[Zawgyi/Unicode]
စစ်တွေမြို့မှာ ပြည်ပပြန်မဟုတ်တဲ့ ပြည်တွင်းကူး ကိုဗစ်ပိုးတွေ့သူအသစ် ခြောက် ဦးထပ်တွေ့တာကြောင့် အရင်တနင်္ဂနွေကနေစပြီး မနေ့တနင်္ဂနွေထိ ပြီးခဲ့တဲ့တစ်ပတ်ထဲ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ပိုးတွေ့သူပေါင်း ၆၀ နီးပါးအထိ တက်သွားပါတယ်။
ဒါကြောင့် မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးမှာလည်း မနေ့ သြဂုတ်လ ၂၃ ရက်၊ တနင်္ဂနွေည ၈ နာရီအထိ အရင် စုစုပေါင်းပိုးတွေ့သူ ၃၀၀ အထက်ကနေ၊ အခု ၄၅၀ အထိထိုးတက်သွားချိန်မှာ ရခိုင်အဓိကပါတီတစ်ခုက အစိုးရပေါ့လျော့တာကြောင့်လို့ ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဝေဖန်လိုက်ပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ အစိုးရဘက်ကတော့ အတတ်နိုင်ဆုံးလုပ်ပေးနေပြီး တချို့လူတွေစည်းကမ်းပေါ့လျော့တာကသာ အဓိက အကြောင်းရင်းဖြစ်တယ်လို့၊ ရခိုင်ပြည်နယ်ဝန်ကြီးက ပြန်ပြောလိုက်တာကို ကိုဝင်းမင်းက ပြောပြမှာပါ။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဆေးစစ်နိုင်မှုအရ ဧပြီလကစပြီး အရင်ပိုးတွေ့သူသစ် ရက်ခြားရက်ခြားနဲ့ အများစုသတင်းပတ်တွေမှာ တဖြည်းဖြည်းကျဆင်းလာခဲ့ရာကနေ ပြီးခဲ့တဲ့ သြဂုတ် ၁၆ ရက်အစ အခု သတင်းပတ်ထဲမှာတော့ ဆက်တိုက်ထိုးတက်သွားပါပြီ။
တစ်နိုင်ငံလုံးမှာ ပြန်ကောင်းလာသူကလည်း ၇၅ ရာခိုင်နှုန်း ကျော်ပြီး ၃၄၀ ကျော်အထိရှိလာကာ၊ စုစုပေါင်းသေဆုံးသူလည်း ခြောက် ဦးမှာသာ လတွေနဲ့ချီတန့်လာခဲ့ပြီး ရခိုင်ပြည်နယ်မှာဆို သေဆုံးသူ မရှိသေးကာ၊ အရေးပေါ်အခြေအနေရောက်သူလည်း မတွေ့သေးပါဘူး။
ဒါပေမဲ့လည်း ရခိုင်မှာ ပိုးတွေ့သူ ရုတ်တရက် ဆတိုးတိုးတိုး ၅၉ ဦးအထိအခုရှိလာချိန်က၊ အခြားပြင်းပြင်းထန်ထန်ဖြစ်နေတဲ့ နိုင်ငံတွေမှာ တွေ့ထားတဲ့ ကူူးစက်မှုမြန်တဲ့ပိုးအမျိုးအစား စတွေ့လာချိန်နဲ့ တိုက်ဆိုင်နေတာမို့ ရခိုင်ပြည်သူတွေအပြင် မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးမှာလည်း စိုးရိမ်မူတွေ အကြီးအကျယ်မြင့်တာလာနေပါတယ်။
