(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အကြမ်းဖက်ဖြိုခွဲမှုတွေ ရှိနေတဲ့ကြားကပဲ ညဖက် ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြမှုတွေ ဆက်ရှိနေပြီး သောကြာနေ့ညက ပစ်ခတ်နှိမ်နင်းမှု အတွင်း သေဆုံးသူတချို့ ရှိခဲ့တဲ့အကြောင်း ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင် က ဆက်သွယ်စုံစမ်း တင်ပြထားပါတယ်။
ရန်ကုန်တိုင်း မြို့နယ်တချို့မှာ သောကြာနေ့ ညက စစ်တပ်နဲ့ရဲ ရဲ့ ပစ်ခတ်မှုအတွင်း သေဆုံးသူတချို့ရှိခဲ့တာပါ။
ဒလမြို့နယ်မှာ ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ ဆန္ဒပြသူ(၂)ဦးကို ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ ရဲစခန်းကို ဝိုင်းပြီးတောင်းဆိုရာက သောကြာနေ့ ညဘက် စစ်တပ်နဲ့ရဲရဲ့ ပစ်ခတ်မှုအတွင်း သေဆုံးသူတချို့နဲ့ ဒဏ်ရာရသူ အများအပြားရှိခဲ့ကြောင်း ဆန္ဒပြ မျက်မြင်တဦးက ည(၁)နာရီခွဲ အချိန်လောက် VOA ကို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
“ကျနော်တို့ သပိတ်စစ်ကြောင်း တက်နေရင်းနဲ့ ည ၁၂း၁၅ လောက် ဒီကောင်တွေ ပစ်ခွင်းတာပေါ့။ ကျနော်အဲဒီကနေ ပြန်လာတဲ့ အချိန်မှာ ကျနော်တို့ဖက်က (၁၂)ယောက် ထိခိုက်ဒဏ်ရာတွေ ရတယ်၊ ဒလမြို့ ဗိုလ်ချုပ်ပန်းခြံနားပေါ့။ ဒိုင်းကာတဲ့ လူတွေထဲကချည်းပဲ ထိသွားတာ …. အဲဒီ ၁၂ ယောက်က ဘုရင့်နောင်၊ တပင်ရွှေထီး၊ တပ်မြေ၊ မှော်စက်၊ ကမာကဆစ် အဲဒီကလာတဲ့လူတွေ ထိတာပါ။ ခြေထောက် ထိတဲ့လူတွေ ၊ လည်ပင်းထိတဲ့လူတွေ၊ ခေါင်းထိတဲ့ လူတွေတောင်ပါတယ်။ အခု ရွှေလမင်း ဆေးရုံသွားနေကြတယ်။ လတ်တလော သိရတဲ့ သေဆုံးမှုကတော့ တယောက်က ဗိုက်မှာထိပြီး အဲဒီဆေးခန်းရှေ့မှာတင် သေဆုံးတယ် သိရတယ်။ အခုလည်း ထပ်ပစ်နေတုန်းပဲ။”
အလားတူ မြောက်ဒဂုံမြို့နယ်မှာလည်း ညဖက် ပစ်ခတ်မှုအတွင်း သေဆုံးမှု ရှိခဲ့တယ်လို့ မြို့ခံအမျိုးသမီးတဦးက ပြောပါတယ်။
“ မြောက်ဒဂုံမှာတော့ ည ဆယ်နာရီခွဲလောက်ကနေ စပစ်တယ်ပေါ့နော်။ (၄၉)ရပ်ကွက် (၅၀) (၅၁)ရပ်ကွက်တွေမှာ ပစ်တာရှင့်။ (၄၉)ရပ်ကွက်မှာဆို လမ်းတွေထဲကို ဝင်ပစ်တာပေါ့နော်။ တချို့လမ်းတွေဆိုရင် လမ်းထိပ်က ပစ်လိုက်တဲ့ ကျည်က လမ်းလယ်လောက်ထိ ရောက်တယ်။ (၅၁)ရပ်ကွက်က တယောက်သေတယ် ကြားထားတယ်။”
Citizen Journalist
သာကေတမြို့နယ်မှာတော့ ဆန္ဒပြသူတွေရဲ့ ညဖက်ခုခံမှုအတွင်း ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တချို့ ဒဏ်ရာရသွားပြီးနောက် စစ်တပ်ရဲအင်အားစုက ခိုင်ရွှေဝါ လမ်းမတဝိုက်ပြန်လာပြီး ဖျက်ဆီးမှုတွေ လုပ်သွားတယ်လို့ မျက်မြင်တဦးက ပြောပါတယ်။
