(Zawgyi / Unicode)
ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်း အင်တာနက် ဖြတ်တောက်မှုတွေဟာဆိုရင် ICJ မှာ ကြားဖြတ် အရေးပေါ်စီမံချက်တွေအတိုင်း ဆောင်ရွက်မှု အခြေအနေကို ပထမဆုံး အစီရင်ခံစာ တင်ရတော့မယ့် မြန်မာအတွက် မကောင်းဘူးလို့ ဂမ်ဘီယာ တရားရေးဝန်ကြီးက သတိပေးလိုက်ပါတယ်။
လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု ကျူးလွန်တယ်ဆိုတဲ့ စွဲချက်နဲ့ မြန်မာနိုင်ငံကို နိုင်ငံတကာ တရားရုံး (ICJ) မှာ အမှုဖွင့်ထားတဲ့ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံကတော့ အမှုကို အခိုင်အမာ တည်ဆောက်နိုင်ဖို့ ကြိုးစားနေတယ်လို့လည်း ပြောဆိုသွားပါတယ်။ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံ တရားရေးဝန်ကြီး Abubacarr Marie Tambaou ကို ဗွီအိုအေ ဘင်္ဂလားဘာသာ အစီအစဉ်က သီးသန့်တွေ့ဆုံ မေးမြန်းထားပါတယ်။ မသိင်္ဂီထိုက် ကောက်နုတ်တင်ပြထားပါတယ်။
လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု ကျူးလွန်တယ်ဆိုပြီး နိုင်ငံတကာတရားရုံး (ICJ) မှာ အမှုဖွင့်ခံထားရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ တရားရုံးရဲ့ ကြားဖြတ် အရေးပေါ်စီမံချက် အမိန့်ကို ဆောင်ရွက်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပထမဆုံး အစီရင်ခံရမယ့်အချိန်မှာ ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်း အင်တာနက်တွေ ဖြတ်တောက်ထားတာက ကောင်းတဲ့လက္ခဏာ မဟုတ်ဘူးလို့ ဂမ်ဘီယာ တရားရေးဝန်ကြီး Abubacarr Marie Tambadou က ပြောဆိုသွားပါတယ်။
“အင်တာနက်လိုင်းတွေ ဖြတ်တောက်ထားတဲ့အတွက် ဒေသတွင်းမှာ အဆက်အသွယ်တွေ ပြတ်တောက်ကုန်နိုင်တဲ့အတွက် တရားရုံးအမိန့်ကို လိုက်နာရမယ့် မြန်မာနိုင်ငံအတွက်တော့ သိပ်ကောင်းတဲ့ကိစ္စတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ တရားရုံးအမိန့်အရ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် အကာအကွယ်ပေးကြောင်း အခိုင်အမာ ပြသဖို့ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အခုကတော့ သိပ်အားရစရာ မကောင်းပါဘူး။ ဒါပေမယ့်လည်း အင်တာနက် အဆက်အသွယ်တွေ ဖြတ်တောက်တဲ့ အကြောင်းရင်း အပေါ်မှာတော့ ခန့်မှန်းပြောတာမျိုး မလုပ်ချင်ပါဘူး။ ကျနော့်မှာ မှတ်ချက်ပေးစရာ အချက်အလက်လည်း မရှိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် စောင့်ကြည့်နေတဲ့ ယန္တရား ရှိနေပြီး မြန်မာအနေနဲ့လည်း တရားရုံးကို မကြာခင်မှာ အစီရင်ခံစာ တင်ရတော့မှာပါ။”