ခုလိုအချိန်မှာ ဒီရခိုင်ပြည်နယ်ထဲ မယုံကြည်နိုင်လောက်အောင် မြန်နှုန်းနဲ့ ကိုဗစ်ကူးစက်နေတာက အလွန်အန္တရာယ်ကြီးနေပြီး ကူးစက်မှုဇစ်မြစ်ကို မရှာနိုင်တာက အစိုးရရဲ့ စီမံခန့်ခွဲမူ နှောင့်နှေးအားနည်းတာကြောင့်လို့ ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ ANP က ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဝေဖန်လိုက်ပါတယ်။
ရခိုင်အမျိုးသားပါတီရဲ့ မူဝါဒရေးရာဦးဆောင်ကော်မတီအဖွဲ့ဝင် ဦးထွန်းအောင်ကျော်က ရခိုင်နဲ့ကပ်နေတဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှာ ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဖြစ်နေချိန်မှာ နယ်စပ်ထိန်းချုပ်တာ ပေါ့လျော့ခဲ့တယ်လို့ အစိုးရကို ပြစ်တင်လိုက်ပါတယ်။
"စစ်တွေက ဒီဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ အင်မတန် နီးစပ်တယ်။ နယ်စပ်ကို ကုန်သွယ်ရေးသွားတာလည်းရှိတယ်။ အကူးအသန်းရှိနေတဲ့အချိန်မှာ ဒီလောက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှာ ဖြစ်နေတဲ့ ရောဂါပိုးတွေ စစ်ဆေးလား၊ မစစ်ဆေးလားလည်း ကျနော်တို့မသိဘူး။ ဒီမှာ အခု စစ်တွေမှာ ဖြစ်လာတဲ့ ကိစ္စမှာ ဘယ်လိုမှ ဇစ်မြစ်ကို ရှာလို့မရဘူး။"
ဒါပေမဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ် ကိုဗစ် 19 ထိန်းချုပ်ရေးနဲ့ အရေးပေါ် တုံ့ပြန်ရေးကော်မတီဖွဲ့ဝင်၊ ပြည်နယ်ကျန်းမာရေးကို ဦးဆောင်ကိုင်တွယ်ရတဲ့ ပြည်နယ်လူမှုရေးဝန်ကြီး ဒေါက်တာချမ်းသာကတော့ နယ်စပ်တွေမှာ အရင်ခိုးကူးတာရှိခဲ့ပေမဲ့ အခုထိရောက်အောင်ထိန်းထားနိုင်တယ်၊ လူတချို့ ကာကွယ်ရေးစည်းကမ်းပေါ့လျော့တာကြောင့် အဓိကပါလို့ ပြန်ပြောလိုက်ပါတယ်။
"အရင်တုန်းကတော့ ခိုးကူးတာလေးတွေ နည်းနည်းရှိတယ်။ အခုဆိုရင်ကျနော်တို့က ခိုးကူးလာတဲ့ လူတွေကိုလည်း ကိုဗစ် ဥပဒေနဲ့ အရေးယူမယ်ဆိုတာမျိုးတွေ ထုတ်ပြန်ထားတော့ အခုကတော့ နယ်စပ်မှာ ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်လာတာမျိုး မရှိသလောက်ပါပဲ။ ဘာလို့လည်းဆိုတော့ ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တောဘက်က case က