[Zawgyi/Unicode]
မြန်မာနိုင်ငံမှာ မကြာခင် ကျင်းပမယ့် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မယ့် ပါတီတွေအနေနဲ့ COVID -19 ကပ်ရောဂါအခြေအနေကြောင့် မဲဆွယ်စည်းရုံးရေး အကြပ်အတည်း ဖြေရှင်းဖို့ နည်းလမ်းသစ်တွေနဲ့ ကျော်လွှားဖို့ စဉ်းစားလာကြတာတွေ ရှိတာကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် မမေခက စုစည်းတင်ပြပေးထားပါတယ်။
ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါ COVID-19 အကြပ်အတည်း အခြေအနေကြုံနေရပေမယ့် ရောဂါ ထိန်းချုပ်နိုင်တဲ့ အခြေအနေရှိတာကြောင့် လာမယ့်ရွေးကောက်ပွဲကို နိုဝင်ဘာမှာ ကျင်းပမယ်လို့ ကော်မရှင်ကတော့ကြေညာ ထားပြီး ရက်အတိကျ မသိရသေးပါဘူး။ COVID-19 ရောဂါထိန်းချုပ်၊ ကန့်သတ်မှုတွေ ရှိနေလို့ မဲဆွယ်စည်းရုံးတဲ့ကာလ အဆင်မပြေမှာကို နိုင်ငံရေးပါတီတွေဘက်က စိုးရိမ်မှုရှိနေခဲ့တာပါ။
လက်ရှိချိန်ထိ ကော်မရှင်ဘက်က ဘာဆွေးနွေးမှုမှ မရှိသလို ဘာမှ တိတိကျကျ မသိတာကြောင့် အတိအကျ ယတိပြတ် ဘာကိုမှ စဉ်းစားထားတာမျိုး မရှိသေးပေမဲ့ တကယ်လို့ COVID-19 ကြောင့် ကန့်သတ်မှုတွေ ဆက်ရှိမယ်ဆိုရင် ကန့်သတ်မှု ရှိနိုင်တဲ့ မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးပိုင်းအတွက် စဉ်းစားထားချက်အပေါ် ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ဘက်က စိုင်းလိတ်က ခုလို ပြောပြပါတယ်။
"New Normal စတိုင်နဲ့ သွားမယ်ဆိုတဲ့နေရာမှာ တယ်လီဖုန်းဆက်သွယ်ပြီးတော့မှ အကြောင်းကြားရုံ သတ်သတ်၊ နောက် ဖေ့စ်ဘုတ်ကနေ ကျနော်တို့ပေးချင်တဲ့ message ကို ပေးတာ အဲဒီအဆင့်လောက်ပဲ လုပ်နိုင်ပါလိမ့်မယ်ခင်ဗျ။ ကျနော်တို့ ခုသုံးမယ်ဆိုတဲ့နည်း လမ်းက ခါတိုင်းကျနော်တို့ကို အားပေးနေကြ မဲဆန္ဒရှင်တဝက်တောင် ရပါ့မလားဆိုတဲ့ စိုးရိမ်စရာတော့ရှိတယ်။ ကျနော်တို့က ပြည်နယ်အခြေခံပါတီဖြစ်တယ်။ အွန်လိုင်းဆိုတာ နေရာတိုင်းမရဘူး။ သုံးနိုင်တဲ့ အင်အားနည်းတယ်။ လူငယ်ကိုပဲ ပစ်မှတ်ထားစည်းရုံးဆွဲဆောင်ရမှာဖြစ်တဲ့ အတွက် သိပ်မထိရောက်နိုင်ဘူး။ ၅၀၊ ၅၀ ပဲပေါ့နော်။ အရင် ၁၀၀ လာ ရင် ၅၀ ကတော့ သိကောင်းသိမယ်။ သိရင်တောင် အဲ ၅၀ ထဲက အကုန်လုံးထည့်ချင်မှထည့်မှာကို။ တခြားနည်းလမ်းအတွက် ရှာမတွေ့သေးတော့ လူမှုကွန်ယက်ကို အာရုံထားဖို့ လုပ် နေတာပါ။"
