[Zawgyi/Unicode]
ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU) အပါအဝင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေ ထိန်းချုပ်ရာ နယ်မြေတချို့မှာ နိုဝင်ဘာလ ရွေးကောက်ပွဲကျရင် ပထမဆုံးအကြိမ် မဲပေးခွင့်ရတော့မယ့်အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မအဂ္ဂနွန်က တင်ပြပေးပါမယ်။
ကရင်ပြည်နယ် ကြာအင်ဆိပ်ကြီးမြို့နယ်မှာ KNU ထိန်းချုပ်နယ်မြေမှာ လာမယ့်ရွေးကောက်ပွဲကျရင် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် မဲပေးခွင့်ရကြတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အစိုးရအုပ်ချုပ်မှု မရှိပေမဲ့လည်း မဲပေးနိုင်အောင် စီစဉ်ထားတဲ့အကြောင်း ကရင်ပြည်နယ် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် အတွင်းရေးမှူး ဦးမောင်မောင်နိုင်က ပြောပါတယ်။
“အဓိက ကျနော်တို့က မြို့တိုင်းမြို့တိုင်းမှာ KNU နေရာမှာလည်း တိုးတယ်၊ ဒီဘက်က မြို့တွေက လူဦးရေတွေက များလာတာ၊ တိုးတာ ရှိတာပေ့ါ၊ ထူးထူးခြားခြားတော့ ကြာအင်ဆိပ်ကြီးဘက်က KNU ထိန်းချုပ်မြေထဲမှာဆိုလို့ရှိရင် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးဘာညာ မရှိသော်ညာလည်း လူဦးရေစာရင်းတွေ မဲစာရင်းတွေ ညှိနှိုင်းပြီးတော့မှ ကောက်ခံတာ သူတို့ကို မဲပေးလို့ရအောင်တော့ ကျနော်တို့က အဲ့ဘက်မှာ မဲရုံတွေ တိုးပေးထားတာရှိတယ်၊ အဲ့ဘက်မှာဆိုရင်တော့ ကြာအင်ဆိပ်ကြီးမှာဆိုရင်တော့ မဲရုံပေါ့ အထူးအနေနဲ့ လုပ်ပေးထားတာ ၁၂ ရုံပေါ့။ အခြားနေရာတွေက ဒီတိုင်းပဲ ရွာတွေမှာ တိုးတဲ့ဟာလည်း ရှိပါတယ်ခင်ဗျာ။”
ခန့်မှန်းခြေ မဲပေးခွင့်ရှိသူ ၂၀၀,၀၀၀ ကျော်လောက်ရှိတဲ့ ကြာအင်ဆိပ်ကြီးမြို့နယ်က မြန်မာအစိုးရနဲ့ အပစ်အခတ် ရပ်စဲထားတဲ့ KNU ထိန်းချုပ်ရာနယ်မြေမှာ ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းတွေကို လွတ်လွတ်လပ်လပ် ခွင့်ပြုထားတယ်လို့လည်း KNU ဒူပလာရာခရိုင်း အတွင်းရေးမှူးစောလစ်စတန်က ပြောပါတယ်။
“ဒီမှာတချို့ရပ်ကွက်ရဲ့ စာရေးတွေ လာတွေ့ဆုံပြီးပြောတယ်။ နောက်တစ်ခုကတော့ တချို့နိုင်ငံရေးပါတီတွေလာပြီး ချဉ်းကပ်တာတွေ ရှိတယ်။ အဲ့ဒါပါပဲ လာပြီးတော့ စာရေးလာပြောတဲ့ဟာက မဲပေးပိုင်ခွင့်ရှိသောသူများရဲ့ စာရင်းများ လာပြီးတော့ ကပ်ပေးချင်လို့ပါတဲ့ လာကပ်ပေးပိုင်းခွင့်ရှိပါလား၊ လာညှိနှိုင်းတော့ ခွင့်ပြုချက်ပေးလိုက်ပါတယ်။”
မြန်မာအစိုးရနဲ့ အပစ်အခတ်ရပ်စဲမထားတဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ တခုဖြစ်တဲ့ မြောက်ပိုင်းရှမ်းပြည်တပ်မတော် SSPP/SSA ထိန်းချုပ်နယ်မြေမှာလည်း ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းတွေ လုပ်ခွင့်ရနေတယ်လို့ နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ စိုင်းထွန်းအောင်လွင်က ပြောပါတယ်။
