(Zawgyi / Unicode)
ကိုဗစ်ပိုးတွေ့သူတွေအနေနဲ့ ရန်ကုန်က စောင့်ကြည့်ကုသရေး စင်တာတွေ သွားရဖို့ စိုးရိမ်မှုတချို့ ရှိနေတာအတွက် တောင်ဒဂုံမြို့နယ်ရှိ အောင်မြင့်မိုရ် COVID-19 ကုသရေးစင်တာက ဒုတိယတာဝန်ခံ ဒေါက်တာကျော်မျိုးလှိုင်ကို ကိုဝင်းမင်းက မေးရာမှာ ဒေါက်တာကျော်မျိုးလှိုင်က သေဆုံးမှု လျှော့ချနိုင်အောင် အားလုံးစီစဉ်ထားတာမို့ မစိုးရိမ်ကြဖို့နဲ့ အခြေအနေ ပြန်ကောင်းလာပုံကို ခုလို စရှင်းပြပါတယ်။
ဒေါက်တာကျော်မျိုးလှိုင် - “အခုချိန်မှာတော့ လွန်ခဲ့တဲ့ စဖွင့်ကာစ ကာလထက် စာရင်တော့လည်း Positive လူနာ နည်းလာတယ်။ စဖွင့်ကာစကတော့ ၂,၀၀၀ ကျော်အထိ ရောက်ပြီးတော့ အခုတော့ ၁,၀၀၀ လောက်ပဲ လက်ခံရပါတော့တယ်။ ၁,၀၀၀ က နေရာတွေ ကျန်တာ ရှိသေးတယ်။”
ကိုဝင်းမင်း - လူနာတွေ စီစဉ်ရေးကတော့ နေရာလွတ်တွေ ပိုများလာတာပေါ့နော်၊ အရင်ထက်စာရင်။
ဒေါက်တာကျော်မျိုးလှိုင် - “ဟုတ်တယ်၊ ထပ်ဖွင့်တဲ့စင်တာတွေလည်း များလာတော့၊ အရင်ကလို တနေရာ နှစ်နေရာတည်း စုပြီး မပို့ရတော့ဘဲ ခွဲပို့နိုင်တဲ့ အနေအထားလည်း ရှိသွားတာပေါ့။ တနင်္ဂနွေမနက်ကဆိုရင် ၂၀၄ ယောက်လောက် ဆေးရုံက ဆင်းသွားတာပေါ့။ ည ၈ နာရီလောက်အထိတော့ ၂၃၀ လောက် ပြန်ဝင်လာတာပေါ့။”
ကိုဝင်းမင်း - ကုသမှုအပိုင်းရော ပိုပြီးတော့ ပြည့်ပြည့်ဝဝ ကောင်းကောင်းမွန်မွန် ပေးနိုင်တဲ့အနေအထား ရှိလား။ သေဆုံးမှုကလည်း တစုံတရာ ရှိနေသေးတာပေါ့။
ဒေါက်တာကျော်မျိုးလှိုင် - “ကျနော်တို့ စင်တာတွေကတော့ ရောဂါလက္ခဏာ မပြဘဲနဲ့ Positive ဖြစ်နေတဲ့ လူနာတွေ လက်ခံထားတာလည်း ဖြစ်တယ်။ ပြီးတော့ အဲဒီထဲမှာမှ သွေးတွင်း အောက်ဆီဂျင် ကျလာပြီးတော့ နည်းနည်း ဆိုးတဲ့လူတွေကျတော့လည်း ထိန်းနိုင်သလောက် ထိန်းပြီးတော့ ဒီ့ထက် ကောင်းမွန်တဲ့ ကုသမှု လိုအပ်မယ်ဆိုရင်တော့လည်း ဖောင်ကြီးတို့၊ ဝေဘာဂီတို့၊ တောင်ဥက္ကလာတို့ ICU ရှိတဲ့နေရာတွေကို ချိတ်ဆက်ပြီး Refer (လွှဲပေးတာ) လုပ်ပေးတာပေါ့။”
ကိုဝင်းမင်း - ဘယ်လောက်လောက် အခုချိန်ထိ ပို့ခဲ့ပြီးတော့ ဘယ်လောက်လောက် ပြန်ကောင်းလာတာ တွေ့ရလဲ။