ဒီအပိုင်းနဲ့ ပတ်သတ်လို့ စဉ်းစားထားချက်သာဖြစ်ပြီး တရားဝင် ကော်မရှင်ဘက်နဲ့ ညှိနှိုင်း ပြီးမှသာ နောက်ထပ် နည်းလမ်းတွေကို ပါတီတွင်း ထပ်မံတိုင်ပင်ရမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ဒီ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲမှ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မယ့် ပြည်သူ့ရှေ့ဆောင်ပါတီကလည်း မဲဆွယ် စည်းရုံးရေးကန့်သတ်မှုတွေ ရှိလာရင် သူတို့အနေနဲ့ ဆိုရှယ်မီဒီယာကို အားကိုးဖို့ စဉ်းစားထားတာရှိတယ်လို့ အဲဒီပါတီ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးမြင့်မောင်ထွန်းကပြောပြပါတယ်။
"ကျနော်တို့က ခု အွန်လိုင်းနဲ့လုပ်နေတာပေါ့။ ZOOM APP နဲ့ လုပ်နေတာပေါ့။ ဒါတွေက မဖြစ်သာလို့လုပ်နေရတာလေ။ လူချင်းထိတွေ့တာကတော့ ပိုစိတ်ဝင်စားတာပေါ့နော်။ ZOOM APP ကကျတော့လည်း စိတ်ထဲမှာ အာရုံက သိပ်မရဘူးဗျ။ ပြောရတာလည်းအားမရဘူး။ တယောက်နဲ့ တယောက်ရင်ဆိုင်စကားပြောရတာ မဟုတ်တဲ့အတွက် စိတ်ဝင်စား မှုနည်းတယ်။ အဲလိုခံစားရတယ်။ ကျနော်တို့က မတတ်သာလို့ လုပ်နေရတယ်။ ပါတီ အသစ်တွေအတွက်က ဒါကကြီးမားတဲ့စိန်ခေါ်မှုပါပဲ။"
ဒီလိုအခြေအနေမှာ ပါတီတော်တော်များများကတော့ မဲဆွယ်စည်းရုံးရေး အကြပ်အတည်း ဖြေရှင်းဖို့ နည်းလမ်းသစ်တွေနဲ့ ကျော်လွှားဖို့ စဉ်းစားလာကြတာပါ။ ဒီလိုစဉ်းစားတာမှာ အွန်လိုင်းလူမှုကွန်ယက်မီဒီယာတွေကို ဦးတည်စဉ်းစားလာတာ အများစုတွေ့ရပါတယ်။
လူ့ဘောင့်သစ် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်မိုးဇော်က လက်ရှိ ရောဂါကြောင့် ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေ မဲဆွယ်နိုင်မယ်ဆိုတာကလည်း ခုထိ ရှင်းလင်းစွာ မသိရသေးသလို ဆိုရှယ်မီဒီယာ အားနည်းတဲ့ ဒီနိုင်ငံအတွက်က ဒီနည်းလမ်းကို ကျင့်နိုင်ဖို့ ကလည်းအခက်အခဲများစွာ ရှိနေတယ်လို့ သူကထောက်ပြပါတယ်။
