[Zawgyi/Unicode]
ရခိုင်ပြည်နယ် ရသေ့တောင်မြို့နယ်မှာ တပ်မတော်သားတချို့က အဓမ္မပြုကျင့်ခံခဲ့ရတယ်လို့ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်နဲ့ ရဲစခန်းမှာ အမှုဖွင့် တိုင်ကြားခဲ့သူ အမျိုးသမီးဟာ အခုအခါ လုံခြုံရေးအတွက် စိုးရိမ်နေတဲ့အကြောင်း ပြောချင်ပါတယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုသက်နိုင်က သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေ ရှိနေတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ရသေ့တောင်မြို့နယ် ဦးဂါကျေးရွာမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ ဇွန်လ ၂၉ ရက်နေ့က အသက် ၃၀ ကျော် အမျိုးသမီးတစ်ဦးကို တပ်မတော်သားသုံးဦးက ခြိမ်းခြောက်ပြီး အဓမ္မပြုကျင့်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်နဲ့ ကာယကံရှင်အမျိုးသမီးက စစ်တွေမြို့မရဲစခန်းမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ သောကြာနေ့က အမှုဖွင့်ခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း လုံခြုံရေးအတွက် စိုးရိမ်နေတာပါ။
ရဲစခန်းမှာ အမှုဖွင့်ပြီးနောက်ပိုင်း သူကိုယ်တိုင်နဲ့ မိသားစုလုံခြုံရေးကို စိတ်ပူတယ်လို့လည်း ကာယကံရှင်အမျိုးသမီးက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
SEE ALSO: ရခိုင်ပဋိပက္ခကြောင့် ဒေသခံတွေ စားနပ်ရိက္ခာပြတ်လပ်မှာ INGO တွေစိုးရိမ်"ကျမရဲ့လုံခြုံမှု ကျမမိသားစုရဲ့ ဘယ်လိုလုံခြုံမလဲဆိုတာကို ကျမတော်တော်ကြောက်လန့်ပြီးတော့ အမျိုးမျိုး တွေးနေမိတယ်။ ကျမတော့ အရမ်းကြောက်နေပါပြီ။"
လက်ရှိအချိန်မှာ အဓမ္မပြုကျင့်ခံရတာနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး စစ်တွေမြို့မ ရဲစခန်းမှာ ရာဇသတ်ကြီး ပုဒ်မ ၃၇၆ မုဒိန်းမှု၊ ရာဇသတ်ကြီး ပုဒ်မ ၃၆၆ မတရားသဖြင့် ကာမစပ်ယှက်မှု၊ ပုဒ်မ ၁၄၄ ပူးပေါင်းပါဝင်မှု စတဲ့ ပုဒ်နဲ့ သုံးခုနဲ့ အမှုဖွင့်ထားကြောင်းလည်း ကာယကံရှင်နဲ့ အမှုမှာ လိုက်ပါ ကူညီနေသူတွေက ပြောပါတယ်။ အမှုနဲ့ ပတ်သတ်လို့ မေးမြန်းဖို့ စစ်တွေမြို့မရဲစခန်းကို ဗွီအိုအေက ဆက်သွယ်ခဲ့ပေမဲ့လည်း ဖုန်းလက်ခံဖြေဆိုခဲ့ခြင်း မရှိပါဘူး။
တပ်မတော်ဘက်ကတော့ စွပ်စွဲချက်ဟာ မဟုတ်မှန်ကြောင်း ဒီလဆန်းမှာပဲ ကြေညာချက်ထုတ်ပြန် ငြင်းဆန်ထားပါတယ်။ တပ်မတော်သတင်းမှန် ပြန်ကြားရေးအဖွဲ့ ပြောခွင့်ရ ဗိုလ်ချုပ် ထွန်းထွန်းညီကတော့ အခြေအနေအသေးစိတ်ကို မသိရသေးကြောင်း ပြောပါတယ်။
