အမေရိကန် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ဟာ ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေ ညီလာခံမှာ အင်္ဂါနေ့က မိန့်ခွန်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီ မိန့်ခွန်းမှာ သမ္မတ ထရမ့်က အမေရိကန်နိုင်ငံရဲ့ စစ်ရေးအင်အားကို အမွှန်းတင် ပြောသွားသလို သူ့ရဲ့ ကုန်သွယ်ရေး၊ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနဲ့ အမျိုးသား ရေးဆိုင်ရာ မူဝါဒတွေကိုလည်း ကာကွယ်သွားခဲ့ပါတယ်။ ဗွီအိုအေ သတင်းထောက် Jeff Custer သတင်းပေး ပို့ထားတာကို ကိုရဲမင်းထွန်းက ပြောပြပါမယ်။
ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဝါဒ (Globalism) နဲ့ နိုင်ငံစုံ ဝါဒ (Multilateralism) တွေကို အစဉ်အမြဲ ဆန့်ကျင်လေ့ရှိသူ အမေရိကန် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ဟာ ကုလသမဂ္ဂ ညီလာခံမှာ မိန့်ခွန်းပြောကြားတဲ့အခါမှာလည်း သူ့ရဲ့ကိုယ်ပိုင်ဝါဒဖြစ်တဲ့ “အမေရိကန်သာ ပထမ” ဆိုတဲ့ အယူအဆကိုပဲ ထင်ဟပ်အောင် ပြောကြားသွား ခဲ့ပါတယ်။
“လွတ်လပ်မှုကို လိုလားတယ်ဆိုရင် ခင်ဗျားတို့ တိုင်းပြည်အပေါ် ခင်ဗျားတို့ ဂုဏ်ယူကြပါ။ ဒီမိုကရေစီကို ခင်ဗျားတို့ လိုလားရင် ခင်ဗျား တို့ရဲ့ အချုပ်အခြာ အာဏာကို ခိုင်မြဲအောင်လုပ်ပါ။ ငြိမ်းချမ်းရေးကို လိုလားရင် ခင်ဗျားတို့ တိုင်းပြည်ကို ခင်ဗျားတို့ ချစ်ပါ။ ပညာဉာဏ်ရှိတဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေဆိုတာ ကိုယ့်တိုင်းပြည်နဲ့ ကိုယ့်လူမျိုးကို ရှေ့တန်းတင် ကြတယ်။ အနာဂတ်ကို ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဝါဒီတွေ မပိုင်ဘူး၊ မျိုးချစ် တွေပဲ ပိုင်ကြတယ်။”
သမ္မတ ထရမ့်ဟာ နိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်ရေး ပုံ သဏ္ဍာန်ကို ပြောင်းလဲပစ်ဖို့ သူ့ရဲ့ အမြင်ကိုလည်း ပြောသွားခဲ့သလို တရုတ်နဲ့ ဖြစ်နေတဲ့ ကုန်သွယ်ရေး အငြင်းပွားမှုမှာလည်း မမျှတတဲ့ ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ ကျင့်သုံးချက်တွေကို ထောက်ပြရင်း သူ့ရဲ့ မူဝါဒကို ကာကွယ် ပြောကြား သွားခဲ့ပါတယ်။
“တရုတ်နိုင်ငံကိုယ်တိုင်က ပေးထားတဲ့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာ ကတိတွေကို ပျက်ကွက်ရုံသာမကဘူး ဈေးကွက် ပိတ်ပင်တာတွေ၊ အစိုးရက ထောက်ပံ့ကြေးငွေ အလွန်အမင်း ပေးတာတွေ၊ ငွေကြေးကစားတာတွေ၊ ကုန်ပစ္စည်းတွေ အစုလိုက် အပုံလိုက် ဖျက်ဆီးပစ်တာတွေ၊ နည်းပညာ အဓမ္မ လွှဲပြောင်းပေးခိုင်းတာတွေ၊ ဉာဏ ပစ္စည်း ခိုးယူတာတွေ အဲဒါတွေ အပေါ် အခြေခံတဲ့ စီးပွားရေး စနစ်ကို ယုံကြည်လက်ခံ ကျင့်သုံးနေတယ်။”
