(Zawgyi/Unicode)
စစ်အာဏာသိမ်းထားတာကို ဆန့်ကျင်တဲ့ ဆန္ဒပြပွဲတွေဟာ နေ့ခင်းဖက်မှာသာမကပဲ ပုဒ်မ(၁၄၄) အမိန့်ထုတ်ထားတဲ့ ညဘက်အချိန်မှာပါ ရန်ကုန်ရဲ့ မြို့နယ်တချို့မှာ စတင်လုပ်ဆောင်လာနေတဲ့ အကြောင်း ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင်က ပြောပြမှာပါ။
“ သပိတ် သပိတ် မှောက် .. မှောက် ၊ ဒီမိုကရေစီရရှိရေး တို့အရေး.. တို့အရေး ၊ စစ်အာဏာရှင်စနစ် ကျဆုံးရေး .. တို့ အရေး တို့အရေး ..”
အခုကြားနေရတဲ့ အသံတွေက ညမထွက်ရအမိန့် 144 ထုတ်ထားချိန်မှာ တာမွေမြို့နယ် ရပ်ကွက်တချို့က လမ်းမတန်းဘေး ဝဲယာမှာရှိတဲ့ တိုက်ခန်းတွေပေါ်ကနေ ည ၉ နာရီကျော် ၁၀ နာရီကြားဝန်းကျင် ကြွေးကြော် ဆန္ဒပြနေကြတာဖြစ်ပါတယ်။
မြန်မာပြည်သူတွေဟာ နေ့ခင်းဖက် အန္တရာယ်တွေကြားမှာ ပင်ပန်းကြီးစွာ ဆန္ဒပြကြသလို ၊ ည ၈ နာရီ ရောက်တိုင်းလည်း သံပုံးတီးဆန္ဒပြသူ အတော်များများ ရှိနေတဲ့ကြားက ခုလိုညဘက် ဟစ်ကြွေးဆန္ဒပြတာတွေကို တနင်္ဂနွေ ၊ တနင်္လာညတွေမှာ စလုပ်လာကြတယ်လို့ ဗဟန်းမြို့ခံတဦးက ရှင်းပြပါတယ်။
“ကျနော်တို့ ဗဟန်းနဲ့ တာမွေက နယ်စပ်ချင်းလည်း ကပ်နေတယ်လေ။ အဲဒီတော့ ကျနော်တို့နဲ့ ကပ်နေတဲ့ တာမွေဘက်အခြမ်းမှာ၁၄၄ ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ အခြေအနေမှာပါ ။ အခုညဘက်တွေကနေပေါ့နော် တိုက်ပေါ်မှာ အသံတွေနဲ့ တိုက် တတိုက်ကနေ အော်လိုက်တယ်ဆိုရင် ကြွေးကြော်သံတွေပေါ့ အော်ကြတာပေါ့။ ဆိုတော့ ခုက နေ့ခင်းတင်မဟုတ်တော့ဘူးပေါ့ ၊ ညပိုင်းတွေမှာပါ အာဏာရှင် စစ်အစိုးရရဲ့ အမိန့်တွေကို မနာခံတော့ဘူးဆိုတဲ့ပုံစံမျိုးနဲ့ ဆန္ဒပြနေကြတာပေါ့နော်၊ ဆန္ဒဖော်ထုတ်နေကြတာပေါ့နော်။ ဆန္ဒဖော်ထုတ်နေကြတာကတော့ ဘယ်သူကမှ တားဆီးတယ် အရေးယူတယ်ဆိုတာမျိုး တစုံတရာကတော့ အခုအချိန်အထိ မတွေ့ရသေးဘူး။”
ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းအတွင်း လမ်းမပေါ်ထွက် ဆန္ဒပြသူတွေကို စစ်တပ်နဲ့ရဲ လုံခြုံရေးတွေ ပစ်ခတ်ရာက အနည်းဆုံးလူ ၃၀ ဝန်းကျင် သေဆုံးခဲ့တာပါ။ ဒါကြောင့် ထိခိုက်ကျဆုံးမှု နည်းရအောင် ပြည်သူတွေဘက်က နည်းလမ်းပြောင်းသုံးလာပုံ ရတယ်လို့ ဗဟန်းမြို့ခံက သုံးသပ်ပါတယ်။