"ကျနော်တို့က ဒီကိစ္စ မဟုတ်ဘူးဆိုပြီးတော့ ရေးထားတယ်။ အဲအမျိုးသမီးကို ခေါ်ပြီးတော့ သတင်းတွေဘာ တွေမှာလည်း ကျနော်တို့ တွေ့တာပဲ။ သူတို့မှန်ကန်တယ်ဆိုရင် မှန်ကန်တဲ့အတိုင်း ဥပဒေကြောင်းအရဖြစ်မှာပေါ့။ မမှန်ကန် ဘူးဆိုရင်လည်း မမှန်ကန်တဲ့ဥပဒေကြောင်းရပဲဖြစ်မှာပေါ့။ ကျနော်တို့ကတော့ မြေပြင်အခြေအနေ အသေးစိတ်မသိဘူးဗျ။သိချင်ရင်တော့ သက်ဆိုင်ရာ ရဲစခန်းတွေကို မေးကြည့်ပေါ့နော်။"
SEE ALSO: ရခိုင်နဲ့ ချင်းပြည်နယ်တွေမှာ မြန်မာ့တပ်မတော်က အရပ်သားတွေပါ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်နေ (Amnesty International)လက်ရှိအချိန်မှာတော့ အမှုဖွင့်တိုင်ကြားထားသူ အမျိုးသမီးနဲ့ မိသားစုဝင်တွေဟာ နေရပ်ကျေးရွာကို ပြန်မသွားရဲတာကြောင့် ရခိုင်အမျိုးသမီး ကွန်ရက်အဖွဲ့က တာဝန်ယူ စောင့်ရှောက်ထားပါတယ်။ အမှုမှာ လိုက်ပါကူညီပေးနေတဲ့ ရခိုင်အမျိုးသမီးကွန်ယက် အနေနဲ့လည်း လုံခြုံရေးအတွက် စိုးရိမ်နေရတယ်လို့ အဖွဲ့ရဲ့ ပြောခွင့်ရသူ ဒေါ်ညိုအေးက ပြောပါတယ်။
"ကျမတို့အဖွဲ့ကတော့ ပါဝင်ကူညီပြီးတော့ လုပ်ပေးတဲ့နေရာမှာ ထဲထဲဝင်ဝင်ဖြစ်သွားတဲ့ သဘောရှိတယ်။ အချိန်မရွေး ကျမလည်း စိုးရိမ်စရာ အခြေအနေရှိတယ်ပေါ့။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ သူတို့ကိုလည်း ကျမ လက်ခံထားပေးရတယ်။ နောက်တစ်ခုက အမှုမှန်ပေါ်ပေါက်ဖို့အတွက်ကို ကျမက ဝင်စွပ်ဖက်တာ တော့မရှိဘူး ရဲတပ်ဖွဲ့ကမေးလို့ရှိရင် သူတို့သဘောနဲ့ သူတို့ဖြေနိုင်ဖို့ ကြံဆောင်ပေးတယ်။ ပြီးတော့ စခန်းကိုလည်း ကျမတို့ ကိုယ်တိုင်လိုက်ပြီးတော့ ဆောင်ရွက်ပေးတယ်။ ဆိုတော့ ကျမရဲ့ လုံခြုံရေးအနေအထားကလည်း စိုးရိမ်စရာတော့ ရှိတာပေါ့။"
၂၀၁၇ သြဂုတ်လတုန်းက ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းမှာရှိတဲ့ ရဲကင်းစခန်းတွေကို စီးနင်းတိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့ ARSA ရိုဟင်ဂျာ အစွန်းရောက် အဖွဲ့ကို မြန်မာလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေ လိုက်လံရှင်းလင်းတဲ့ စစ်ဆင်ရေးတွေမှာတုန်းကလည်း ရိုဟင်ဂျာ မွတ်စလင် အမျိုးသမီးတွေကို အဓမ္မ ပြုကျင့်မှုတွေ အပါအဝင် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေ အကြီးအကျယ် ကျုးလွန်ခဲ့ကြောင်း စွပ်စွဲချက်တွေ ထွက်ပေါ်ခဲ့ဖူးပါတယ်။ ရိုဟင်ဂျာဆိုတဲ့ အမည်ကို တရားဝင် အသိအမှတ်ပြု လက်ခံမထားတဲ့ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ အစိုးရကတော့ နိုင်ငံတကာက စွပ်စွဲနေသလောက် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေ ကျုးလွန်ခဲ့တာ မရှိကြောင်း ငြင်းဆန်ထားပြီး၊ ကျုးလွန်သူတချို့ကို ဖော်ထုတ်အရေးယူခဲ့တာတွေ ရှိခဲ့ကြောင်းလည်း ပြောဆိုထားပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
