(Zawgyi/Unicode)
နိုင်လွတ်လုံဥပဒေနဲ့ တရားစွဲထားတဲ့အမှုပေါင်း ၄၀ ကျော်ရှိပြီး တရားစွဲခံထားရသူ အရေအတွ က်ဟာလည်း ၁၁၀ ကျော်သွားပြီလို့ လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်ဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုအဖွဲ့ “အသံ” က ပြောပါတယ်။
ဒီဥပဒေကို ပြင်ဆင် မယ့် ဥပဒေမူကြမ်းကို ပြည်သူ့လွှတ်တော်မှာ တင်သွင်းလိုက်တဲ့နေ့မှာပဲ အသံအဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ချက်တရပ်မှာ အခုလိုပြော ထားတာ ပါ။ ဒီဥပဒေနဲ့ပတ်သက်လို့ အဓိက ဘယ်အချက်တွေကို ဝေဖန်ထောက်ပြနေကြတာပါလဲ … ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားတဲ့ မဆုမွန် က ဆက်ပြောပြပါမယ်။
အရပ်သားအစိုးရလက်ထက် NLD လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်အများစုရှိနေတဲ့ လွှတ်တော်သက်တမ်းအတွင်းမှာပဲ နိုင်လွတ်လုံလို့ အများသိတဲ့ နိုင်ငံသားများ၏ ပုဂ္ဂိုလ်ဆိုင်ရာလွတ်လပ်မှုနှင့် ပုဂ္ဂိုလ်ဆိုင်ရာလုံခြုံမှုကို ကာကွယ်ပေးရေးဥပဒေကို၂၀၁၇ခုနှစ် မတ်လ ၈ရက်နေ့က ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်မှာ အတည်ပြုပြဋ္ဌာန်းခဲ့တာပါ။ ဒီဥပဒေပြဋ္ဌာန်းပြီး သုံးနှစ်နီးပါးကာလအတွင်းမှာပဲ ဒီနိုင်လွတ်လုံဥပဒေနဲ့ တရားစွဲဆိုခံရမှုပေါင်းက ၄၆မှုအထိရှိပြီး တရားစွဲဆိုခံရသူပေါင်း ၁၁၃ဦးအထိရှိသွားပြီလို့ လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့် လှုပ်ရှားမှုအဖွဲ့အသံက ဒီကနေ့ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၈ရက်နေ့ ရက်စွဲနဲ့ သတင်းထုတ်ပြန်တာပါ။ နိုင်လွတ်လုံဥပဒေနဲ့ တရားစွဲခံရသူ အများစုကတော့ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ၊ သတင်းမီဒီယာသမားတွေ၊ မတူကွဲပြားတဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီဝင်တွေနဲ့ အရပ်သားပြည်သူ အများစုဖြစ်တယ်လို့ အသံကပြောပါတယ်။
အဓိက ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း၊ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် နောက် အစိုးရ၊ လွှတ်တော်၊ နိုင်ငံရေးပါတီတွေ၊ နိုင်ငံ့အကြီးအကဲတွေကို ဝေဖန်မှုတွေနဲ့ တရားစွဲဆိုမှုတွေက အများဆုံးဖြစ်တယ်လို့ အသံအဖွဲ့ရဲ့သုတေသနမှူး ကိုရဲဝေဖြိုးအောင်ကပြောပါတယ်။
