(Zawgyi/Unicode)
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ လက်ရှိဖြစ်ပွားနေတဲ့ ပဋိပက္ခတွေ လျော့ပါးသွာားအောင် မင်းပြား၊ ပုဏ္ဏားကျွန်း၊ ကျောက်တော် စတဲ့ ရခိုင်မြောက်ပိုင်း မြို့နယ်လေးခု အတွက် အစိုးရက အင်တာနက်ဖြတ်တောက်တဲ့ အစိုးရရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်ဟာ မှန်ကန်တဲ့နည်းလမ်းမျိုး မဟုတ်ဘူးလို့ အရပ်ဘက်နဲ့ နိုင်ငံရေးအဖွဲ့ တွေ့က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
ဒီနေ့ ရန်ကုန်ုမြို့ မဟာဗန္ဓုလပန်းခြံရှေ့မှာလုပ်တဲ့ အင်တာနက်ဖြတ်တောက်မှု ချက်ချင်းရပ်တန့်ပေးရေးဆိုတဲ့ လှုပ်ရှားမှုကို သွားရောက် သတင်းယူခဲ့တဲ့ ဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုဇော်ထက်က ဒီအကြောင်း အပြည့်အစုံကို ပြောပြပေးမှာပါ။
အစိုးရက ရခိုင်ပြည်နယ် မြို့နယ် ၄ခုကို အင်တာနက်ဖြတ်တောက် ထားတာဟာ အခုဆိုရင် ၆လပြည့်သွားပြီး ဒေသခံ ၇သိန်းကျော်ဟာလည်း စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးမှာ ထိခိုက်နစ်နာမှုတွေ ရှိလာပါတယ်။ လက်ရှိဖြစ်ပွားနေတဲ့ ပဋိပက္ခတွေလျော့ပါးသွားအောင် အစိုးရက ဒီနည်းလမ်းကိုသုံးခဲ့ပေမဲ့ ဒါက မှန်ကန်တဲ့ နည်းလမ်းလို့ မထင်ကြောင်း ရခိုင်ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ALD ရဲ့ အတွင်းရေးမှူး ဦးမျိုးကျော်က ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။
“ ပြည်သူတွေ သေကြေ၊ ဒဏ်ရာရမှုဟာလည်း အဆပေါင်း များစွာတက်လာတယ်။ ရခိုင်ပြည်သူ အများစုဟာ နိုင်ငံခြားကနေ သားသမီးတွေ နိုင်ငံတကာမှာ သွားပြီးတော့ လုပ်ငန်းတွေလုပ်ကြတယ်၊ အဲဒီက လွှဲငွေလေးတွေနဲ့ သူတို့ဘဝရပ်တည်တယ်။ ဒီလူငယ်လေးတွေနဲ့ သူတို့ရဲ့ ဆက်ဆံရေးဟာ ပြတ်တောက်သွားတယ်။ ဒီအတွက်ဆိုလို့ရှိရင် အများကြီးနစ်နာတယ်။ နောက်တခြားစီးပွားရေး လုပ်ငန်းတွေလည်း အများကြီးပေါ့နော်။ ဒါကြောင့် ဒီလို ဖြတ်တောက်လိုက်တာဟာ ကျနော်တို့ အနေနဲ့ကတော့ မှန်ကန်တယ်လို့ မယူဆပါဘူး။”
၂၀၁၉ ဇွန်လ ၂၂ရက်မှာ ပို့ဆောင်ရေးနှင့် ဆက်သွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနက နယ်မြေမတည်ငြိမ်တဲ့ မောင်တော၊ မင်းပြား၊ ကျောက်တော်၊ မြောက်ဦး၊ မြေပုံ၊ ပုဏ္ဏားကျွန်း၊ ရသေ့တောင်၊ ဘူးသီးတောင် စတဲ့ရခိုင်မြောက်ပိုင်း မြို့နယ်တွေအပါအဝင် ချင်းပြည်နယ်ရဲ့ ပလက်ဝမြို့ကိုပါ အင်တာနက် ဖြတ်တောက်တာတွေ လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ နောက်ပိုင်းမှာ တချို့မြို့နယ်တွေကို အင်တာနက် အသုံးပြုခွင့်ပြန်ပေးခဲ့ပြီး မြောက်ဦး၊ မင်းပြား၊ ပုဏ္ဏားကျွန်း၊ ကျောက်တော် ဒီလေးမြို့နယ်ကိုပဲ ဆက်ပိတ် ထားတာဖြစ်ပါတယ်။