"ကျနော်တို့ တိုင်းပြည်အခြေအနေနဲ့တော့ အွန်လိုင်းမီဒီယာကို အသုံးပြုပြီးတော့ မဲဆန္ဒရှင်ပြည်သူတွေကို ဆက်စပ်တဲ့ကိစ္စကတော့ ဒီအခြေအနေနဲ့ဆို လက်တွေ့မကျနိုင်ဘူး။ အဲလိုပဲ ကျနော်ကတော့ ယူဆပါတယ်။ တိုင်းပြည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု အနေအထားကျနော် တို့ မဲဆန္ဒရှင် ပြည်သူအများစုရဲ့ အွန်လိုင်းပေါ်မှာ အသုံးပြုနိုင်ဖို့ အနေအထားပေါ့နော်။ အဲအခြေအနေတွေက လက်တွေ့နဲ့တော့ နည်းနည်းကင်းကွာနေတယ်လို့မြင်တယ်။ တကယ့်မဲဆန္ဒနယ်ပြည်သူတွေဆီ လူကိုယ်တိုင်တိုက်ရိုက်တွေ့ပြောတာက ကျနော်တို့လက်တွေ့အခြေအနေနဲ့ ကိုက်ညီတယ်လို့ပဲ ကျနော်သုံးသပ်တယ်။"
ဒီလို အွန်လိုင်းလူမှုကွန်ယက်တွေကို အားကိုးမယ်ဆို ပြည်နယ်အခြေပြုပါတီတွေ၊ ပါတီအငယ်တွေနဲ့ ပါတီသစ်တွေအတွက်က နည်းပညာ ပိုင်းအခက်အခဲတွေအပြင် မဖွံ့ဖြိုးတဲ့နေရာတွေက ပြည်သူတွေအတွက်က ဘယ်လိုပါဝင်နိုင်အောင်လုပ်ဆောင်မလဲဆိုတာ က ကြီးမားတဲ့ မေးခွန်းတခုဖြစ်နေတယ်လို့ ပါတီတွေဘက်က ထောက်ပြကြပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမယ့် ရက်အတိအကျကိုတော့ ရှေ့လထဲ ကြေညာဖို့ရှိတယ်လို့ ကော်မရှင်က ဆိုပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲကို ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနနဲ့ ပူးပေါင်း လုပ်ဆောင်မယ်လို့လည်း ကော်မရှင်က ပြောဆိုထားပြီး တည်ဆဲမှတ်ပုံ တင်ထားတဲ့ပါတီက ၉၇ ပါတီရှိပြီး ဒီထဲက ပါတီ ၉၀ နီးပါး လာမယ့်ရွေးကောက်ပွဲကို ဝင်ပြိုင်မယ်လို့ ခန့်မှန်းထားကြပါတယ်။
[Unicode Version]
ကိုဗဈကွောင့ျ ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲ မဲဆှယျစညျးရုံးရေး ပါတီတှေ အခကျကွုံ
မွနျမာနိုငျငံမှာ မကွာခငျ ကငြျးပမယ့ျ ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲမှာ ဝငျရောကျယှဉျပွိုငျမယ့ျ ပါတီတှအေနနေဲ့ COVID -19 ကပျရောဂါအခွအေနကွေောင့ျ မဲဆှယျစညျးရုံးရေး အကွပျအတညျး ဖွရှေငျးဖို့ နညျးလမျးသဈတှနေဲ့ ကြောျလှှားဖို့ စဉျးစားလာကွတာတှေ ရှိတာကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ မမခေက စုစညျးတငျပွပေးထားပါတယျ။
ကမ်ဘာ့ကပျရောဂါ COVID-19 အကွပျအတညျး အခွအေနကွေုံနရေပမေယ့ျ ရောဂါ ထိနျးခြုပျနိုငျတဲ့ အခွအေနရှေိတာကွောင့ျ လာမယ့ျရှေးကောကျပှဲကို နိုဝငျဘာမှာ ကငြျးပမယျလို့ ကောျမရှငျကတော့ကွညော ထားပွီး ရကျအတိကြ မသိရသေးပါဘူး။ COVID-19 ရောဂါထိနျးခြုပျ၊ ကန့ျသတျမှုတှေ ရှိနလေို့ မဲဆှယျစညျးရုံးတဲ့ကာလ အဆငျမပွမှောကို နိုငျငံရေးပါတီတှဘေကျက စိုးရိမျမှုရှိနခေဲ့တာပါ။