အဓမ္မပြုကျင့်ခံရမှုနဲ့ အမှုဖွင့်ထားသူ ရသေ့တောင်ဒေသခံအမျိုးသမီး လုံခြုံရေး စိုးရိမ်နေ
[Unicode Version]
အဓမ်မပွုကငြ့ျခံရမှုနဲ့ အမှုဖှင့ျထားသူ ရသေ့တောငျဒသေခံအမြိုးသမီး လုံခွုံရေး စိုးရိမျနေ
ရခိုငျပွညျနယျ ရသေ့တောငျမွို့နယျမှာ တပျမတောျသားတခြို့က အဓမ်မပွုကငြ့ျခံခဲ့ရတယျလို့ဆိုတဲ့ စှပျစှဲခကြျနဲ့ ရဲစခနျးမှာ အမှုဖှင့ျ တိုငျကွားခဲ့သူ အမြိုးသမီးဟာ အခုအခါ လုံခွုံရေးအတှကျ စိုးရိမျနတေဲ့အကွောငျး ပွောခငြျပါတယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုသကျနိုငျက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
လကျနကျကိုငျပဋိပက်ခတှေ ရှိနတေဲ့ ရခိုငျပွညျနယျမွောကျပိုငျး ရသေ့တောငျမွို့နယျ ဦးဂါကြေးရှာမှာ ပွီးခဲ့တဲ့ ဇှနျလ ၂၉ ရကျနေ့က အသကျ ၃၀ ကြောျ အမြိုးသမီးတဈဦးကို တပျမတောျသားသုံးဦးက ခွိမျးခွောကျပွီး အဓမ်မပွုကငြ့ျခဲ့တယျဆိုတဲ့ စှပျစှဲခကြျနဲ့ ကာယကံရှငျအမြိုးသမီးက စဈတှမွေို့မရဲစခနျးမှာ ပွီးခဲ့တဲ့ သောကွာနေ့က အမှုဖှင့ျခဲ့ပွီးနောကျပိုငျး လုံခွုံရေးအတှကျ စိုးရိမျနတောပါ။
ရဲစခနျးမှာ အမှုဖှင့ျပွီးနောကျပိုငျး သူကိုယျတိုငျနဲ့ မိသားစုလုံခွုံရေးကို စိတျပူတယျလို့လညျး ကာယကံရှငျအမြိုးသမီးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
"ကမြရဲ့လုံခွုံမှု ကမြမိသားစုရဲ့ ဘယျလိုလုံခွုံမလဲဆိုတာကို ကမြတောျတောျကွောကျလန့ျပွီးတော့ အမြိုးမြိုး တှေးနမေိတယျ။ ကမြတော့ အရမျးကွောကျနပေါပွီ။"
လကျရှိအခြိနျမှာ အဓမ်မပွုကငြ့ျခံရတာနဲ့ ပတျသတျပွီး စဈတှမွေို့မ ရဲစခနျးမှာ ရာဇသတျကွီး ပုဒျမ ၃၇၆ မုဒိနျးမှု၊ ရာဇသတျကွီး ပုဒျမ ၃၆၆ မတရားသဖွင့ျ ကာမစပျယှကျမှု၊ ပုဒျမ ၁၄၄ ပူးပေါငျးပါဝငျမှု စတဲ့ ပုဒျနဲ့ သုံးခုနဲ့ အမှုဖှင့ျထားကွောငျးလညျး ကာယကံရှငျနဲ့ အမှုမှာ လိုကျပါ ကူညီနသေူတှကေ ပွောပါတယျ။ အမှုနဲ့ ပတျသတျလို့ မေးမွနျးဖို့ စဈတှမွေို့မရဲစခနျးကို ဗှီအိုအကေ ဆကျသှယျခဲ့ပမေဲ့လညျး ဖုနျးလကျခံဖွဆေိုခဲ့ခွငျး မရှိပါဘူး။
SEE ALSO: ရခိုင်စစ်ဒုက္ခသည် နှစ်သိန်းနီးပါး တိုးလာတပျမတောျဘကျကတော့ စှပျစှဲခကြျဟာ မဟုတျမှနျကွောငျး ဒီလဆနျးမှာပဲ ကွညောခကြျထုတျပွနျ ငွငျးဆနျထားပါတယျ။ တပျမတောျသတငျးမှနျ ပွနျကွားရေးအဖှဲ့ ပွောခှင့ျရ ဗိုလျခြုပျ ထှနျးထှနျးညီကတော့ အခွအေနအေသေးစိတျကို မသိရသေးကွောငျး ပွောပါတယျ။
"ကနြောျတို့က ဒီကိစ်စ မဟုတျဘူးဆိုပွီးတော့ ရေးထားတယျ။ အဲအမြိုးသမီးကို ခေါျပွီးတော့ သတငျးတှဘော တှမှောလညျး ကနြောျတို့ တှေ့တာပဲ။ သူတို့မှနျကနျတယျဆိုရငျ မှနျကနျတဲ့အတိုငျး ဥပဒကွေောငျးအရဖွဈမှာပေါ့။ မမှနျကနျ ဘူးဆိုရငျလညျး မမှနျကနျတဲ့ဥပဒကွေောငျးရပဲဖွဈမှာပေါ့။ ကနြောျတို့ကတော့ မွပွေငျအခွအေနေ အသေးစိတျမသိဘူးဗြ။သိခငြျရငျတော့ သကျဆိုငျရာ ရဲစခနျးတှကေို မေးကွည့ျပေါ့နောျ။"
လကျရှိအခြိနျမှာတော့ အမှုဖှင့ျတိုငျကွားထားသူ အမြိုးသမီးနဲ့ မိသားစုဝငျတှဟော နရေပျကြေးရှာကို ပွနျမသှားရဲတာကွောင့ျ ရခိုငျအမြိုးသမီး ကှနျရကျအဖှဲ့က တာဝနျယူ စောင့ျရှောကျထားပါတယျ။ အမှုမှာ လိုကျပါကူညီပေးနတေဲ့ ရခိုငျအမြိုးသမီးကှနျယကျ အနနေဲ့လညျး လုံခွုံရေးအတှကျ စိုးရိမျနရေတယျလို့ အဖှဲ့ရဲ့ ပွောခှင့ျရသူ ဒေါျညိုအေးက ပွောပါတယျ။
"ကမြတို့အဖှဲ့ကတော့ ပါဝငျကူညီပွီးတော့ လုပျပေးတဲ့နရောမှာ ထဲထဲဝငျဝငျဖွဈသှားတဲ့ သဘောရှိတယျ။ အခြိနျမရှေး ကမြလညျး စိုးရိမျစရာ အခွအေနရှေိတယျပေါ့။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ သူတို့ကိုလညျး ကမြ လကျခံထားပေးရတယျ။ နောကျတဈခုက အမှုမှနျပေါျပေါကျဖို့အတှကျကို ကမြက ဝငျစှပျဖကျတာ တော့မရှိဘူး ရဲတပျဖှဲ့ကမေးလို့ရှိရငျ သူတို့သဘောနဲ့ သူတို့ဖွနေိုငျဖို့ ကွံဆောငျပေးတယျ။ ပွီးတော့ စခနျးကိုလညျး ကမြတို့ ကိုယျတိုငျလိုကျပွီးတော့ ဆောငျရှကျပေးတယျ။ ဆိုတော့ ကမြရဲ့ လုံခွုံရေးအနအေထားကလညျး စိုးရိမျစရာတော့ ရှိတာပေါ့။"
SEE ALSO: ရခိုင် ချွတ်ပြင်ရွာနဲ့ မောင်နုရွာ လူ့အခွင့်အရေးစွဲချက် စစ်ခုံရုံးဖွဲ့စစ်ဆေး၂၀၁၇ သွဂုတျလတုနျးက ရခိုငျပွညျနယျ မွောကျပိုငျးမှာရှိတဲ့ ရဲကငျးစခနျးတှကေို စီးနငျးတိုကျခိုကျခဲ့တဲ့ ARSA ရိုဟငျဂြာ အစှနျးရောကျ အဖှဲ့ကို မွနျမာလုံခွုံရေးတပျဖှဲ့တှေ လိုကျလံရှငျးလငျးတဲ့ စဈဆငျရေးတှမှောတုနျးကလညျး ရိုဟငျဂြာ မှတျစလငျ အမြိုးသမီးတှကေို အဓမ်မ ပွုကငြ့ျမှုတှေ အပါအဝငျ လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျမှုတှေ အကွီးအကယြျ ကြုးလှနျခဲ့ကွောငျး စှပျစှဲခကြျတှေ ထှကျပေါျခဲ့ဖူးပါတယျ။ ရိုဟငျဂြာဆိုတဲ့ အမညျကို တရားဝငျ အသိအမှတျပွု လကျခံမထားတဲ့ မွနျမာစဈတပျနဲ့ အစိုးရကတော့ နိုငျငံတကာက စှပျစှဲနသေလောကျ လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျမှုတှေ ကြုးလှနျခဲ့တာ မရှိကွောငျး ငွငျးဆနျထားပွီး၊ ကြုးလှနျသူတခြို့ကို ဖောျထုတျအရေးယူခဲ့တာတှေ ရှိခဲ့ကွောငျးလညျး ပွောဆိုထားပါတယျ။