နိုင်ငံတကာတရားရုံး (ICJ) မှာ ဂမ်ဘီယာနဲ့ မြန်မာအမှုကို စစ်ဆေးစဉ်ကာလအတွင်း မြန်မာဘက်က တရားရုံးရဲ့ ကြားဖြတ် အရေးပေါ် အစီအမံ ဆောင်ရွက်ချက်တွေကို အကောင်အထည်ဖော်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ၄ လတကြိမ်၊ နောက်ပိုင်းမှာ ၆ လတကြိမ် ပုံမှန်အစီရင်ခံ တင်ပြရမယ်လို့ ဇန်နဝါရီ ၂၃ ရက်နေ့က အမိန့်ချထားတာကြောင့် အစီရင်ခံစာ တင်ရမယ့်ရက်က နီးနေပါပြီ။ မြန်မာရဲ့ အစီရင်ခံစာထဲမှာ ဘယ်လိုအချက်တွေ တွေ့ရဖို့ရှိသလဲ ဆိုတာကိုတော့ ဂမ်ဘီယာ တရားရေးဝန်ကြီး Abubacarr Marie Tambadou က အခုလို ပြောပါတယ်။
“အစီရင်ခံစာထဲမှာတော့ တရားရုံးက ချမှတ်ထားတဲ့အတိုင်းပဲ ကြားဖြတ် လုပ်ဆောင်ရမယ့် ကိစ္စတွေကို မြန်မာဘက်က အကောင်အထည် ဖော်နေတယ်ဆိုတဲ့ ခိုင်မာတဲ့အချက်တွေ ပါဝင်ရမယ်လို့ ကျနော် ယုံကြည်ပါတယ်။ ဒီထဲမှာ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်တဲ့ အစီအစဉ်တွေ၊ ရိုဟင်ဂျာတွေရဲ့ အသက်အိုးအိမ်စည်းစိမ် လုံခြုံဘေးကင်းရေး ဆောင်ရွက်ချက်တွေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံတွင်းမှာ ကျန်နေသေးတဲ့သူတွေအပေါ် နောက်ထပ် ထိခိုက်မှုတွေ မဖြစ်အောင် ကာကွယ်ပေးတဲ့အချက်တွေ ပါရပါမယ်။ ဒါတွေက အစီရင်ခံစာထဲမှာ ကျနော်တို့တွေ့လိုတဲ့ အချက်တွေပါ။”
နိုင်ငံတကာတရားရုံး (ICJ) မှာ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုနဲ့ မြန်မာအပေါ် ဂမ်ဘီယာက တရားစွဲထားတာကို မော်လ်ဒိုက်နိုင်ငံကလည်း ထောက်ခံထားပြီး အလားတူ တရားစွဲဆိုဖို့ ကြေညာထားတာပါ။ တခြားနိုင်ငံတွေရော ပါလာနိုင်ခြေ ရှိပါသလားလို့ မေးတာမှာတော့ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံကို OIC အစ္စလာမ္မစ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံပေါင်း ၅၇ နိုင်ငံက ထောက်ခံထားကြောင်း၊ တခြားနိုင်ငံတွေကလည်း မတူကွဲပြားတဲ့ အခန်းကဏ္ဍ အသီးသီးကနေ ဆောင်ရွက်နေပါတယ်လို့ ဖြေကြားသွားပါတယ်။ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံ အနေနဲ့တော့ မြန်မာဘက်က အစီရင်ခံစာ မထွက်ခင်မှာ အမှုကို အခိုင်အမာ သက်သေပြနိုင်ဖို့ ပြင်ဆင်နေကြောင်းလည်း ဂမ်ဘီယာ တရားရေးဝန်ကြီးက ဖြေကြားသွားပါတယ်။
“တရားရုံးက ကြားဖြတ်လုပ်ဆောင်ရမယ့် အချက်တွေကို ချမှတ်ပေးထားပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒါက အမှုပြီးသွားတာ မဟုတ်ပါဘူး။ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု ကျူးလွန်ပါတယ်ဆိုပြီး မြန်မာအပေါ်မှာ ကျနော်တို့ စွဲဆိုထားတဲ့ အမှုအတွက် သက်သေပြရဦးမှာပါ။ ဆိုတော့ စုံစမ်းစစ်ဆေးစရာတွေ၊ သုတေသန လုပ်စရာတွေ၊ သက်သေအထောက်အထား စုစည်းတာတွေ၊ ကျနော်တို့ အမှုကို ခိုင်မာအောင် သက်သေပြဖို့ ပြင်ဆင်စရာတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ ဒါတွေလုပ်နေပါတယ်။ ကြိုးစားပမ်းစား လုပ်နေပါတယ်။”