ဒေါက်တာကျော်မျိုးလှိုင် - “ဖွင့်ခဲ့တာ အရက် ၂၀ ကျော်ပြီဆိုတော့ ပို့ခဲ့တာ ၃၀၊ ၄၀ လောက်တော့ ရှိပါပြီ။ ကျနော်တို့ဆီက ပို့တဲ့အထဲကတော့ ဆိုးဝါးသွားတာ မကြားပါဘူး။ ကောင်းပြီးတော့ ပြန်ဆင်းသွားတယ်။ တချို့လည်း လိုအပ်လို့ သက်ဆိုင်ရာ ဆေးရုံတွေမှာ ဆက်ပြီးတော့ ကုသမှုပေးနေတယ်လို့ပဲ ကြားရပါတယ်။”
ကိုဝင်းမင်း - သေဆုံးမှုတွေ တစုံတရာ ရှိသော်လည်းပဲ အခုလို စောစောစီးစီး ရောက်လာနိုင်ရင်တော့ အချိန်မီ ICU အထူးကြပ်မတ်ဆောင်ရှိတဲ့ နေရာတွေဆီ ပို့လို့ရတဲ့အတွက် အသက်အန္တရာယ် အများကြီး လျော့သွားတယ်၊ အသက်ကယ်နိုင်တယ်လို့ ပြောလို့ရတာပေါ့ ဆရာ။
ဒေါက်တာကျော်မျိုးလှိုင် - “မှန်တာပေါ့ဗျာ။”
ကိုဝင်းမင်း - ဒီနေရာမှာ တခြားသော ပြည်သူတွေကို ဘာပြောချင်သေးလဲ။
ဒေါက်တာကျော်မျိုးလှိုင် - “ပြည်သူတွေ အနေနဲ့ကတော့ ကိုဗစ် Positive စတွေ့ခဲ့တဲ့ မတ်လကတည်းက ကျနော်တို့ ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနကနေ ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ လိုက်နာသင့်တဲ့ အချက်လေးတွေ၊ အပြင်ထွက်ရင် Mask တပ်ပါ၊ လက်ကို မကြာခန ဆေးပါ၊ တခါဆေးရင် စက္ကန့် ၂၀ ဆေးပါ၊ မလိုအပ်ဘဲ အပြင်မထွက်ပါနဲ့၊ တယောက်နဲ့တယောက် အနည်းဆုံး ၃ ပေ၊ ဖြစ်နိုင်ရင် ၆ ပေလောက်အထိ ခွဲနေ၊ အဲဒါလေးတွေကို တတ်နိုင်သလောက် လိုက်နာပြီးတော့ လိုအပ်သလို ထပ်ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ မြို့နယ်အလိုက် Home Stay အတွက် သီးသန့်အမိန့်တွေ ရှိတယ်လေ၊ အဲဒီအပေါ်မှာလည်း လိုက်နာမယ် ဆိုရင်တော့ ရောဂါပိုး ကူးစက်နိုင်တဲ့ အနေအထားကနေ လျော့နည်းနိုင်တယ်။ တကယ်လို့ နောက်ဆုံး ကိုယ် ကူးစက်ခံရလို့ Positive ဖြစ်ခဲ့ရင်တောင်မှ ဒီလို ရောဂါလက္ခဏာ မပြဘဲ Positive ဖြစ်တဲ့ လူနာတွေအတွက် သီးသန့်ထားတဲ့ စင်တာကြီးတွေမှာ လာရောက်ပြီးတော့ ပို့ဆောင်ပေးရင်လည်း သတ်မှတ်ရက်အတွင်း အဆင်ပြေအောင် နေထိုင်ပြီးတော့ ကျန်းကျန်းမာမာနဲ့ အိမ်ပြန်သွားနိုင်ပါတယ်။”
ကိုဝင်းမင်း - အဓိကတော့ ရောဂါလက္ခဏာ မပြသော်လည်းဘဲ စောစောစီးစီး အခုလို ဆရာတို့ အောင်မြင့်မိုရ်ကနေ အချိန်မီ လိုအပ်တဲ့ နေရာတွေကို ပို့ပေးနိုင်အောင်၊ စောင့်ကြည့်နိုင်အောင်၊ အသက်မဆုံးရှုံးအောင်ပေါ့။