“အများစုကတော့ နိုင်ငံရေးအရ ဝေဖန်မှုတွေနဲ့ တရားစွဲဆိုခံရတာဖြစ်ပါတယ်။ ပြီးတဲ့အခါမှာ အဲဒီမှာ အများဆုံးတရားစွဲသူတွေက အစိုးရရယ်၊ တပ်မတော်ရယ်၊ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေရယ် စတဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေ အာဏာရှိတဲ့အစုအဖွဲ့တွေ ကနေပြီးတော့ အများဆုံးတရားစွဲဆိုတာကို တွေ့ရပါတယ်။ နောက်တခုကတော့ ကျနော်တို့ အချက်အလက်တွေထဲမှာတော့ ပြည်သူအချင်းချင်းကို တရားစွဲဆိုမှုတွေကိုလည်း တွေ့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ပြည်သူအချင်းချင်း တရားစွဲဆိုမှုတွေကတော့ အမှုတွေလည်း နည်းသလို အစွဲခံရတာတွေလည်း နည်းပါတယ်။”
ဒီကနေ့မှာပဲ ပြည်သူ့လွှတ်တော်မှာ ပြင်ဆင်ဖို့တင်သွင်းလာတဲ့ နိုင်လွတ်လုံဥပဒေပါ ဒီလွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်ကို ချိုးဖောက်တဲ့ ပုဒ်မ ၈(စ)ကို အဓိက ဖျက်သိမ်းပေးဖို့နဲ့ ဥပဒေတခုလုံး ပြန်လည်သုံးသပ်သင့်တယ်လို့လည်း အသံအဖွဲ့က တောင်းဆိုပါတယ်။
“မူကြမ်းထဲမှာ ပါတဲ့အချက်တွေကို ကြည့်ရင် ဒီဥပဒေကို တကယ် ပြောင်းလဲနိုင်မယ့်အချက်တွေက မပါသေးဘူး။ ခုနကပြောတဲ့ ပုဒ်မ ၈ (စ) ကို လုံးဝပယ်ဖျက်ဖို့ဆိုတာက အရမ်းကြီးဆုံးဖြစ်နေပြီ။ အကုန်လုံးက ၈ (စ) အပေါ်မှာ အခြေခံပြီးတော့ တရားစွဲခံထားရတာဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ၈ (စ)ကို လုံး၀ ပယ်ဖျက်ဖို့ အရေးကြီးတယ်။ အဲဒါမှ မပါဘူးဆိုရင် ဒီဥပဒေက ဘယ်လောက်ပဲ ပြောင်းလဲပြောင်းလဲ အပေါ်ယံပြောင်းတာပဲ ဖြစ်မှာပါ။”
ပြည်သူတွေရဲ့လူပုဂ္ဂိုလ်ဆိုင်ရာလွတ်လပ်မှု လုံခြုံမှုကို ကာကွယ်ပေးရမယ့်အစား အခြေခံလူ့အခွင့်အေ ရးနဲ့ နိုင်ငံ သားတို့ရဲ့လုံခြုံမှု လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့် ဒီမိုကရေစီစံနှုန်းတွေကို ဖောက်ဖျက်နေတဲ့ဥပဒေတခုလိုဖြစ်နေတဲ့အတွက် ဒီဥပဒေပါ အချက်တွေကို အရေးတကြီးပြန်လည်စဉ်းစားသုံးသပ်သင့်ပြီလို့လည်း လူ့အခွင့်အရေးလှုပ်ရှားသူ ညီမျှခြင်းမြန်မာအဖွဲ့ရဲ့ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ ဦးအောင်မျိုးမင်းက အကြံံပြုပါတယ်။
