်အောင်လုပ်နေတာမဟုတ်ဘူး ။ စစ်ကောင်စီကသာ ဒါကို လုပ်နေတာ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် စစ်ကောင်စီက ဒါကိုထိန်းသိမ်းရမယ်ဆိုတာကို ကျနော်တို့က ကျယ်ကျယ်လောင်လောင်ပြောဖို့ လိုလာပြီခင်ဗျ ။ အခုဆိုရင် တရုတ်အစိုးရက ဒါကို ပြောလာပြီဆိုတော့ ကျနော်တို့ ကြိုဆိုရမှာဖြစ်တယ်။ သူတို့က ဒါကို အလေးအနက်ထားပြီးတော့ လုပ်ရမှာဖြစ်တယ်။ တရုတ်အစိုးရမှ မဟုတ်ဘူး ဒါက နိုင်ငံတကာကပြောနေတာ။ ဆိုတော့ ဒါစစ်ကောင်စီက ဒါကို တကယ့်ကို အလေးအနက်ထားပြီးတော့ လူထု ညှဉ်းပမ်းနှပ်စက်သတ်ဖြတ်နေတာတွေကို ချက်ချင်းရပ်ဖို့ လိုပြီဗျ။
ကိုရန်နိုင်။ ။ နောက်တခု ကျနော်မေးချင်တာကတော့ အခုဆိုရင် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ရော၊ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးတွေဟာ အာရှခရီးစဉ်သွားနေကြတယ်။ ဒီခရီးစဉ်အတွင်း ဒေသတွင်းက အရေးကြီးတဲ့ကိစ္စရပ်တွေကို ဆွေးနွေးသွားမှာပေါ့နော်။ ဒီထဲမှာ တချို့က သုံးသပ်နေတာက လက်ရှိမြန်မာ့အရေးကိစ္စကိုလည်း ဆွေးနွေးကြဖို့ရှိတယ်လို့လည်း သုံးသပ်နေကြတယ်။ ဆိုတော့ သူတို့ရဲ့ အာရှခရီးစဉ်ကရော မြန်မာနိုင်ငံအတွက် ဘယ်လောက်အထိ အရေးပါနိုင်မလဲ။
ကိုထင်လင်းအောင်။ ။ လက်ရှိအခြေအနေ အရဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံက ထိပ်တန်းဆွေးနွေးပွဲ ထဲမှာ သူတို့ရဲ့ စကားဝိုင်းထဲမှာ ထိပ်တန်းကနေ ပါလာဖို့ ရှိတယ်ခင်ဗျ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ သူတို့က ဒေသတွင်း တည်ငြိမ်မှုကို လိုချင်လို့ ဒီ အင်ဒို ပစိဖိတ်ဒေသ Quad meeting ကို အဓိကထားပြီးတော့ လုပ်လာတာ။ ပြောရင် ဒါက Geopolitic အရ ချိန်ခွင်လျှာထိန်းဖို့ ဒေသတွင်း တည်ငြိမ်ဖို့ဆိုပြီး လုပ်လာတဲ့ အခါမှာ ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံက ဒီလိုအချိန်မှာ ဒီလိုထဖြစ်နေတယ်ဆိုတော့ ဒါက ဒေသတွင်းကို ရိုက်ခတ်မှုတွေ အများကြီးဖြစ်နိုင်တယ်လေ။ ဘယ်လိုမျိုး ရိုက်ခတ်မှုဖြစ်နိုင်သလဲဆိုတော့ နောက်ဆုံးအဆင့် ပြည်တွင်းစစ် ဖြစ်ကောင်းဖြစ်လာမယ် ၊ အခုဆိုရင် လူတွေက မခံမရပ်နိုင်ဖြစ်လာပြီ။ အကယ်၍များ လူတွေက ဒါကို resist လုပ်လာမယ်ဆိုရင် မတည်မငြိမ်မှုတွေ ပိုပြီးတော့ ပြင်းထန်လာပြီးတော့ ဒေသတွင်းနိုင်ငံတွေကိုပါ ပိုပြီးတော့ ထိခိုက်လာဖိုရှိတယ်ဗျ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ကျနော်တို့ အရင်တုန်းကလည်း ဖြစ်ခဲ့ဖူးတာပဲလေ ရာဇဝင်မှာလည်း ရှိခဲ့တာပဲ။ ဘယ်လိုလဲဆိုတော့ ဒီနိုင်ငံအတွင်းမှာ နေလို့မရတော့ဘူး ၊ ဒီလောက် ကြမ်းတမ်း ရက်စက်လာပြီဆိုရင် တခြားဘေး ပတ်ဝန်းကျင်မှာရှိနေတဲ့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေကို ဝင်ရောက်ပြီးတော့ ခိုလုံရတာတွေ အများကြီးရှိခဲ့ဖူးတယ်။ သိန်းနဲ့ သန်းနဲ့ ချီပြီးတော့ ပြည်သူတွေ ပြေးလွှားပုန်းရှောင်ရတာတွေ ခိုလုံရတာတွေ အများကြီးရှိတယ်။ Refugee တွေ အများကြီးရှိလာနိုင်တယ်။ ဒါဆိုရင် ဒေသတွင်း မတည်ငြိမ်မှုကို ဖြစ်ပေါ်လာမယ် ဆိုတော့ ဒီကိစ္စက သူတို့ Quad Summit ကနေပြီးတော့ အရမ်းကို စိုးရိမ်တကြီး စောင့်ကြည့်မယ်ဆိုတာက မြေကြီးလက်ခတ်မလွဲဘူးခင်ဗျ။
ကိုရန်နိုင်။ ။ နောက်ဆုံးတခုပါ ဒီခရီးစဉ်အဆုံးမှာတော့ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဟာ တရုတ်အစိုးရ ထိပ်တန်းတာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးဖို့ရှိနေတယ်။ အဲဒီဆွေးနွေးပွဲ အတွင်းမှာရော မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ပတ်သက်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ရပ်တည်ချက်ကို အမေရိကန်ဘက်က ဘယ်လောက်အထိ ဖိအားပေးနိုင်မယ်လို့ မြင်လဲ။
ကိုထင်လင်းအောင်။ ။ အမေရိကန်ကတော့ ဦးဆောင်ပြီးတော့ ဒီ Quad ကို လုပ်တယ် ပြီးရင် တရုတ်အစိုးရနဲ့လည်း တွေ့မယ်ဆိုတော့ ကောင်းတဲ့ အလားအလာပေါ့ဗျာ။ တဖက်က ကြည့်ရင် အမေရိကားက တောင်မှပဲ ဖိအားပေးစရာမလိုပဲနဲ့ တရုတ်အစိုးရကနေပြီးတော့ သူကိုယ်တိုင်က စိုးရိမ်မကင်းဖြစ်လာတာတွေ ရှိလာပြီလေဗျာ အခုဆိုရင် တရုတ်ကုမ္ပဏီတွေ မီးရှို့ခံရတယ်၊ တရုတ်စက်ရုံတွေ မီးရှို့ခံရတယ်ဆိုတာက သူ့အနေနဲ့ စိုးရိမ်မကင်းဖြစ်လာမယ်ဆိုရင်လည်း ဖြစ်လောက်တယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ သူကလည်း မြန်မာနိုင်ငံမှာလာပြီးတော့ စီးပွားရေးလုပ်နေတဲ့ တရုတ်လူမျိုးတွေကို ကာကွယ်စေချင်တယ်။ နောက်ပြီးတော့ သူတို့လည်း တည်ငြိမ်တဲ့အစိုးရကို လိုချင်မှာပဲဗျ။ အဲဒီတော့ အမေရိကန်ရဲ့ ဦးဆောင်မှုနောက်မှာတောင် သူ လိုက်စရာမလိုဘူး သူ့တိုက်တွန်းမှုကိုတောင်မှ စောင့်မနေပဲနဲ့ တရုတ်အစိုးရက အခုတောင်မှ ထုတ်ပြောလာပြီပဲ ရှင်းရှင်းလေး ဟုတ်တယ်မလား အခုတောင်မှ ဒါကို ဒီလို သွေးထွက်သံယိုမှုတွေ ဖြစ်နေတာကို ရပ်တန်းက ရပ်ပါလို့ သူက ပြောလာပြီဆိုတော့ ဒါက သူတို့ ၂ ဦးပူးပေါင်းပြီးတော့ လုပ်မယ်ဆိုရင် သဘောတူညီမှုတွေနဲ့ မြန်မာပြည်ရဲ့ ဒီမိုကရေစီ ဖော်ဆောင်မှုမှာ သူတို့က ဒီလိုမျိုး ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်း ဖြစ်အောင်လို့ သူတို့အနေနဲ့ တိုက်တွန်းမယ်ဆိုရင် ဒါက တကယ့်ကို မြန်မာပြည်က ခဏလေး အတွင်းမှာ ပြောင်းလဲသွားမယ်လို့ ကျနော်ယူဆတယ်ခင်ဗျ အဲဒီတော့ သူတို့ ၂ ယောက်နဲ့ ကဏ္ဍက အရမ်းအရေးပါတယ်။
ကိုရန်နိုင်က ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီ (CRPH) ရဲ့နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးကိုယ်စားလှယ် ကိုထင်လင်းအောင် ကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းခဲ့တာပါ။
Your browser doesn’t support HTML5
မြန်မာပြည်သူတွေနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံကြား အထင်လွဲမှားအောင် စစ်ကောင်စီက ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိလုပ်ဆောင်နေ (CRPH နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးကိုယ်စားလှယ်)
.............
မွနျမာပွညျသူတှနေဲ့ တရုတျနိုငျငံကွား အထငျလှဲမှားအောငျ စဈကောငျစီက ရညျရှယျခကြျရှိရှိလုပျဆောငျနေ (CRPH နိုငျငံတကာဆကျဆံရေးကိုယျစားလှယျ)
(Unicode)
မွနျမာပွညျသူတှနေဲ့ တရုတျနိုငျငံကွားမှာ အထငျလှဲမှားအောငျ စဈကောငျစီက ရညျရှယျခကြျရှိရှိလုပျဆောငျနကွေောငျး ပွညျထောငျစုလှှတျတောျကိုယျစားပွုကောျမတီ (CRPH) ရဲ့နိုငျငံတကာဆကျဆံရေးကိုယျစားလှယျ ကိုထငျလငျးအောငျ က ပွောပါတယျ။ တခြိနျတညျးမှာပဲ အမရေိကနျအစိုးရထိပျတနျးတာဝနျရှိသူတှရေဲ့ အာရှခရီးစဉျ အတှငျးမှာ စဈအုပျခြုပျရေးအောကျရောကျနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံအခွအေနဟော ဒသေတှငျးလုံခွုံရေးကို ရိုတျခတျနိုငျတဲ့အနအေထားကို အလေးပေးဆှေးနှေးဖို့ရှိနတေယျလို့ သူက သုံးသပျပါတယျ။ ကိုရနျနိုငျက ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။
ကိုရနျနိုငျ။ ။ ကိုထငျလငျးအောငျရေ ပွီးခဲ့တဲ့ ရကျပိုငျးက မွနျမာနိုငျငံထဲမှာရှိတဲ့ တရုတျနိုငျငံက ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုတှေ လုပျထားတဲ့ စကျရုံအလုပျရုံတှေ မီးရှို့ဖကြျဆီးခံရတာနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ တရုတျနိုငျငံဘကျက စိုးရိမျတယျ၊ ဒါမြိုးတှေ ထပျမဖွဈအောငျ ကာကှယျပေးဖို့ဆိုပွီးတော့ ပွောထားတာရှိပါတယျ။ ဒီအပေါျမှာ CRPH ရဲ့ အမွငျကို သိခငြျပါတယျ။