ဒေါက်တာကျော်မျိုးလှိုင် - “ဟုတ်ပါတယ်၊ ကျေနာ်တို့က ဒီမှာ ကုသပေးတယ်ဆိုတာက Seriously Ill (ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဖျားတာ) မဖြစ်တဲ့ အနေအထားကို ကုသပေးတာပေါ့။ Fever ရှိမယ်၊ ချောင်းဆိုးမယ်၊ အတန်အသင့် ရင်ကြပ်မယ်၊ အသက်ရှူကြပ်မယ်ပေါ့၊ အောက်ဆီဂျင်ကျတယ်၊ ဒါပေမယ့် တအားကြီးမကျဘူး၊ အဲဒီမှာ ကျနော်တို့က အောက်ဆီဂျင်ဆလင်ဒါ အောက်ဆီဂျင် ကွန်ဆန်ထရေတာတွေနဲ့ ပြန်ထိန်းပေးထားမယ်ပေါ့။ ဒါက Comorbid (ရောဂါအခံရှိတာ) ပေါ့၊ သွေးတိုး ဆီးချိုရှိရင်လည်း အတိုင်ပင်ခံ သမားတော်တယောက် ဦးဆောင်ပြီးတော့ လက်ထောက်ဆရာဝန် အထူးကု ၃ ယောက်ပါတဲ့ အဖွဲ့ကနေပြီးတော့ လိုအပ်တဲ့ ကုသမှုတွေကို ပေးတာပေါ့။ အဲဒါကိုမှ တောက်လျှောက် အောက်ဆီဂျင်ပေးဖို့ လိုအပ်တယ်၊ တခြား ဒီ့ထက်ပိုပြီး ပြည့်စုံတဲ့ကုသမှု လိုအပ်တာမျိုးကြမှ ကနော်တို့က လွှဲပို့တာဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် အကြောင်းအားလျော်စွာ Positive ဖြစ်သွားတဲ့ ပြည်သူတွေ အနေနဲ့လည်း ဘာမှ စိုးရိမ်ကြောင့်ကြ မရှိဘဲနဲ့ ကျနော်တို့ အောင်မြင့်မိုရ်စင်တာကို ကုသဖို့ ရောက်ရှိလာတယ်ဆိုရင် လေးယောက်နေတဲ့ အခန်းတခုမှာ အောက်ဆီဂျင်တိုင်းတဲ့ဟာ၊ နောက် ဒစ်ဂျစ်တယ် BP (Blood Pressure) Cuff (ကိရိယာ) ပေါ့၊ Pressure တိုင်းလို့ရတယ်၊ နောက် ဂလူကိုမီတာပါ ထည့်ပေးထားတယ်။ များသောအားဖြင့်က အသက် ၅၀၊ ၆၀ အရွယ် နိုင်ငံသားတွေက အခုအချိန်မှာ သွေးတိုးနဲ့ ဆီးချို ရှိနေကြတာ များတော့။ သူတို့ဘာသာ တိုင်းပြီးတော့မှ ပုံမှန်နဲ့မတူ၊ ထူးခြားတယ်ဆိုရင် ဒီကနေ သူတို့ ပုံမှန်သောက်နေကြဆေး ပါလာတယ်ဆိုရင် ဘယ်လိုသောက်ပါပေါ့၊ မပါလာတဲ့လူဆိုရင် ကျနော်တို့ဘက်က ဆေးကို Volunteer နဲ့ ပို့ပေးပါတယ်။ အားလုံး ၁၁ ရက်နေရတာကိုး။ အဆင်ပြေအောင် ကျန်းမာရေးကအစ၊ လူမှုရေးကအစ နှစ်သိမ့် ဆွေးနွေးပေးတာပေါ့။ စိတ်ဖိစီးမှုတွေ ပြောပြပေးတဲ့အခါကြတော့ သူတို့ ကျေနပ်နှစ်သိမ့်မှုတချို့ ရရှိသွားတာပေါ့။”