မြန်မာဘက်ကတော့ ရိုဟင်ဂျာဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းကို အခုအချိန်ထိ လက်သင့်မခံပါဘူး။ ဘင်္ဂလားဒေရှ့်နဲ့ မြန်မာကြား ဒုက္ခသည်တွေ ဌာနေပြန်ရေး အတွက် သဘောတူထားပေမယ့်လည်း လက်တွေ့ အကောင်အထည် မပေါ်သေးပါဘူး။ အခုအချိန်ထိတော့ မြန်မာနိုင်ငံတွင်းက ထွက်ပြေးရသူ ၇ သိန်းကျော်ဟာ ဘင်္ဂလားဒေရှ့် ကော့ဇ်ဘဇားမှာ ခိုလှုံနေကြရဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။
-----------------------------------
(Unicode)
ရခိုငျပွညျနယျ အငျတာနကျ ဖွတျတောကျမှုအပေါျ ဂမျဘီယာတရားရေးဝနျကွီး စိုးရိမျ
ရခိုငျပွညျနယျတှငျး အငျတာနကျ ဖွတျတောကျမှုတှဟောဆိုရငျ ICJ မှာ ကွားဖွတျ အရေးပေါျစီမံခကြျတှအေတိုငျး ဆောငျရှကျမှု အခွအေနကေို ပထမဆုံး အစီရငျခံစာ တငျရတော့မယ့ျ မွနျမာအတှကျ မကောငျးဘူးလို့ ဂမျဘီယာ တရားရေးဝနျကွီးက သတိပေးလိုကျပါတယျ။
လူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှု ကြူးလှနျတယျဆိုတဲ့ စှဲခကြျနဲ့ မွနျမာနိုငျငံကို နိုငျငံတကာ တရားရုံး (ICJ) မှာ အမှုဖှင့ျထားတဲ့ ဂမျဘီယာနိုငျငံကတော့ အမှုကို အခိုငျအမာ တညျဆောကျနိုငျဖို့ ကွိုးစားနတေယျလို့လညျး ပွောဆိုသှားပါတယျ။ ဂမျဘီယာနိုငျငံ တရားရေးဝနျကွီး Abubacarr Marie Tambaou ကို ဗှီအိုအေ ဘငျ်ဂလားဘာသာ အစီအစဉျက သီးသန့ျတှေ့ဆုံ မေးမွနျးထားပါတယျ။ မသိငျ်ဂီထိုကျ ကောကျနုတျတငျပွထားပါတယျ။
လူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှု ကြူးလှနျတယျဆိုပွီး နိုငျငံတကာတရားရုံး (ICJ) မှာ အမှုဖှင့ျခံထားရတဲ့ မွနျမာနိုငျငံအနနေဲ့ တရားရုံးရဲ့ ကွားဖွတျ အရေးပေါျစီမံခကြျ အမိန့ျကို ဆောငျရှကျမှုနဲ့ ပတျသကျပွီး ပထမဆုံး အစီရငျခံရမယ့ျအခြိနျမှာ ရခိုငျပွညျနယျတှငျး အငျတာနကျတှေ ဖွတျတောကျထားတာက ကောငျးတဲ့လက်ခဏာ မဟုတျဘူးလို့ ဂမျဘီယာ တရားရေးဝနျကွီး Abubacarr Marie Tambadou က ပွောဆိုသှားပါတယျ။
“အငျတာနကျလိုငျးတှေ ဖွတျတောကျထားတဲ့အတှကျ ဒသေတှငျးမှာ အဆကျအသှယျတှေ ပွတျတောကျကုနျနိုငျတဲ့အတှကျ တရားရုံးအမိန့ျကို လိုကျနာရမယ့ျ မွနျမာနိုငျငံအတှကျတော့ သိပျကောငျးတဲ့ကိစ်စတော့ မဟုတျပါဘူး။ တရားရုံးအမိန့ျအရ မွနျမာနိုငျငံအနနေဲ့ ရိုဟငျဂြာတှအေပေါျ အကာအကှယျပေးကွောငျး အခိုငျအမာ ပွသဖို့ရမှာ ဖွဈပါတယျ။ အခုကတော့ သိပျအားရစရာ မကောငျးပါဘူး။ ဒါပမေယ့ျလညျး အငျတာနကျ အဆကျအသှယျတှေ ဖွတျတောကျတဲ့ အကွောငျးရငျး အပေါျမှာတော့ ခန့ျမှနျးပွောတာမြိုး မလုပျခငြျပါဘူး။ ကနြော့ျမှာ မှတျခကြျပေးစရာ အခကြျအလကျလညျး မရှိပါဘူး။ ဒါပမေယ့ျ စောင့ျကွည့ျနတေဲ့ ယန်တရား ရှိနပွေီး မွနျမာအနနေဲ့လညျး တရားရုံးကိုမကွာခငျမှာ အစီရငျခံစာ တငျရတော့မှာပါ။”
