(Zawgyi/Unicode)
ဖေဖေါ်ဝါရီလ (၁)ရက်နေ့ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးကတည်းက စတင်ခဲ့တဲ့ ဝန်ထမ်းတွေရဲ့ CDM အာဏာဖီဆန်ရေး လှုပ်ရှားမှုဟာ အစိုးရ ဆေးရုံတွေအပါအဝင် စစ်ကောင်စီ ယန္တရားကြီးတခုလုံး ရပ်တန့်အောင် ထိန်းထားနိုင်ဆဲဖြစ်တယ်လို့ CRPH ယာယီ ကျန်းမာရေးနဲ့ ပညာရေးဝန်ကြီး ဒေါက်တာဇော်ဝေစိုးကပြောပါတယ်။
တဖက်မှာလည်း ကိုဗစ်-၁၉ကပ်ရောဂါကြောင့် ထိခိုက်နစ်နာနေတဲ့ မြန်မာ့ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု စနစ်ကြီးတခုလုံး စစ်အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် ပြန်ပြီးနလန်ထူလာနိုင်ခြေရှိမလား။ လုံခြုံရေးအခြေအနေကြောင့် အမည်မဖေါ်လိုတဲ့ CDM မှာပါဝင်နေသူ ဆရာဝန်တဦးကို မအင်ကြင်းနိုင်က ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
ရက်ပေါင်း (၇၀) ကျော်ကြာမြင့်လာပြီးဖြစ်တဲ့ CDM အာဏာဖီဆန်ရေး လှုပ်ရှားမှုနဲ့ ပတ်သက်လို့ CRPH ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီရဲ့သုံးသပ်ချက်အဖြစ် ဗွီအိုအေက လက်ခံရရှိတဲ့ CRPH ယာယီကျန်းမာရေးနဲ့ ပညာရေးဝန်ကြီး ဒေါက်တာဇော်ဝေစိုးရဲ့အသံဖိုင် မှာ သူက အခုလို ပြောသွားပါတယ်။
“ ကျနော်တို့ CDM က အောင်မြင်ပေမယ့်လည်း နောက်ထပ်တလှမ်း ထပ်လှမ်းခဲ့ကြရတယ်။ အဲဒါက ဘယ်ကိုသွားရသလဲဆိုတော့ ယန္တရားကို လုံး၀ ရပ်ဆိုင်းပစ်ဖို့အတွက် ကျနော်တို့ လုပ်ရတယ်။ ဒါကြောင့် ဘဏ်တွေရော ဘာတွေရော အကုန်ပိတ်အောင်လုပ်ရတယ်။ တကယ်တော့ ပထမတဆင့်တုန်းကတော့ အဲဒီလောက်မဟုတ်ဘူး နောက်တခေါက်ကျတော့ အကုန်လုံးပိတ်အောင်လုပ်ပြီး ယန္တရားကို အကုန်လုံး ရပ်အောင်လုပ်တဲ့အဆင့်ကိုရောက်သွားတယ်။ ဆိုတော့ ဒါဆိုရင် Impact ကရှိတယ်ဆိုတာ ကျတော်တို့သိတယ်။ ပြည်သူလူထုအပေါ်မှာ ရှိမယ်ဆိုတာလည်း သိတယ်။ နောက်ဆေးကုသမှုနဲ့ ပတ်သက်ရင် ဒီလိုမျိုးဆိုရင် ဆေးမကုရတာတွေဖြစ်မယ်၊ အဲဒါကြောင့် အခမဲ့ ဆေးရုံတွေ ဆေးခန်းတွေနဲ့ Private ဆေးရုံတွေ ဆေးခန်းတွေကို discount ပေးဖို့ ပြောပြီး ကျနော်တို့ ဆက်လုပ်ခဲ့ကြရတာရှိတယ်။ ကိုယ်တိုင်လည်း အပြင်မှာ ဆေးခန်းတွေဖွင့်ပြီး လုပ်ခဲ့ကြတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီလိုဖွင့်တဲ့ဆေးခန်းတွေကို သူတို့ လာသိမ်းတယ်၊ ဖမ်းတယ်။ နောက် ရန်ကုန်ဆေးရုံကြီးတို့ ဘာတို့မှာ သေနတ်ပစ်တဲ့အခါပြန်ဖွင့်တယ်၊ ကျနော်တို့ လုပ်တဲ့ဟာတွေကိုလည်း ကျတော်တို့က Total CDM ဖြစ်အောင်လုပ်ခဲ့တာ ၊ ယန္တရားကို ရပ်အောင်လုပ်နိုင်တယ် ။ အခုအထိ စစ်အာဏာရှင်ဟာ ယန္တရားကို ပြန်ပြီးတော့ run လုပ်လို့မရသေးဘူး။ ပုံမှန်သူတို့ ဘယ်နေရာမှာမှ မဖြစ်သေးဘူး ၊ အဲဒီလောက်အထိအောင် ကျနေ်ာတို့ လုပ်ထားနိုင်တယ်။ ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနဆိုရင် ဘယ်နေရာမှာမှ ဘာမှ လုပ်လို့မရအောင် ကျနော်တို့ လုပ်ထားနိုင်တယ်။”
ဒေါက်တာဇော်ဝေစိုးပြောသွားတဲ့အထဲမှာ ဆေးရုံတွေအပါဝင် စစ်ကောင်စီယန္တရားတခုလုံး ပုံမှန်ပြန်ပြီး လည်ပတ်နိုင်တဲ့ အခြေအနေမရှိသေးဘူးဆိုတဲ့အချက်နဲ့ ပတ်သက်လို့ လက်ရှိ CDM လှုပ်ရှားမှုမှာပါဝင်နေတဲ့ အမည်မဖေါ်လိုတဲ့ ဆရာဝန်တဦးကို ဗွီအိုအေက ဆက်သွယ်ပြီး ရှေ့တန်းကျန်းမာရေးလုပ်သားတွေရဲ့ နောက်ဆုံးအခြေအနေကိုမေးကြည့်ပါတယ်။
“ ဖြေ။။ဆေးရုံတွေ အကုန်ပိတ်ထားတာပေါ့နော် အခုဆိုရင် ရန်ကုန်ဆေးရုံကြီးဆိုရင်လည်း ပိတ်လိုက်ရပြီ။ အဲလိုပဲပေါ့နော် ကျန်းမာရေး ဝန်ကြီးဌာနအောက်မှာရှိတဲ့ အစိုးရဆေးရုံတွေက ခုနကလို ဖွင့်ချင်တဲ့လူတွေ ၊ ဖိအားပေးတဲ့လူတွေ ဘယ်လောက်ပဲ ရှိသော်လည်း ၊ အဓိက လူအများစု ဆရာဝန်၊ ဆရာမ ဝန်ထမ်းအများစုက အလုပ်မဆင်းတဲ့အတွက်ကြောင့် ဖွင့်လို့မရပဲနဲ့ အလုပ်လုပ်လို့မရပဲနဲ့ လည်ပတ်လို့ မရပဲနဲ့ ပိတ်လိုက်ရတဲ့ အခြေအနေမှာရှိပါတယ်။ အဲဒါ ဘယ်လောက်ကြာသွားပြီလဲဆိုတော့ အခုဆိုရင် ၃ လ ထဲကို ရောက်လာပြီပေါ့နော် အဲဒီလောက်ကြာသွားပြီပေါ့နော်။
မေး။။ အခုလို ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေပေါ်မှာ စစ်ကောင်စီက လိုက်ပြီး ဖိနှိပ်နေမယ်ဆိုရင် ရေရှည်မှာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုစနစ်ကို ဘယ်လောက်ထိ ထိခိုက်နိုင်ချေရှိမလဲ။
ဖြေ။။အခုကို တော်တော်ထိခိုက်နေပါပြီ။ ဆိုလိုတာက ကျနော်တို့က စစ်ကောင်စီ အာဏာမသိမ်းခင်ကတည်းက COVID အတွက်ကို ဆရာဝန်တွေရော ကျန်းမာရေး ဝန်ထမ်းတွေရော အရမ်းကို ပင်ပန်းဆင်းရဲစွာနဲ့ ရပ်တည် ရုန်းကန်နေခဲ့တာက ၁ နှစ်နီးပါးရှိသွားပြီ ၊ ခြေကုန်လက်ပန်းကျပြီးတော့ အခုဆိုရင် အလင်းရောင်လည်းမြင်ရပြီ ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ကိုဗစ်စဖြစ်ကတည်းက ကျနော်တို့ အိမ်ပြန်လို့မရခဲ့ဘူး ၊ ဆေးရုံမှာပဲနေ၊ ဆုံးရုံမှာပဲစား အဲလိုနဲ့ လှည့်ပြီးတော့ လုပ်လာခဲ့တာ။ အဲဒီအချိန်မှာ ကောင်းတဲ့အရောင်လေး သန်းလာတဲ့အချိန်မှာ အခုဆိုရင် လုံး၀ ပျောက်သွားပြီးတော့ မျှော်လင့်ချက်တွေလည်း ပျောက်သွားပြီးတော့ ဒီလိုမျိုးကြီးဖြစ်သွားတယ်ဆိုတော့ ဆက်ပြီးတော့ ဖမ်းဆီးတာ နှိတ်စက်တာ ထောင်ချတာကအစပေါ့နော် အမျိုးမျိုး အရေးယူ အပြစ်ပေးတာ ရှိလာတဲ့အခါကျတော့ ဆရာဝန်တွေတင်မဟုတ်ဘူး ဆရာမတွေလည်းရှိတယ် ၊ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေလည်းရှိတယ် တခြားကျွမ်းကျင်တဲ့လူတွေလည်းရှိတယ် သူတို့တွေအားလုံးက ဘယ်လိုနည်းနဲ့မှ ဆက်ပြီးတော့ စိတ်လည်းတော်တော်နာနေပြီလေ။ ပြန်ပြီးတော့ အလုပ်လုပ်ချင်တဲ့ စိတ်ရှိမှာ မဟုတ်တော့ဘူး။”
CDM လှုပ်ရှားမှုကြောင့် စစ်ကောင်စီယန္တရား ပုံမှန်လည်ပတ်လို့ မရနိုင်ပေမဲ့လည်း စစ်အာဏာသိမ်းဆန့်ကျင်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေအပေါ်မှာ စစ်တပ်က ဆက်လက်ပြီး ရက်ရက်စက်စက်ဖိနှိပ်ဖြိုခွဲနေတဲ့အတွက် CRPH အနေနဲ့ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးလမ်းစဉ်ကိုလည်း ရွေးချယ်ထားကြောင်း CRPH ယာယီကျန်းမာရေးနဲ့ ပညာရေးဝန်ကြီး ဒေါက်တာဇော်ဝေစိုးက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
ဆေးဝန်ထမ်းများ CDM လှုပ်ရှားမှု ဘယ်လောက်ထိရောက်သလဲ
..............
ဆေးဝနျထမျးမြား CDM လှုပျရှားမှု ဘယျလောကျထိရောကျသလဲ
(Unicode)
ဖဖေေါျဝါရီလ (၁)ရကျနေ့ စဈအာဏာသိမျးပွီးကတညျးက စတငျခဲ့တဲ့ ဝနျထမျးတှရေဲ့ CDM အာဏာဖီဆနျရေး လှုပျရှားမှုဟာ အစိုးရ ဆေးရုံတှအေပါအဝငျ စဈကောငျစီ ယန်တရားကွီးတခုလုံး ရပျတန့ျအောငျ ထိနျးထားနိုငျဆဲဖွဈတယျလို့ CRPH ယာယီ ကနြျးမာရေးနဲ့ ပညာရေးဝနျကွီး ဒေါကျတာဇောျဝစေိုးကပွောပါတယျ။
တဖကျမှာလညျး ကိုဗဈ-၁၉ကပျရောဂါကွောင့ျ ထိခိုကျနဈနာနတေဲ့ မွနျမာ့ကနြျးမာရေးစောင့ျရှောကျမှု စနဈကွီးတခုလုံး စဈအာဏာသိမျးမှုကွောင့ျ ပွနျပွီးနလနျထူလာနိုငျခွရှေိမလား။ လုံခွုံရေးအခွအေနကွေောင့ျ အမညျမဖေါျလိုတဲ့ CDM မှာပါဝငျနသေူ ဆရာဝနျတဦးကို မအငျကွငျးနိုငျက ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။
ရကျပေါငျး (၇၀) ကြောျကွာမွင့ျလာပွီးဖွဈတဲ့ CDM အာဏာဖီဆနျရေး လှုပျရှားမှုနဲ့ ပတျသကျလို့ CRPH ပွညျထောငျစုလှှတျတောျကိုယျစားပွုကောျမတီရဲ့သုံးသပျခကြျအဖွဈ ဗှီအိုအကေ လကျခံရရှိတဲ့ CRPH ယာယီကနြျးမာရေးနဲ့ ပညာရေးဝနျကွီး ဒေါကျတာဇောျဝစေိုးရဲ့အသံဖိုငျ မှာ သူက အခုလို ပွောသှားပါတယျ။