ကိုဝင်းမင်း - ဟုတ်ကဲ့၊ ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ်ဆရာ။
------------------------
(Unicode)
COVID-19 စောင့ျကွည့ျကုသရေး စငျတာတှရေဲ့ ကုသစောင့ျကွည့ျမှု လုပျငနျးစဉျ
ကိုဗဈပိုးတှေ့သူတှအေနနေဲ့ ရနျကုနျက စောင့ျကွည့ျကုသရေး စငျတာတှေ သှားရဖို့ စိုးရိမျမှုတခြို့ ရှိနတောအတှကျ တောငျဒဂုံမွို့နယျရှိ အောငျမွင့ျမိုရျ COVID-19 ကုသရေးစငျတာက ဒုတိယတာဝနျခံ ဒေါကျတာကြောျမြိုးလှိုငျကို ကိုဝငျးမငျးက မေးရာမှာ ဒေါကျတာကြောျမြိုးလှိုငျက သဆေုံးမှု လြှော့ခနြိုငျအောငျ အားလုံးစီစဉျထားတာမို့ မစိုးရိမျကွဖို့နဲ့ အခွအေနေ ပွနျကောငျးလာပုံကို ခုလို စရှငျးပွပါတယျ။
ဒေါကျတာကြောျမြိုးလှိုငျ - “အခုခြိနျမှာတော့ လှနျခဲ့တဲ့ စဖှင့ျကာစ ကာလထကျ စာရငျတော့လညျး Positive လူနာ နညျးလာတယျ။ စဖှင့ျကာစကတော့ ၂,၀၀၀ ကြောျအထိ ရောကျပွီးတော့ အခုတော့ ၁,၀၀၀ လောကျပဲ လကျခံရပါတော့တယျ။ ၁,၀၀၀ က နရောတှေ ကနြျတာ ရှိသေးတယျ။”
ကိုဝငျးမငျး - လူနာတှေ စီစဉျရေးကတော့ နရောလှတျတှေ ပိုမြားလာတာပေါ့နောျ၊ အရငျထကျစာရငျ။
ဒေါကျတာကြောျမြိုးလှိုငျ - “ဟုတျတယျ၊ ထပျဖှင့ျတဲ့စငျတာတှလေညျး မြားလာတော့၊ အရငျကလို တနရော နှဈနရောတညျး စုပွီး မပို့ရတော့ဘဲ ခှဲပို့နိုငျတဲ့ အနအေထားလညျး ရှိသှားတာပေါ့။ တနငျ်ဂနှမေနကျကဆိုရငျ ၂၀၄ ယောကျလောကျ ဆေးရုံက ဆငျးသှားတာပေါ့။ ည ၈ နာရီလောကျအထိတော့ ၂၃၀ လောကျ ပွနျဝငျလာတာပေါ့။”
ကိုဝငျးမငျး - ကုသမှုအပိုငျးရော ပိုပွီးတော့ ပွည့ျပွည့ျဝဝ ကောငျးကောငျးမှနျမှနျ ပေးနိုငျတဲ့အနအေထား ရှိလား။ သဆေုံးမှုကလညျး တစုံတရာ ရှိနသေေးတာပေါ့။
ဒေါကျတာကြောျမြိုးလှိုငျ - “ကနြောျတို့ စငျတာတှကေတော့ ရောဂါလက်ခဏာ မပွဘဲနဲ့ Positive ဖွဈနတေဲ့ လူနာတှေ လကျခံထားတာလညျး ဖွဈတယျ။ ပွီးတော့ အဲဒီထဲမှာမှ သှေးတှငျး အောကျဆီဂငြျ ကလြာပွီးတော့ နညျးနညျး ဆိုးတဲ့လူတှကေတြော့လညျး ထိနျးနိုငျသလောကျ ထိနျးပွီးတော့ ဒီ့ထကျ ကောငျးမှနျတဲ့ ကုသမှု လိုအပျမယျဆိုရငျတော့လညျး ဖောငျကွီးတို့၊ ဝဘောဂီတို့၊ တောငျဥက်ကလာတို့ ICU ရှိတဲ့နရောတှကေို ခြိတျဆကျပွီး Refer (လှှဲပေးတာ) လုပျပေးတာပေါ့။”