“ကျနော်တို့ဘက်က ဆန္ဒပြတဲ့အခါမှာ အခုဒီလို လူတွေ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရတာတွေ မဖြစ်အောင် ၊ ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုတွေ မဖြစ်အောင် ပေါ့နော် ဒီဟာကို ဦးဆောင်ပေးနေတဲ့ လူတွေရဲ့ ညွှန်ကြားချက်တွေလည်း ရှိတယ်ပေါ့လေ။ အဲဒီအခါကျတော့ လူတွေက ထိခိုက်မှုတွေနည်းအောင်ဆိုပြီးတော့ နေ့ခင်းနေ့လည်ဆိုရင်လည်း လမ်းတွေထိပ်မှာပေါ့နော် ထိုင်ပြီးတော့ အုပ်စုလိုက် အုပ်စုလိုက် အဲဒီလို ဆန္ဒပြနေကြတာပေါ့နော်။ အဲဒီတော့ ကြည့်ရတာကတော့ မနက်ဖြန်လောက်ကနေစပြီးတော့ သိပ်ထွက်ကြမယ့် ပုံစံတော့ မတွေ့ရဘူးပေါ့နော်။ နေလည်ဘက်မှာလည်း မိမိသက်ဆိုင်ရာ လမ်းတွေထိပ်တွေမှာ ဆန္ဒပြမယ့် ပုံစံမျိုးတွေတော့ တွေ့နေရတယ်။ အဓိကတော့ ဆန္ဒပြပြည်သူလူထုဘက်က ထိခိုက်နစ်နာမှုတွေ မရှိအောင် အဲလို ပုံစံပြောင်းလာတဲ့ သဘောပါပဲ။”
ဆန္ဒပြပွဲတွေဟာ အရှိန်ကျသွားဦးမှာ မဟုတ်သေးဘူးဆိုတာ Gen-Z လို့ခေါ်တဲ့ မျိုးဆက်သစ်တွေရဲ့ စိတ်အင်အားနဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေကို မြင်နေရတယ်လို့ ဗဟန်းမြို့ခံက ရှုမြင်ပါတယ်။
“တဖက်နဲ့တဖက် အခုလိုဖြစ်နေကြတဲ့အချိန်မှာ လူထုဘက်ကလည်း အလျှော့ပေးမယ့် အခြေအနေမျိုးကို လုံးလုံးကြီး မတွေ့ရသေးဘူးပေါေ့နာ်။ တဖက်ကလည်း သူတို့ရဲ့ အရေးယူဆောင်ရွက်မှုကို ဘယ်လောက်အတိုင်းအတာအထိ ဆက်လုပ်ဦးမလဲဆိုတာတော့ နည်းနည်းအချိန်တော့ ယူကြရဦးမယ်ထင်တယ်။ အဲဒီတော့ လူထုဘက်ကတော့ ဒီတပွဲမှာတော့ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို အမြစ်ပြုတ်အောင် တိုက်မယ်ဆိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ကတော့ တနိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ ရှိနေတယ်ပေါေ့နာ်။ အဲဒီတော့ ဆန္ဒပြမှုတွေကတော့ တော်တော်နဲ့ ပြီးနိုင်ဦးမှာ မဟုတ်ဘူး ပေါ့နော်။ ကျနော်တို့ ဟိုတုန်းက ၈၈ တုန်းက အခြေအနေတွေနဲ့ အရမ်းကို ကွာခြားသွားပြီပေါ့နော် ။ ဒီတပွဲမှာတော့ Gen-Z တွေက ပွဲသိမ်း အောင်ပွဲခံမယ်လို့ ကျနော်ယူဆတယ်။ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို အမြစ်ဖြုတ်နိုင်မယ်လို့ ကျနော်တို့ကတော့ အဲဒီလို ယူဆနေတယ်။”
ညမထွက်ရအမိန့် ထုတ်ထားတဲ့ချိန်အတွင်း ရန်ကုန်မြို့နဲ့အခြားမြို့ကြီးတွေမှာ စစ်တပ်နဲ့ရဲ့က ညဖက် ကင်းလှည့်နေတာပါ။ ဒါပေမယ့်လည်း ရန်ကုန် မြို့နယ်အတော်များများက ရပ်ကွက်တွေမှာတော့ ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ CRPH ရဲ့လမ်းညွှန်ချက်အတိုင်း ကြားကာလ ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့တွေ ဖွဲ့စည်းထားကြပြီး ကိုယ့်ရပ်ကွက်ကို ကင်းစောင့်နေကြရတယ်လို့ မြို့ခံတွေက ပြောပါတယ်။
.............