သမ္မတ ထရမ့်ဟာ သူ့ရဲ့ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး မူဝါဒတွေကိုလည်း ကာကွယ်ပြောကြားသွားရုံတင်မက လူမှုရေး တရားမျှတမှုဆိုတာကို အကြောင်းပြပြီး သူ့ကို ဆန့်ကျင်သူတွေကိုလည်း လူမှောင်ခိုတွေနဲ့ မူးယစ်မှောင်ခိုဂိုဏ်းတွေကို အကာအကွယ်ပေးနေသူတွေအဖြစ် စွပ်စွဲ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
“ဒီကနေ့တော့ လူမှှုရေး တရားမျှတမှုဆိုတဲ့ စကားလုံးလှလှ သုံးပြီး နယ်စပ် တံခါး ဖွင့်ပေးဖို့ ပြောနေတဲ့ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူအတွက် စကား တစ်ခွန်းပြောချင်တယ်။ ခင်ဗျားတို့ မူဝါဒဟာ မမျှတရုံတင်မကဘူး ရက်စက်ပြီး မနှစ်မြို့ဖွယ် အနိဋ္ဌာရုံတွေသာ ဖြစ်ပါတယ်။ ခင်ဗျားတို့ဟာ အပြစ်မဲ့ ကလေးတွေနဲ့ ယောက်ျား၊ မိန်းမတွေအပေါ် ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်စေဖို့ လူဆိုးဂိုဏ်းအဖွဲ့အစည်းတွေကို လုပ်ပိုင်ခွင့် အာဏာ ပေးနေ ပါတယ်။”
ဆက်လက်ပြီး သမ္မထရမ့်က အမျိုးသမီးတွေရဲ့ တန်းတူ အခွင့်အရေးနဲ့ လိင်တူ ချစ်သူတွေ အကြောင်းကိုလည်း ပြောခဲ့ရာမှာ ကျား၊ မ ၊လိင် အပေါ် အခြေခံပြီး အပြစ်ပေးခံရ၊ ထောင်ကျခံရပြီး စီရင်ချက်ချခံရသူတွေ အားလုံးအတွက် ထောက်ခံ ရပ်တည်ပေးကြဖို့ကိုလည်း တိုက်တွန်း သွားခဲ့ပါတယ်။
အမျိုးသမီးတွေ လုပ်ပိုင်ခွင့် ရကြတဲ့ နိုင်ငံတွေ ပိုလို့ ကြီးပွား ချမ်းသာသလို ဘေးရန်ကင်းပြီး နိုင်ငံရေးအရလည်း တည်ငြိမ်တယ် လို့ လည်း ထောက်ပြ ပြောဆိုသွားခဲ့ပါတယ်။
မိန့်ခွန်း နိဂုံးချုပ်မှာတော့ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံရဲ့ ကိုယ်ပိုင် ခုခံကာကွယ်ခွင့်ကို ထောက်ပြရင်း မည်သည့် အခြေအနေမှာပဲဖြစ်ဖြစ် ဘယ် နိုင်ငံ တကာအဖွဲ့အစည်းကိုမှ အမေရိကန် နိုင်ငံသားတွေရဲ့ အခွင့်အရေးကို ထိခိုက်နစ်နာအောင် လုပ်ခွင့်ပေးမှာ မဟုတ်ကြောင်း၊ ဒါကြောင့်လည်း အမေရိကန်နိုင်ငံအတွင်း ရရှိနေတဲ့ လူတစ်ဦးချင်းစီ သေနတ်ကိုင်ဆောင်နိုင်တဲ့ အခွင့်အရေးကို အန္တရာယ်ပြု ခြိမ်းခြောက်နေတဲ့ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ လက်နက် ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာစာချုပ်ကို အမေရိကန်နိုင်ငံအနေနဲ့ ဘယ်တော့မှလက်မှတ်ရေးထိုးမှာ မဟုတ်ကြောင်း ပြောကြားသွားကြောင်း ပါ။
..................
