(Zawgyi/Unicode)
NCA လက်မှတ်ထိုးထားတဲ့ အဖွဲ့တချို့ နဲ့ရော လက်မှတ်မထိုးရသေးတဲ့ တချို့အဖွဲ့တွေနဲ့ပါ အစိုးရနဲ့တပ်မတော်က ခိုင်မာတဲ့ယုံကြည်မှု မတည်ဆောက်နိုင်သေးဘူး လို့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ခေါင်းဆောင်တဦးကလည်း ဝေဖန်ပါတယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေးအကျိုးဆောင်တဦး ကရော ဘယ်လို တိုက်တွန်းထားပါသလဲ။ အပြည့်အစုံကို မဆုမွန်က ဆက်ပြောပြပါမယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ဇန်နဝါရီလတုန်းက နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုယ်တိုင် ဦးဆောင်ကျင်းပတဲ့ တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် NCA အကောင်အထည်ဖော်မှုဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းအစည်းအဝေးမှာ ပြည်ထောင်စု ငြိမ်းချမ်းရေး ညီလာခံ- ၂၁ရာစုပင်လုံ စတုတ္ထအစည်းအဝေးကို ၂၀၂၀ခုနှစ် ပထမ ၄လပတ်အတွင်းမှာ ကျင်းပဖို့ သဘောတူညီခဲ့ ကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လို့ အခုအချိန်အထိ UPDJC အစည်းအဝေးတွေ မခေါ်နိုင်သေးတာကြောင့် အဲဒီသတ်မှတ်ရက်အတိုင်း ကျင်းပဖို့ မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ UPDJC ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးသုဝေက ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။
“ခါတိုင်းညီလာခံလုပ်ဖို့ဆိုရင် ညီလာခံအတွက် ပြင်ဆင်တာပေါ့ခင်ဗျ ။ ပြင်ဆင်တယ်ဆိုတာက ကျနော်တို့ UPDJC က အဓိကပေါ့နော် ညီလာခံပြင်ဆင်ဖို့ လုပ်ကြတာ။ အခုအခါမှာတော့ ကျနော်တို့ ဧပြီလလောက်မှာ ညီလာခံလုပ်မယ်လို့ မှန်းထားတာပေါ့နော်။ မှန်းထားပေမယ့် ကျနော်တို့ UPDJC က အခုအထိ ခေါ်နိုင်တဲ့ အခြေအနေ မရှိသေးဘူး။ အဲဒီတော့ ငြိမ်းချမ်းရေးကတော့ လုပ်တော့လုပ်မယ်။ သို့သော် ဘယ်တော့ပြီးမလဲ ဘယ်တော့ လုပ်မလဲဆိုတာကတော့ ဒီလိုပဲ ကြိုးစားရင်နဲ့ လုပ်သွားရင်နဲ့ တဖြေးဖြေးတော့ အောင်မြင်သွားမယ်လို့ ထင်တယ်။ ဒါပေမယ့် လောလောဆည်အလားအလာကတော့ သိပ်ပြီးတော့ ဝေးပါသေးတယ်။ အခုကတော့ အစိုးရအဖွဲ့နဲ့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တို့ သူတို့ အလွတ်သဘောဆွေးနွေးချက်ဆိုပြီးတော့ ခဏခဏ တွေ့နေတယ်၊ ဆွေးနွေးနေတာပေါ့နော် အဲဒါ ကြိုးစားချက်တွေပါပဲ။ ဒီလိုကြိုးစားရင်းနဲ့ ဘယ်လောက်အောင်မြင်မလဲမသိဘူး။ အခုသူတို့ လုပ်ထားတာ နည်းနည်းအောင်မြင်လာလို့ ဒါ ညီလာခံလုပ်ဖို့အလားလာ ရှိလာတယ်၊ ဆွေးနွေးလာတယ်ဆိုတာလေးပဲ ရှိတယ်လေ။”
ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးကို ဦးစားပေးဖော်ဆောင်မယ်ဆိုတဲ့ NLD အရပ်သားအစိုးရလက်ထက် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုယ်တိုင်က NCA အပစ်ရပ် လက်မှတ်ထိုးရေး လမ်းကြောင်းပေါ် လာခဲ့ကြပါ။ နိုင်ငံရေးစကားဝိုင်းတွေမှာ ဆွေးနွေးကြပါလို့ တစိုက်မတ်မတ်တိုက်တွန်းနေတာပါ။
ဒါပေမဲ့လို NCA ကို လက်မှတ်ထိုး ထားတဲ့အဖွဲ့တချို့နဲ့ရော လက်မှတ်မထိုးသေးတဲ့ အဖွဲ့တချို့နဲ့ပါ စစ်ရေးတင်းမာမှုတွေ ဖြစ်နေတဲ့အတွက် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် တိုက်တွန်းနေတဲ့ NCA ဟာ အလုပ်ဖြစ်နိုင်ပါ့မလားလို့ မေးခွန်းထုတ်တာတွေ ရှိနေတာပါ။ANC ရခိုင်အမျိုးသားကောင်စီ ANC ရဲ့ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးထွန်းဇော်ကတော့ အခုလိုသုံးသပ်ပါတယ်။
“ဒီကနေ့ ဖြစ်နေတဲ့ အခင်းအကျင်းကတော့ NCA ကိုလက်မှတ်ထိုးထားတဲ့အဖွဲ့တွေနဲ့ရော၊ လက်မှတ် မထိုးထားတဲ့အဖွဲ့တွေနဲ့ရော ဖြစ်ပျက်နေတဲ့ အခြေအနေတွေကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် တပ်မတော်ဘက်က နိုင်ငံရေးဆန္ဒမရှိဘူး ဆိုတာကို ပြသနေတာပဲ။ NCA ဆိုတာက နိုင်ငံရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေးနည်းနဲ့ အဖြေရှာဖို့အတွက် ကျနော်တို့က ပေါင်းကူးတံတားသဖွယ်လုပ်တာဖြစ်တယ်။ ဒါပေမယ့် NCA ကို ပေါင်းကူးတံတားအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးပြဿနာကို အသုံးပြုတာမဟုတ်ပဲနဲ့ တပ်မတော်ဘက်က သူတို့ စစ်ရေးရည်မှန်းချက်ကို ပြည့်မှီဖို့အတွက် စစ်ရေးအရ လက်နက် တခုအဖြစ် အသုံးချနေတာကို တွေ့ရတယ်။ ဆိုတော့ တပ်မတော်က တိုင်းပြည်ရဲ့ အုပ်ချုပ်ရေး ယန္တရားထဲမှာ အစိုးရရဲ့ လက်အောက်မှာ အပြည့်အ၀ မရှိနေဘူး ။ ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်က အစိုးရရဲ့ မူဝါဒနဲ့ ကင်းလွတ်ပြီးတော့မှ တပ်မတော်ရဲ့ သဘောထားနဲ့အညီ သူ့သဘောသူ ဆောင်ပြီးတော့ သွားနေတဲ့ အနေအထားအောက်မှာ တပ်မတော်သဘောထားကို ကျော်လွန်နိုင်တဲ့ အနေအထားမရှိတဲ့ NLD အစိုးရဟာ ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်မှာလည်း ထိထိရောက်ရောက် အကောင်အထည်ဖော်နိုင်မယ့် အနေအထားမရှိဘူးဆိုတာ ကျနော်တို့ တွေ့ရပါတယ်။”
NCA ကိုလက်မှတ်ထိုးထားတဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ တဖွဲ့ဖြစ်တဲ့ KNU ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံးက NCA ဆိုင်ရာရှင်းလင်းပွဲ လုပ်နေတာကို တပ်မတော် စစ်ဗျူဟာတပ်ရင်းက တားမြစ်တာကြောင့် ဒါဟာ NCA စာချုပ်ပါ အချက်တွေကို မလိုက်နာတာဖြစ်ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးကို မလိုလားတဲ့သဏ္ဍာန်ဆောင်တယ်လို့ KNU ဆောထိမြို့နယ် တပ်ရင်း (၇) က ရှုတ်ချကြောင်း ဖေဖော်ဝါရီလ ၆ ရက်နေ့ ရက်စွဲနဲ့ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အစိုးရ၊ တပ်မတော်နဲ့ ပြည်သူလူထုကြား ယုံကြည်မှုတည်ဆောက်နိုင်ရေး ငြိမ်းချမ်းရေးစကားဝိုင်းတွေကနေ ဖော်ဆောင်နိုင်အောင် ကြိုးပမ်းနေကြပါတယ်လို့လည်း ငြိမ်းချမ်းရေးအကျိုးတော်ဆောင်တဦးဖြစ်တဲ့ KBC ကချင်နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန်အဖွဲ့ချုပ်ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာခလမ်ဆမ်ဆွန ်ကပြောပါတယ်။
“အခုလို လက်နက်တင်းမာမှုရှိတဲ့အချိန်မှာ နှစ်ဖက်ကနေ လျှော့ပြီးမှ နားလည်မှုယူပြီးမှ အားလုံးလိုချင်တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးကို ပန်းတိုင်အထိ သွားနိုင်ဖို့ကတော့ ကြိုးစားဖို့ လိုပါလိမ့်မယ်။ဆိုတာ ကျနော်ပြောချင်ပါတယ်။ အတွင်းကျကျ ပါဝင်ပြီးတော့မှ နားလည်မှုနဲ့ ယုံကြည်မှုပေါ့ ။ စစ်မှန်တဲ့ Honest ဖြစ်ဖို့တော့ လိုတာပေါ့ ၊ ပြီးတော့ စစ်မှန်တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးကို သွားဖို့လိုတယ်ဆိုတာကို ပြောချင်ပါတယ်။”
ရခိုင်၊ ချင်းနဲ့ ရှမ်းမြောက် စတဲ့ တိုင်းရင်းဒေသတွေမှာ စစ်ရေးပဋိပက္ခတွေပြင်းထန်ဆဲရှိနေချိန်မှာပဲ ငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံကို အမြန်ဆုံးကျင်းပဖို့ စီစဉ်နေကြတာပါ။ တကယ်တမ်း NCA သဘောတူညီချက်အရ ပြည်ထောင်စု ငြိမ်းချမ်းရေး ညီလာခံကို ၂ နှစ်တ ကြိမ် ကျင်းပရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း ပြီးခဲ့တဲ့၂၀၁၈ ဇူလိုင်လမှာ တတိယ အကြိမ် အစည်းဝေးကို နောက်ဆုံးကျင်းပပြီးတဲ့နောက် ငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံကို ထပ်ပြီး မကျင်းပနိုင် တာ တနှစ်ကျော်ကြာရှိပြီဖြစ်ပါတယ်။
..........................
စတုတ်ထအကွိမျ ၂၁ ရာစု ပငျလုံညီလာခံ လြာထားတဲ့အတိုငျးကငြျးပဖို့ ဖွဈနိုငျခွနေညျး
(Unicode)
NCA လကျမှတျထိုးထားတဲ့ အဖှဲ့တခြို့ နဲ့ရော လကျမှတျမထိုးရသေးတဲ့ တခြို့အဖှဲ့တှနေဲ့ပါ အစိုးရနဲ့တပျမတောျက ခိုငျမာတဲ့ယုံကွညျမှု မတညျဆောကျနိုငျသေးဘူး လို့ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့ ခေါငျးဆောငျတဦးကလညျး ဝဖေနျပါတယျ။ ငွိမျးခမြျးရေးအကြိုးဆောငျတဦး ကရော ဘယျလို တိုကျတှနျးထားပါသလဲ။ အပွည့ျအစုံကို မဆုမှနျက ဆကျပွောပွပါမယျ။