ကိုဝငျးမငျး - ဘယျလောကျလောကျ အခုခြိနျထိ ပို့ခဲ့ပွီးတော့ ဘယျလောကျလောကျ ပွနျကောငျးလာတာ တှေ့ရလဲ။
ဒေါကျတာကြောျမြိုးလှိုငျ - “ဖှင့ျခဲ့တာ အရကျ ၂၀ ကြောျပွီဆိုတော့ ပို့ခဲ့တာ ၃၀၊ ၄၀ လောကျတော့ ရှိပါပွီ။ ကနြောျတို့ဆီက ပို့တဲ့အထဲကတော့ ဆိုးဝါးသှားတာ မကွားပါဘူး။ ကောငျးပွီးတော့ ပွနျဆငျးသှားတယျ။ တခြို့လညျး လိုအပျလို့ သကျဆိုငျရာ ဆေးရုံတှမှော ဆကျပွီးတော့ ကုသမှုပေးနတေယျလို့ပဲ ကွားရပါတယျ။”
ကိုဝငျးမငျး - သဆေုံးမှုတှေ တစုံတရာ ရှိသောျလညျးပဲ အခုလို စောစောစီးစီး ရောကျလာနိုငျရငျတော့ အခြိနျမီ ICU အထူးကွပျမတျဆောငျရှိတဲ့ နရောတှဆေီ ပို့လို့ရတဲ့အတှကျ အသကျအန်တရာယျ အမြားကွီး လြော့သှားတယျ၊ အသကျကယျနိုငျတယျလို့ ပွောလို့ရတာပေါ့ ဆရာ။
ဒေါကျတာကြောျမြိုးလှိုငျ - “မှနျတာပေါ့ဗြာ။”
ကိုဝငျးမငျး - ဒီနရောမှာ တခွားသော ပွညျသူတှကေို ဘာပွောခငြျသေးလဲ။
ဒေါကျတာကြောျမြိုးလှိုငျ - “ပွညျသူတှေ အနနေဲ့ကတော့ ကိုဗဈ Positive စတှေ့ခဲ့တဲ့ မတျလကတညျးက ကနြောျတို့ ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနကနေ ထုတျပွနျထားတဲ့ လိုကျနာသင့ျတဲ့ အခကြျလေးတှေ၊ အပွငျထှကျရငျ Mask တပျပါ၊ လကျကို မကွာခန ဆေးပါ၊ တခါဆေးရငျ စက်ကန့ျ ၂၀ ဆေးပါ၊ မလိုအပျဘဲ အပွငျမထှကျပါနဲ့၊ တယောကျနဲ့တယောကျ အနညျးဆုံး ၃ ပေ၊ ဖွဈနိုငျရငျ ၆ ပလေောကျအထိ ခှဲနေ၊ အဲဒါလေးတှကေို တတျနိုငျသလောကျ လိုကျနာပွီးတော့ လိုအပျသလို ထပျထုတျပွနျထားတဲ့ မွို့နယျအလိုကျ Home Stay အတှကျ သီးသန့ျအမိန့ျတှေ ရှိတယျလေ၊ အဲဒီအပေါျမှာလညျး လိုကျနာမယျ ဆိုရငျတော့ ရောဂါပိုး ကူးစကျနိုငျတဲ့ အနအေထားကနေ လြော့နညျးနိုငျတယျ။ တကယျလို့ နောကျဆုံး ကိုယျ ကူးစကျခံရလို့ Positive ဖွဈခဲ့ရငျတောငျမှ ဒီလို ရောဂါလက်ခဏာ မပွဘဲ Positive ဖွဈတဲ့ လူနာတှအေတှကျ သီးသန့ျထားတဲ့ စငျတာကွီးတှမှော လာရောကျပွီးတော့ ပို့ဆောငျပေးရငျလညျး သတျမှတျရကျအတှငျး အဆငျပွအေောငျ နထေိုငျပွီးတော့ ကနြျးကနြျးမာမာနဲ့ အိမျပွနျသှားနိုငျပါတယျ။”