“ ဒီလိုမျိုး စစ်ဖြစ်ပွားနေတဲ့ ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားနေတဲ့ နေရာတွေမှာ လုံးဝမလုပ်ဖို့နဲ့ လာမယ့်ရွေးကောက်ပွဲရော၊ နောက်ပိုင်းဘယ်လိုအခြေအနေမျိုးမှာပဲ ဖြစ်ဖြစ် အင်တာနက်ဖြတ်တောက်မှုရယ်၊ အင်တာနက်အမြန်နှုန်း လျှော့ချမှုရယ် ဘယ်လိုအခြေနေမျိုးမှာမှ မလုပ်ဖို့ ကျမတို့ တောင်းဆိုထားပါတယ်။”
ဒါကတော့ ဒီကနေ့ လှုပ်ရှားမှုမှာ ပါဝင်ခဲ့တဲ့ လူငယ်တွေရဲ့အသံတွေပဲဖြစ်ပါတယ်။
အင်တာနက်သုံးစွဲခွင့်ရရှိရေးဟာ အခြေခံ လူ့အခွင့်အရေးတခုဖြစ်တယ်လို့ အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်း ၁၉ခုက ဒီဇင်ဘာက ၂၁ရက်မှာ ကြေညာချက်တစောင် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်က မြို့နယ် ၄ မြို့မှာ အင်တာနက် ဆက်သွယ်မှုတွေ ဆက်လက် ဖြတ်တောက်ထားတဲ့အပေါ် ကုလသမဂ္ဂကလည်း စက်တင်ဘာလကုန်မှာပဲ သတိပေးခဲ့ပါတယ်။ အင်တာနက် ဆက်သွယ်မှုတွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံထဲက ကုလသမဂ္ဂရဲ့ လူသားချင်းစာနာမှု လုပ်ငန်းတွေအတွက် သာမက သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်၊ လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော် ပြောဆိုခွင့်နဲ့ အခြေခံလူ့အခွင့်အရေးအတွက် အရေးကြီးတဲ့ ကဏ္ဍမှာ ရှိနေကြောင်းလည်း ပြောဆိုခဲ့တာပါ။
အင်တာနက် ဖြတ်တောက်မှုဟာ မြန်မာအစိုးရက လက်မှတ်ရေးထိုးထားတဲ့ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ ရေရှည်တည်တံ့မယ့် ဖွံ့ဖြိုးရေး ရည်မှန်းချက် အခြေခံရပ်တည်ချက်တွေနဲ့ ဆန့်ကျင်နေကြောင်းလည်း မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းရေးမှူးရုံးရဲ့ စက်တင်ဘာလကုန်မှာ ထုတ်ပြန်တဲ့ ကြေညာချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်က မြို့နယ် ၄ မြို့မှာ အင်တာနက် ဆက်သွယ်မှုတွေ ဆက်လက် ဖြတ်တောက်ထားတဲ့အပေါ် ကုလသမဂ္ဂကလည်း စက်တင်ဘာလကုန်မှာပဲ သတိပေးခဲ့ပါတယ်။ အင်တာနက် ဆက်သွယ်မှုတွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံထဲက ကုလသမဂ္ဂရဲ့ လူသားချင်းစာနာမှု လုပ်ငန်းတွေအတွက် သာမက သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်၊ လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော် ပြောဆိုခွင့်နဲ့ အခြေခံလူ့အခွင့်အရေးအတွက် အရေးကြီးတဲ့ ကဏ္ဍမှာ ရှိနေကြောင်းလည်း ပြောဆိုခဲ့တာပါ။ အင်တာနက် ဖြတ်တောက်မှုဟာ မြန်မာအစိုးရက လက်မှတ်ရေးထိုးထားတဲ့ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ ရေရှည်တည်တံ့မယ့် ဖွံ့ဖြိုးရေး ရည်မှန်းချက် အခြေခံရပ်တည်ချက်တွေနဲ့ ဆန့်ကျင်နေကြောင်းလည်း မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းရေးမှူးရုံးရဲ့ စက်တင်ဘာလကုန်မှာ ထုတ်ပြန်တဲ့ ကြေညာချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
....................