{Unicode}
အမြိုးသားရေး ဦးစားပေးဖို့ ကုလညီလာခံမှာ သမ်မတ Trump ပွောကွား
အမရေိကနျ သမ်မတ ဒေါျနယျထရမ့ျဟာ ကုလသမဂ်ဂ အထှထှေေ ညီလာခံမှာ အငျ်ဂါနေ့က မိန့ျခှနျး ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။ အဲဒီ မိန့ျခှနျးမှာ သမ်မတ ထရမ့ျက အမရေိကနျနိုငျငံရဲ့ စဈရေးအငျအားကို အမှှနျးတငျ ပွောသှားသလို သူ့ရဲ့ ကုနျသှယျရေး၊ လူဝငျမှုကွီးကွပျရေးနဲ့ အမြိုးသား ရေးဆိုငျရာ မူဝါဒတှကေိုလညျး ကာကှယျသှားခဲ့ပါတယျ။ ဗှီအိုအေ သတငျးထောကျ Jeff Custer သတငျးပေး ပို့ထားတာကို ကိုရဲမငျးထှနျးက ပွောပွပါမယျ။
ကမ်ဘာလုံးဆိုငျရာ ဝါဒ (Globalism) နဲ့ နိုငျငံစုံ ဝါဒ (Multilateralism) တှကေို အစဉျအမွဲ ဆန့ျကငြျလေ့ရှိသူ အမရေိကနျ သမ်မတ ဒေါျနယျထရမ့ျဟာ ကုလသမဂ်ဂ ညီလာခံမှာ မိန့ျခှနျးပွောကွားတဲ့အခါမှာလညျး သူ့ရဲ့ကိုယျပိုငျဝါဒဖွဈတဲ့ “အမရေိကနျသာ ပထမ” ဆိုတဲ့ အယူအဆကိုပဲ ထငျဟပျအောငျ ပွောကွားသှား ခဲ့ပါတယျ။
“လှတျလပျမှုကို လိုလားတယျဆိုရငျ ခငျဗြားတို့ တိုငျးပွညျအပေါျ ခငျဗြားတို့ ဂုဏျယူကွပါ။ ဒီမိုကရစေီကို ခငျဗြားတို့ လိုလားရငျ ခငျဗြား တို့ရဲ့ အခြုပျအခွာ အာဏာကို ခိုငျမွဲအောငျလုပျပါ။ ငွိမျးခမြျးရေးကို လိုလားရငျ ခငျဗြားတို့ တိုငျးပွညျကို ခငျဗြားတို့ ခစြျပါ။ ပညာဉာဏျရှိတဲ့ ခေါငျးဆောငျတှဆေိုတာ ကိုယ့ျတိုငျးပွညျနဲ့ ကိုယ့ျလူမြိုးကို ရှေ့တနျးတငျ ကွတယျ။ အနာဂတျကို ကမ်ဘာလုံးဆိုငျရာ ဝါဒီတှေ မပိုငျဘူး၊ မြိုးခစြျ တှပေဲ ပိုငျကွတယျ။”
သမ်မတ ထရမ့ျဟာ နိုငျငံတကာ ကုနျသှယျရေး ပုံ သဏ်ဍာနျကို ပွောငျးလဲပဈဖို့ သူ့ရဲ့ အမွငျကိုလညျး ပွောသှားခဲ့သလို တရုတျနဲ့ ဖွဈနတေဲ့ ကုနျသှယျရေး အငွငျးပှားမှုမှာလညျး မမြှတတဲ့ ကုနျသှယျရေးဆိုငျရာ ကငြ့ျသုံးခကြျတှကေို ထောကျပွရငျး သူ့ရဲ့ မူဝါဒကို ကာကှယျ ပွောကွား သှားခဲ့ပါတယျ။
“တရုတျနိုငျငံကိုယျတိုငျက ပေးထားတဲ့ ပွုပွငျပွောငျးလဲမှုဆိုငျရာ ကတိတှကေို ပကြျကှကျရုံသာမကဘူး ဈေးကှကျ ပိတျပငျတာတှေ၊ အစိုးရက ထောကျပံ့ကွေးငှေ အလှနျအမငျး ပေးတာတှေ၊ ငှကွေေးကစားတာတှေ၊ ကုနျပစ်စညျးတှေ အစုလိုကျ အပုံလိုကျ ဖကြျဆီးပဈတာတှေ၊ နညျးပညာ အဓမ်မ လှှဲပွောငျးပေးခိုငျးတာတှေ၊ ဉာဏ ပစ်စညျး ခိုးယူတာတှေ အဲဒါတှေ အပေါျ အခွခေံတဲ့ စီးပှားရေး စနဈကို ယုံကွညျလကျခံ ကငြ့ျသုံးနတေယျ။”
