(Zawgyi / Unicode)
COVID-19 ကာလ ကျင်းပမယ့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲအတွက် ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ရဲ့ လတ်တလော ဆောင်ရွက်ချက်တွေအပေါ် ရွေးကောက်ပွဲ စောင့်ကြည့်သူတွေရဲ့ အမြင်သုံးသပ်ချက်တွေကို မဆုမွန် စုစည်းတင်ပြပေးထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ လာမယ့် နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့ တနင်္ဂနွေနေ့မှာ လွှတ်တော်အသီးသီးအတွက် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွေ ကျင်းပမယ်လို့ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်က ကြေညာပြီး ပြီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုင်လ ၂၅ ရက်နေ့ကနေ သြဂုတ်လ ၇ ရက်နေ့အထိ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ပါဝင်မဲပေးခွင့်ရှိတဲ့သူတွေရဲ့ မဲဆန္ဒရှင်စာရင်း ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ်နဲ့ မြန်မာပြည်တဝန်း ထုတ်ပြန် ကြေညာထားပါတယ်။
တကယ်လို့ အမှားအယွင်း ရှိခဲ့တယ်ဆိုရင် အသိပေးဖို့ အခုဆိုရင် သီတင်းတပတ် ကျန်နေသေးတဲ့အတွက် မဲဆန္ဒရှင် ပြည်သူတွေအနေနဲ့ မဲဆန္ဒရှင်စာရင်း ကပ်ထားချိန် သေချာသွားကြည့်ဖို့၊ နောက် မှားတယ်ဆိုရင် စနစ်တကျ ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်ကြဖို့ ရွေးကောက်ပွဲ စောင့်ကြည့်လေ့လာသူတွေက တိုက်တွန်းပါတယ်။
လတ်တလောမှာတော့ အရပ်ဘက် အဖွဲ့အစည်းတွေဘက်က ရွေးကောက်ပွဲ အနီးကပ်စောင့်ကြည့်ခွင့်ကို တရားဝင်တောင်းခံထားတာ ခွင့်ပြုချက်ရဖို့ စောင့်ဆိုင်းနေရဆဲ အနေအထား ရှိပေမယ့်လို့ လေ့လာချက်တွေအရ မဲစာရင်းစစ်သူ အတော့်ကို နည်းနေပါတယ်လို့ ရွေးကောက်ပွဲ အနီးကပ်စောင့်ကြည့် လေ့လာနေတဲ့ New Myanmar Foundation အဖွဲ့က မမြနန္ဒာသင်းက ပြောပြပါတယ်။
“တရားဝင် စောင့်ကြည့်ခွင့် မရသေးပေမယ့်လို့ ဇူလိုင် ၂၅ ရက်နေ့က ၃၁ ရက်နေ့အထိ အလွတ်သဘော တပတ်တာ ကျမတို့ မဲဆန္ဒရှင်တွေကို မေးမြန်းကြည့်တဲ့အခါမှာ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်က မဲစာရင်းကို သူတို့ သွားမကြည့်ရသေးဘူးဆိုတာ တွေ့ရပါတယ်။ ဒါတောင် တိုင်းဒေသကြီးနဲ့ မြို့ပေါ် အဓိကထားပြီးကို မေးခဲ့တာဆိုတော့ ဒီ့ထက်ပိုပြီးတော့လည်း မကြည့်ရသေးတဲ့ ရာခိုင်နှုန်း များနိုင်တယ်ပေါ့နော်။
