(Zawgyi/Unicode)
ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ရသေ့တောင်မြို့နယ်၊ မယူကမ်းဒေသက နယ်ခြားစောင့် စခန်းနှစ်ခုဖြစ်တဲ့ ညောင်ပင်လှနဲ့ သဇင်မြိုင် နယ်ခြားစောင့်စခန်း ရုပ်သိမ်းအပြီးမှာ မီးရှို့ခံရတဲ့အကြောင်း နိုင်ကွန်းအိန် တင်ဆက်ပေးမှာပါ။
စစ်ရေးပြင်းထန်နေတဲ့ ရသေ့တောင်မြို့နယ်က ညောင်ပင်လှနဲ့ သဇင်မြိုင် နယ်ခြားစောင့်စခန်းနှစ်ခုကို ဇူလိုင်လ ၁၈ ရက်နေ့ မွန်းလွဲပိုင်းမှာ တပ်ရုပ်သိမ်းသွားအပြီး ညပိုင်းမှာ စခန်းနှစ်ခု စလုံးမီးရှို့ခံရတယ်လို့ ဒေသခံတွေကဆို ပါတယ်။
ညောင်ပင်လှ ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးလှသိန်းကတော့ ညောင်ပင်လှနယ်ခြားစောင့်ရဲစခန်း မီးလောင်တာ နဲ့ပက် သက်ပြီးအခုလိုပြောပါတယ်။
“နယ်ခြားစောင့်တွေက စခန်းကထွက်သွားတယ်တဲ့။ တယောက်မှမရှိဘူး။ ညဘက်(၆)နာရီ (၂၂)လောက်မှာ မီးခိုးတွေ ထွက်တယ်လို့ပြောတာပေါ့။ AA ရှို့တာလား ဘယ်သူရှို့တာလဲတော့ မသိဘူး။ ရွာသားတွေ မေးကြည့်တော့ ခင်ဗျားတို့ ဘယ်သူရှို့တာမြင်လိုက်လဲဆိုတော့ သူတို့ကပြောတယ်။ မီးခိုးထွက်တယ်တဲ့စခန်းက။ သူတို့ရွာကဘဲကြည့်နေကြ တာ။ စခန်းအနားကိုတယောက်မှမသွားရဲဘူး။”
သဇင်မြိုင်ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူးမောင်အေးငြိမ်းကလဲ နယ်ခြားစောင့်စခန်းက အဖွဲ့ဝင်တွေတပ်ရုပ်အပြီး သဇင်မြိုင် နယ်ခြားစောင့်စခန်းမီးရှို့ခံရကြောင်းပြောပါတယ်။
“ရုပ်သိမ်းလိုက်ပြီးလို့မှန်တယ်။ သူတို့ဘယ်လိုအစီစဉ်ရှိတယ်ဆိုတာတော့ မသိဘူး။ နယ်ခြားစောင့်စခန်းတွေကိုလေ မီးရှို့တာတော့မှန်တယ်။ ဒါကဘယ်လို အခြေအနေမျိုးနဲ့ပုံစံမျိုးနဲ့ ရှို့တယ်ဆိုတာတော့ မသိရဘူး။ ရွာသားတွေက တော့ အဲဒီအလုပ်ကိုတော့လုပ်မှာ မဟုတ်ဘူး။ သူတို့က ရွာကတောင် တိမ်းရှောင်နေရတာတို့ သူတို့က ရှောင်ပြေး နေရ တယ်လို့။”
လက်ရှိ ညောင်ပင်လှနဲ့ သဇင်မြိုင် နေဗီဆိပ်အစရှိတဲ့ရွာသားတွေဟာ စိုးရိမ်စိတ်နဲ့ ရပ်ရွာကနေတိမ်းရှောင် နေကြရ တယ်လို့ညောင်ပင်လှ ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးလှသိန်းက ပြောပါတယ်။