“ စဖြစ်တဲ့ အချိန်က ည ၁၂ နာရီ မထိုးခင်လောက်ကပေါ့နော်။ ကျနော်တို့ ဒီ ဇေယျဝတီ ၂-လမ်းမှာက ကင်းသမားတွေ ရှိနေတယ်။ အဲဒါကို ရဲအုပ်စုက ဝင်ပစ်တာ၊ ကျနော်တို့ ကျည်တောင့်တွေလည်း ကောက်ရထားတယ် ခင်ဗျ ၅ တောင့် ကျနော့်ဆီမှာ ရှိတယ် ကျည်အစစ်တွေ။ အဲဒါပြီးတော့ ရပ်ကွက်ထဲက လူတွေ ပြန်စုပြီးတော့ သူတို့ကို လိုက်ခုခံရင်းနဲ့ ရဲဖက်က ဒဏ်ရာရသွားတယ်ပေါ့နော်။ သူတို့ဖက်က ၃ ယောက်ထိသွားတယ် သိရတယ်ခင်ဗျ။ ၃ ယောက်ထိပြီး အင်တာနက်လိုင်းတွေ မဖြတ်ခင် သူတို့ကားပေါ်ပြန်တက် သွားပြီးတော့ ကျနော်တို့ ဒီရပ်ကွက်ကို ပြန်လာမယ်လို့ ကြိမ်းဝါး သွားတယ်ပေါ့။ ပြီးတော့ခု ခိုင်ရွှေဝါ အရက်ဆိုင်အကွေ့မှာ ရောက်နေပြီလို့ သတင်းကြားတယ်ခင်ဗျ။ ခိုင်ရွှေဝါကားလမ်းမကြီးပေါ်က ကားတွေအကုန်လုံး ရိုက်ခွဲသွားတယ်၊ ခြံစည်းရိုးတွေကိုလည်း ဖျက်ဆီးသွားတယ်။”
မွန်ပြည်နယ် မော်လမြိုင်မြို့ ဒိုင်းဝန်ကွင်းနယ်မြေထဲမှာလည်း သောကြာညက ရပ်ကွက်တွင်း သပိတ်ခံတပ်တွေကို စစ်တပ်ရဲက လိုက်ဖြိုရင်း ပစ်ခတ်မှုတွေ တညလုံးရှိခဲ့တယ်လို့ မြို့ခံအမျိုးသမီးတဦးက ပြောပါတယ်။
“လမုတန်း ၊ ရွှေမြိုင်သီရိဖက်က ပြည်သူတွေက သူတို့ဟာသူတို့ အကုန်လုံး ထွက်နေကြတယ်။ ခံတပ်တွေ လုပ်ထားပြီးတော့ ရရာ လက်နက်တွေနဲ့ ပြည်သူတွေက စောင့်နေတာပဲ။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ဒီအချိန်ကတော့ ဆန္ဒပြနေရမယ့်အချိန် မဟုတ်တော့ဘူး။ သူတို့ကို ခုခံရမယ့်အချိန် ရောက်နေပြီ။ အခုဆိုရင် ညီမတို့ လမ်းတောက်လျှောက်ကို ကား(၁၀)စီး ဆင်းလာတယ်။ အဲဒီထဲမှာ စစ်သားတွေအများကြီးပဲ။ ဒီည အဓိက သူတို့ သွားဖြိုခွဲခဲ့တာကတော့ သီရိမြိုင်ရပ်ကွက်ပဲ။ အခု ကြားရလား .. ပစ်နေပြီ .. ကျမတို့ဖက်တွေ ပစ်နေပြီ ….။”
အလားတူ စစ်ကိုင်းတိုင်း တမူးမြို့မှာလည်း သောကြာညက ပစ်ခတ်မှုတွေရှိခဲ့ပြီး သေဆုံးဒဏ်ရာရတဲ့ စာရင်းအတိအကျ မသိရသေးပါဘူး။
ဆန္ဒပြပွဲတွေ ငြိမ်သက်သွားအောင် မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ပစ်ခတ်နှိမ်နင်းမှုအတွင်း အရွယ်မရောက်သေးတဲ့ ကလေးသူငယ် သေဆုံးမှု ဆယ်ဂဏန်း ရှိလာတာကြောင့် မြန်မာလူငယ်တွေရဲ့အနာဂတ်ကို မြန်မာစစ်တပ်က ဖျက်ဆီးနေတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ်ရဲ့ မြန်မာပြည်ဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ် Christine Schraner Burgener က သောကြာနေ့က ပြောဆိုထားပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
ညဖက်ဆန္ဒပြပွဲတွေ နှိမ်နင်းခံရမှုကြောင့် ထိခိုက်သေဆုံးမှုတချို့ရှိ
..............
ညဖကျဆန်ဒပွပှဲတှေ နှိမျနငျးခံရမှုကွောင့ျ ထိခိုကျသဆေုံးမှုတခြို့ရှိ
(Unicode)
မွနျမာနိုငျငံမှာ အကွမျးဖကျဖွိုခှဲမှုတှေ ရှိနတေဲ့ကွားကပဲ ညဖကျ ဆန့ျကငြျဆန်ဒပွမှုတှေ ဆကျရှိနပွေီး သောကွာနေ့ညက ပဈခတျနှိမျနငျးမှု အတှငျး သဆေုံးသူတခြို့ ရှိခဲ့တဲ့အကွောငျး ကိုဉာဏျဝငျးအောငျ က ဆကျသှယျစုံစမျး တငျပွထားပါတယျ။
ရနျကုနျတိုငျး မွို့နယျတခြို့မှာ သောကွာနေ့ ညက စဈတပျနဲ့ရဲ ရဲ့ ပဈခတျမှုအတှငျး သဆေုံးသူတခြို့ရှိခဲ့တာပါ။
ဒလမွို့နယျမှာ ဖမျးဆီးခံရတဲ့ ဆန်ဒပွသူ(၂)ဦးကို ပွနျလှှတျပေးဖို့ ရဲစခနျးကို ဝိုငျးပွီးတောငျးဆိုရာက သောကွာနေ့ ညဘကျ စဈတပျနဲ့ရဲရဲ့ ပဈခတျမှုအတှငျး သဆေုံးသူတခြို့နဲ့ ဒဏျရာရသူ အမြားအပွားရှိခဲ့ကွောငျး ဆန်ဒပွ မကြျမွငျတဦးက ည(၁)နာရီခှဲ အခြိနျလောကျ VOA ကို ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။
“ကနြောျတို့ သပိတျစဈကွောငျး တကျနရေငျးနဲ့ ည ၁၂း၁၅ လောကျ ဒီကောငျတှေ ပဈခှငျးတာပေါ့။ ကနြောျအဲဒီကနေ ပွနျလာတဲ့ အခြိနျမှာ ကနြောျတို့ဖကျက (၁၂)ယောကျ ထိခိုကျဒဏျရာတှေ ရတယျ၊ ဒလမွို့ ဗိုလျခြုပျပနျးခွံနားပေါ့။ ဒိုငျးကာတဲ့ လူတှထေဲကခညြျးပဲ ထိသှားတာ …. အဲဒီ ၁၂ ယောကျက ဘုရင့ျနောငျ၊ တပငျရှှထေီး၊ တပျမွေ၊ မှောျစကျ၊ ကမာကဆဈ အဲဒီကလာတဲ့လူတှေ ထိတာပါ။ ခွထေောကျ ထိတဲ့လူတှေ ၊ လညျပငျးထိတဲ့လူတှေ၊ ခေါငျးထိတဲ့ လူတှတေောငျပါတယျ။ အခု ရှှလေမငျး ဆေးရုံသှားနကွေတယျ။ လတျတလော သိရတဲ့ သဆေုံးမှုကတော့ တယောကျက ဗိုကျမှာထိပွီး အဲဒီဆေးခနျးရှေ့မှာတငျ သဆေုံးတယျ သိရတယျ။ အခုလညျး ထပျပဈနတေုနျးပဲ။”
အလားတူ မွောကျဒဂုံမွို့နယျမှာလညျး ညဖကျ ပဈခတျမှုအတှငျး သဆေုံးမှု ရှိခဲ့တယျလို့ မွို့ခံအမြိုးသမီးတဦးက ပွောပါတယျ။
“ မွောကျဒဂုံမှာတော့ ည ဆယျနာရီခှဲလောကျကနေ စပဈတယျပေါ့နောျ။ (၄၉)ရပျကှကျ (၅၀) (၅၁)ရပျကှကျတှမှော ပဈတာရှင့ျ။ (၄၉)ရပျကှကျမှာဆို လမျးတှထေဲကို ဝငျပဈတာပေါ့နောျ။ တခြို့လမျးတှဆေိုရငျ လမျးထိပျက ပဈလိုကျတဲ့ ကညြျက လမျးလယျလောကျထိ ရောကျတယျ။ (၅၁)ရပျကှကျက တယောကျသတေယျ ကွားထားတယျ။”
သာကတေမွို့နယျမှာတော့ ဆန်ဒပွသူတှရေဲ့ ညဖကျခုခံမှုအတှငျး ရဲတပျဖှဲ့ဝငျတခြို့ ဒဏျရာရသှားပွီးနောကျ စဈတပျရဲအငျအားစုက ခိုငျရှှဝေါ လမျးမတဝိုကျပွနျလာပွီး ဖကြျဆီးမှုတှေ လုပျသှားတယျလို့ မကြျမွငျတဦးက ပွောပါတယျ။