“ ဥပဒေတခုမှာ ကျနေ်ာတို့ ခုနပြောသလို Right To Privacy လို့ခေါ်တဲ့ ပုဂ္ဂလိက လွတ်လပ်ခွင့်၊ တဦးချင်း လွတ်လပ်ခွင့်ကို အကာအကွယ်ပေးရမယ်။ ဒါပေမယ့် ပုဂ္ဂလိက လွတ်လပ်ခွင့်တွေကို ကျနော်တို့ အကြောင်းပြပြီးတော့ ဒါတွေကို ဖိနှိပ်မှုမရှိအောင် ကာကွယ်ပေးတဲ့ ဥပဒေဖြစ်ဖို့ လိုအပ်သလို နောက်တခုက လိုရင်လိုသလို အဓိပ္ပါယ်တွေဖွင့်ပြီးတော့ လူတိုင်းကို တရားစွဲနိုင်တဲ့ ဥပဒေမျိုး မဖြစ်အောင် ဒါကိုလုပ်ပေးဖို့လည်းမရဘူး။ အဲဒီတော့ ဥပေဒ မှာပါတဲ့ ပျော့ကွက်တွေ ဟာကွက်တွေကို ပြန်ပြင်နိုင်ရင် ဒီဥပဒေက အားကောင်းတဲ့ ဥပဒေတခုလို ဖြစ်လာမယ်။ ပြီးရင် ဒါ တိကျလေလေ ကျနော်တို့ ကိုင်တွယ်ရလွယ်လေလေ ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။”
ဒီကနေ့အထိ နိုင်လွတ်လုံဥပဒေနဲ့ တရားစွဲဆိုခံရမှု ၄၆မှုထဲမှာတော့ တပ်မတော်က တရားစွဲဆိုမှု ၅မှု၊ အစိုးရအဖွဲ့နဲ့ လွှတ်တော်ကို ဝေဖန်လို့ တရားစွဲဆိုမှု ၁၅မှု၊ နိုင်ငံရေးပါတီတွေက တရားစွဲဆိုမှု ၉မှု၊ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံနဲ့ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန် းကို ဝေဖန်လို့ ကြားလူက တရားစွဲဆိုမှုအပါအဝင် ပြည်သူအချင်းချင်းတရားစွဲမှုတွေပါ ပါဝင်ပြီး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ၁၂ဦး အရပ်သား ၇၅ဦးနဲ့ သတင်းသမား ၄ဦး၊ နိုင်ငံရေးပါတီဝင် ၁၅ဦး စသဖြင့် ပါဝင်ပါတယ်။
............
နိုငျလှတျလုံဥပဒနေဲ့ တရားစှဲခံထားရသူ ၁၁၀ ကြောျရှိ
(Unicode)
နိုငျလှတျလုံဥပဒနေဲ့ တရားစှဲထားတဲ့အမှုပေါငျး ၄၀ ကြောျရှိပွီး တရားစှဲခံထားရသူ အရအေတှ ကျဟာလညျး ၁၁၀ ကြောျသှားပွီလို့ လှတျလပျစှာ ထုတျဖောျပွောဆိုခှင့ျဆိုငျရာ လှုပျရှားမှုအဖှဲ့ “အသံ” က ပွောပါတယျ။ ဒီဥပဒကေို ပွငျဆငျ မယ့ျ ဥပဒမေူကွမျးကို ပွညျသူ့လှှတျတောျမှာ တငျသှငျးလိုကျတဲ့နေ့မှာပဲ အသံအဖှဲ့က ထုတျပွနျခကြျတရပျမှာ အခုလိုပွော ထားတာ ပါ။ ဒီဥပဒနေဲ့ပတျသကျလို့ အဓိက ဘယျအခကြျတှကေို ဝဖေနျထောကျပွနကွေတာပါလဲ … ဆကျသှယျမေးမွနျးထားတဲ့ မဆုမှနျ က ဆကျပွောပွပါမယျ။
