(Zawgyi/Unicode)
COVID 19 အတွက် ကာကွယ်ဆေးတွေ ရနေပြီဖြစ်ပေမယ့် ဆင်းရဲတဲ့နိုင်ငံတွေမှာ ဆေးကို လက်လှမ်း မမှှီပဲ ဖြစ်နေတာတွေ့ရတဲ့အတွက် တန်းတူညီမ ျှ ပေးဝေနိုင်အောင်ကြိုးစားကြဖို့ WHO ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့အကြီးအကဲ Tedros Adhanom Ghebreyesus က တနင်္လာနေ့ WHO အမှုဆောင်ဘုတ်အဖွဲ့ အစည်းအဝေးမှာ သတိပေးလိုက်ပါတယ်။
“အခုအချိန်မှာ ကာကွယ်ဆေး အလုံးပေါင်း ၃၉ သန်းကျော်ကို ချမ်းသာတဲ့နိုင်ငံ ၄၉ နိုင်ငံတွေမှာ ဖြန့်ဝေပေးဖို့ လုပ်နေကြပေမယ့် ဆင်းရဲတဲ့ နိုင်ငံတနိုင်ငံအတွက် ဆေး အလုံးပေါင်း ၂၅ ပဲပေးတာတာ တွေ့ရကြောင်း ပြောသွားတာပါ။ တဲ့တဲ့ပြောရရင် ကမ္ဘာကြီးဟာ လူ့ကျင့်ဝတ်ပျက်ပြားမှုကြောင့် ကြုံရမယ့် အန္တရာယ်ရှိနေပြီဖြစ်ပြီး ဒါဟာ ကမ္ဘာ့ဆင်းရဲတဲ့ နိုင်ငံတွေက အသက်တွေ ပေးဆပ်ရမယ့် အဖြစ်မျိုးဖြစ်ကြောင်းလည်း” ပြောပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ဆင်းရဲတဲ့နိုင်ငံတွေက ကျန်းမာရေးလုပ်သားတွေနဲ့ အသက်ရွယ်ကြီးရင့်သူတွေကို ကာကွယ်ဆေး မထိုးခင် ချမ်းသာတဲ့ နိုင်ငံတွေက ကျန်းမာငယ်ရွယ်သူတွေကို ထိုးပေးတာဟာ မှန်ကန်မှု မရှိကြောင်းနဲ့ ဒီရောဂါ ကာကွယ်ဆေးကို ချမ်းသာတဲ့ နိုင်ငံတွေက ဆင်းရဲတဲ့နိုင်ငံတွေကို မျှဝေပေးဖို့ လိုအပ်ပြီး ကမ္ဘာတလွှား တန်းတူညီမ ျှ ဖြစ်အောင် လုပ်ကြဖို့လည်း ပန်ကြားလိုက်ပါတယ်။
COVID 19 ကာကွယ်ဆေးကို ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတိုင်း တန်းတူညီမ ျှ ရနိုင်ဖို့ ပြီးခဲ့တဲ့ ၉ လကတည်းက ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ COVAX အဖွဲ့က ကာကွယ်ဆေး ထုတ်လုပ်တဲ့ ကုမ္ပဏီ ၅ ခုဆီကနေ ထိုးဆေး အလုံးပေါင်း ၂ ဘီလီယံ ရဖို့ နဲ့ နောက်ထပ် ၁ ဘီလီယံ ထပ်ရဖို့ပါ စီစဉ်နိုင်ခဲ့တာပါ။
ဒါပေမယ့် ချမ်းသာတဲ့နိုင်ငံ အများအပြားက သူတို့ ပေးထားတဲ့ ကတိတွေ ဖျက်ပစ်မှာကို စိုးရိမ်ရတဲ့ အတွက် ဒီဆေးတွေကို ကမ္ဘာ့ဆင်းရဲတဲ့ နိုင်ငံတွေဆီ ဖေဖေါ်ဝါရီလမှာ စတင်ဖြန့်ဖြူးပေးမယ့် အစီအစဉ်အတွက် အခက်ကြုံရနိုင်တယ်လို့ လည်း WHO အကြီးအကဲ ကပြောပါတယ်။
.............