“ စဖွဈတဲ့ အခြိနျက ည ၁၂ နာရီ မထိုးခငျလောကျကပေါ့နောျ။ ကနြောျတို့ ဒီ ဇယေဝြတီ ၂-လမျးမှာက ကငျးသမားတှေ ရှိနတေယျ။ အဲဒါကို ရဲအုပျစုက ဝငျပဈတာ၊ ကနြောျတို့ ကညြျတောင့ျတှလေညျး ကောကျရထားတယျ ခငျဗြ ၅ တောင့ျ ကနြော့ျဆီမှာ ရှိတယျ ကညြျအစဈတှေ။ အဲဒါပွီးတော့ ရပျကှကျထဲက လူတှေ ပွနျစုပွီးတော့ သူတို့ကို လိုကျခုခံရငျးနဲ့ ရဲဖကျက ဒဏျရာရသှားတယျပေါ့နောျ။ သူတို့ဖကျက ၃ ယောကျထိသှားတယျ သိရတယျခငျဗြ။ ၃ ယောကျထိပွီး အငျတာနကျလိုငျးတှေ မဖွတျခငျ သူတို့ကားပေါျပွနျတကျ သှားပွီးတော့ ကနြောျတို့ ဒီရပျကှကျကို ပွနျလာမယျလို့ ကွိမျးဝါး သှားတယျပေါ့။ ပွီးတော့ခု ခိုငျရှှဝေါ အရကျဆိုငျအကှေ့မှာ ရောကျနပွေီလို့ သတငျးကွားတယျခငျဗြ။ ခိုငျရှှဝေါကားလမျးမကွီးပေါျက ကားတှအေကုနျလုံး ရိုကျခှဲသှားတယျ၊ ခွံစညျးရိုးတှကေိုလညျး ဖကြျဆီးသှားတယျ။”
မှနျပွညျနယျ မောျလမွိုငျမွို့ ဒိုငျးဝနျကှငျးနယျမွထေဲမှာလညျး သောကွာညက ရပျကှကျတှငျး သပိတျခံတပျတှကေို စဈတပျရဲက လိုကျဖွိုရငျး ပဈခတျမှုတှေ တညလုံးရှိခဲ့တယျလို့ မွို့ခံအမြိုးသမီးတဦးက ပွောပါတယျ။
“လမုတနျး ၊ ရှှမွေိုငျသီရိဖကျက ပွညျသူတှကေ သူတို့ဟာသူတို့ အကုနျလုံး ထှကျနကွေတယျ။ ခံတပျတှေ လုပျထားပွီးတော့ ရရာ လကျနကျတှနေဲ့ ပွညျသူတှကေ စောင့ျနတောပဲ။ ဘယျလိုပဲဖွဈဖွဈ ဒီအခြိနျကတော့ ဆန်ဒပွနရေမယ့ျအခြိနျ မဟုတျတော့ဘူး။ သူတို့ကို ခုခံရမယ့ျအခြိနျ ရောကျနပွေီ။ အခုဆိုရငျ ညီမတို့ လမျးတောကျလြှောကျကို ကား(၁၀)စီး ဆငျးလာတယျ။ အဲဒီထဲမှာ စဈသားတှအေမြားကွီးပဲ။ ဒီည အဓိက သူတို့ သှားဖွိုခှဲခဲ့တာကတော့ သီရိမွိုငျရပျကှကျပဲ။ အခု ကွားရလား .. ပဈနပွေီ .. ကမြတို့ဖကျတှေ ပဈနပွေီ ….။”
အလားတူ စဈကိုငျးတိုငျး တမူးမွို့မှာလညျး သောကွာညက ပဈခတျမှုတှရှေိခဲ့ပွီး သဆေုံးဒဏျရာရတဲ့ စာရငျးအတိအကြ မသိရသေးပါဘူး။
ဆန်ဒပွပှဲတှေ ငွိမျသကျသှားအောငျ မွနျမာစဈတပျရဲ့ပဈခတျနှိမျနငျးမှုအတှငျး အရှယျမရောကျသေးတဲ့ ကလေးသူငယျ သဆေုံးမှု ဆယျဂဏနျး ရှိလာတာကွောင့ျ မွနျမာလူငယျတှရေဲ့အနာဂတျကို မွနျမာစဈတပျက ဖကြျဆီးနတေယျလို့ ကုလသမဂ်ဂအတှငျးရေးမှူးခြုပျရဲ့ မွနျမာပွညျဆိုငျရာ အထူးကိုယျစားလှယျ Christine Schraner Burgener က သောကွာနေ့က ပွောဆိုထားပါတယျ။