အရပျသားအစိုးရလကျထကျ NLD လှှတျတောျကိုယျစားလှယျအမြားစုရှိနတေဲ့ လှှတျတောျသကျတမျးအတှငျးမှာပဲ နိုငျလှတျလုံလို့ အမြားသိတဲ့ နိုငျငံသားမြား၏ ပုဂ်ဂိုလျဆိုငျရာလှတျလပျမှုနှင့ျ ပုဂ်ဂိုလျဆိုငျရာလုံခွုံမှုကို ကာကှယျပေးရေးဥပဒကေို၂၀၁၇ခုနှဈ မတျလ ၈ရကျနေ့က ပွညျထောငျစုလှှတျတောျမှာ အတညျပွုပွဋ်ဌာနျးခဲ့တာပါ။ ဒီဥပဒပွေဋ်ဌာနျးပွီး သုံးနှဈနီးပါးကာလအတှငျးမှာပဲ ဒီနိုငျလှတျလုံဥပဒနေဲ့ တရားစှဲဆိုခံရမှုပေါငျးက ၄၆မှုအထိရှိပွီး တရားစှဲဆိုခံရသူပေါငျး ၁၁၃ဦးအထိရှိသှားပွီလို့ လှတျလပျစှာထုတျဖောျပွောဆိုခှင့ျ လှုပျရှားမှုအဖှဲ့အသံက ဒီကနေ့ ဖဖေောျဝါရီလ ၁၈ရကျနေ့ ရကျစှဲနဲ့ သတငျးထုတျပွနျတာပါ။ နိုငျလှတျလုံဥပဒနေဲ့ တရားစှဲခံရသူ အမြားစုကတော့ တကျကွှလှုပျရှားသူ၊ သတငျးမီဒီယာသမားတှေ၊ မတူကှဲပွားတဲ့ နိုငျငံရေးပါတီဝငျတှနေဲ့ အရပျသားပွညျသူ အမြားစုဖွဈတယျလို့ အသံကပွောပါတယျ။
အဓိက ဗိုလျခြုပျအောငျဆနျး၊ နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ နောကျ အစိုးရ၊ လှှတျတောျ၊ နိုငျငံရေးပါတီတှေ၊ နိုငျငံ့အကွီးအကဲတှကေို ဝဖေနျမှုတှနေဲ့ တရားစှဲဆိုမှုတှကေ အမြားဆုံးဖွဈတယျလို့ အသံအဖှဲ့ရဲ့သုတသေနမှူး ကိုရဲဝဖွေိုးအောငျကပွောပါတယျ။
“အမြားစုကတော့ နိုငျငံရေးအရ ဝဖေနျမှုတှနေဲ့ တရားစှဲဆိုခံရတာဖွဈပါတယျ။ ပွီးတဲ့အခါမှာ အဲဒီမှာ အမြားဆုံးတရားစှဲသူတှကေ အစိုးရရယျ၊ တပျမတောျရယျ၊ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျတှရေယျ စတဲ့ နိုငျငံရေးပါတီတှေ အာဏာရှိတဲ့အစုအဖှဲ့တှေ ကနပွေီးတော့ အမြားဆုံးတရားစှဲဆိုတာကို တှေ့ရပါတယျ။ နောကျတခုကတော့ ကနြောျတို့ အခကြျအလကျတှထေဲမှာတော့ ပွညျသူအခငြျးခငြျးကို တရားစှဲဆိုမှုတှကေိုလညျး တှေ့ရပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ပွညျသူအခငြျးခငြျး တရားစှဲဆိုမှုတှကေတော့ အမှုတှလေညျး နညျးသလို အစှဲခံရတာတှလေညျး နညျးပါတယျ။”
ဒီကနေ့မှာပဲ ပွညျသူ့လှှတျတောျမှာ ပွငျဆငျဖို့တငျသှငျးလာတဲ့ နိုငျလှတျလုံဥပဒပေါ ဒီလှတျလပျစှာ ထုတျဖောျပွောဆိုခှင့ျကို ခြိုးဖောကျတဲ့ ပုဒျမ ၈(စ)ကို အဓိက ဖကြျသိမျးပေးဖို့နဲ့ ဥပဒတေခုလုံး ပွနျလညျသုံးသပျသင့ျတယျလို့လညျး အသံအဖှဲ့က တောငျးဆိုပါတယျ။