ကိုဗဈကာကှယျဆေး မြှမြှတတဝငှေရေး WHO သတိပေး
(Unicode)
COVID 19 အတှကျ ကာကှယျဆေးတှေ ရနပွေီဖွဈပမေယ့ျ ဆငျးရဲတဲ့နိုငျငံတှမှော ဆေးကို လကျလှမျး မမှှီပဲ ဖွဈနတောတှေ့ရတဲ့အတှကျ တနျးတူညီမ ြှ ပေးဝနေိုငျအောငျကွိုးစားကွဖို့ WHO ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့အကွီးအကဲ Tedros Adhanom Ghebreyesus က တနငျ်လာနေ့ WHO အမှုဆောငျဘုတျအဖှဲ့ အစညျးအဝေးမှာ သတိပေးလိုကျပါတယျ။
“အခုအခြိနျမှာ ကာကှယျဆေး အလုံးပေါငျး ၃၉ သနျးကြောျကို ခမြျးသာတဲ့နိုငျငံ ၄၉ နိုငျငံတှမှော ဖွန့ျဝပေေးဖို့ လုပျနကွေပမေယ့ျ ဆငျးရဲတဲ့ နိုငျငံတနိုငျငံအတှကျ ဆေး အလုံးပေါငျး ၂၅ ပဲပေးတာတာ တှေ့ရကွောငျး ပွောသှားတာပါ။ တဲ့တဲ့ပွောရရငျ ကမ်ဘာကွီးဟာ လူ့ကငြ့ျဝတျပကြျပွားမှုကွောင့ျ ကွုံရမယ့ျ အန်တရာယျရှိနပွေီဖွဈပွီး ဒါဟာ ကမ်ဘာ့ဆငျးရဲတဲ့ နိုငျငံတှကေ အသကျတှေ ပေးဆပျရမယ့ျ အဖွဈမြိုးဖွဈကွောငျးလညျး” ပွောပါတယျ။
ဒါ့အပွငျ ဆငျးရဲတဲ့နိုငျငံတှကေ ကနြျးမာရေးလုပျသားတှနေဲ့ အသကျရှယျကွီးရင့ျသူတှကေို ကာကှယျဆေး မထိုးခငျ ခမြျးသာတဲ့ နိုငျငံတှကေ ကနြျးမာငယျရှယျသူတှကေို ထိုးပေးတာဟာ မှနျကနျမှု မရှိကွောငျးနဲ့ ဒီရောဂါ ကာကှယျဆေးကို ခမြျးသာတဲ့ နိုငျငံတှကေ ဆငျးရဲတဲ့နိုငျငံတှကေို မြှဝပေေးဖို့ လိုအပျပွီး ကမ်ဘာတလှှား တနျးတူညီမ ြှ ဖွဈအောငျ လုပျကွဖို့လညျး ပနျကွားလိုကျပါတယျ။
COVID 19 ကာကှယျဆေးကို ကမ်ဘာ့နိုငျငံတိုငျး တနျးတူညီမ ြှ ရနိုငျဖို့ ပွီးခဲ့တဲ့ ၉ လကတညျးက ဖှဲ့စညျးထားတဲ့ COVAX အဖှဲ့က ကာကှယျဆေး ထုတျလုပျတဲ့ ကုမ်ပဏီ ၅ ခုဆီကနေ ထိုးဆေး အလုံးပေါငျး ၂ ဘီလီယံ ရဖို့ နဲ့ နောကျထပျ ၁ ဘီလီယံ ထပျရဖို့ပါ စီစဉျနိုငျခဲ့တာပါ။
ဒါပမေယ့ျ ခမြျးသာတဲ့နိုငျငံ အမြားအပွားက သူတို့ ပေးထားတဲ့ ကတိတှေ ဖကြျပဈမှာကို စိုးရိမျရတဲ့ အတှကျ ဒီဆေးတှကေို ကမ်ဘာ့ဆငျးရဲတဲ့ နိုငျငံတှဆေီ ဖဖေေါျဝါရီလမှာ စတငျဖွန့ျဖွူးပေးမယ့ျ အစီအစဉျအတှကျ အခကျကွုံရနိုငျတယျလို့ လညျးWHO အကွီးအကဲ ကပွောပါတယျ။