(Zawgyi/unicode)
ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုအကျပ်အတည်းတွေကို နည်းလမ်းတကျဖြေ ရှင်းဖို့ မြန်မာအစိုးရကို တိုက်တွန်းကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အမေရိကန် သံအမတ်ကြီး Scot Marciel ကပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။
ဒါအပြင် ၂၀၁၇ ခုနှစ်ရခိုင်အဖြစ်အပျက်အတွင်း မီဒီယာတွေ သွားရောက်ခွင့်မရတဲ့အတွက် မှန်ကန်တဲ့သတင်းတွေ မထွက်ပေါ်ခဲ့ပဲ နိုင်ငံတကာရဲ့ပြစ်တင်ခံနေရပေမယ့် မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ ဒါကို အကောင်းဆုံး နည်းလမ်းရှာဖြေရှင်းနိုင်မယ်လို့ ယုံကြည်ကြောင်း ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က အမေရိကန်စင်တာမှာပြုလုပ်တဲ့ အမေရိကန်မြန်မာဆက်ဆံရေးဆွေးနွေးပွဲမှာ သံအမတ်ကြီး Scot Marciel ကပြောခဲ့တာပါ။ အပြည့်အစုံကို ကိုစည်သူ တင်ပြပေးမှာပါ။
ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေနဲ့ လူသားချင်းစာနာမှု ဆိုင်ရာ အကြပ်အတည်းကိစ္စကတွေကို ဖြေရှင်းဖို့ မြန်မာအစိုးရကို တိုက်တွန်းပြောဆိုထားတဲ့အကြောင်း သံအမတ်ကြီး Scot Marciel က ပြောဆိုပြီး ဒီလို တိုက်တွန်းချက်တွေဟာ မြန်မာအစိုးရနဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ တိုးတက်မှုအတွက် လုပ်ဆောင်ဖို့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုဘက်က တစိုက်မတ်မတ် ဆက်လက် ကြိုးပမ်းမှုအရ တိုက်တွန်းတာ ဖြစ်ကြောင်း သံအမတ်ကြီး က ပြောခဲ့ပါတယ်။
၂၀၁၇ ခုနှစ်တုန်းက ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာဖြစ်ခဲ့တဲ့ ပဋိပက္ခတွေကို မီဒီယာတွေနဲ့ တခြားသူတွေကိုသွားခွင့်မပေးခဲ့တာဟာ မြန်မာအစိုးရအမှားလုပ်ခဲ့တယ်လို့ သံအမတ်ကြီး Scot Marciel ပြောပါတယ်။
“အမှားတစ်ခုလို့ ကျွန်တော်ယုံကြည်တာတစ်ခုကတော့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ၂၀၁၇ ခုနှစ်တုန်းက ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ အရေးကိစ္စမှာ မြန်မာအစိုးရက သတင်းမီဒီယာတွေနဲ့ တခြားသူတွေကို အဲဒီဒေသကို သွားရောက်ခွင့်မပေးခဲ့တာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း အခုနောက်ဆက်တွဲ ကိစ္စရပ်တွေကို ကြုံနေရတာဖြစ်ပါတယ်။ အခုချိန်အထိလည်း ခက်ခဲစိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ်ဖြစ်နေဆဲပါ။ အမှားဆိုတာ ကျွန်တော်တို့အားလုံးလုပ်မိတတ်ပါတယ်။ ဒါကို မြန်မာအစိုးရဘက်က သဘောတူချင်မှ တူပါလိမ့်မယ်။ ဒါကို မြန်မာနိုင်ငံက အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းရှာဖြေရှင်းနိုင်လိမ့်မယ်လို့လည်း ယုံကြည်ပါတယ်”
မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လူ့အခွင့်အရေးအခြေအနေအပေါ် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ ဝေဖန်မှုနဲ့ အရေးယူမှုတွေကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံကို တရုတ်နိုင်ငံနဲ့ ပိုပြီး နီးစပ်အောင် တွန်းပို့နေတယ်ဆိုပြီး ဝေဖန် သုံးသပ်ချက်တွေ ရှိနေချိန်မှာ ဒီအကြောင်းနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ မေးခွန်းကို ပြန်လည်ဖြေကြားသွားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံအပါအဝင် တခြားနိုင်ငံတွေနဲ့ ဆက်ဆံရေးကောင်း အောင်ကြိုးစားတာဟာ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ်မှာမူတည်တဲ့ ကိစ္စဖြစ်တယ်လို့လည်း သံအမတ်ကြီး Scot Marciel က ဖြည့်စွက် ပြောဆိုသွားပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအနေနဲ့လည်း ခိုင်မာတဲ့ ဆက်ဆံရေး ထူထောင်ဖို့ ကြိုးစားနေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်မှာလည်း ဒေသခံပြည်သူတွေပါဝင်လာနိုင်တဲ့ ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်အောင် လုပ်ဖို့ တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။
“ဒုက္ခအခံစားရဆုံးသူတွေကတော့ အပြစ်မဲ့တဲ့ လယ်သမားတွေ ရွာသားတွေလို ပြည်သူတွေပါ။ တကယ်တော့ သူတို့ရဲ့အသံကို လူတွေ သိပ်မသိပဲဖြစ်နေတာက စိတ်မကောင်းစရာပါ။ ဒါဟာ မြန်မာတစ်နိုင်ငံထဲမဟုတ်ပါဘူး။ ပဋိပက္ခဖြစ်နေတဲ့ ဒေသတိုင်းမှာ တွေ့ရတာပါ၊ ဒါကြောင့် လက်နက်မရှိသူတွေရဲ့ အသံတွေကိုပိုပြီးကြားရဖို့လိုပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ရေရှည်တည်မြဲမယ့်ငြိမ်းချမ်းရေး တည်ဆောက်ရာမှာလဲ သူတို့ ပါဝင်ခွင့် တွေ့ရလာဖို့ ကျွန်တော်မျှော်လင့်ပါတယ်။ “
မြန်မာနိုင်ငံကို သီးခြားလွတ်လပ်ပြီးရပ်တည်နိုင်စွမ်းရှိတဲ့ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်စေချင်သလို မြန်မာနိုင်ငံနဲ့လည်း လက်တွဲဖော်ကောင်းအဖြစ်တည်မြဲနေဖို့ ဆန္ဒရှိကြောင်း သံအမတ်ကြီးကပြောပါတယ်။ဒါ့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲဟာ ပွင့်လင်းလွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်စေချင်သလို ရွေးကောက်ပွဲအတွက် နည်းပညာအကူအညီတွေ ပေးသွားမှာဖြစ်ကြောင်းလည်း ပြောခဲ့ပါတယ်။
....................
ရခိုငျအကွပျအတညျးနညျးလမျးရှာဖွရှေငျးဖို့ ကနျသံအမတျကွီးတိုကျတှနျး
(unicode)
ရခိုငျပွညျနယျအတှငျး လူ့အခှင့ျအရေးခြိုးဖောကျမှုအကပြျအတညျးတှကေို နညျးလမျးတကဖြွေ ရှငျးဖို့ မွနျမာအစိုးရကို တိုကျတှနျးကွောငျး မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ အမရေိကနျ သံအမတျကွီး Scot Marciel ကပွောဆိုလိုကျပါတယျ။
ဒါအပွငျ ၂၀၁၇ ခုနှဈရခိုငျအဖွဈအပကြျအတှငျး မီဒီယာတှေ သှားရောကျခှင့ျမရတဲ့အတှကျ မှနျကနျတဲ့သတငျးတှေ မထှကျပေါျခဲ့ပဲ နိုငျငံတကာရဲ့ပွဈတငျခံနရေပမေယ့ျ မွနျမာနိုငျငံအနနေဲ့ ဒါကို အကောငျးဆုံး နညျးလမျးရှာဖွရှေငျးနိုငျမယျလို့ ယုံကွညျကွောငျး ဗုဒ်ဓဟူးနေ့က အမရေိကနျစငျတာမှာပွုလုပျတဲ့ အမရေိကနျမွနျမာဆကျဆံရေးဆှေးနှေးပှဲမှာ သံအမတျကွီး Scot Marciel ကပွောခဲ့တာပါ။ အပွည့ျအစုံကို ကိုစညျသူ တငျပွပေးမှာပါ။
ရခိုငျပွညျနယျအတှငျး လူ့အခှင့ျအရေးခြိုးဖောကျမှုတှေနဲ့ လူသားခငြျးစာနာမှု ဆိုငျရာ အကွပျအတညျးကိစ်စကတှကေို ဖွရှေငျးဖို့ မွနျမာအစိုးရကို တိုကျတှနျးပွောဆိုထားတဲ့အကွောငျး သံအမတျကွီး Scot Marciel က ပွောဆိုပွီး ဒီလို တိုကျတှနျးခကြျတှဟော မွနျမာအစိုးရနဲ့ မွနျမာပွညျသူတှရေဲ့ တိုးတကျမှုအတှကျ လုပျဆောငျဖို့ အမရေိကနျပွညျထောငျစုဘကျက တစိုကျမတျမတျ ဆကျလကျ ကွိုးပမျးမှုအရ တိုကျတှနျးတာ ဖွဈကွောငျး သံအမတျကွီး က ပွောခဲ့ပါတယျ။