“မူကွမျးထဲမှာ ပါတဲ့အခကြျတှကေို ကွည့ျရငျ ဒီဥပဒကေို တကယျ ပွောငျးလဲနိုငျမယ့ျအခကြျတှကေ မပါသေးဘူး။ ခုနကပွောတဲ့ ပုဒျမ ၈ (စ) ကို လုံးဝပယျဖကြျဖို့ဆိုတာက အရမျးကွီးဆုံးဖွဈနပွေီ။ အကုနျလုံးက ၈ (စ) အပေါျမှာ အခွခေံပွီးတော့ တရားစှဲခံထားရတာဖွဈတယျ။ ဒါကွောင့ျမို့လို့ ၈ (စ)ကို လုံး၀ ပယျဖကြျဖို့ အရေးကွီးတယျ။ အဲဒါမှ မပါဘူးဆိုရငျ ဒီဥပဒကေ ဘယျလောကျပဲ ပွောငျးလဲပွောငျးလဲ အပေါျယံပွောငျးတာပဲ ဖွဈမှာပါ။”
ပွညျသူတှရေဲ့လူပုဂ်ဂိုလျဆိုငျရာလှတျလပျမှု လုံခွုံမှုကို ကာကှယျပေးရမယ့ျအစား အခွခေံလူ့အခှင့ျအေ ရးနဲ့ နိုငျငံ သားတို့ရဲ့လုံခွုံမှု လှတျလပျစှာထုတျဖောျပွောဆိုခှင့ျ ဒီမိုကရစေီစံနှုနျးတှကေို ဖောကျဖကြျနတေဲ့ဥပဒတေခုလိုဖွဈနတေဲ့အတှကျ ဒီဥပဒပေါ အခကြျတှကေို အရေးတကွီးပွနျလညျစဉျးစားသုံးသပျသင့ျပွီလို့လညျး လူ့အခှင့ျအရေးလှုပျရှားသူ ညီမြှခွငျးမွနျမာအဖှဲ့ရဲ့ အမှုဆောငျဒါရိုကျတာ ဦးအောငျမြိုးမငျးက အကွံံပွုပါတယျ။
“ ဥပဒတေခုမှာ ကနြေျာတို့ ခုနပွောသလို Right To Privacy လို့ခေါျတဲ့ ပုဂ်ဂလိက လှတျလပျခှင့ျ၊ တဦးခငြျး လှတျလပျခှင့ျကို အကာအကှယျပေးရမယျ။ ဒါပမေယ့ျ ပုဂ်ဂလိက လှတျလပျခှင့ျတှကေို ကနြောျတို့ အကွောငျးပွပွီးတော့ ဒါတှကေို ဖိနှိပျမှုမရှိအောငျ ကာကှယျပေးတဲ့ ဥပဒဖွေဈဖို့ လိုအပျသလို နောကျတခုက လိုရငျလိုသလို အဓိပ်ပါယျတှဖှေင့ျပွီးတော့ လူတိုငျးကို တရားစှဲနိုငျတဲ့ ဥပဒမြေိုး မဖွဈအောငျ ဒါကိုလုပျပေးဖို့လညျးမရဘူး။ အဲဒီတော့ ဥပဒေ မှာပါတဲ့ ပြော့ကှကျတှေ ဟာကှကျတှကေို ပွနျပွငျနိုငျရငျ ဒီဥပဒကေ အားကောငျးတဲ့ ဥပဒတေခုလို ဖွဈလာမယျ။ ပွီးရငျ ဒါ တိကလြလေေ ကနြောျတို့ ကိုငျတှယျရလှယျလလေေ ဖွဈပါလိမ့ျမယျ။”
ဒီကနေ့အထိ နိုငျလှတျလုံဥပဒနေဲ့ တရားစှဲဆိုခံရမှု ၄၆မှုထဲမှာတော့ တပျမတောျက တရားစှဲဆိုမှု ၅မှု၊ အစိုးရအဖှဲ့နဲ့ လှှတျတောျကို ဝဖေနျလို့ တရားစှဲဆိုမှု ၁၅မှု၊ နိုငျငံရေးပါတီတှကေ တရားစှဲဆိုမှု ၉မှု၊ နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံနဲ့ ဗိုလျခြုပျအောငျဆနျ းကို ဝဖေနျလို့ ကွားလူက တရားစှဲဆိုမှုအပါအဝငျ ပွညျသူအခငြျးခငြျးတရားစှဲမှုတှပေါ ပါဝငျပွီး တကျကွှလှုပျရှားသူ ၁၂ဦး အရပျသား ၇၅ဦးနဲ့ သတငျးသမား ၄ဦး၊ နိုငျငံရေးပါတီဝငျ ၁၅ဦး စသဖွင့ျ ပါဝငျပါတယျ။