“ ကနြောျတို့ CDM က အောငျမွငျပမေယ့ျလညျး နောကျထပျတလှမျး ထပျလှမျးခဲ့ကွရတယျ။ အဲဒါက ဘယျကိုသှားရသလဲဆိုတော့ ယန်တရားကို လုံး၀ ရပျဆိုငျးပဈဖို့အတှကျ ကနြောျတို့ လုပျရတယျ။ ဒါကွောင့ျ ဘဏျတှရေော ဘာတှရေော အကုနျပိတျအောငျလုပျရတယျ။ တကယျတော့ ပထမတဆင့ျတုနျးကတော့ အဲဒီလောကျမဟုတျဘူး နောကျတခေါကျကတြော့ အကုနျလုံးပိတျအောငျလုပျပွီး ယန်တရားကို အကုနျလုံး ရပျအောငျလုပျတဲ့အဆင့ျကိုရောကျသှားတယျ။ ဆိုတော့ ဒါဆိုရငျ Impact ကရှိတယျဆိုတာ ကတြောျတို့သိတယျ။ ပွညျသူလူထုအပေါျမှာ ရှိမယျဆိုတာလညျး သိတယျ။ နောကျဆေးကုသမှုနဲ့ ပတျသကျရငျ ဒီလိုမြိုးဆိုရငျ ဆေးမကုရတာတှဖွေဈမယျ၊ အဲဒါကွောင့ျ အခမဲ့ ဆေးရုံတှေ ဆေးခနျးတှနေဲ့ Private ဆေးရုံတှေ ဆေးခနျးတှကေို discount ပေးဖို့ ပွောပွီး ကနြောျတို့ ဆကျလုပျခဲ့ကွရတာရှိတယျ။ ကိုယျတိုငျလညျး အပွငျမှာ ဆေးခနျးတှဖှေင့ျပွီး လုပျခဲ့ကွတယျ။ ဒါပမေယ့ျ အဲဒီလိုဖှင့ျတဲ့ဆေးခနျးတှကေို သူတို့ လာသိမျးတယျ၊ ဖမျးတယျ။ နောကျ ရနျကုနျဆေးရုံကွီးတို့ ဘာတို့မှာ သနေတျပဈတဲ့အခါပွနျဖှင့ျတယျ၊ ကနြောျတို့ လုပျတဲ့ဟာတှကေိုလညျး ကတြောျတို့က Total CDM ဖွဈအောငျလုပျခဲ့တာ ၊ ယန်တရားကို ရပျအောငျလုပျနိုငျတယျ ။ အခုအထိ စဈအာဏာရှငျဟာ ယန်တရားကို ပွနျပွီးတော့ run လုပျလို့မရသေးဘူး။ ပုံမှနျသူတို့ ဘယျနရောမှာမှ မဖွဈသေးဘူး ၊ အဲဒီလောကျအထိအောငျ ကနြေျာတို့ လုပျထားနိုငျတယျ။ ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနဆိုရငျ ဘယျနရောမှာမှ ဘာမှ လုပျလို့မရအောငျ ကနြောျတို့ လုပျထားနိုငျတယျ။”
ဒေါကျတာဇောျဝစေိုးပွောသှားတဲ့အထဲမှာ ဆေးရုံတှအေပါဝငျ စဈကောငျစီယန်တရားတခုလုံး ပုံမှနျပွနျပွီး လညျပတျနိုငျတဲ့ အခွအေနမေရှိသေးဘူးဆိုတဲ့အခကြျနဲ့ ပတျသကျလို့ လကျရှိ CDM လှုပျရှားမှုမှာပါဝငျနတေဲ့ အမညျမဖေါျလိုတဲ့ ဆရာဝနျတဦးကို ဗှီအိုအကေ ဆကျသှယျပွီး ရှေ့တနျးကနြျးမာရေးလုပျသားတှရေဲ့ နောကျဆုံးအခွအေနကေိုမေးကွည့ျပါတယျ။