နောက်ထပ်တက်မလာပါဘူး။ ဒီကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ညွှန်ကြားချက်တွေကို သေချာလိုက်နာရင် မဖြစ်နိုင်ဘူးဗျ။ ဥပမာ လူတွေက mask တပ်မယ်၊ Stay at Home အိမ်မှာနေမယ်၊ Social Distancing လုပ်မယ်ဆိုရင် ဒီဟာတွေဟာ ဖြစ်စရာအကြောင်း ဒီလောက် မရှိဘူးဗျ။ သဘောက ကျနော်တို့ဘက်က ပေါ့တဲ့ အပိုင်းလေးတွေလည်းပါတယ်၊ ပြည်သူတွေဘက်ကလည်း သိပ်မဆိုးရိမ်တဲ့ အခါကျတော့ အဲလို mask မတပ်ဘဲသွားတာလေးတွေ၊ ဈေးမှာ လူအများကြီး လုပ်တာတွေ၊ တကယ်ဖြစ်လာကြမှသာ ခုဏလို စိုးရိမ်ပြီး ဖြစ်တာမျိုးတွေ၊ ကာကွယ်တာတွေ ရှိပါတယ်ဗျ။ အခုကတော့ တော်တော်လေးကို ဆင်ဆင်ခြင်ခြင်နဲ့ တော်တော်နေကြပါတယ်ခင်ဗျ။"
ဦထွန်းအောင်ကျော်ကပဲ နောက်ထပ် အဓိက စိုးရိမ်နေတာက စစ်တွေမြို့ပေါ်က စစ်ဘေးရှောင်စခန်းတွေမှာ ကူးစက်လာမှာကိုပါလို့ ခုလိုဆိုပါတယ်။
"စစ်ဘေးရှောင်စခန်းတွေကို ရောက်နေတဲ့ လူတွေက နေရထိုင်ရတာ အကုန်လုံး ရောထွေးပြီးတော့ နေရတယ်။ တခုခု ဒီ postive ဖြစ်လာပြီဆိုတာနဲ့ အများကြီးကူးစက်ပြီး အခက်အခဲတွေဖြစ်လာမယ်။ "
အဲ့ဒီတော့ ဒီစခန်းတွေမှာ အစိုးရအနေနဲ့ အဓိက ဘာတွေလုပ်ပေးသင့်ပါလဲလို့ မေးရာမှာ ဦးထွန်းအောင်ကျော်က
"သူတို့မှာ စားနပ်ရိက္ခာလည်း ပြတ်လပ်နေတယ်။ အဲ့ဒါကြောင့် စားနပ်ရိက္ခာကိုလည်း ဒါ... သက်ဆိုင်ရာအစိုးရကနေ လုံလောက်အောင် ဥပမာ ဒီရောဂါပိုးဟာ အာဟာရပြည့်ဝရင်၊ အားရှိရင် ခံနိုင်ရည်ရှိတယ်လို့ပြောတယ်။ အဲ့ဒါကြောင့် စားနပ်ရိက္ခာလုံလုံလောက်လောက် ထုတ်ပေးသင့်တယ်။"
ဒီအပေါ် ဝန်ကြီး ဒေါက်တာ ချမ်းသာကလည်း တနေ့သောကြာနေ့ကပဲ ပြည်ထောင်စုအစိုးရက ထောက်ပံ့ငွေပို့ကူညီလာတာကြောင့် သွားပေးဖို့ပြင်နေပြီလို့ ဆိုပါတယ်။
"အဲဒီအတွက်ကို လူမှုဝန်ထမ်းနဲ့ ကယ်ဆယ်ရေးနဲ့ ပြန်လည်နေရာချထားရေးဝန်ကြီးဌာနကို ၁.၆ ဘီလီယံပေါ့။ တစ်မိသားစုကို ၄၀,၀၀၀ နှုန်းနဲ့ ထောက်ပံ့မယ်။ အဲဒါတွေကို ကျနော်တို့ ကူညီပေးပါမယ်။"