“နောက်တချက်က ကျမတို့မေးလိုက်တော့ COVID-19 ကာလမှာ ရွှေ့ပြောင်းတွေလည်း တော်တော်လေးများတယ်။ ပြည်ပကနေ ပြန်လာတဲ့သူတွေ ရှိသလို ရန်ကုန်လိုမြို့ကနေ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းနဲ့ အခြေအနေ အရပ်ရပ်ကြောင့် ပြန်သွားကြတဲ့သူတွေလည်း ရှိတယ်ပေါ့နော်။ ကိုယ်ရောက်နေတဲ့ နေရာတွေနဲ့ ကွာဟချက်တွေ များနေတာဆိုတော့ ပြင်ဆင်ရမယ့် အပိုင်းတွေကလည်း တော်တော်များများကို ရှိနေပါတယ်။”
ရွေးကောက်ပွဲ စောင့်ကြည့်သူတွေဘက်က လွတ်လပ်တရားမျှတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်နိုင်ရေး ကြိုးစားနေကြသလို မဲပေးရမယ့် နိုင်ငံသားတွေကိုယ်တိုင် မဲပေးခွင့် မဆုံးရှုံးစေရေး ဂရုတစိုက် ကိုယ်တိုင်သွားရောက် စစ်ဆေးကြပါလို့ ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ ပြည်သူ့လှုပ်ရှားမှုအဖွဲ့ (PACE) ရဲ့ ပရိုဂရမ်မန်နေဂျာ ကိုဟန်စိုးက ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့နိုင်ငံရဲ့ ဒီစနစ်ပေါ့၊ လက်ရှိကျင့်သုံးနေတဲ့ စနစ်က အိမ်ထောင်စုစာရင်းကနေ တိုက်ရိုက်စာရင်းဝင်သွားတာဖြစ်တယ်။ ဒါပေမယ့် အခုလိုကာလမှာ မဲစာရင်းကို လာစစ်ပြီးတော့ အကယ်လို့ မဲစာရင်းမှာ မပါဘူးဆိုရင် လျှောက်လွှာတင်လို့ရတယ်။ မှားနေရင်လည်း လျှောက်လွှာတင်ပြီး ဖြည့်လိုက်ရုံပါပဲ။ အဲဒီတော့ ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေအရ မဲစာရင်းမှာပါမှ ရွေးကောက်ပွဲနေ့မှာ မဲပေးလို့ရတာမို့လို့ နိုင်ငံသားတွေအနေနဲ့ မဲစာရင်းစစ်ဖို့ လိုပါတယ်။
“ကျနော်တို့အနေနဲ့ စောင့်ကြည့်လေ့လာမှုတွေ အချိန်မီ မပြုလုပ်နိုင်ဘူးဆိုရင် ဘယ်လောက် မဲစာရင်းမှာ အမှားအယွင်းတွေ ဖြစ်နေတာဆိုတာ မသိနိုင်လို့ အဲဒါကြောင့် နိုင်ငံသားတွေကိုယ်တိုင်က ကိုယ့်ရဲ့ မဲပေးခွင့်ကို ကာကွယ်ဖို့လိုလာပြီ။ ကိုယ့်ရဲ့ မဲပေးပိုင်ခွင့်ကို ကာကွယ်နိုင်ဖို့ ကိုယ်တိုင် မဲစာရင်းကို သွားကြည့်ဖို့လိုတယ်။ မပါဘူးဆိုရင် ချက်ချင်း လျှောက်ထားဖို့လိုတယ်။ လျှောက်ထားဖို့ အခက်အခဲရှိတယ် ဆိုရင်လည်း တိုင်ကြားဖို့လိုတယ်။ ဒါမျိုးတွေကို တိုက်တွန်းချင်ပါတယ်။”
ဒါကြောင့် မဲဆန္ဒရှင် ပြည်သူတွေအနေနဲ့ မိမိတို့ရဲ့ အမည်စာရင်းတွေကို ကိုယ်တိုင်သွားကြည့်ပြီး အမှားအယွင်းရှိတယ်ဆိုရင် ရပ်ကွက် ကျေးရွာ ကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲကို ဆက်သွယ်ပြီး လိုအပ်တဲ့ဖောင်ပုံစံတွေ ဖြည့်သွင်းပါလို့လည်း မမြနန္ဒာသင်းက တိုက်တွန်းပါတယ်။