ကွှေးကွောျသံ အိမျထဲက အောျဟဈတဲ့ ရနျကုနျည ဆန်ဒပွပှဲမြား
(Unicode)
စဈအာဏာသိမျးထားတာကို ဆန့ျကငြျတဲ့ ဆန်ဒပွပှဲတှဟော နေ့ခငျးဖကျမှာသာမကပဲ ပုဒျမ(၁၄၄) အမိန့ျထုတျထားတဲ့ ညဘကျအခြိနျမှာပါ ရနျကုနျရဲ့ မွို့နယျတခြို့မှာ စတငျလုပျဆောငျလာနတေဲ့ အကွောငျး ကိုဉာဏျဝငျးအောငျက ပွောပွမှာပါ။
“ သပိတျ သပိတျ မှောကျ .. မှောကျ ၊ ဒီမိုကရစေီရရှိရေး တို့အရေး.. တို့အရေး ၊ စဈအာဏာရှငျစနဈ ကဆြုံးရေး .. တို့ အရေး တို့အရေး ..”
အခုကွားနရေတဲ့ အသံတှကေ ညမထှကျရအမိန့ျ 144 ထုတျထားခြိနျမှာ တာမှမွေို့နယျ ရပျကှကျတခြို့က လမျးမတနျးဘေး ဝဲယာမှာရှိတဲ့ တိုကျခနျးတှပေေါျကနေ ည ၉ နာရီကြောျ ၁၀ နာရီကွားဝနျးကငြျ ကွှေးကွောျ ဆန်ဒပွနကွေတာဖွဈပါတယျ။
မွနျမာပွညျသူတှဟော နေ့ခငျးဖကျ အန်တရာယျတှကွေားမှာ ပငျပနျးကွီးစှာ ဆန်ဒပွကွသလို ၊ ည ၈ နာရီ ရောကျတိုငျးလညျး သံပုံးတီးဆန်ဒပွသူ အတောျမြားမြား ရှိနတေဲ့ကွားက ခုလိုညဘကျ ဟဈကွှေးဆန်ဒပွတာတှကေို တနငျ်ဂနှေ ၊ တနငျ်လာညတှမှော စလုပျလာကွတယျလို့ ဗဟနျးမွို့ခံတဦးက ရှငျးပွပါတယျ။
“ကနြောျတို့ ဗဟနျးနဲ့ တာမှကေ နယျစပျခငြျးလညျး ကပျနတေယျလေ။ အဲဒီတော့ ကနြောျတို့နဲ့ ကပျနတေဲ့ တာမှဘေကျအခွမျးမှာ၁၄၄ ထုတျပွနျထားတဲ့ အခွအေနမှောပါ ။ အခုညဘကျတှကေနပေေါ့နောျ တိုကျပေါျမှာ အသံတှနေဲ့ တိုကျ တတိုကျကနေ အောျလိုကျတယျဆိုရငျ ကွှေးကွောျသံတှပေေါ့ အောျကွတာပေါ့။ ဆိုတော့ ခုက နေ့ခငျးတငျမဟုတျတော့ဘူးပေါ့ ၊ ညပိုငျးတှမှောပါ အာဏာရှငျ စဈအစိုးရရဲ့ အမိန့ျတှကေို မနာခံတော့ဘူးဆိုတဲ့ပုံစံမြိုးနဲ့ ဆန်ဒပွနကွေတာပေါ့နောျ၊ ဆန်ဒဖောျထုတျနကွေတာပေါ့နောျ။ ဆန်ဒဖောျထုတျနကွေတာကတော့ ဘယျသူကမှ တားဆီးတယျ အရေးယူတယျဆိုတာမြိုး တစုံတရာကတော့ အခုအခြိနျအထိ မတှေ့ရသေးဘူး။”
ပွီးခဲ့တဲ့ ရကျပိုငျးအတှငျး လမျးမပေါျထှကျ ဆန်ဒပွသူတှကေို စဈတပျနဲ့ရဲ လုံခွုံရေးတှေ ပဈခတျရာက အနညျးဆုံးလူ ၃၀ ဝနျးကငြျ သဆေုံးခဲ့တာပါ။ ဒါကွောင့ျ ထိခိုကျကဆြုံးမှု နညျးရအောငျ ပွညျသူတှဘေကျက နညျးလမျးပွောငျးသုံးလာပုံ ရတယျလို့ ဗဟနျးမွို့ခံက သုံးသပျပါတယျ။