ရခိုငျပွညျနယျ အငျတာနကျ ဖွတျတောကျမှုအတှကျ ရနျကုနျမှာ ကန့ျကှကျဆန်ဒပွ
(Unicode)
ရခိုငျပွညျနယျမှာ လကျရှိဖွဈပှားနတေဲ့ ပဋိပက်ခတှေ လြော့ပါးသှာားအောငျ မငျးပွား၊ ပုဏ်ဏားကြှနျး၊ ကြောကျတောျ စတဲ့ ရခိုငျမွောကျပိုငျး မွို့နယျလေးခု အတှကျ အစိုးရက အငျတာနကျဖွတျတောကျတဲ့ အစိုးရရဲ့ လုပျဆောငျခကြျဟာ မှနျကနျတဲ့နညျးလမျးမြိုး မဟုတျဘူးလို့ အရပျဘကျနဲ့ နိုငျငံရေးအဖှဲ့ တှေ့က ပွောကွားလိုကျပါတယျ။
ဒီနေ့ ရနျကုနျုမွို့ မဟာဗန်ဓုလပနျးခွံရှေ့မှာလုပျတဲ့ အငျတာနကျဖွတျတောကျမှု ခကြျခငြျးရပျတန့ျပေးရေးဆိုတဲ့ လှုပျရှားမှုကို သှားရောကျ သတငျးယူခဲ့တဲ့ ဗှီအိုအေ မွနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုဇောျထကျက ဒီအကွောငျး အပွည့ျအစုံကို ပွောပွပေးမှာပါ။
အစိုးရက ရခိုငျပွညျနယျ မွို့နယျ ၄ခုကို အငျတာနကျဖွတျတောကျ ထားတာဟာ အခုဆိုရငျ ၆လပွည့ျသှားပွီး ဒသေခံ ၇သိနျးကြောျဟာလညျး စီးပှားရေး၊ လူမှုရေးမှာ ထိခိုကျနဈနာမှုတှေ ရှိလာပါတယျ။ လကျရှိဖွဈပှားနတေဲ့ ပဋိပက်ခတှလြေော့ပါးသှားအောငျ အစိုးရက ဒီနညျးလမျးကိုသုံးခဲ့ပမေဲ့ ဒါက မှနျကနျတဲ့ နညျးလမျးလို့ မထငျကွောငျး ရခိုငျဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ ALD.ရဲ့ အတှငျးရေးမှူး ဦးမြိုးကြောျက ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။
“ ပွညျသူတှေ သကွေေ၊ ဒဏျရာရမှုဟာလညျး အဆပေါငျး မြားစှာတကျလာတယျ။ ရခိုငျပွညျသူ အမြားစုဟာ နိုငျငံခွားကနေ သားသမီးတှေ နိုငျငံတကာမှာ သှားပွီးတော့ လုပျငနျးတှလေုပျကွတယျ၊ အဲဒီက လှှဲငှလေေးတှနေဲ့ သူတို့ဘဝရပျတညျတယျ။ ဒီလူငယျလေးတှနေဲ့ သူတို့ရဲ့ ဆကျဆံရေးဟာ ပွတျတောကျသှားတယျ။ ဒီအတှကျဆိုလို့ရှိရငျ အမြားကွီးနဈနာတယျ။ နောကျတခွားစီးပှားရေး လုပျငနျးတှလေညျး အမြားကွီးပေါ့နောျ။ ဒါကွောင့ျ ဒီလို ဖွတျတောကျလိုကျတာဟာ ကနြောျတို့ အနနေဲ့ကတော့ မှနျကနျတယျလို့ မယူဆပါဘူး။”
၂၀၁၉ ဇှနျလ ၂၂ရကျမှာ ပို့ဆောငျရေးနှင့ျ ဆကျသှယျရေး ဝနျကွီးဌာနက နယျမွမေတညျငွိမျတဲ့ မောငျတော၊ မငျးပွား၊ ကြောကျတောျ၊ မွောကျဦး၊ မွပေုံ၊ ပုဏ်ဏားကြှနျး၊ ရသေ့တောငျ၊ ဘူးသီးတောငျ စတဲ့ရခိုငျမွောကျပိုငျး မွို့နယျတှအေပါအဝငျ ခငြျးပွညျနယျရဲ့ ပလကျဝမွို့ကိုပါ အငျတာနကျ ဖွတျတောကျတာတှေ လုပျဆောငျခဲ့ပါတယျ။ နောကျပိုငျးမှာ တခြို့မွို့နယျတှကေို အငျတာနကျ အသုံးပွုခှင့ျပွနျပေးခဲ့ပွီး မွောကျဦး၊ မငျးပွား၊ ပုဏ်ဏားကြှနျး၊ ကြောကျတောျ ဒီလေးမွို့နယျကိုပဲ ဆကျပိတျ ထားတာဖွဈပါတယျ။