“အခုက တပတ်ကျန်သေးတယ်။ သြဂုတ်လ ၇ ရက်နေ့အထိ ကြည့်လို့ရသေးတယ်ဆိုတော့ မဲဆန္ဒရှင်တွေအနေနဲ့ မဲစာရင်းကို မဖြစ်မနေ သွားကြည့်သင့်တယ်။ သွားကြည့်တဲ့အချိန် ကိုယ့်နာမည်တခုတည်းနဲ့တင် မဟုတ်ဘဲ ကိုယ့်မိသားစုပါ ကြည့်ပေးပါ။ နောက် နာမည်တွေ ကျန်ခဲ့တာမျိုးဆိုရင်လည်း ပုံစံ ၃ နဲ့ဖြည့်ပါ။ နောက် စာရိုက်မှားတာမျိုး အကြောင်းကြောင်းကြောင့် မှားနေတာမြင်ရင် ပုံစံ ၄ (ဃ) နဲ့ အမှားပြင်ဖို့ လိုပါတယ်။ သေဆုံးသူတွေ လုံးဝ အပြီးအပိုင် ပြောင်းရွှေ့သွားတဲ့သူတွေ ဆိုရင်လည်း ကန့်ကွက်ဖို့တွေလည်း လုပ်ဖို့လိုပါတယ်။ ကိုယ်တိုင်လုပ်ပါ၊ မလုပ်တတ်ရင် တာဝန်ကျတဲ့ ရွေးကော်မရှင်က တာဝန်ရှိသူတွေကို ပုံစံတွေတောင်းပြီး ချက်ချင်းဖြည့်ပြီးပို့ဖို့ ဒါလေးတွေ ပြောချင်ပါတယ်။”
ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပဖို့ နီးကပ်လာချိန်ဖြစ်ပေမယ့် ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါ COVID-19 ကူးစက်နေဆဲမို့ နိုင်ငံသူ နိုင်ငံသားတွေ ရောဂါပိုး ကူးစက်ခံရခြင်း မရှိအောင် လူစုလူဝေးနဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေကို ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်နဲ့ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနတို့ကြား ပူးပေါင်းပြီး ကာကွယ်မှုတွေလုပ်ဖို့ လိုတယ်လို့လည်း ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ စောင့်ကြည့်သူ ကိုဟန်စိုးက ပြောပါတယ်။
“အခုဆိုရင် ၅ ယောက်ကနေ ၁၅ ယောက်ကို ဖြေလျှော့ပေးလိုက်တယ်။ အခုဆိုရင် မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးကာလက လာတော့မယ်။ ဒီ မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုတွေကို COVID-19 နဲ့ပတ်သက်တဲ့ တားမြစ်ချက်တွေဟာ မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးကာလကို သက်ရောက်မယ့် အလားအလာ ရှိနေတယ်။ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါရဲ့ အန္တရာယ်ကလည်း ရှိနေတယ်။ ဒါကြောင့် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်တို့ အနီးကပ် ပူးပေါင်းဖို့လိုတယ်။