ကိုထငျလငျးအောငျ။ ။ အဲဒါကတော့ ကာကှယျတာကတော့ မှနျတာပေါ့ဗြာ၊ ကာကှယျရမှာပေါ့ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ မွနျမာနိုငျငံအတှငျးမှာရှိနတေဲ့ Business တှပေဲလေ။ ဒါပမေယ့ျ တဖကျကနေ ပွနျကွည့ျရငျ ဒါတှကေ ဘယျသူ မီးရှို့တာလဲဆိုတာက အခု အထောကျအထားတှနေဲ့ ထှကျလာပွီလဗြော။ ဘယျလိုလဲဆိုတော့ ဒီစဈကောငျစီကနပွေီးတော့ သူတို့က ဒါတှကေို သသေခြောခြာ စနဈတကြ လုပျပွီးတော့မှ တရုတျနဲ့ မွနျမာလူထုနဲ့ ကွားထဲမှာ သူတို့က ခလောကျဆနျထားတယျဆိုတာ ဒါအရမျးသိသာတယျလေ ။ ဆိုတော့ ဒီလိုမြိုးဖွဈနတေယျဆိုတာက စဈကောငျစီ ရှိနတေဲ့အတှကျကွောင့ျမို့လို့ကို စဈကောငျစီရဲ့ အကွံအစညျတှနေဲ့ နားလညျမှုလှဲအောငျလုပျထားတယျဆိုတာ ဒါအရမျးသိသာနတေယျဗြာ။
ကိုရနျနိုငျ။ ။ တဘကျမှာလညျး အဲဒါနဲ့ တဆကျတညျးပဲ တရုတျအစိုးရဘကျကနပွေီး ၊ မွနျမာနိုငျငံထဲမှာ နောကျထပျသှေးထှကျသံယိုမှုတှမေဖွဈအောငျ ကာကှယျဖို့ ၊ နောကျပွီးတော့ ထိနျးထိနျးသိမျးသိမျးလုပျဆောငျကွဖို့လညျး ပွောထားပါတယျ။ ဒီအပေါျမှာရော CRPH အနနေဲ့ ဘာမြားမှတျခကြျပေးလိုပါသလဲ။
ကိုထငျလငျးအောငျ။ ။ ဒါကတော့ ကနြောျတို့က တရုတျက ဒီလိုပွောလာတာကို ကနြောျတို့က ကွိုဆိုပါတယျ။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ ဒီကိစ်စတှကေလညျး ခုနက ပွောသလိုပဲ ငွိမျးခမြျးစှာ ဆန်ဒပွနတေဲ့ လူငယျတှေ၊ လူကွီးတှေ ဘယျသူမဆိုကို သူတို့က သှေးထှကျသံယိုဖွဈအောငျကို နှိပျစကျညှဉျးပမျး သတျဖွတျပွီးတော့ကို ထိနျးသိမျးနတောက ဒါက နိုငျငံတကာ ဥပဒနေဲ့လညျး မညီဘူး ၊ နောကျဘယျနိုငျငံရဲ့ ဥပဒနေဲ့မှလညျး မညီဘူး ၊ မွနျမာနိုငျငံ ဥပဒနေဲ့မှလညျး မညီဘူး။ ဒါက Crime ပဲ ဒါက ရာဇဝတျမှုပဲ ။ အဲဒီတော့ ဒီဟာတှကေို ထိနျးသိမျးဖို့ဆိုတာက ကနြောျတို့ ဘာလကျနကျမှ မရှိတဲ့ လူတှကေ ဘာသှေးထှကျသံယိုဖွဈအောငျလုပျနတောမဟုတျဘူး ။ စဈကောငျစီကသာ ဒါကို လုပျနတော ဖွဈတဲ့အတှကျကွောင့ျ စဈကောငျစီက ဒါကိုထိနျးသိမျးရမယျဆိုတာကို ကနြောျတို့က ကယြျကယြျလောငျလောငျပွောဖို့ လိုလာပွီခငျဗြ ။ အခုဆိုရငျ တရုတျအစိုးရက ဒါကို ပွောလာပွီဆိုတော့ ကနြောျတို့ ကွိုဆိုရမှာဖွဈတယျ။ သူတို့က ဒါကို အလေးအနကျထားပွီးတော့ လုပျရမှာဖွဈတယျ။ တရုတျအစိုးရမှ မဟုတျဘူး ဒါက နိုငျငံတကာကပွောနတော။ ဆိုတော့ ဒါစဈကောငျစီက ဒါကို တကယ့ျကို အလေးအနကျထားပွီးတော့ လူထု ညှဉျးပမျးနှပျစကျသတျဖွတျနတောတှကေို ခကြျခငြျးရပျဖို့ လိုပွီဗြ။