“ ဒီလိုမြိုး စဈဖွဈပှားနတေဲ့ ပဋိပက်ခဖွဈပှားနတေဲ့ နရောတှမှော လုံးဝမလုပျဖို့နဲ့ လာမယ့ျရှေးကောကျပှဲရော၊ နောကျပိုငျးဘယျလိုအခွအေနမြေိုးမှာပဲ ဖွဈဖွဈ အငျတာနကျဖွတျတောကျမှုရယျ၊ အငျတာနကျအမွနျနှုနျး လြှော့ခမြှုရယျ ဘယျလိုအခွနေမြေိုးမှာမှ မလုပျဖို့ ကမြတို့ တောငျးဆိုထားပါတယျ။”
ဒါကတော့ ဒီကနေ့ လှုပျရှားမှုမှာ ပါဝငျခဲ့တဲ့ လူငယျတှရေဲ့အသံတှပေဲဖွဈပါတယျ။
အငျတာနကျသုံးစှဲခှင့ျရရှိရေးဟာ အခွခေံ လူ့အခှင့ျအရေးတခုဖွဈတယျလို့ အရပျဘကျအဖှဲ့အစညျး ၁၉ခုက ဒီဇငျဘာက ၂၁ရကျမှာ ကွညောခကြျတစောငျ ထုတျပွနျခဲ့ပါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျက မွို့နယျ ၄ မွို့မှာ အငျတာနကျ ဆကျသှယျမှုတှေ ဆကျလကျ ဖွတျတောကျထားတဲ့အပေါျ ကုလသမဂ်ဂကလညျး စကျတငျဘာလကုနျမှာပဲ သတိပေးခဲ့ပါတယျ။ အငျတာနကျ ဆကျသှယျမှုတှဟော မွနျမာနိုငျငံထဲက ကုလသမဂ်ဂရဲ့ လူသားခငြျးစာနာမှု လုပျငနျးတှအေတှကျ သာမက သတငျးလှတျလပျခှင့ျ၊ လှတျလပျစှာ ထုတျဖောျ ပွောဆိုခှင့ျနဲ့ အခွခေံလူ့အခှင့ျအရေးအတှကျ အရေးကွီးတဲ့ ကဏ်ဍမှာ ရှိနကွေောငျးလညျး ပွောဆိုခဲ့တာပါ။
အငျတာနကျ ဖွတျတောကျမှုဟာ မွနျမာအစိုးရက လကျမှတျရေးထိုးထားတဲ့ ကုလသမဂ်ဂရဲ့ ရရှေညျတညျတံ့မယ့ျ ဖှံ့ဖွိုးရေး ရညျမှနျးခကြျ အခွခေံရပျတညျခကြျတှနေဲ့ ဆန့ျကငြျနကွေောငျးလညျး မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ ကုလသမဂ်ဂ လူသားခငြျးစာနာမှုဆိုငျရာ ညှိနှိုငျးရေးမှူးရုံးရဲ့ စကျတငျဘာလကုနျမှာ ထုတျပွနျတဲ့ ကွညောခကြျမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျက မွို့နယျ ၄ မွို့မှာ အငျတာနကျ ဆကျသှယျမှုတှေ ဆကျလကျ ဖွတျတောကျထားတဲ့အပေါျ ကုလသမဂ်ဂကလညျး စကျတငျဘာလကုနျမှာပဲ သတိပေးခဲ့ပါတယျ။ အငျတာနကျ ဆကျသှယျမှုတှဟော မွနျမာနိုငျငံထဲက ကုလသမဂ်ဂရဲ့ လူသားခငြျးစာနာမှု လုပျငနျးတှအေတှကျ သာမက သတငျးလှတျလပျခှင့ျ၊ လှတျလပျစှာ ထုတျဖောျ ပွောဆိုခှင့ျနဲ့ အခွခေံလူ့အခှင့ျအရေးအတှကျ အရေးကွီးတဲ့ ကဏ်ဍမှာ ရှိနကွေောငျးလညျး ပွောဆိုခဲ့တာပါ။ အငျတာနကျ ဖွတျတောကျမှုဟာ မွနျမာအစိုးရက လကျမှတျရေးထိုးထားတဲ့ ကုလသမဂ်ဂရဲ့ ရရှေညျတညျတံ့မယ့ျ ဖှံ့ဖွိုးရေး ရညျမှနျးခကြျ အခွခေံရပျတညျခကြျတှနေဲ့ ဆန့ျကငြျနကွေောငျးလညျး မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ ကုလသမဂ်ဂ လူသားခငြျးစာနာမှုဆိုငျရာ ညှိနှိုငျးရေးမှူးရုံးရဲ့ စကျတငျဘာလကုနျမှာ ထုတျပွနျတဲ့ ကွညောခကြျမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။