လကျရှိခြိနျထိ ကောျမရှငျဘကျက ဘာဆှေးနှေးမှုမှ မရှိသလို ဘာမှ တိတိကကြြ မသိတာကွောင့ျ အတိအကြ ယတိပွတျ ဘာကိုမှ စဉျးစားထားတာမြိုး မရှိသေးပမေဲ့ တကယျလို့ COVID-19 ကွောင့ျ ကန့ျသတျမှုတှေ ဆကျရှိမယျဆိုရငျ ကန့ျသတျမှု ရှိနိုငျတဲ့ မဲဆှယျစညျးရုံးရေးပိုငျးအတှကျ စဉျးစားထားခကြျအပေါျ ရှမျးတိုငျးရငျးသားမြား ဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျဘကျက စိုငျးလိတျက ခုလို ပွောပွပါတယျ။
"New Normal စတိုငျနဲ့ သှားမယျဆိုတဲ့နရောမှာ တယျလီဖုနျးဆကျသှယျပွီးတော့မှ အကွောငျးကွားရုံ သတျသတျ၊ နောကျ ဖေ့ဈဘုတျကနေ ကနြောျတို့ပေးခငြျတဲ့ message ကို ပေးတာ အဲဒီအဆင့ျလောကျပဲ လုပျနိုငျပါလိမ့ျမယျခငျဗြ။ ကနြောျတို့ ခုသုံးမယျဆိုတဲ့နညျး လမျးက ခါတိုငျးကနြောျတို့ကို အားပေးနကွေ မဲဆန်ဒရှငျတဝကျတောငျ ရပါ့မလားဆိုတဲ့ စိုးရိမျစရာတော့ရှိတယျ။ ကနြောျတို့က ပွညျနယျအခွခေံပါတီဖွဈတယျ။ အှနျလိုငျးဆိုတာ နရောတိုငျးမရဘူး။ သုံးနိုငျတဲ့ အငျအားနညျးတယျ။ လူငယျကိုပဲ ပဈမှတျထားစညျးရုံးဆှဲဆောငျရမှာဖွဈတဲ့ အတှကျ သိပျမထိရောကျနိုငျဘူး။ ၅၀၊ ၅၀ ပဲပေါ့နောျ။ အရငျ ၁၀၀ လာ ရငျ ၅၀ ကတော့ သိကောငျးသိမယျ။ သိရငျတောငျ အဲ ၅၀ ထဲက အကုနျလုံးထည့ျခငြျမှထည့ျမှာကို။ တခွားနညျးလမျးအတှကျ ရှာမတှေ့သေးတော့ လူမှုကှနျယကျကို အာရုံထားဖို့ လုပျ နတောပါ။"
ဒီအပိုငျးနဲ့ ပတျသတျလို့ စဉျးစားထားခကြျသာဖွဈပွီး တရားဝငျ ကောျမရှငျဘကျနဲ့ ညှိနှိုငျး ပွီးမှသာ နောကျထပျ နညျးလမျးတှကေို ပါတီတှငျး ထပျမံတိုငျပငျရမယျလို့ ဆိုပါတယျ။
ဒီ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲမှ ဝငျရောကျယှဉျပွိုငျမယ့ျ ပွညျသူ့ရှေ့ဆောငျပါတီကလညျး မဲဆှယျ စညျးရုံးရေးကန့ျသတျမှုတှေ ရှိလာရငျ သူတို့အနနေဲ့ ဆိုရှယျမီဒီယာကို အားကိုးဖို့ စဉျးစားထားတာရှိတယျလို့ အဲဒီပါတီ ဒုဥက်ကဋ်ဌ ဦးမွင့ျမောငျထှနျးကပွောပွပါတယျ။
"ကနြောျတို့က ခု အှနျလိုငျးနဲ့လုပျနတောပေါ့။ ZOOM APP နဲ့ လုပျနတောပေါ့။ ဒါတှကေ မဖွဈသာလို့လုပျနရေတာလေ။ လူခငြျးထိတှေ့တာကတော့ ပိုစိတျဝငျစားတာပေါ့နောျ။ ZOOM APP ကကတြော့လညျး စိတျထဲမှာ အာရုံက သိပျမရဘူးဗြ။ ပွောရတာလညျးအားမရဘူး။ တယောကျနဲ့ တယောကျရငျဆိုငျစကားပွောရတာ မဟုတျတဲ့အတှကျ စိတျဝငျစား မှုနညျးတယျ။ အဲလိုခံစားရတယျ။ ကနြောျတို့က မတတျသာလို့ လုပျနရေတယျ။ ပါတီ အသဈတှအေတှကျက ဒါကကွီးမားတဲ့စိနျခေါျမှုပါပဲ။"