ကိုရနျနိုငျ။ ။ နောကျတခု ကနြောျမေးခငြျတာကတော့ အခုဆိုရငျ အမရေိကနျနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး ရော၊ ကာကှယျရေးဝနျကွီးတှဟော အာရှခရီးစဉျသှားနကွေတယျ။ ဒီခရီးစဉျအတှငျး ဒသေတှငျးက အရေးကွီးတဲ့ကိစ်စရပျတှကေို ဆှေးနှေးသှားမှာပေါ့နောျ။ ဒီထဲမှာ တခြို့က သုံးသပျနတောက လကျရှိမွနျမာ့အရေးကိစ်စကိုလညျး ဆှေးနှေးကွဖို့ရှိတယျလို့လညျး သုံးသပျနကွေတယျ။ ဆိုတော့ သူတို့ရဲ့ အာရှခရီးစဉျကရော မွနျမာနိုငျငံအတှကျ ဘယျလောကျအထိ အရေးပါနိုငျမလဲ။
ကိုထငျလငျးအောငျ။ ။ လကျရှိအခွအေနေ အရဆိုရငျ မွနျမာနိုငျငံက ထိပျတနျးဆှေးနှေးပှဲ ထဲမှာ သူတို့ရဲ့ စကားဝိုငျးထဲမှာ ထိပျတနျးကနေ ပါလာဖို့ ရှိတယျခငျဗြ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ သူတို့က ဒသေတှငျး တညျငွိမျမှုကို လိုခငြျလို့ ဒီ အငျဒို ပစိဖိတျဒသေ Quad meeting ကို အဓိကထားပွီးတော့ လုပျလာတာ။ ပွောရငျ ဒါက Geopolitic အရ ခြိနျခှငျလြှာထိနျးဖို့ ဒသေတှငျး တညျငွိမျဖို့ဆိုပွီး လုပျလာတဲ့ အခါမှာ ကနြောျတို့ မွနျမာနိုငျငံက ဒီလိုအခြိနျမှာ ဒီလိုထဖွဈနတေယျဆိုတော့ ဒါက ဒသေတှငျးကို ရိုကျခတျမှုတှေ အမြားကွီးဖွဈနိုငျတယျလေ။ ဘယျလိုမြိုး ရိုကျခတျမှုဖွဈနိုငျသလဲဆိုတော့ နောကျဆုံးအဆင့ျ ပွညျတှငျးစဈ ဖွဈကောငျးဖွဈလာမယျ ၊ အခုဆိုရငျ လူတှကေ မခံမရပျနိုငျဖွဈလာပွီ။ အကယျ၍မြား လူတှကေ ဒါကို resist လုပျလာမယျဆိုရငျ မတညျမငွိမျမှုတှေ ပိုပွီးတော့ ပွငျးထနျလာပွီးတော့ ဒသေတှငျးနိုငျငံတှကေိုပါ ပိုပွီးတော့ ထိခိုကျလာဖိုရှိတယျဗြ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ ကနြောျတို့ အရငျတုနျးကလညျး ဖွဈခဲ့ဖူးတာပဲလေ ရာဇဝငျမှာလညျး ရှိခဲ့တာပဲ။ ဘယျလိုလဲဆိုတော့ ဒီနိုငျငံအတှငျးမှာ နလေို့မရတော့ဘူး ၊ ဒီလောကျ ကွမျးတမျး ရကျစကျလာပွီဆိုရငျ တခွားဘေး ပတျဝနျးကငြျမှာရှိနတေဲ့ အိမျနီးခငြျးနိုငျငံတှကေို ဝငျရောကျပွီးတော့ ခိုလုံရတာတှေ အမြားကွီးရှိခဲ့ဖူးတယျ။ သိနျးနဲ့ သနျးနဲ့ ခြီပွီးတော့ ပွညျသူတှေ ပွေးလှှားပုနျးရှောငျရတာတှေ ခိုလုံရတာတှေ အမြားကွီးရှိတယျ။ Refugee တှေ အမြားကွီးရှိလာနိုငျတယျ။ ဒါဆိုရငျ ဒသေတှငျး မတညျငွိမျမှုကို ဖွဈပေါျလာမယျ ဆိုတော့ ဒီကိစ်စက သူတို့ Quad Summit ကနပွေီးတော့ အရမျးကို စိုးရိမျတကွီး စောင့ျကွည့ျမယျဆိုတာက မွကွေီးလကျခတျမလှဲဘူးခငျဗြ။