“ညောင်ပင်လှရော၊ နေဗွီကလေးရော ၊ အဲဒီဆင်အိုးရော အကုန်လုံးဟိုဟာ နောက်ဘယ်လို ဖြစ်လာမှာလဲ မသိဘူးဆိုပြီး တော့အကုန်လုံးထွက်ပြေးကြတာပေါ့ အောက်ရွာတွေကို။ ကံပြင် ခွဆုံ ကျွန်းပေါ် အဲဒီရပ်နီးရွာနီးအောက်ဘက်ကိုဘဲ တိမ်းရှောင်နေကြတာပေါ့။”
ညောင်ပင်လှနဲ့ သဇင်မြိုင် နယ်ခြားစောင့်စခန်းနှစ်ခုကိုရုပ်သိမ်းအပြီးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေဟာ စေတီပြင် နယ်ခြားစောင့် တပ်စခန်းမှာ ပူးပေါင်းထားတယ်လို့ စေတီပြင်ကျေးရွာသားတွေကပြောပါတယ်။
ဒီလို တပ်ရုပ်သိမ်းရတာဟာလဲ ရခိုင်ပြည်နယ်စစ်ရေးတင်းမာမှုအတွင်း နယ်ခြားစောင့် စခန်း လုံခြုံရေးအခြေအနေ အားနည်း လာတယ်လို့ယူဆကြောင်း ဒေသခံသဇင်မြိုင်ရွာသားတဦးကဆိုပါတယ်။
“အဲဒီစခန်းမှာ နေလို့မဖြစ်တော့ဘူးလေ။ စခန်းက လူတပ်ဖွဲ့အင်အားက (၄၀)(၅၀) ပတ်ဝန်းကျင်ဘဲ ရှိတော့တယ်။ ဟိုနားမှာ(၅၀၀)(၁၀၀၀)အဲဒီလိုမျိုးသွားလာနေတယ်။ တနေ့ဒုက္ခရောက်မယ်။”
ညောင်ပင်လှနဲ့ သဇင်မြိုင် နယ်ခြားစောင့်စခန်းနှစ်ခု မီးရှို့ခံရတဲ့အခြေအနေနဲ့ပက်သက်ပြီး တပ်မတော်ပြောခွင့်ရနဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ် လုံခြုံရေးနဲ့နယ်စပ်ရေးရာဝန်ကြီးကိုဆက်သွယ်ခဲ့ပေမဲ့ ဆက်သွယ်လို့မရခဲ့ပါဘူး။
သဇင်မြိုင်နယ်ခြားစောင့်ရဲစခန်းဟာ မေလ ၂၉ ရက်နေ့က AAရခိုင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့က ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက် ခံခဲ့ရပြီး တပ်ဖွဲ့ဝင် ၄ ဦးကျဆုံးပြီးတော့ တပ်ဖွဲ့ဝင် မိသားစုတစ်ချို့ဖမ်းဆီးခံရပါတယ်။
ရခိုင်လက်နက်ကိုင ်AA ဘဘက်ကနေ ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလမှာ ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်ရှိ ကထီးလှ၊ ငမြင်းဘော်၊ ဂုပ္ပိနှင့် ကျောက်တောင် ရဲကင်းစခန်း (၄) ခုအားလည်းကောင်း၊ မတ်လမှာ ပုဏ္ဏားကျွန်းမြို့နယ်ရှိ ယိုးတရုတ် ရဲကင်း စခန်းအားလည်းကောင်း၊ ဧပြီလမှာ မြောက်ဉီးမြို့ရှိ ရဲတပ်ရင်း ဌာနချုပ်အား လည်းကောင်း၊ ဇူလိုင်လမှာ ဘူးသီး တောင်မြို့နယ်ရှိ ညောင်ချောင်းနယ်မြေ ရဲကင်းစခန်းအား လည်းကောင်း ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့လို့ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင် (၂၅) ဦး ကျဆုံးပြီး (၁၆) ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပြီးတော့ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်အချို့နဲ့ မိသားစုဝင်အချို့ ဖမ်းဆီးခြင်းခံခဲ့ရ တယ်လို့ တပ်မတော်ဘက်က သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ရခိုင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တို့စစ်ရေးပြင်းထန်လာတဲ့အမျှ ဒေသအတွင်း နယ်ခြားစောင့်စခန်းတွေအပေါ် တိုက်ခိုက်လာတဲ့အခြေအနေကြောင့် ၂၀၁၉ ခုနှစ် မတ်လမှာ ဘူးသီးတောင်နဲ့ ရသေ့တောင်မြို့နယ်တွေက နယ်ခြားစောင့်ရဲစခန်း ၅ ခုလောက်နဲ့ ကျောက်တော်၊ မင်းပြား၊ မြောက်ဦးမြို့နယ် တွေထဲက ရဲကင်းစခန်း ၃ ခုထက်မနည်း နယ်မြေ မလုံခြုံမှုကြောင့် ရုပ်သိမ်းခဲ့ရပါသေးတယ်။
လက်ရှိ ရသေ့တောင်မြို့နယ်အတွင်း တပ်မတော်ကနေ စစ်ဆင်ရေးပြုလုပ်နေတာကြောင့် ကျောက်တန်း ကျေးရွာ ဝန်းကျင်တဝိုက်မှာ တိုက်ပွဲဖြစ်နေသလို အခုလို မယူကမ်းဒေသဘက်က နယ်ခြားစောင့် စခန်းနှစ်ခုကို ရုပ်သိမ်း သွားလို့ နယ်မြေအနှံ့ တိုက်ပွဲကျယ်ပြန့်လာမှာကို ဒေသခံတွေ စိုးရိမ်နေကြပါတယ်။
...............
ရသေ့တောငျက နယျခွားစောင့ျစခနျးနှဈခု ရုပျသိမျးအပွီးမှာ မီးရှို့ခံရ
(Unicode)
ရခိုငျပွညျနယျ၊ ရသေ့တောငျမွို့နယျ၊ မယူကမျးဒသေက နယျခွားစောင့ျ စခနျးနှဈခုဖွဈတဲ့ ညောငျပငျလှနဲ့ သဇငျမွိုငျ နယျခွားစောင့ျစခနျး ရုပျသိမျးအပွီးမှာ မီးရှို့ခံရတဲ့အကွောငျး နိုငျကှနျးအိနျ တငျဆကျပေးမှာပါ။
စဈရေးပွငျးထနျနတေဲ့ ရသေ့တောငျမွို့နယျက ညောငျပငျလှနဲ့ သဇငျမွိုငျ နယျခွားစောင့ျစခနျးနှဈခုကို ဇူလိုငျလ ၁၈ ရကျနေ့ မှနျးလှဲပိုငျးမှာ တပျရုပျသိမျးသှားအပွီး ညပိုငျးမှာ စခနျးနှဈခု စလုံးမီးရှို့ခံရတယျလို့ ဒသေခံတှကေဆို ပါတယျ။
ညောငျပငျလှ ကြေးရှာအုပျခြုပျရေးမှူး ဦးလှသိနျးကတော့ ညောငျပငျလှနယျခွားစောင့ျရဲစခနျး မီးလောငျတာ နဲ့ပကျ သကျပွီးအခုလိုပွောပါတယျ။