“ဝမ့်ဟိုင်း အဲ့မှာတွေပဲ သူတို့ပြောတဲ့ သတင်းတွေအရ SSPP က ထုတ်တဲ့ ပုံအရ သူတို့ ကော်မရှင်စာရင်းတွေလည်း ပါမှာပေ့ါနော်။ အနိမ့်ဆုံး လူဦးရေ ၁၀,၀၀၀ လောက်ရှိတယ်ပေါ့။ ဒါပေမဲ့ သူတို့ ထိန်းချုပ်နယ်မြေလို့ခေါ်တဲ့ အဲ့ဒီ မိုင်းရူးနဲ့ ကျေးသီး နယ်မြေတို့မှာလည်း လူဦးရေက ၂၀၀,၀၀၀ လောက်ရှိတယ်ဆိုတော့ အဲ့ဒီနယ်တွေထဲ လွတ်လွတ်လပ်လပ်မဲဆွယ်စည်းရုံးတာတွေ ဘာတွေလည်း ပေးလုပ်မယ် ... သဘောမျိုးပြောထားတယ်ဖြစ်ပါတယ်ဗျ။ ဒါတော့ ထိန်းချုပ်နယ်မြေပြောတာပေါ့နော်။ လှုပ်ရှားနယ်မြေ ပြောမယ်ဆိုရင်တော့တန့်ယန်း၊ မိုင်းရယ်တို့၊ လာရှို့တို့ဘက်က သီပေါတို့ အဲ့လိုဘက်တွေပါ ပါတယ်ပေါ့။”
ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ် ရွေးကောက်ပွဲတုန်းက ဝမ့်ဟိုင်းမှာ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပခွင့်ရခဲ့သလို၊ မိုင်းရှုး၊ ကျေးသီးမြို့နယ်တွေမှာ ၂၀၁၇ ခုနှစ်တုန်းက ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပခွင့်ရခဲ့ပေမဲ့ ၂၀၁၅ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲမှာတော့ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ရှမ်းပြည်နယ်တွင်းက မြို့နယ်တချို့မှာ ရွေးကောက်ပွဲတွေ မကျင်းပနိုင်ခဲ့ပါဘူး။
[Unicode Version]
KNU ထိနျးခြုပျနယျမွမှော ရှေးကောကျပှဲကငြျးပမညျ
ကရငျအမြိုးသားအစညျးအရုံး (KNU) အပါအဝငျ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှေ ထိနျးခြုပျရာ နယျမွတေခြို့မှာ နိုဝငျဘာလ ရှေးကောကျပှဲကရြငျ ပထမဆုံးအကွိမျ မဲပေးခှင့ျရတော့မယ့ျအကွောငျး ပွောပွပါမယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မအဂ်ဂနှနျက တငျပွပေးပါမယျ။
ကရငျပွညျနယျ ကွာအငျဆိပျကွီးမွို့နယျမှာ KNU ထိနျးခြုပျနယျမွမှော လာမယ့ျရှေးကောကျပှဲကရြငျ ပထမဆုံးအကွိမျအဖွဈ မဲပေးခှင့ျရကွတော့မှာ ဖွဈပါတယျ။ အစိုးရအုပျခြုပျမှု မရှိပမေဲ့လညျး မဲပေးနိုငျအောငျ စီစဉျထားတဲ့အကွောငျး ကရငျပွညျနယျ ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျ အတှငျးရေးမှူး ဦးမောငျမောငျနိုငျက ပွောပါတယျ။
“အဓိက ကနြောျတို့က မွို့တိုငျးမွို့တိုငျးမှာ KNU နရောမှာလညျး တိုးတယျ၊ ဒီဘကျက မွို့တှကေ လူဦးရတှေကေ မြားလာတာ၊ တိုးတာ ရှိတာပေ့ါ၊ ထူးထူးခွားခွားတော့ ကွာအငျဆိပျကွီးဘကျက KNU ထိနျးခြုပျမွထေဲမှာဆိုလို့ရှိရငျ အုပျခြုပျရေးမှူးဘာညာ မရှိသောျညာလညျး လူဦးရစောရငျးတှေ မဲစာရငျးတှေ ညှိနှိုငျးပွီးတော့မှ ကောကျခံတာ သူတို့ကို မဲပေးလို့ရအောငျတော့ ကနြောျတို့က အဲ့ဘကျမှာ မဲရုံတှေ တိုးပေးထားတာရှိတယျ၊ အဲ့ဘကျမှာဆိုရငျတော့ ကွာအငျဆိပျကွီးမှာဆိုရငျတော့ မဲရုံပေါ့ အထူးအနနေဲ့ လုပျပေးထားတာ ၁၂ ရုံပေါ့။ အခွားနရောတှကေ ဒီတိုငျးပဲ ရှာတှမှော တိုးတဲ့ဟာလညျး ရှိပါတယျခငျဗြာ။”