ကိုရနျနိုငျ။ ။ နောကျဆုံးတခုပါ ဒီခရီးစဉျအဆုံးမှာတော့ အမရေိကနျနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဟာ တရုတျအစိုးရ ထိပျတနျးတာဝနျရှိသူတှနေဲ့ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးဖို့ရှိနတေယျ။ အဲဒီဆှေးနှေးပှဲ အတှငျးမှာရော မွနျမာနိုငျငံနဲ့ပတျသကျပွီး တရုတျနိုငျငံရဲ့ ရပျတညျခကြျကို အမရေိကနျဘကျက ဘယျလောကျအထိ ဖိအားပေးနိုငျမယျလို့ မွငျလဲ။
ကိုထငျလငျးအောငျ။ ။ အမရေိကနျကတော့ ဦးဆောငျပွီးတော့ ဒီ Quad ကို လုပျတယျ ပွီးရငျ တရုတျအစိုးရနဲ့လညျး တှေ့မယျဆိုတော့ ကောငျးတဲ့ အလားအလာပေါ့ဗြာ။ တဖကျက ကွည့ျရငျ အမရေိကားက တောငျမှပဲ ဖိအားပေးစရာမလိုပဲနဲ့ တရုတျအစိုးရကနပွေီးတော့ သူကိုယျတိုငျက စိုးရိမျမကငျးဖွဈလာတာတှေ ရှိလာပွီလဗြော အခုဆိုရငျ တရုတျကုမ်ပဏီတှေ မီးရှို့ခံရတယျ၊ တရုတျစကျရုံတှေ မီးရှို့ခံရတယျဆိုတာက သူ့အနနေဲ့ စိုးရိမျမကငျးဖွဈလာမယျဆိုရငျလညျး ဖွဈလောကျတယျ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ သူကလညျး မွနျမာနိုငျငံမှာလာပွီးတော့ စီးပှားရေးလုပျနတေဲ့ တရုတျလူမြိုးတှကေို ကာကှယျစခေငြျတယျ။ နောကျပွီးတော့ သူတို့လညျး တညျငွိမျတဲ့အစိုးရကို လိုခငြျမှာပဲဗြ။ အဲဒီတော့ အမရေိကနျရဲ့ ဦးဆောငျမှုနောကျမှာတောငျ သူ လိုကျစရာမလိုဘူး သူ့တိုကျတှနျးမှုကိုတောငျမှ စောင့ျမနပေဲနဲ့ တရုတျအစိုးရက အခုတောငျမှ ထုတျပွောလာပွီပဲ ရှငျးရှငျးလေး ဟုတျတယျမလား အခုတောငျမှ ဒါကို ဒီလို သှေးထှကျသံယိုမှုတှေ ဖွဈနတောကို ရပျတနျးက ရပျပါလို့ သူက ပွောလာပွီဆိုတော့ ဒါက သူတို့ ၂ ဦးပူးပေါငျးပွီးတော့ လုပျမယျဆိုရငျ သဘောတူညီမှုတှနေဲ့ မွနျမာပွညျရဲ့ ဒီမိုကရစေီ ဖောျဆောငျမှုမှာ သူတို့က ဒီလိုမြိုး ငွိမျးငွိမျးခမြျးခမြျး ဖွဈအောငျလို့ သူတို့အနနေဲ့ တိုကျတှနျးမယျဆိုရငျ ဒါက တကယ့ျကို မွနျမာပွညျက ခဏလေး အတှငျးမှာ ပွောငျးလဲသှားမယျလို့ ကနြောျယူဆတယျခငျဗြ အဲဒီတော့ သူတို့ ၂ ယောကျနဲ့ ကဏ်ဍက အရမျးအရေးပါတယျ။
ကိုရနျနိုငျက ပွညျထောငျစုလှှတျတောျကိုယျစားပွုကောျမတီ (CRPH) ရဲ့နိုငျငံတကာဆကျဆံရေးကိုယျစားလှယျ ကိုထငျလငျးအောငျ ကို ဆကျသှယျမေးမွနျးခဲ့တာပါ။