“နယျခွားစောင့ျတှကေ စခနျးကထှကျသှားတယျတဲ့။ တယောကျမှမရှိဘူး။ ညဘကျ(၆)နာရီ (၂၂)လောကျမှာ မီးခိုးတှေ ထှကျတယျလို့ပွောတာပေါ့။ AA ရှို့တာလား ဘယျသူရှို့တာလဲတော့ မသိဘူး။ ရှာသားတှေ မေးကွည့ျတော့ ခငျဗြားတို့ ဘယျသူရှို့တာမွငျလိုကျလဲဆိုတော့ သူတို့ကပွောတယျ။ မီးခိုးထှကျတယျတဲ့စခနျးက။ သူတို့ရှာကဘဲကွည့ျနကွေ တာ။ စခနျးအနားကိုတယောကျမှမသှားရဲဘူး။”
သဇငျမွိုငျကြေးရှာအုပျခြုပျရေးမှူးမောငျအေးငွိမျးကလဲ နယျခွားစောင့ျစခနျးက အဖှဲ့ဝငျတှတေပျရုပျအပွီး သဇငျမွိုငျ နယျခွားစောင့ျစခနျးမီးရှို့ခံရကွောငျးပွောပါတယျ။
“ရုပျသိမျးလိုကျပွီးလို့မှနျတယျ။ သူတို့ဘယျလိုအစီစဉျရှိတယျဆိုတာတော့ မသိဘူး။ နယျခွားစောင့ျစခနျးတှကေိုလေ မီးရှို့တာတော့မှနျတယျ။ ဒါကဘယျလို အခွအေနမြေိုးနဲ့ပုံစံမြိုးနဲ့ ရှို့တယျဆိုတာတော့ မသိရဘူး။ ရှာသားတှကေ တော့ အဲဒီအလုပျကိုတော့လုပျမှာ မဟုတျဘူး။ သူတို့က ရှာကတောငျ တိမျးရှောငျနရေတာတို့ သူတို့က ရှောငျပွေး နရေ တယျလို့။”
လကျရှိ ညောငျပငျလှနဲ့ သဇငျမွိုငျ နဗေီဆိပျအစရှိတဲ့ရှာသားတှဟော စိုးရိမျစိတျနဲ့ ရပျရှာကနတေိမျးရှောငျ နကွေရ တယျလို့ညောငျပငျလှ ကြေးရှာအုပျခြုပျရေးမှူး ဦးလှသိနျးက ပွောပါတယျ။
“ညောငျပငျလှရော၊ နဗှေီကလေးရော ၊ အဲဒီဆငျအိုးရော အကုနျလုံးဟိုဟာ နောကျဘယျလို ဖွဈလာမှာလဲ မသိဘူးဆိုပွီး တော့အကုနျလုံးထှကျပွေးကွတာပေါ့ အောကျရှာတှကေို။ ကံပွငျ ခှဆုံ ကြှနျးပေါျ အဲဒီရပျနီးရှာနီးအောကျဘကျကိုဘဲ တိမျးရှောငျနကွေတာပေါ့။”
ညောငျပငျလှနဲ့ သဇငျမွိုငျ နယျခွားစောင့ျစခနျးနှဈခုကိုရုပျသိမျးအပွီးတပျဖှဲ့ဝငျတှဟော စတေီပွငျ နယျခွားစောင့ျ တပျစခနျးမှာ ပူးပေါငျးထားတယျလို့ စတေီပွငျကြေးရှာသားတှကေပွောပါတယျ။
ဒီလို တပျရုပျသိမျးရတာဟာလဲ ရခိုငျပွညျနယျစဈရေးတငျးမာမှုအတှငျး နယျခွားစောင့ျ စခနျး လုံခွုံရေးအခွအေနေ အားနညျး လာတယျလို့ယူဆကွောငျး ဒသေခံသဇငျမွိုငျရှာသားတဦးကဆိုပါတယျ။
“အဲဒီစခနျးမှာ နလေို့မဖွဈတော့ဘူးလေ။ စခနျးက လူတပျဖှဲ့အငျအားက (၄၀)(၅၀) ပတျဝနျးကငြျဘဲ ရှိတော့တယျ။ ဟိုနားမှာ(၅၀၀)(၁၀၀၀)အဲဒီလိုမြိုးသှားလာနတေယျ။ တနေ့ဒုက်ခရောကျမယျ။”