ခန့ျမှနျးခွေ မဲပေးခှင့ျရှိသူ ၂၀၀,၀၀၀ ကြောျလောကျရှိတဲ့ ကွာအငျဆိပျကွီးမွို့နယျက မွနျမာအစိုးရနဲ့ အပဈအခတျ ရပျစဲထားတဲ့ KNU ထိနျးခြုပျရာနယျမွမှော ရှေးကောကျပှဲ လုပျငနျးတှကေို လှတျလှတျလပျလပျ ခှင့ျပွုထားတယျလို့လညျး KNU ဒူပလာရာခရိုငျး အတှငျးရေးမှူးစောလဈစတနျက ပွောပါတယျ။
“ဒီမှာတခြို့ရပျကှကျရဲ့ စာရေးတှေ လာတှေ့ဆုံပွီးပွောတယျ။ နောကျတဈခုကတော့ တခြို့နိုငျငံရေးပါတီတှလောပွီး ခဉြျးကပျတာတှေ ရှိတယျ။ အဲ့ဒါပါပဲ လာပွီးတော့ စာရေးလာပွောတဲ့ဟာက မဲပေးပိုငျခှင့ျရှိသောသူမြားရဲ့ စာရငျးမြား လာပွီးတော့ ကပျပေးခငြျလို့ပါတဲ့ လာကပျပေးပိုငျးခှင့ျရှိပါလား၊ လာညှိနှိုငျးတော့ ခှင့ျပွုခကြျပေးလိုကျပါတယျ။”
မွနျမာအစိုးရနဲ့ အပဈအခတျရပျစဲမထားတဲ့ တိုငျးရငျးသား လကျနကျကိုငျအဖှဲ့ တခုဖွဈတဲ့ မွောကျပိုငျးရှမျးပွညျတပျမတောျ SSPP/SSA ထိနျးခြုပျနယျမွမှောလညျး ရှေးကောကျပှဲ လုပျငနျးတှေ လုပျခှင့ျရနတေယျလို့ နိုငျငံရေးလေ့လာသုံးသပျသူ စိုငျးထှနျးအောငျလှငျက ပွောပါတယျ။
“ဝမ့ျဟိုငျး အဲ့မှာတှပေဲ သူတို့ပွောတဲ့ သတငျးတှအေရ SSPP က ထုတျတဲ့ ပုံအရ သူတို့ ကောျမရှငျစာရငျးတှလေညျး ပါမှာပေ့ါနောျ။ အနိမ့ျဆုံး လူဦးရေ ၁၀,၀၀၀ လောကျရှိတယျပေါ့။ ဒါပမေဲ့ သူတို့ ထိနျးခြုပျနယျမွလေို့ခေါျတဲ့ အဲ့ဒီ မိုငျးရူးနဲ့ ကြေးသီး နယျမွတေို့မှာလညျး လူဦးရကေ ၂၀၀,၀၀၀ လောကျရှိတယျဆိုတော့ အဲ့ဒီနယျတှထေဲ လှတျလှတျလပျလပျမဲဆှယျစညျးရုံးတာတှေ ဘာတှလေညျး ပေးလုပျမယျ ... သဘောမြိုးပွောထားတယျဖွဈပါတယျဗြ။ ဒါတော့ ထိနျးခြုပျနယျမွပွေောတာပေါ့နောျ။ လှုပျရှားနယျမွေ ပွောမယျဆိုရငျတော့တန့ျယနျး၊ မိုငျးရယျတို့၊ လာရှို့တို့ဘကျက သီပေါတို့ အဲ့လိုဘကျတှပေါ ပါတယျပေါ့။”
ပွီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၀ ပွည့ျနှဈ ရှေးကောကျပှဲတုနျးက ဝမ့ျဟိုငျးမှာ ရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပခှင့ျရခဲ့သလို၊ မိုငျးရှုး၊ ကြေးသီးမွို့နယျတှမှော ၂၀၁၇ ခုနှဈတုနျးက ကွားဖွတျရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပခှင့ျရခဲ့ပမေဲ့ ၂၀၁၅ ခုနှဈ ရှေးကောကျပှဲမှာတော့ တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ ရှမျးပွညျနယျတှငျးက မွို့နယျတခြို့မှာ ရှေးကောကျပှဲတှေ မကငြျးပနိုငျခဲ့ပါဘူး။