ဒီလိုအခွအေနမှော ပါတီတောျတောျမြားမြားကတော့ မဲဆှယျစညျးရုံးရေး အကွပျအတညျး ဖွရှေငျးဖို့ နညျးလမျးသဈတှနေဲ့ ကြောျလှှားဖို့ စဉျးစားလာကွတာပါ။ ဒီလိုစဉျးစားတာမှာ အှနျလိုငျးလူမှုကှနျယကျမီဒီယာတှကေို ဦးတညျစဉျးစားလာတာ အမြားစုတှေ့ရပါတယျ။
လူ့ဘောင့ျသဈ ဒီမိုကရကျတဈပါတီ ဥက်ကဋ်ဌ ဦးအောငျမိုးဇောျက လကျရှိ ရောဂါကွောင့ျ ဘယျလိုပုံစံနဲ့ နိုငျငံရေးပါတီတှေ မဲဆှယျနိုငျမယျဆိုတာကလညျး ခုထိ ရှငျးလငျးစှာ မသိရသေးသလို ဆိုရှယျမီဒီယာ အားနညျးတဲ့ ဒီနိုငျငံအတှကျက ဒီနညျးလမျးကို ကငြ့ျနိုငျဖို့ ကလညျးအခကျအခဲမြားစှာ ရှိနတေယျလို့ သူကထောကျပွပါတယျ။
"ကနြောျတို့ တိုငျးပွညျအခွအေနနေဲ့တော့ အှနျလိုငျးမီဒီယာကို အသုံးပွုပွီးတော့ မဲဆန်ဒရှငျပွညျသူတှကေို ဆကျစပျတဲ့ကိစ်စကတော့ ဒီအခွအေနနေဲ့ဆို လကျတှေ့မကနြိုငျဘူး။ အဲလိုပဲ ကနြောျကတော့ ယူဆပါတယျ။ တိုငျးပွညျဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျမှု အနအေထားကနြောျ တို့ မဲဆန်ဒရှငျ ပွညျသူအမြားစုရဲ့ အှနျလိုငျးပေါျမှာ အသုံးပွုနိုငျဖို့ အနအေထားပေါ့နောျ။ အဲအခွအေနတှေကေ လကျတှေ့နဲ့တော့ နညျးနညျးကငျးကှာနတေယျလို့မွငျတယျ။ တကယ့ျမဲဆန်ဒနယျပွညျသူတှဆေီ လူကိုယျတိုငျတိုကျရိုကျတှေ့ပွောတာက ကနြောျတို့လကျတှေ့အခွအေနနေဲ့ ကိုကျညီတယျလို့ပဲ ကနြောျသုံးသပျတယျ။"
ဒီလို အှနျလိုငျးလူမှုကှနျယကျတှကေို အားကိုးမယျဆို ပွညျနယျအခွပွေုပါတီတှေ၊ ပါတီအငယျတှနေဲ့ ပါတီသဈတှအေတှကျက နညျးပညာ ပိုငျးအခကျအခဲတှအေပွငျ မဖှံ့ဖွိုးတဲ့နရောတှကေ ပွညျသူတှအေတှကျက ဘယျလိုပါဝငျနိုငျအောငျလုပျဆောငျမလဲဆိုတာ က ကွီးမားတဲ့ မေးခှနျးတခုဖွဈနတေယျလို့ ပါတီတှဘေကျက ထောကျပွကွပါတယျ။ ရှေးကောကျပှဲကငြျးပမယ့ျ ရကျအတိအကကြိုတော့ ရှေ့လထဲ ကွညောဖို့ရှိတယျလို့ ကောျမရှငျက ဆိုပါတယျ။ ရှေးကောကျပှဲကို ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနနဲ့ ပူးပေါငျး လုပျဆောငျမယျလို့လညျး ကောျမရှငျက ပွောဆိုထားပွီး တညျဆဲမှတျပုံ တငျထားတဲ့ပါတီက ၉၇ ပါတီရှိပွီး ဒီထဲက ပါတီ ၉၀ နီးပါး လာမယ့ျရှေးကောကျပှဲကို ဝငျပွိုငျမယျလို့ ခန့ျမှနျးထားကွပါတယျ။