ကိုဝငျးမငျး - အဓိကတော့ ရောဂါလက်ခဏာ မပွသောျလညျးဘဲ စောစောစီးစီး အခုလို ဆရာတို့ အောငျမွင့ျမိုရျကနေ အခြိနျမီ လိုအပျတဲ့ နရောတှကေို ပို့ပေးနိုငျအောငျ၊ စောင့ျကွည့ျနိုငျအောငျ၊ အသကျမဆုံးရှုံးအောငျပေါ့။
ဒေါကျတာကြောျမြိုးလှိုငျ - “ဟုတျပါတယျ၊ ကြနောျတို့က ဒီမှာ ကုသပေးတယျဆိုတာက Seriously Ill (ပွငျးပွငျးထနျထနျဖြားတာ) မဖွဈတဲ့ အနအေထားကို ကုသပေးတာပေါ့။ Fever ရှိမယျ၊ ခြောငျးဆိုးမယျ၊ အတနျအသင့ျ ရငျကွပျမယျ၊ အသကျရှူကွပျမယျပေါ့၊ အောကျဆီဂငြျကတြယျ၊ ဒါပမေယ့ျ တအားကွီးမကဘြူး၊ အဲဒီမှာ ကနြောျတို့က အောကျဆီဂငြျဆလငျဒါ အောကျဆီဂငြျ ကှနျဆနျထရတောတှနေဲ့ ပွနျထိနျးပေးထားမယျပေါ့။ ဒါက Comorbid (ရောဂါအခံရှိတာ) ပေါ့၊ သှေးတိုး ဆီးခြိုရှိရငျလညျး အတိုငျပငျခံ သမားတောျတယောကျ ဦးဆောငျပွီးတော့ လကျထောကျဆရာဝနျ အထူးကု ၃ ယောကျပါတဲ့ အဖှဲ့ကနပွေီးတော့ လိုအပျတဲ့ ကုသမှုတှကေို ပေးတာပေါ့။ အဲဒါကိုမှ တောကျလြှောကျ အောကျဆီဂငြျပေးဖို့ လိုအပျတယျ၊ တခွား ဒီ့ထကျပိုပွီး ပွည့ျစုံတဲ့ကုသမှု လိုအပျတာမြိုးကွမှ ကနောျတို့က လှှဲပို့တာဖွဈတဲ့အတှကျကွောင့ျ အကွောငျးအားလြောျစှာ Positive ဖွဈသှားတဲ့ ပွညျသူတှေ အနနေဲ့လညျး ဘာမှ စိုးရိမျကွောင့ျကွ မရှိဘဲနဲ့ ကနြောျတို့ အောငျမွင့ျမိုရျစငျတာကို ကုသဖို့ ရောကျရှိလာတယျဆိုရငျ လေးယောကျနတေဲ့ အခနျးတခုမှာ အောကျဆီဂငြျတိုငျးတဲ့ဟာ၊ နောကျ ဒဈဂစြျတယျ BP (Blood Pressure) Cuff (ကိရိယာ) ပေါ့၊ Pressure တိုငျးလို့ရတယျ၊ နောကျ ဂလူကိုမီတာပါ ထည့ျပေးထားတယျ။ မြားသောအားဖွင့ျက အသကျ ၅၀၊ ၆၀ အရှယျ နိုငျငံသားတှကေ အခုအခြိနျမှာ သှေးတိုးနဲ့ ဆီးခြို ရှိနကွေတာ မြားတော့။ သူတို့ဘာသာ တိုငျးပွီးတော့မှ ပုံမှနျနဲ့မတူ၊ ထူးခွားတယျဆိုရငျ ဒီကနေ သူတို့ ပုံမှနျသောကျနကွေဆေး ပါလာတယျဆိုရငျ ဘယျလိုသောကျပါပေါ့၊ မပါလာတဲ့လူဆိုရငျ ကနြောျတို့ဘကျက ဆေးကို Volunteer နဲ့ ပို့ပေးပါတယျ။ အားလုံး ၁၁ ရကျနရေတာကိုး။ အဆငျပွအေောငျ ကနြျးမာရေးကအစ၊ လူမှုရေးကအစ နှဈသိမ့ျ ဆှေးနှေးပေးတာပေါ့။ စိတျဖိစီးမှုတှေ ပွောပွပေးတဲ့အခါကွတော့ သူတို့ ကြနေပျနှဈသိမ့ျမှုတခြို့ ရရှိသှားတာပေါ့။”
ကိုဝငျးမငျး - ဟုတျကဲ့၊ ကြေးဇူးအမြားကွီးတငျပါတယျဆရာ။