၂၀၁၇ ခုနှဈတုနျးက ရခိုငျပွညျနယျအတှငျးမှာဖွဈခဲ့တဲ့ ပဋိပက်ခတှကေို မီဒီယာတှနေဲ့ တခွားသူတှကေိုသှားခှင့ျမပေးခဲ့တာဟာ မွနျမာအစိုးရအမှားလုပျခဲ့တယျလို့ သံအမတျကွီး Scot Marciel ပွောပါတယျ။
“အမှားတဈခုလို့ ကြှနျတောျယုံကွညျတာတဈခုကတော့ ရခိုငျပွညျနယျမှာ ၂၀၁၇ ခုနှဈတုနျးက ဖွဈပှားခဲ့တဲ့ အရေးကိစ်စမှာ မွနျမာအစိုးရက သတငျးမီဒီယာတှနေဲ့ တခွားသူတှကေို အဲဒီဒသေကို သှားရောကျခှင့ျမပေးခဲ့တာပဲဖွဈပါတယျ။ ဒါကွောင့ျလညျး အခုနောကျဆကျတှဲ ကိစ်စရပျတှကေို ကွုံနရေတာဖွဈပါတယျ။ အခုခြိနျအထိလညျး ခကျခဲစိနျခေါျမှုတဈရပျဖွဈနဆေဲပါ။ အမှားဆိုတာ ကြှနျတောျတို့အားလုံးလုပျမိတတျပါတယျ။ ဒါကို မွနျမာအစိုးရဘကျက သဘောတူခငြျမှ တူပါလိမ့ျမယျ။ ဒါကို မွနျမာနိုငျငံက အကောငျးဆုံးနညျးလမျးရှာဖွရှေငျးနိုငျလိမ့ျမယျလို့လညျး ယုံကွညျပါတယျ”
မွနျမာနိုငျငံရဲ့ လူ့အခှင့ျအရေးအခွအေနအေပေါျ အမရေိကနျပွညျထောငျစုရဲ့ ဝဖေနျမှုနဲ့ အရေးယူမှုတှကွေောင့ျ မွနျမာနိုငျငံကို တရုတျနိုငျငံနဲ့ ပိုပွီး နီးစပျအောငျ တှနျးပို့နတေယျဆိုပွီး ဝဖေနျ သုံးသပျခကြျတှေ ရှိနခြေိနျမှာ ဒီအကွောငျးနဲ့ သကျဆိုငျတဲ့ မေးခှနျးကို ပွနျလညျဖွကွေားသှားတာ ဖွဈပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံအနနေဲ့ တရုတျနိုငျငံအပါအဝငျ တခွားနိုငျငံတှနေဲ့ ဆကျဆံရေးကောငျး အောငျကွိုးစားတာဟာ မွနျမာနိုငျငံအပေါျမှာမူတညျတဲ့ ကိစ်စဖွဈတယျလို့လညျး သံအမတျကွီး Scot Marciel က ဖွည့ျစှကျ ပွောဆိုသှားပွီး အမရေိကနျပွညျထောငျစုအနနေဲ့လညျး ခိုငျမာတဲ့ ဆကျဆံရေး ထူထောငျဖို့ ကွိုးစားနတေယျလို့ ဆိုပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံ ငွိမျးခမြျးရေးလုပျငနျးစဉျမှာလညျး ဒသေခံပွညျသူတှပေါဝငျလာနိုငျတဲ့ ရရှေညျတညျတံ့တဲ့ ငွိမျးခမြျးရေးဖွဈအောငျ လုပျဖို့ တိုကျတှနျးခဲ့ပါတယျ။
“ဒုက်ခအခံစားရဆုံးသူတှကေတော့ အပွဈမဲ့တဲ့ လယျသမားတှေ ရှာသားတှလေို ပွညျသူတှပေါ။ တကယျတော့ သူတို့ရဲ့အသံကို လူတှေ သိပျမသိပဲဖွဈနတောက စိတျမကောငျးစရာပါ။ ဒါဟာ မွနျမာတဈနိုငျငံထဲမဟုတျပါဘူး။ ပဋိပက်ခဖွဈနတေဲ့ ဒသေတိုငျးမှာ တှေ့ရတာပါ၊ ဒါကွောင့ျ လကျနကျမရှိသူတှရေဲ့ အသံတှကေိုပိုပွီးကွားရဖို့လိုပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ ရရှေညျတညျမွဲမယ့ျငွိမျးခမြျးရေး တညျဆောကျရာမှာလဲ သူတို့ ပါဝငျခှင့ျ တှေ့ရလာဖို့ ကြှနျတောျမြှောျလင့ျပါတယျ။ “
မွနျမာနိုငျငံကို သီးခွားလှတျလပျပွီးရပျတညျနိုငျစှမျးရှိတဲ့ နိုငျငံတဈနိုငျငံဖွဈစခေငြျသလို မွနျမာနိုငျငံနဲ့လညျး လကျတှဲဖောျကောငျးအဖွဈတညျမွဲနဖေို့ ဆန်ဒရှိကွောငျး သံအမတျကွီးကပွောပါတယျ။ဒါ့အပွငျ မွနျမာနိုငျငံရဲ့၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲဟာ ပှင့ျလငျးလှတျလပျပွီး တရားမြှတတဲ့ ရှေးကောကျပှဲဖွဈစခေငြျသလို ရှေးကောကျပှဲအတှကျ နညျးပညာအကူအညီတှေ ပေးသှားမှာဖွဈကွောငျးလညျး ပွောခဲ့ပါတယျ။