“ ဖွေ။။ဆေးရုံတှေ အကုနျပိတျထားတာပေါ့နောျ အခုဆိုရငျ ရနျကုနျဆေးရုံကွီးဆိုရငျလညျး ပိတျလိုကျရပွီ။ အဲလိုပဲပေါ့နောျ ကနြျးမာရေး ဝနျကွီးဌာနအောကျမှာရှိတဲ့ အစိုးရဆေးရုံတှကေ ခုနကလို ဖှင့ျခငြျတဲ့လူတှေ ၊ ဖိအားပေးတဲ့လူတှေ ဘယျလောကျပဲ ရှိသောျလညျး ၊ အဓိက လူအမြားစု ဆရာဝနျ၊ ဆရာမ ဝနျထမျးအမြားစုက အလုပျမဆငျးတဲ့အတှကျကွောင့ျ ဖှင့ျလို့မရပဲနဲ့ အလုပျလုပျလို့မရပဲနဲ့ လညျပတျလို့ မရပဲနဲ့ ပိတျလိုကျရတဲ့ အခွအေနမှောရှိပါတယျ။ အဲဒါ ဘယျလောကျကွာသှားပွီလဲဆိုတော့ အခုဆိုရငျ ၃ လ ထဲကို ရောကျလာပွီပေါ့နောျ အဲဒီလောကျကွာသှားပွီပေါ့နောျ။
မေး။။ အခုလို ကနြျးမာရေးဝနျထမျးတှပေေါျမှာ စဈကောငျစီက လိုကျပွီး ဖိနှိပျနမေယျဆိုရငျ ရရှေညျမှာ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ ကနြျးမာရေး စောင့ျရှောကျမှုစနဈကို ဘယျလောကျထိ ထိခိုကျနိုငျခြရှေိမလဲ။
ဖွေ။။အခုကို တောျတောျထိခိုကျနပေါပွီ။ ဆိုလိုတာက ကနြောျတို့က စဈကောငျစီ အာဏာမသိမျးခငျကတညျးက COVID အတှကျကို ဆရာဝနျတှရေော ကနြျးမာရေး ဝနျထမျးတှရေော အရမျးကို ပငျပနျးဆငျးရဲစှာနဲ့ ရပျတညျ ရုနျးကနျနခေဲ့တာက ၁ နှဈနီးပါးရှိသှားပွီ ၊ ခွကေုနျလကျပနျးကပြွီးတော့ အခုဆိုရငျ အလငျးရောငျလညျးမွငျရပွီ ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ ကိုဗဈစဖွဈကတညျးက ကနြောျတို့ အိမျပွနျလို့မရခဲ့ဘူး ၊ ဆေးရုံမှာပဲနေ၊ ဆုံးရုံမှာပဲစား အဲလိုနဲ့ လှည့ျပွီးတော့ လုပျလာခဲ့တာ။ အဲဒီအခြိနျမှာ ကောငျးတဲ့အရောငျလေး သနျးလာတဲ့အခြိနျမှာ အခုဆိုရငျ လုံး၀ ပြောကျသှားပွီးတော့ မြှောျလင့ျခကြျတှလေညျး ပြောကျသှားပွီးတော့ ဒီလိုမြိုးကွီးဖွဈသှားတယျဆိုတော့ ဆကျပွီးတော့ ဖမျးဆီးတာ နှိတျစကျတာ ထောငျခတြာကအစပေါ့နောျ အမြိုးမြိုး အရေးယူ အပွဈပေးတာ ရှိလာတဲ့အခါကတြော့ ဆရာဝနျတှတေငျမဟုတျဘူး ဆရာမတှလေညျးရှိတယျ ၊ ကနြျးမာရေးဝနျထမျးတှလေညျးရှိတယျ တခွားကြှမျးကငြျတဲ့လူတှလေညျးရှိတယျ သူတို့တှအေားလုံးက ဘယျလိုနညျးနဲ့မှ ဆကျပွီးတော့ စိတျလညျးတောျတောျနာနပွေီလေ။ ပွနျပွီးတော့ အလုပျလုပျခငြျတဲ့ စိတျရှိမှာ မဟုတျတော့ဘူး။”
CDM လှုပျရှားမှုကွောင့ျ စဈကောငျစီယန်တရား ပုံမှနျလညျပတျလို့ မရနိုငျပမေဲ့လညျး စဈအာဏာသိမျးဆန့ျကငြျတဲ့ လှုပျရှားမှုတှအေပေါျမှာ စဈတပျက ဆကျလကျပွီး ရကျရကျစကျစကျဖိနှိပျဖွိုခှဲနတေဲ့အတှကျ CRPH အနနေဲ့ လကျနကျကိုငျတောျလှနျရေးလမျးစဉျကိုလညျး ရှေးခယြျထားကွောငျး CRPH ယာယီကနြျးမာရေးနဲ့ ပညာရေးဝနျကွီး ဒေါကျတာဇောျဝစေိုးက ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။