ညောငျပငျလှနဲ့ သဇငျမွိုငျ နယျခွားစောင့ျစခနျးနှဈခု မီးရှို့ခံရတဲ့အခွအေနနေဲ့ပကျသကျပွီး တပျမတောျပွောခှင့ျရနဲ့ ရခိုငျပွညျနယျ လုံခွုံရေးနဲ့နယျစပျရေးရာဝနျကွီးကိုဆကျသှယျခဲ့ပမေဲ့ ဆကျသှယျလို့မရခဲ့ပါဘူး။
သဇငျမွိုငျနယျခွားစောင့ျရဲစခနျးဟာ မလေ ၂၉ ရကျနေ့က AAရခိုငျလကျနကျကိုငျအဖှဲ့က ဝငျရောကျ တိုကျခိုကျ ခံခဲ့ရပွီး တပျဖှဲ့ဝငျ ၄ ဦးကဆြုံးပွီးတော့ တပျဖှဲ့ဝငျ မိသားစုတဈခြို့ဖမျးဆီးခံရပါတယျ။
ရခိုငျလကျနကျကိုင ျAA ဘဘကျကနေ ၂၀၁၉ ခုနှဈ၊ ဇနျနဝါရီလမှာ ဘူးသီးတောငျမွို့နယျရှိ ကထီးလှ၊ ငမွငျးဘောျ၊ ဂုပ်ပိနှင့ျ ကြောကျတောငျ ရဲကငျးစခနျး (၄) ခုအားလညျးကောငျး၊ မတျလမှာ ပုဏ်ဏားကြှနျးမွို့နယျရှိ ယိုးတရုတျ ရဲကငျး စခနျးအားလညျးကောငျး၊ ဧပွီလမှာ မွောကျဉီးမွို့ရှိ ရဲတပျရငျး ဌာနခြုပျအား လညျးကောငျး၊ ဇူလိုငျလမှာ ဘူးသီး တောငျမွို့နယျရှိ ညောငျခြောငျးနယျမွေ ရဲကငျးစခနျးအား လညျးကောငျး ဝငျရောကျတိုကျခိုကျခဲ့လို့ ရဲတပျဖှဲ့ဝငျ (၂၅) ဦး ကဆြုံးပွီး (၁၆) ဦး ဒဏျရာရရှိခဲ့ပွီးတော့ ရဲတပျဖှဲ့ဝငျအခြို့နဲ့ မိသားစုဝငျအခြို့ ဖမျးဆီးခွငျးခံခဲ့ရ တယျလို့ တပျမတောျဘကျက သတငျးထုတျပွနျထားပါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျအတှငျး မွနျမာစဈတပျနဲ့ရခိုငျလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တို့စဈရေးပွငျးထနျလာတဲ့အမြှ ဒသေအတှငျး နယျခွားစောင့ျစခနျးတှအေပေါျ တိုကျခိုကျလာတဲ့အခွအေနကွေောင့ျ ၂၀၁၉ ခုနှဈ မတျလမှာ ဘူးသီးတောငျနဲ့ ရသေ့တောငျမွို့နယျတှကေ နယျခွားစောင့ျရဲစခနျး ၅ ခုလောကျနဲ့ ကြောကျတောျ၊ မငျးပွား၊ မွောကျဦးမွို့နယျ တှထေဲက ရဲကငျးစခနျး ၃ ခုထကျမနညျး နယျမွေ မလုံခွုံမှုကွောင့ျ ရုပျသိမျးခဲ့ရပါသေးတယျ။
လကျရှိ ရသေ့တောငျမွို့နယျအတှငျး တပျမတောျကနေ စဈဆငျရေးပွုလုပျနတောကွောင့ျ ကြောကျတနျး ကြေးရှာ ဝနျးကငြျတဝိုကျမှာ တိုကျပှဲဖွဈနသေလို အခုလို မယူကမျးဒသေဘကျက နယျခွားစောင့ျ စခနျးနှဈခုကို ရုပျသိမျး သှားလို့ နယျမွအေနှံ့ တိုကျပှဲကယြျပွန့ျလာမှာကို ဒသေခံတှေ စိုးရိမျနကွေပါတယျ။