“ကနြောျတို့ဘကျက ဆန်ဒပွတဲ့အခါမှာ အခုဒီလို လူတှေ ထိခိုကျဒဏျရာရတာတှေ မဖွဈအောငျ ၊ ဆုံးရှုံးနဈနာမှုတှေ မဖွဈအောငျ ပေါ့နောျ ဒီဟာကို ဦးဆောငျပေးနတေဲ့ လူတှရေဲ့ ညှှနျကွားခကြျတှလေညျး ရှိတယျပေါ့လေ။ အဲဒီအခါကတြော့ လူတှကေ ထိခိုကျမှုတှနေညျးအောငျဆိုပွီးတော့ နေ့ခငျးနေ့လညျဆိုရငျလညျး လမျးတှထေိပျမှာပေါ့နောျ ထိုငျပွီးတော့ အုပျစုလိုကျ အုပျစုလိုကျ အဲဒီလို ဆန်ဒပွနကွေတာပေါ့နောျ။ အဲဒီတော့ ကွည့ျရတာကတော့ မနကျဖွနျလောကျကနစေပွီးတော့ သိပျထှကျကွမယ့ျ ပုံစံတော့ မတှေ့ရဘူးပေါ့နောျ။ နလေညျဘကျမှာလညျး မိမိသကျဆိုငျရာ လမျးတှထေိပျတှမှော ဆန်ဒပွမယ့ျ ပုံစံမြိုးတှတေော့ တှေ့နရေတယျ။ အဓိကတော့ ဆန်ဒပွပွညျသူလူထုဘကျက ထိခိုကျနဈနာမှုတှေ မရှိအောငျ အဲလို ပုံစံပွောငျးလာတဲ့ သဘောပါပဲ။”
ဆန်ဒပွပှဲတှဟော အရှိနျကသြှားဦးမှာ မဟုတျသေးဘူးဆိုတာ Gen-Z လို့ခေါျတဲ့ မြိုးဆကျသဈတှရေဲ့ စိတျအငျအားနဲ့ လှုပျရှားမှုတှကေို မွငျနရေတယျလို့ ဗဟနျးမွို့ခံက ရှုမွငျပါတယျ။
“တဖကျနဲ့တဖကျ အခုလိုဖွဈနကွေတဲ့အခြိနျမှာ လူထုဘကျကလညျး အလြှော့ပေးမယ့ျ အခွအေနမြေိုးကို လုံးလုံးကွီး မတှေ့ရသေးဘူးပေါေ့နာျ။ တဖကျကလညျး သူတို့ရဲ့ အရေးယူဆောငျရှကျမှုကို ဘယျလောကျအတိုငျးအတာအထိ ဆကျလုပျဦးမလဲဆိုတာတော့ နညျးနညျးအခြိနျတော့ ယူကွရဦးမယျထငျတယျ။ အဲဒီတော့ လူထုဘကျကတော့ ဒီတပှဲမှာတော့ စဈအာဏာရှငျစနဈကို အမွဈပွုတျအောငျ တိုကျမယျဆိုတဲ့ ရညျရှယျခကြျကတော့ တနိုငျငံလုံး အတိုငျးအတာနဲ့ ရှိနတေယျပေါေ့နာျ။ အဲဒီတော့ ဆန်ဒပွမှုတှကေတော့ တောျတောျနဲ့ ပွီးနိုငျဦးမှာ မဟုတျဘူး ပေါ့နောျ။ ကနြောျတို့ ဟိုတုနျးက ၈၈ တုနျးက အခွအေနတှေနေဲ့ အရမျးကို ကှာခွားသှားပွီပေါ့နောျ ။ ဒီတပှဲမှာတော့ Gen-Z တှကေ ပှဲသိမျး အောငျပှဲခံမယျလို့ ကနြောျယူဆတယျ။ စဈအာဏာရှငျစနဈကို အမွဈဖွုတျနိုငျမယျလို့ ကနြောျတို့ကတော့ အဲဒီလို ယူဆနတေယျ။”
ညမထှကျရအမိန့ျ ထုတျထားတဲ့ခြိနျအတှငျး ရနျကုနျမွို့နဲ့အခွားမွို့ကွီးတှမှော စဈတပျနဲ့ရဲ့က ညဖကျ ကငျးလှည့ျနတောပါ။ ဒါပမေယ့ျလညျး ရနျကုနျ မွို့နယျအတောျမြားမြားက ရပျကှကျတှမှောတော့ ပွညျသူ့လှှတျတောျ ကိုယျစားပွုကောျမတီ CRPH ရဲ့လမျးညှှနျခကြျအတိုငျး ကွားကာလ ပွညျသူ့အုပျခြုပျရေးအဖှဲ့တှေ ဖှဲ့စညျးထားကွပွီး ကိုယ့ျရပျကှကျကို ကငျးစောင့ျနကွေရတယျလို့ မွို့ခံတှကေ ပွောပါတယျ။