ဒါပေမဲ့ ဦးထွန်းအောင်ကျော်ကတော့ အသွားအလာကန့်သတ်ထားချိန်မှာ နှလုံးဖောက်တာနဲ့ဆီးချိုတက်တာလို၊ နောက် ကျောက်ကပ်ဆေးရမဲ့သူတွေလိုမျိုး အရေးပေါ်လို ရန်ကုန်သွားကုဖို့လိုလာလျှင် ချက်ချင်းသွားနိုင်အောင်နဲ့ Quarantine ဝင်စရာမလိုဘဲ ချက်ချင်းကုသမူခံယူနိုင်အောင်ပါ အစိုးရက ကြိုပြင်ထားသင့်တယ်လို့ ထောက်ပြခဲ့ပါတယ် ခင်ဗျာ။
[Unicode Version]
ရခိုငျကိုဗဈရောဂါ ပြံ့နှံ့မှု အစိုးရအပေါျ ANP ဝဖေနျ
စဈတှမွေို့မှာ ပွညျပပွနျမဟုတျတဲ့ ပွညျတှငျးကူး ကိုဗဈပိုးတှေ့သူအသဈ ခွောကျ ဦးထပျတှေ့တာကွောင့ျ အရငျတနငျ်ဂနှကေနစေပွီး မနေ့တနငျ်ဂနှထေိ ပွီးခဲ့တဲ့တဈပတျထဲ ရခိုငျပွညျနယျမှာ ပိုးတှေ့သူပေါငျး ၆၀ နီးပါးအထိ တကျသှားပါတယျ။
ဒါကွောင့ျ မွနျမာတဈနိုငျငံလုံးမှာလညျး မနေ့ သွဂုတျလ ၂၃ ရကျ၊ တနငျ်ဂနှညေ ၈ နာရီအထိ အရငျ စုစုပေါငျးပိုးတှေ့သူ ၃၀၀ အထကျကနေ၊ အခု ၄၅၀ အထိထိုးတကျသှားခြိနျမှာ ရခိုငျအဓိကပါတီတဈခုက အစိုးရပေါ့လြော့တာကွောင့ျလို့ ပွငျးပွငျးထနျထနျ ဝဖေနျလိုကျပါတယျ။
ဒါပမေဲ့ အစိုးရဘကျကတော့ အတတျနိုငျဆုံးလုပျပေးနပွေီး တခြို့လူတှစေညျးကမျးပေါ့လြော့တာကသာ အဓိက အကွောငျးရငျးဖွဈတယျလို့၊ ရခိုငျပွညျနယျဝနျကွီးက ပွနျပွောလိုကျတာကို ကိုဝငျးမငျးက ပွောပွမှာပါ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ ဆေးစဈနိုငျမှုအရ ဧပွီလကစပွီး အရငျပိုးတှေ့သူသဈ ရကျခွားရကျခွားနဲ့ အမြားစုသတငျးပတျတှမှော တဖွညျးဖွညျးကဆြငျးလာခဲ့ရာကနေ ပွီးခဲ့တဲ့ သွဂုတျ ၁၆ ရကျအစ အခု သတငျးပတျထဲမှာတော့ ဆကျတိုကျထိုးတကျသှားပါပွီ။
တဈနိုငျငံလုံးမှာ ပွနျကောငျးလာသူကလညျး ၇၅ ရာခိုငျနှုနျး ကြောျပွီး ၃၄၀ ကြောျအထိရှိလာကာ၊ စုစုပေါငျးသဆေုံးသူလညျး ခွောကျ ဦးမှာသာ လတှနေဲ့ခြီတန့ျလာခဲ့ပွီး ရခိုငျပွညျနယျမှာဆို သဆေုံးသူ မရှိသေးကာ၊ အရေးပေါျအခွအေနရေောကျသူလညျး မတှေ့သေးပါဘူး။
ဒါပမေဲ့လညျး ရခိုငျမှာ ပိုးတှေ့သူ ရုတျတရကျ ဆတိုးတိုးတိုး ၅၉ ဦးအထိအခုရှိလာခြိနျက၊ အခွားပွငျးပွငျးထနျထနျဖွဈနတေဲ့ နိုငျငံတှမှော တှေ့ထားတဲ့ ကူူးစကျမှုမွနျတဲ့ပိုးအမြိုးအစား စတှေ့လာခြိနျနဲ့ တိုကျဆိုငျနတောမို့ ရခိုငျပွညျသူတှအေပွငျ မွနျမာတဈနိုငျငံလုံးမှာလညျး စိုးရိမျမူတှေ အကွီးအကယြျမွင့ျတာလာနပေါတယျ။