“အခုဆိုရင် အချိန်ကလည်း နီးလာပြီ။ ကမ်ပိန်း Regulations တွေထဲမှာ ကိုဗစ် ကာကွယ်ရေးတွေကို ထည့်ဖို့ လိုလာပြီပေါ့။ ဒီ Regulations တွေ ထွက်လာမှာကိုလည်း ကျနော်တို့ စောင့်နေတယ်။ ထွက်လာမှ ရွေးကောက်ပွဲကို စောင့်ကြည့်တဲ့အခါမှာ ပိုပြီးစနစ်ကျတဲ့ မေးခွန်းပုံစံတွေနဲ့ မေးနိုင်မယ်။ အခုက ကိုဗစ်ကာလဆိုတော့ ဒီ Regulation တွေဟာ နိုင်ငံရေးပါတီတွေရော ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ရော ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနရော သုံးဦးသုံးဖလှယ် ပေါင်းပြီး အကောင်အထည် ဖော်သင့်ပါတယ်။ ဒါဟာ လတ်တလော အရေးကြီးတဲ့ အခြေအနေတခုပါပဲ။”
လတ်တလောမှာတော့ မဲဆန္ဒရှင်တွေအနေနဲ့ မိမိအမည်စာရင်း မပါဝင်ပါက ပုံစံ ၃ ဖြည့်သွင်းပြီး အမည်စာရင်း ထည့်သွင်းပေးဖို့ တောင်းဆိုနိုင်သလို မပါဝင်သင့်သူတွေ ပါဝင်နေတယ်ဆိုရင်လည်း ပုံစံ ၄ ဖြည့်သွင်း ကန့်ကွက်နိုင်ပါတယ်။ နောက် မဲစာရင်းပါ အချက်အလက်တွေ မှားယွင်းနေတယ်ဆိုရင် ပုံစံ ၄ (ဂ) နဲ့ ပြင်ဆင်လွှာ ဖြည့်သွင်းနိုင်ပြီး ဒီပုံစံတွေကို ရပ်ကွက် ကျေးရွာ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ရုံးတွေမှာ အခမဲ့ ရယူနိုင်ပါတယ်။
သြဂုတ်လ ၇ ရက်အထိ ကပ်ထားတဲ့ မဲဆန္ဒရှင်စာရင်းရဲ့ လိုအပ်ချက်၊ အမှားအယွင်း၊ ပြင်ဆင်ဖြည့်စွက်ချက်တွေကို ဖြည့်စွက်ပြီးချိန်မှာတော့ နောက်ထပ်တကြိမ် မဲဆန္ဒရှင်စာရင်းတွေကို လာမယ့် အောက်တိုဘာလ နောက်ဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ထပ်မံကြေညာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
--------------------------------
(Unicode)
မဲစာရငျးစဈကွဖို့ ရှေးကောကျပှဲ စောင့ျကွည့ျသူတှေ တိုကျတှနျး
COVID-19 ကာလ ကငြျးပမယ့ျ ၂၀၂၀ ပွည့ျနှဈ အထှထှေရှေေးကောကျပှဲအတှကျပွညျထောငျစုရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျရဲ့ လတျတလော ဆောငျရှကျခကြျတှအေပေါျ ရှေးကောကျပှဲ စောင့ျကွည့ျသူတှရေဲ့ အမွငျသုံးသပျခကြျတှကေို မဆုမှနျ စုစညျးတငျပွပေးထားပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ လာမယ့ျ နိုဝငျဘာလ ၈ ရကျနေ့ တနငျ်ဂနှနေေ့မှာ လှှတျတောျအသီးသီးအတှကျ ၂၀၂၀ ပွည့ျနှဈ ပါတီစုံဒီမိုကရစေီ အထှထှေရှေေးကောကျပှဲတှေ ကငြျးပမယျလို့ ပွညျထောငျစုရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျက ကွညောပွီး ပွီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုငျလ ၂၅ ရကျနေ့ကနေ သွဂုတျလ ၇ ရကျနေ့အထိ ရှေးကောကျပှဲမှာ ပါဝငျမဲပေးခှင့ျရှိတဲ့သူတှရေဲ့ မဲဆန်ဒရှငျစာရငျး ပထမဆုံးအကွိမျအဖွဈနဲ့ မွနျမာပွညျတဝနျး ထုတျပွနျ ကွညောထားပါတယျ။