ပွီးခဲ့တဲ့ဇနျနဝါရီလတုနျးက နိုငျငံတောျ၏အတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကိုယျတိုငျ ဦးဆောငျကငြျးပတဲ့ တဈနိုငျငံလုံး ပဈခတျတိုကျခိုကျမှုရပျစဲရေး သဘောတူစာခြုပျ NCA အကောငျအထညျဖောျမှုဆိုငျရာ ညှိနှိုငျးအစညျးအဝေးမှာ ပွညျထောငျစု ငွိမျးခမြျးရေး ညီလာခံ- ၂၁ရာစုပငျလုံ စတုတ်ထအစညျးအဝေးကို ၂၀၂၀ခုနှဈ ပထမ ၄လပတျအတှငျးမှာ ကငြျးပဖို့ သဘောတူညီခဲ့ ကွပါတယျ။ ဒါပမေဲ့လို့ အခုအခြိနျအထိ UPDJC အစညျးအဝေးတှေ မခေါျနိုငျသေးတာကွောင့ျ အဲဒီသတျမှတျရကျအတိုငျး ကငြျးပဖို့ မဖွဈနိုငျဘူးလို့ UPDJC ဒုတိယဥက်ကဋ်ဌ ဦးသုဝကေ ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။
“ခါတိုငျးညီလာခံလုပျဖို့ဆိုရငျ ညီလာခံအတှကျ ပွငျဆငျတာပေါ့ခငျဗြ ။ ပွငျဆငျတယျဆိုတာက ကနြောျတို့ UPDJC က အဓိကပေါ့နောျ ညီလာခံပွငျဆငျဖို့ လုပျကွတာ။ အခုအခါမှာတော့ ကနြောျတို့ ဧပွီလလောကျမှာ ညီလာခံလုပျမယျလို့ မှနျးထားတာပေါ့နောျ။ မှနျးထားပမေယ့ျ ကနြောျတို့ UPDJC က အခုအထိ ခေါျနိုငျတဲ့ အခွအေနေ မရှိသေးဘူး။ အဲဒီတော့ ငွိမျးခမြျးရေးကတော့ လုပျတော့လုပျမယျ။ သို့သောျ ဘယျတော့ပွီးမလဲ ဘယျတော့ လုပျမလဲဆိုတာကတော့ ဒီလိုပဲ ကွိုးစားရငျနဲ့ လုပျသှားရငျနဲ့ တဖွေးဖွေးတော့ အောငျမွငျသှားမယျလို့ ထငျတယျ။ ဒါပမေယ့ျ လောလောဆညျအလားအလာကတော့ သိပျပွီးတော့ ဝေးပါသေးတယျ။ အခုကတော့ အစိုးရအဖှဲ့နဲ့ လကျနကျကိုငျအဖှဲ့တို့ သူတို့ အလှတျသဘောဆှေးနှေးခကြျဆိုပွီးတော့ ခဏခဏ တှေ့နတေယျ၊ ဆှေးနှေးနတောပေါ့နောျ အဲဒါ ကွိုးစားခကြျတှပေါပဲ။ ဒီလိုကွိုးစားရငျးနဲ့ ဘယျလောကျအောငျမွငျမလဲမသိဘူး။ အခုသူတို့ လုပျထားတာ နညျးနညျးအောငျမွငျလာလို့ ဒါ ညီလာခံလုပျဖို့အလားလာ ရှိလာတယျ၊ ဆှေးနှေးလာတယျဆိုတာလေးပဲ ရှိတယျလေ။”
ပွညျတှငျးငွိမျးခမြျးရေးကို ဦးစားပေးဖောျဆောငျမယျဆိုတဲ့ NLD အရပျသားအစိုးရလကျထကျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကိုယျတိုငျက NCA အပဈရပျ လကျမှတျထိုးရေး လမျးကွောငျးပေါျ လာခဲ့ကွပါ။ နိုငျငံရေးစကားဝိုငျးတှမှော ဆှေးနှေးကွပါလို့ တစိုကျမတျမတျတိုကျတှနျးနတောပါ။
ဒါပမေဲ့လို NCA ကို လကျမှတျထိုး ထားတဲ့အဖှဲ့တခြို့နဲ့ရော လကျမှတျမထိုးသေးတဲ့ အဖှဲ့တခြို့နဲ့ပါ စဈရေးတငျးမာမှုတှေ ဖွဈနတေဲ့အတှကျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ တိုကျတှနျးနတေဲ့ NCA ဟာ အလုပျဖွဈနိုငျပါ့မလားလို့ မေးခှနျးထုတျတာတှေ ရှိနတောပါ။ANC ရခိုငျအမြိုးသားကောငျစီ ANC ရဲ့ အထှထှေအေတှငျးရေးမှူး ဦးထှနျးဇောျကတော့ အခုလိုသုံးသပျပါတယျ။
“ဒီကနေ့ ဖွဈနတေဲ့ အခငျးအကငြျးကတော့ NCA ကိုလကျမှတျထိုးထားတဲ့အဖှဲ့တှနေဲ့ရော၊ လကျမှတျ မထိုးထားတဲ့အဖှဲ့တှနေဲ့ရော ဖွဈပကြျနတေဲ့ အခွအေနတှေကေို ကွည့ျမယျဆိုရငျ တပျမတောျဘကျက နိုငျငံရေးဆန်ဒမရှိဘူး ဆိုတာကို ပွသနတောပဲ။ NCA ဆိုတာက နိုငျငံရေးပွူနာကို နိုငျငံရေးနညျးနဲ့ အဖွရှောဖို့အတှကျ ကနြောျတို့က ပေါငျးကူးတံတားသဖှယျလုပျတာဖွဈတယျ။ ဒါပမေယ့ျ NCA ကို ပေါငျးကူးတံတားအနနေဲ့ နိုငျငံရေးပွူနာကို အသုံးပွုတာမဟုတျပဲနဲ့ တပျမတောျဘကျက သူတို့ စဈရေးရညျမှနျးခကြျကို ပွည့ျမှီဖို့အတှကျ စဈရေးအရ လကျနကျ တခုအဖွဈ အသုံးခနြတောကို တှေ့ရတယျ။ ဆိုတော့ တပျမတောျက တိုငျးပွညျရဲ့ အုပျခြုပျရေး ယန်တရားထဲမှာ အစိုးရရဲ့ လကျအောကျမှာ အပွည့ျအ၀ မရှိနဘေူး ။ ငွိမျးခမြျးရေးဖွဈစဉျက အစိုးရရဲ့ မူဝါဒနဲ့ ကငျးလှတျပွီးတော့မှ တပျမတောျရဲ့ သဘောထားနဲ့အညီ သူ့သဘောသူ ဆောငျပွီးတော့ သှားနတေဲ့ အနအေထားအောကျမှာ တပျမတောျသဘောထားကို ကြောျလှနျနိုငျတဲ့ အနအေထားမရှိတဲ့ NLD အစိုးရဟာ ငွိမျးခမြျးရေးဖွဈစဉျမှာလညျး ထိထိရောကျရောကျ အကောငျအထညျဖောျနိုငျမယ့ျ အနအေထားမရှိဘူးဆိုတာ ကနြောျတို့ တှေ့ရပါတယျ။”
NCA ကိုလကျမှတျထိုးထားတဲ့ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့ တဖှဲ့ဖွဈတဲ့ KNU ကရငျအမြိုးသားအစညျးအရုံးက NCA ဆိုငျရာရှငျးလငျးပှဲ လုပျနတောကို တပျမတောျ စဈဗြူဟာတပျရငျးက တားမွဈတာကွောင့ျ ဒါဟာ NCA စာခြုပျပါ အခကြျတှကေို မလိုကျနာတာဖွဈပွီး ငွိမျးခမြျးရေးကို မလိုလားတဲ့သဏ်ဍာနျဆောငျတယျလို့ KNU ဆောထိမွို့နယျ တပျရငျး (၇) က ရှုတျခကြွောငျး ဖဖေောျဝါရီလ ၆ ရကျနေ့ ရကျစှဲနဲ့ ထုတျပွနျထားပါတယျ။
ငွိမျးခမြျးရေးအတှကျ အစိုးရ၊ တပျမတောျနဲ့ ပွညျသူလူထုကွား ယုံကွညျမှုတညျဆောကျနိုငျရေး ငွိမျးခမြျးရေးစကားဝိုငျးတှကေနေ ဖောျဆောငျနိုငျအောငျ ကွိုးပမျးနကွေပါတယျလို့လညျး ငွိမျးခမြျးရေးအကြိုးတောျဆောငျတဦးဖွဈတဲ့ KBC ကခငြျနှဈခွငျးခရဈယာနျအဖှဲ့ခြုပျဥက်ကဋ်ဌ ဒေါကျတာခလမျဆမျဆှန ျကပွောပါတယျ။
“အခုလို လကျနကျတငျးမာမှုရှိတဲ့အခြိနျမှာ နှဈဖကျကနေ လြှော့ပွီးမှ နားလညျမှုယူပွီးမှ အားလုံးလိုခငြျတဲ့ ငွိမျးခမြျးရေးကို ပနျးတိုငျအထိ သှားနိုငျဖို့ကတော့ ကွိုးစားဖို့ လိုပါလိမ့ျမယျ။ဆိုတာ ကနြောျပွောခငြျပါတယျ။ အတှငျးကကြြ ပါဝငျပွီးတော့မှ နားလညျမှုနဲ့ ယုံကွညျမှုပေါ့ ။ စဈမှနျတဲ့ Honest ဖွဈဖို့တော့ လိုတာပေါ့ ၊ ပွီးတော့ စဈမှနျတဲ့ ငွိမျးခမြျးရေးကို သှားဖို့လိုတယျဆိုတာကို ပွောခငြျပါတယျ။”
ရခိုငျ၊ ခငြျးနဲ့ ရှမျးမွောကျ စတဲ့ တိုငျးရငျးဒသေတှမှော စဈရေးပဋိပက်ခတှပွေငျးထနျဆဲရှိနခြေိနျမှာပဲ ငွိမျးခမြျးရေးညီလာခံကို အမွနျဆုံးကငြျးပဖို့ စီစဉျနကွေတာပါ။ တကယျတမျး NCA သဘောတူညီခကြျအရ ပွညျထောငျစု ငွိမျးခမြျးရေး ညီလာခံကို ၂ နှဈတ ကွိမျ ကငြျးပရမှာဖွဈပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျလညျး ပွီးခဲ့တဲ့၂၀၁၈ ဇူလိုငျလမှာ တတိယ အကွိမျ အစညျးဝေးကို နောကျဆုံးကငြျးပပွီးတဲ့နောကျ ငွိမျးခမြျးရေးညီလာခံကို ထပျပွီး မကငြျးပနိုငျ တာ တနှဈကြောျကွာရှိပွီဖွဈပါတယျ။