ခုလိုအခြိနျမှာ ဒီရခိုငျပွညျနယျထဲ မယုံကွညျနိုငျလောကျအောငျ မွနျနှုနျးနဲ့ ကိုဗဈကူးစကျနတောက အလှနျအန်တရာယျကွီးနပွေီး ကူးစကျမှုဇဈမွဈကို မရှာနိုငျတာက အစိုးရရဲ့ စီမံခန့ျခှဲမူ နှောင့ျနှေးအားနညျးတာကွောင့ျလို့ ရခိုငျအမြိုးသားပါတီ ANP က ပွငျးပွငျးထနျထနျဝဖေနျလိုကျပါတယျ။
ရခိုငျအမြိုးသားပါတီရဲ့ မူဝါဒရေးရာဦးဆောငျကောျမတီအဖှဲ့ဝငျ ဦးထှနျးအောငျကြောျက ရခိုငျနဲ့ကပျနတေဲ့ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှမှာ ပွငျးပွငျးထနျထနျဖွဈနခြေိနျမှာ နယျစပျထိနျးခြုပျတာ ပေါ့လြော့ခဲ့တယျလို့ အစိုးရကို ပွဈတငျလိုကျပါတယျ။
"စဈတှကေ ဒီဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနဲ့ အငျမတနျ နီးစပျတယျ။ နယျစပျကို ကုနျသှယျရေးသှားတာလညျးရှိတယျ။ အကူးအသနျးရှိနတေဲ့အခြိနျမှာ ဒီလောကျ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှမှာ ဖွဈနတေဲ့ ရောဂါပိုးတှေ စဈဆေးလား၊ မစဈဆေးလားလညျး ကနြောျတို့မသိဘူး။ ဒီမှာ အခု စဈတှမှော ဖွဈလာတဲ့ ကိစ်စမှာ ဘယျလိုမှ ဇဈမွဈကို ရှာလို့မရဘူး။"
ဒါပမေဲ့ ရခိုငျပွညျနယျ ကိုဗဈ 19 ထိနျးခြုပျရေးနဲ့ အရေးပေါျ တုံ့ပွနျရေးကောျမတီဖှဲ့ဝငျ၊ ပွညျနယျကနြျးမာရေးကို ဦးဆောငျကိုငျတှယျရတဲ့ ပွညျနယျလူမှုရေးဝနျကွီး ဒေါကျတာခမြျးသာကတော့ နယျစပျတှမှော အရငျခိုးကူးတာရှိခဲ့ပမေဲ့ အခုထိရောကျအောငျထိနျးထားနိုငျတယျ၊ လူတခြို့ ကာကှယျရေးစညျးကမျးပေါ့လြော့တာကွောင့ျ အဓိကပါလို့ ပွနျပွောလိုကျပါတယျ။
"အရငျတုနျးကတော့ ခိုးကူးတာလေးတှေ နညျးနညျးရှိတယျ။ အခုဆိုရငျကနြောျတို့က ခိုးကူးလာတဲ့ လူတှကေိုလညျး ကိုဗဈ ဥပဒနေဲ့ အရေးယူမယျဆိုတာမြိုးတှေ ထုတျပွနျထားတော့ အခုကတော့ နယျစပျမှာ ဖွတျကြောျဝငျရောကျလာတာမြိုး မရှိသလောကျပါပဲ။ ဘာလို့လညျးဆိုတော့ ဘူးသီးတောငျ၊ မောငျတောဘကျက case က နောကျထပျတကျမလာပါဘူး။ ဒီကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနရဲ့ ညှှနျကွားခကြျတှကေို သခြောလိုကျနာရငျ မဖွဈနိုငျဘူးဗြ။ ဥပမာ လူတှကေ mask တပျမယျ၊ Stay at Home အိမျမှာနမေယျ၊ Social Distancing လုပျမယျဆိုရငျ ဒီဟာတှဟော ဖွဈစရာအကွောငျး ဒီလောကျ မရှိဘူးဗြ။ သဘောက ကနြောျတို့ဘကျက ပေါ့တဲ့ အပိုငျးလေးတှလေညျးပါတယျ၊ ပွညျသူတှဘေကျကလညျး သိပျမဆိုးရိမျတဲ့ အခါကတြော့ အဲလို mask မတပျဘဲသှားတာလေးတှေ၊ ဈေးမှာ လူအမြားကွီး လုပျတာတှေ၊ တကယျဖွဈလာကွမှသာ ခုဏလို စိုးရိမျပွီး ဖွဈတာမြိုးတှေ၊ ကာကှယျတာတှေ ရှိပါတယျဗြ။ အခုကတော့ တောျတောျလေးကို ဆငျဆငျခွငျခွငျနဲ့ တောျတောျနကွေပါတယျခငျဗြ။"
ဦထှနျးအောငျကြောျကပဲ နောကျထပျ အဓိက စိုးရိမျနတောက စဈတှမွေို့ပေါျက စဈဘေးရှောငျစခနျးတှမှော ကူးစကျလာမှာကိုပါလို့ ခုလိုဆိုပါတယျ။
"စဈဘေးရှောငျစခနျးတှကေို ရောကျနတေဲ့ လူတှကေ နရေထိုငျရတာ အကုနျလုံး ရောထှေးပွီးတော့ နရေတယျ။ တခုခု ဒီ postive ဖွဈလာပွီဆိုတာနဲ့ အမြားကွီးကူးစကျပွီး အခကျအခဲတှဖွေဈလာမယျ။ "
အဲ့ဒီတော့ ဒီစခနျးတှမှော အစိုးရအနနေဲ့ အဓိက ဘာတှလေုပျပေးသင့ျပါလဲလို့ မေးရာမှာ ဦးထှနျးအောငျကြောျက
"သူတို့မှာ စားနပျရိက်ခာလညျး ပွတျလပျနတေယျ။ အဲ့ဒါကွောင့ျ စားနပျရိက်ခာကိုလညျး ဒါ... သကျဆိုငျရာအစိုးရကနေ လုံလောကျအောငျ ဥပမာ ဒီရောဂါပိုးဟာ အာဟာရပွည့ျဝရငျ၊ အားရှိရငျ ခံနိုငျရညျရှိတယျလို့ပွောတယျ။ အဲ့ဒါကွောင့ျ စားနပျရိက်ခာလုံလုံလောကျလောကျ ထုတျပေးသင့ျတယျ။"
ဒီအပေါျ ဝနျကွီး ဒေါကျတာ ခမြျးသာကလညျး တနေ့သောကွာနေ့ကပဲ ပွညျထောငျစုအစိုးရက ထောကျပံ့ငှပေို့ကူညီလာတာကွောင့ျ သှားပေးဖို့ပွငျနပွေီလို့ ဆိုပါတယျ။
"အဲဒီအတှကျကို လူမှုဝနျထမျးနဲ့ ကယျဆယျရေးနဲ့ ပွနျလညျနရောခထြားရေးဝနျကွီးဌာနကို ၁.၆ ဘီလီယံပေါ့။ တဈမိသားစုကို ၄၀,၀၀၀ နှုနျးနဲ့ ထောကျပံ့မယျ။ အဲဒါတှကေို ကနြောျတို့ ကူညီပေးပါမယျ။"
ဒါပမေဲ့ ဦးထှနျးအောငျကြောျကတော့ အသှားအလာကန့ျသတျထားခြိနျမှာ နှလုံးဖောကျတာနဲ့ဆီးခြိုတကျတာလို၊ နောကျ ကြောကျကပျဆေးရမဲ့သူတှလေိုမြိုး အရေးပေါျလို ရနျကုနျသှားကုဖို့လိုလာလြှငျ ခကြျခငြျးသှားနိုငျအောငျနဲ့ Quarantine ဝငျစရာမလိုဘဲ ခကြျခငြျးကုသမူခံယူနိုငျအောငျပါ အစိုးရက ကွိုပွငျထားသင့ျတယျလို့ ထောကျပွခဲ့ပါတယျ ခငျဗြာ။