တကယျလို့ အမှားအယှငျး ရှိခဲ့တယျဆိုရငျ အသိပေးဖို့ အခုဆိုရငျ သီတငျးတပတျ ကနြျနသေေးတဲ့အတှကျ မဲဆန်ဒရှငျ ပွညျသူတှအေနနေဲ့ မဲဆန်ဒရှငျစာရငျး ကပျထားခြိနျ သခြောသှားကွည့ျဖို့၊ နောကျ မှားတယျဆိုရငျ စနဈတကြ ပွငျဆငျဆောငျရှကျကွဖို့ ရှေးကောကျပှဲ စောင့ျကွည့ျလေ့လာသူတှကေ တိုကျတှနျးပါတယျ။
လတျတလောမှာတော့ အရပျဘကျ အဖှဲ့အစညျးတှဘေကျက ရှေးကောကျပှဲ အနီးကပျစောင့ျကွည့ျခှင့ျကို တရားဝငျတောငျးခံထားတာ ခှင့ျပွုခကြျရဖို့ စောင့ျဆိုငျးနရေဆဲ အနအေထား ရှိပမေယ့ျလို့ လေ့လာခကြျတှအေရ မဲစာရငျးစဈသူ အတော့ျကို နညျးနပေါတယျလို့ ရှေးကောကျပှဲ အနီးကပျစောင့ျကွည့ျ လေ့လာနတေဲ့ New Myanmar Foundation အဖှဲ့က မမွနန်ဒာသငျးက ပွောပွပါတယျ။
“တရားဝငျ စောင့ျကွည့ျခှင့ျ မရသေးပမေယ့ျလို့ ဇူလိုငျ ၂၅ ရကျနေ့က ၃၁ ရကျနေ့အထိ အလှတျသဘော တပတျတာ ကမြတို့ မဲဆန်ဒရှငျတှကေို မေးမွနျးကွည့ျတဲ့အခါမှာ ၅၀ ရာခိုငျနှုနျးလောကျက မဲစာရငျးကို သူတို့ သှားမကွည့ျရသေးဘူးဆိုတာ တှေ့ရပါတယျ။ ဒါတောငျ တိုငျးဒသေကွီးနဲ့ မွို့ပေါျ အဓိကထားပွီးကို မေးခဲ့တာဆိုတော့ ဒီ့ထကျပိုပွီးတော့လညျး မကွည့ျရသေးတဲ့ ရာခိုငျနှုနျး မြားနိုငျတယျပေါ့နောျ။
“နောကျတခကြျက ကမြတို့မေးလိုကျတော့ COVID-19 ကာလမှာ ရှှေ့ပွောငျးတှလေညျး တောျတောျလေးမြားတယျ။ ပွညျပကနေ ပွနျလာတဲ့သူတှေ ရှိသလို ရနျကုနျလိုမွို့ကနေ အလုပျအကိုငျ အခှင့ျအလမျးနဲ့ အခွအေနေ အရပျရပျကွောင့ျ ပွနျသှားကွတဲ့သူတှလေညျး ရှိတယျပေါ့နောျ။ ကိုယျရောကျနတေဲ့ နရောတှနေဲ့ ကှာဟခကြျတှေ မြားနတောဆိုတော့ ပွငျဆငျရမယ့ျ အပိုငျးတှကေလညျး တောျတောျမြားမြားကို ရှိနပေါတယျ။”
ရှေးကောကျပှဲ စောင့ျကွည့ျသူတှဘေကျက လှတျလပျတရားမြှတဲ့ ရှေးကောကျပှဲ ဖွဈနိုငျရေး ကွိုးစားနကွေသလို မဲပေးရမယ့ျ နိုငျငံသားတှကေိုယျတိုငျ မဲပေးခှင့ျ မဆုံးရှုံးစရေေး ဂရုတစိုကျ ကိုယျတိုငျသှားရောကျ စဈဆေးကွပါလို့ရှေးကောကျပှဲဆိုငျရာ ပွညျသူ့လှုပျရှားမှုအဖှဲ့ (PACE) ရဲ့ ပရိုဂရမျမနျနဂြော ကိုဟနျစိုးက ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့နိုငျငံရဲ့ ဒီစနဈပေါ့၊ လကျရှိကငြ့ျသုံးနတေဲ့ စနဈက အိမျထောငျစုစာရငျးကနေ တိုကျရိုကျစာရငျးဝငျသှားတာဖွဈတယျ။ ဒါပမေယ့ျ အခုလိုကာလမှာ မဲစာရငျးကို လာစဈပွီးတော့ အကယျလို့ မဲစာရငျးမှာ မပါဘူးဆိုရငျ လြှောကျလှှာတငျလို့ရတယျ။ မှားနရေငျလညျး လြှောကျလှှာတငျပွီး ဖွည့ျလိုကျရုံပါပဲ။ အဲဒီတော့ ရှေးကောကျပှဲဥပဒအေရ မဲစာရငျးမှာပါမှ ရှေးကောကျပှဲနေ့မှာ မဲပေးလို့ရတာမို့လို့ နိုငျငံသားတှအေနနေဲ့ မဲစာရငျးစဈဖို့ လိုပါတယျ။
“ကနြောျတို့အနနေဲ့ စောင့ျကွည့ျလေ့လာမှုတှေ အခြိနျမီ မပွုလုပျနိုငျဘူးဆိုရငျ ဘယျလောကျ မဲစာရငျးမှာ အမှားအယှငျးတှေ ဖွဈနတောဆိုတာ မသိနိုငျလို့ အဲဒါကွောင့ျ နိုငျငံသားတှကေိုယျတိုငျက ကိုယ့ျရဲ့ မဲပေးခှင့ျကို ကာကှယျဖို့လိုလာပွီ။ ကိုယ့ျရဲ့ မဲပေးပိုငျခှင့ျကို ကာကှယျနိုငျဖို့ ကိုယျတိုငျ မဲစာရငျးကို သှားကွည့ျဖို့လိုတယျ။ မပါဘူးဆိုရငျ ခကြျခငြျး လြှောကျထားဖို့လိုတယျ။ လြှောကျထားဖို့ အခကျအခဲရှိတယျ ဆိုရငျလညျး တိုငျကွားဖို့လိုတယျ။ ဒါမြိုးတှကေို တိုကျတှနျးခငြျပါတယျ။”
ဒါကွောင့ျ မဲဆန်ဒရှငျ ပွညျသူတှအေနနေဲ့ မိမိတို့ရဲ့ အမညျစာရငျးတှကေို ကိုယျတိုငျသှားကွည့ျပွီး အမှားအယှငျးရှိတယျဆိုရငျ ရပျကှကျ ကြေးရှာ ကောျမရှငျအဖှဲ့ခှဲကို ဆကျသှယျပွီး လိုအပျတဲ့ဖောငျပုံစံတှေ ဖွည့ျသှငျးပါလို့လညျး မမွနန်ဒာသငျးက တိုကျတှနျးပါတယျ။
“အခုက တပတျကနြျသေးတယျ။ သွဂုတျလ ၇ ရကျနေ့အထိ ကွည့ျလို့ရသေးတယျဆိုတော့ မဲဆန်ဒရှငျတှအေနနေဲ့ မဲစာရငျးကို မဖွဈမနေ သှားကွည့ျသင့ျတယျ။ သှားကွည့ျတဲ့အခြိနျ ကိုယ့ျနာမညျတခုတညျးနဲ့တငျ မဟုတျဘဲ ကိုယ့ျမိသားစုပါ ကွည့ျပေးပါ။ နောကျ နာမညျတှေ ကနြျခဲ့တာမြိုးဆိုရငျလညျး ပုံစံ ၃ နဲ့ဖွည့ျပါ။ နောကျ စာရိုကျမှားတာမြိုး အကွောငျးကွောငျးကွောင့ျ မှားနတောမွငျရငျ ပုံစံ ၄ (ဃ) နဲ့ အမှားပွငျဖို့ လိုပါတယျ။ သဆေုံးသူတှေ လုံးဝ အပွီးအပိုငျ ပွောငျးရှှေ့သှားတဲ့သူတှေ ဆိုရငျလညျး ကန့ျကှကျဖို့တှလေညျး လုပျဖို့လိုပါတယျ။ ကိုယျတိုငျလုပျပါ၊ မလုပျတတျရငျ တာဝနျကတြဲ့ ရှေးကောျမရှငျက တာဝနျရှိသူတှကေို ပုံစံတှတေောငျးပွီး ခကြျခငြျးဖွည့ျပွီးပို့ဖို့ ဒါလေးတှေ ပွောခငြျပါတယျ။”