သမ်မတ ထရမ့ျဟာ သူ့ရဲ့ လူဝငျမှုကွီးကွပျရေး မူဝါဒတှကေိုလညျး ကာကှယျပွောကွားသှားရုံတငျမက လူမှုရေး တရားမြှတမှုဆိုတာကို အကွောငျးပွပွီး သူ့ကို ဆန့ျကငြျသူတှကေိုလညျး လူမှောငျခိုတှနေဲ့ မူးယဈမှောငျခိုဂိုဏျးတှကေို အကာအကှယျပေးနသေူတှအေဖွဈ စှပျစှဲ ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။
“ဒီကနေ့တော့ လူမှှုရေး တရားမြှတမှုဆိုတဲ့ စကားလုံးလှလှ သုံးပွီး နယျစပျ တံခါး ဖှင့ျပေးဖို့ ပွောနတေဲ့ တကျကွှလှုပျရှားသူအတှကျ စကား တဈခှနျးပွောခငြျတယျ။ ခငျဗြားတို့ မူဝါဒဟာ မမြှတရုံတငျမကဘူး ရကျစကျပွီး မနှဈမွို့ဖှယျ အနိဋ်ဌာရုံတှသော ဖွဈပါတယျ။ ခငျဗြားတို့ဟာ အပွဈမဲ့ ကလေးတှနေဲ့ ယောကျြား၊ မိနျးမတှအေပေါျ ရာဇဝတျမှု ကြူးလှနျစဖေို့ လူဆိုးဂိုဏျးအဖှဲ့အစညျးတှကေို လုပျပိုငျခှင့ျ အာဏာ ပေးနေ ပါတယျ။”
ဆကျလကျပွီး သမ်မထရမ့ျက အမြိုးသမီးတှရေဲ့ တနျးတူ အခှင့ျအရေးနဲ့ လိငျတူ ခစြျသူတှေ အကွောငျးကိုလညျး ပွောခဲ့ရာမှာ ကြား၊ မ ၊လိငျ အပေါျ အခွခေံပွီး အပွဈပေးခံရ၊ ထောငျကခြံရပွီး စီရငျခကြျခခြံရသူတှေ အားလုံးအတှကျ ထောကျခံ ရပျတညျပေးကွဖို့ကိုလညျး တိုကျတှနျး သှားခဲ့ပါတယျ။
အမြိုးသမီးတှေ လုပျပိုငျခှင့ျ ရကွတဲ့ နိုငျငံတှေ ပိုလို့ ကွီးပှား ခမြျးသာသလို ဘေးရနျကငျးပွီး နိုငျငံရေးအရလညျး တညျငွိမျတယျ လို့ လညျး ထောကျပွ ပွောဆိုသှားခဲ့ပါတယျ။
မိန့ျခှနျး နိဂုံးခြုပျမှာတော့ နိုငျငံတဈနိုငျငံရဲ့ ကိုယျပိုငျ ခုခံကာကှယျခှင့ျကို ထောကျပွရငျး မညျသည့ျ အခွအေနမှောပဲဖွဈဖွဈ ဘယျ နိုငျငံ တကာအဖှဲ့အစညျးကိုမှ အမရေိကနျ နိုငျငံသားတှရေဲ့ အခှင့ျအရေးကို ထိခိုကျနဈနာအောငျ လုပျခှင့ျပေးမှာ မဟုတျကွောငျး၊ ဒါကွောင့ျလညျး အမရေိကနျနိုငျငံအတှငျး ရရှိနတေဲ့ လူတဈဦးခငြျးစီ သနေတျကိုငျဆောငျနိုငျတဲ့ အခှင့ျအရေးကို အန်တရာယျပွု ခွိမျးခွောကျနတေဲ့ ကုလသမဂ်ဂရဲ့ လကျနကျ ကုနျသှယျရေးဆိုငျရာစာခြုပျကို အမရေိကနျနိုငျငံအနနေဲ့ ဘယျတော့မှလကျမှတျရေးထိုးမှာ မဟုတျကွောငျး ပွောကွားသှားကွောငျး ပါ။