နိုငျငံတကာတရားရုံး (ICJ) မှာ ဂမျဘီယာနဲ့ မွနျမာအမှုကို စဈဆေးစဉျကာလအတှငျး မွနျမာဘကျက တရားရုံးရဲ့ ကွားဖွတျ အရေးပေါျ အစီအမံ ဆောငျရှကျခကြျတှကေို အကောငျအထညျဖောျမှုနဲ့ ပတျသကျပွီး ၄ လတကွိမျ၊ နောကျပိုငျးမှာ ၆ လတကွိမျ ပုံမှနျအစီရငျခံ တငျပွရမယျလို့ ဇနျနဝါရီ ၂၃ ရကျနေ့က အမိန့ျခထြားတာကွောင့ျ အစီရငျခံစာ တငျရမယ့ျရကျက နီးနပေါပွီ။ မွနျမာရဲ့ အစီရငျခံစာထဲမှာ ဘယျလိုအခကြျတှေ တှေ့ရဖို့ရှိသလဲ ဆိုတာကိုတော့ ဂမျဘီယာ တရားရေးဝနျကွီး Abubacarr Marie Tambadou က အခုလို ပွောပါတယျ။
“အစီရငျခံစာထဲမှာတော့ တရားရုံးက ခမြှတျထားတဲ့အတိုငျးပဲ ကွားဖွတျ လုပျဆောငျရမယ့ျ ကိစ်စတှကေို မွနျမာဘကျက အကောငျအထညျ ဖောျနတေယျဆိုတဲ့ ခိုငျမာတဲ့အခကြျတှေ ပါဝငျရမယျလို့ ကနြောျ ယုံကွညျပါတယျ။ ဒီထဲမှာ ကာကှယျစောင့ျရှောကျတဲ့ အစီအစဉျတှေ၊ ရိုဟငျဂြာတှရေဲ့ အသကျအိုးအိမျစညျးစိမျ လုံခွုံဘေးကငျးရေး ဆောငျရှကျခကြျတှနေဲ့ မွနျမာနိုငျငံတှငျးမှာ ကနြျနသေေးတဲ့သူတှအေပေါျ နောကျထပျ ထိခိုကျမှုတှေ မဖွဈအောငျ ကာကှယျပေးတဲ့အခကြျတှေ ပါရပါမယျ။ ဒါတှကေ အစီရငျခံစာထဲမှာ ကနြောျတို့တှေ့လိုတဲ့ အခကြျတှပေါ။”
နိုငျငံတကာတရားရုံး (ICJ) မှာ လူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှုနဲ့ မွနျမာအပေါျ ဂမျဘီယာက တရားစှဲထားတာကို မောျလျဒိုကျနိုငျငံကလညျး ထောကျခံထားပွီး အလားတူ တရားစှဲဆိုဖို့ ကွညောထားတာပါ။ တခွားနိုငျငံတှရေော ပါလာနိုငျခွေ ရှိပါသလားလို့ မေးတာမှာတော့ ဂမျဘီယာနိုငျငံကို OIC အစ်စလာမ်မဈ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျရေး အဖှဲ့ဝငျ နိုငျငံပေါငျး ၅၇ နိုငျငံက ထောကျခံထားကွောငျး၊ တခွားနိုငျငံတှကေလညျး မတူကှဲပွားတဲ့ အခနျးကဏ်ဍ အသီးသီးကနေ ဆောငျရှကျနပေါတယျလို့ ဖွကွေားသှားပါတယျ။ ဂမျဘီယာနိုငျငံ အနနေဲ့တော့ မွနျမာဘကျက အစီရငျခံစာ မထှကျခငျမှာ အမှုကို အခိုငျအမာ သကျသပွေနိုငျဖို့ ပွငျဆငျနကွေောငျးလညျး ဂမျဘီယာ တရားရေးဝနျကွီးက ဖွကွေားသှားပါတယျ။
“တရားရုံးက ကွားဖွတျလုပျဆောငျရမယ့ျ အခကြျတှကေို ခမြှတျပေးထားပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ဒါက အမှုပွီးသှားတာ မဟုတျပါဘူး။ လူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှု ကြူးလှနျပါတယျဆိုပွီး မွနျမာအပေါျမှာ ကနြောျတို့ စှဲဆိုထားတဲ့ အမှုအတှကျ သကျသပွေရဦးမှာပါ။ ဆိုတော့ စုံစမျးစဈဆေးစရာတှေ၊ သုတသေန လုပျစရာတှေ၊ သကျသအေထောကျအထား စုစညျးတာတှေ၊ ကနြောျတို့ အမှုကို ခိုငျမာအောငျ သကျသပွေဖို့ ပွငျဆငျစရာတှေ အမြားကွီးရှိပါတယျ။ ဒါတှလေုပျနပေါတယျ။ ကွိုးစားပမျးစား လုပျနပေါတယျ။”
မွနျမာဘကျကတော့ ရိုဟငျဂြာဆိုတဲ့ အသုံးအနှုနျးကို အခုအခြိနျထိ လကျသင့ျမခံပါဘူး။ ဘငျ်ဂလားဒရှေ့ျနဲ့ မွနျမာကွား ဒုက်ခသညျတှေ ဌာနပွေနျရေး အတှကျ သဘောတူထားပမေယ့ျလညျး လကျတှေ့ အကောငျအထညျ မပေါျသေးပါဘူး။ အခုအခြိနျထိတော့ မွနျမာနိုငျငံတှငျးက ထှကျပွေးရသူ ၇ သိနျးကြောျဟာ ဘငျ်ဂလားဒရှေ့ျ ကော့ဇျဘဇားမှာ ခိုလှုံနကွေရဆဲ ဖွဈပါတယျ။