ရှေးကောကျပှဲကငြျးပဖို့ နီးကပျလာခြိနျဖွဈပမေယ့ျ ကမ်ဘာ့ကပျရောဂါ COVID-19 ကူးစကျနဆေဲမို့ နိုငျငံသူ နိုငျငံသားတှေ ရောဂါပိုး ကူးစကျခံရခွငျး မရှိအောငျ လူစုလူဝေးနဲ့ လှုပျရှားမှုတှကေို ပွညျထောငျစုရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျနဲ့ ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနတို့ကွား ပူးပေါငျးပွီး ကာကှယျမှုတှလေုပျဖို့ လိုတယျလို့လညျး ရှေးကောကျပှဲဆိုငျရာ စောင့ျကွည့ျသူ ကိုဟနျစိုးက ပွောပါတယျ။
“အခုဆိုရငျ ၅ ယောကျကနေ ၁၅ ယောကျကို ဖွလြှေော့ပေးလိုကျတယျ။ အခုဆိုရငျ မဲဆှယျစညျးရုံးရေးကာလက လာတော့မယျ။ ဒီ မဲဆှယျစညျးရုံးမှုတှကေို COVID-19 နဲ့ပတျသကျတဲ့ တားမွဈခကြျတှဟော မဲဆှယျစညျးရုံးရေးကာလကို သကျရောကျမယ့ျ အလားအလာ ရှိနတေယျ။ ကိုဗဈကပျရောဂါရဲ့ အန်တရာယျကလညျး ရှိနတေယျ။ ဒါကွောင့ျ ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနနဲ့ ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျတို့ အနီးကပျ ပူးပေါငျးဖို့လိုတယျ။
“အခုဆိုရငျ အခြိနျကလညျး နီးလာပွီ။ ကမျပိနျး Regulations တှထေဲမှာ ကိုဗဈ ကာကှယျရေးတှကေို ထည့ျဖို့ လိုလာပွီပေါ့။ ဒီ Regulations တှေ ထှကျလာမှာကိုလညျး ကနြောျတို့ စောင့ျနတေယျ။ ထှကျလာမှ ရှေးကောကျပှဲကို စောင့ျကွည့ျတဲ့အခါမှာ ပိုပွီးစနဈကတြဲ့ မေးခှနျးပုံစံတှနေဲ့ မေးနိုငျမယျ။ အခုက ကိုဗဈကာလဆိုတော့ ဒီ Regulation တှဟော နိုငျငံရေးပါတီတှရေော ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျရော ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနရော သုံးဦးသုံးဖလှယျ ပေါငျးပွီး အကောငျအထညျ ဖောျသင့ျပါတယျ။ ဒါဟာ လတျတလော အရေးကွီးတဲ့ အခွအေနတေခုပါပဲ။”
လတျတလောမှာတော့ မဲဆန်ဒရှငျတှအေနနေဲ့ မိမိအမညျစာရငျး မပါဝငျပါက ပုံစံ ၃ ဖွည့ျသှငျးပွီး အမညျစာရငျး ထည့ျသှငျးပေးဖို့ တောငျးဆိုနိုငျသလို မပါဝငျသင့ျသူတှေ ပါဝငျနတေယျဆိုရငျလညျး ပုံစံ ၄ ဖွည့ျသှငျး ကန့ျကှကျနိုငျပါတယျ။ နောကျ မဲစာရငျးပါ အခကြျအလကျတှေ မှားယှငျးနတေယျဆိုရငျ ပုံစံ ၄ (ဂ) နဲ့ ပွငျဆငျလှှာ ဖွည့ျသှငျးနိုငျပွီး ဒီပုံစံတှကေို ရပျကှကျ ကြေးရှာ ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျရုံးတှမှော အခမဲ့ ရယူနိုငျပါတယျ။
သွဂုတျလ ၇ ရကျအထိ ကပျထားတဲ့ မဲဆန်ဒရှငျစာရငျးရဲ့ လိုအပျခကြျ၊ အမှားအယှငျး၊ ပွငျဆငျဖွည့ျစှကျခကြျတှကေို ဖွည့ျစှကျပွီးခြိနျမှာတော့ နောကျထပျတကွိမျ မဲဆန်ဒရှငျစာရငျးတှကေို လာမယ့ျ အောကျတိုဘာလ နောကျဆုံးအကွိမျအဖွဈ ထပျမံကွညောမှာ ဖွဈပါတယျ။
