(Zawgyi/Unicode)
အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီတပ်တွေက လိုက်လံရှာဖွေ ဖမ်းဆီး နှိမ်နင်းနေတာကြောင့် ၊ ယင်းမာပင်မြို့နယ်နဲ့ ကနီမြို့နယ်တဝိုက် ကျေးရွာသားတွေဟာ နီးစပ်ရာ ရွာတွေနဲ့ တောအုပ်တွေထဲ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရတာ သီတင်း ၂ ပတ်ကျော် ကြာလာပြီဖြစ်ပေမယ့် ခုထိ အိမ် မပြန်နိုင်သေးပဲ ဖြစ်နေပါတယ်။ ထောင်ချီတဲ့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်သူတွေဟာ တောတောင်တွေထဲ အရေးပေါ် အစားအသောက်နဲ့ ဆေးဝါး အကူအညီတွေ လိုအပ်နေတဲ့အကြောင်း ကယ်ဆယ်ရေး အဖွဲ့တွေနဲ့ ဒေသခံတချို့က ပြောပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင်က ဆက်သွယ် မေးမြန်း တင်ပြထားပါတယ်။
စစ်ကိုင်းတိုင်း ယင်းမာပင်နဲ့ ကနီမြို့နယ်တဝိုက်က စစ်အာဏာသိမ်း ဆန့်ကျင်တဲ့ ကျေးရွာသပိတ်စစ်ကြောင်းတွေကို စစ်ကောင်စီ တပ်တွေ၊ လာရောက် ရှင်းလင်းပစ်ခတ်ရာက ဒေသခံတွေကလည်း ရရာလက်နက် အနည်းငယ်နဲ့ ခုခံ ပစ်ခတ်ပြီးနောက်မှာ စစ်တပ်က ပိုပြီး အကြမ်းဖက် နှိမ်နင်းလာတဲ့အတွက် ဒေသခံတွေ ရွာလုံးကျွတ်နီးပါး ဘေးလွတ်ရာကို ရှောင်တိမ်းနေခဲ့တာပါ။
ပြီးခဲ့တဲ့ သီတင်းပတ်အတွင်း ယင်းမာပင်ခရိုင် ကပိုင်အုပ်စု သီးကုန်းရွာနဲ့ သစ်ရာပင်ရွာကြား အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်မှုကြောင့် ခုလို ရှောင်တိမ်းရတဲ့ အခြေအနေမျိုး ဖြစ်လာရပြီး အများစုဟာ ခုချိန်ထိ အိမ်မပြန်နိုင် ဖြစ်နေရတယ်လို့ အမည်မဖေါ်လိုတဲ့ ဒေသခံ အမျိုးသမီးတဦးက VOA ကို ပြောပါတယ်။
" ဖြစ်သွားတာက သီးကုန်ရွာနဲ့ သစ်ရာပင်ရွာ ကြားမှာ သရက်ခြံတောမှာ တိုက်ပွဲ ဖြစ်တာရှင့်။ ဒါပေမဲ့ ခိုလှုံနေရတာကတော့ ကပိုင်ရွာတို့ သီးကုန်းရွာတို့ ကဗျူရွာတို့နားက ပတ်ဝန်းကျင်မှာပဲ ခိုလှုံနေရတာပါ။ အိမ်ပြန်နိုင်တဲ့ အနေအထား မရှိသေးဘူးရှင့်။ အခုဆိုရင် စစ်ကောင်စီ တပ်တွေက အလုံးအရင်းနဲ့ ဝင်ရောက် ရှာဖွေပြီးတော့ ပစ္စည်းတွေယူတယ်၊ လူတွေ့ရင် ရိုက်နှက် ဖမ်းဆီး နှိပ်စက်ညှဉ်းဆဲတာတွေ လုပ်တာပေ့ါ။ လုပ်တော့ ပြည်သူတွေက သူတို့ရဲ့ အသက်အိုးအိမ်ကို စိုးရိမ်တော့ ပြန်ဝင်မလာသေးဘူး။ အဲလို ဖြစ်နေတယ်။ "
ဒီကနေ့အချိန်ထိလည်း ကနီမြို့နယ်ဖက်မှာရော ၊ ယင်းမပင်မြို့နယ်တွေမှာပါ စစ်ကောင်စီတပ်တွေက ရွာတွေထဲ ဝင်ရောက်ရှာဖွေ ဖမ်းဆီးမှုတွေ လုပ်နေဆဲဖြစ်တာကြောင့် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရတာ သီတင်း ၂ ပတ် ဝန်းကျင် ရှိလာပြီဖြစ်တယ်လို့ ကနီ ဒေသခံတဦးက ပြောပါတယ်။
" ဒီနေ့ဆိုရင် ကနီမြို့နယ်ထဲမှာ ငါးဖျက်၊ ပန်းဆိုင်း အဲဒီရွာတွေကို ဝင်မွှေတယ်။ နောက် ယင်းမာပင်ဖက်က သေနတ်ပင်ရွာကိုလည်း သွားပြီးမှ ဝင်မွှေတာလို့ ပြောတယ်။ ပြောရရင် တယောက်ယောက်က သတင်းပေးတာမျိုး လုပ်လို့ ဖြစ်လိမ့်မယ်။ အဲဒီအတွက်ကို သူတို့က အင်အားသုံး ဝင်လာပြီး မွှေတာမျိုး လုပ်လာကြတယ်။ အဲဒီမှာ ကျေးရွာထဲက အကုန်လုံး ထွက်ပြေးကြရတာ။ "
အခုဆိုရင် ဒီရက်ပိုင်းထဲ အဲဒီဒေသမှာ မိုးရွာသွန်းတာတွေ ရှိလာတာကြောင့် တောအုပ်တွေထဲ တိမ်းရှောင်နေရသူတွေ စားသောက်ရေးနဲ့ ရွက်ဖျင် အရေးပေါ်အကူအညီတွေ လိုအပ်လာကြောင်း ကနီဒေသခံက ပြောပါတယ်။
" လက်ရှိ ဒီညနေမှာဆိုရင် မိုးကလည်း ရွာလာတယ်။ မိုးကလည်းရွာလာတော့ ခုက စစ်ဘေး ရှောင်ကြတယ်ဆိုတာ ဒါ ပထမဆုံးအကြိမ်လည်း ဖြစ်နေတော့ အတွေ့အကြုံကလည်း မရှိတော့ ၊ ရွာကလူတွေက ဘာတွေကို ဘယ်လိုယူသွားရမလဲဆိုတာ မသိကြဘူး။ ရှောင်ပြီး ပုန်းကြတဲ့အခါမှာ အဖိုးအဖွားတွေ ကလေးသူငယ်တွေ ပါတော့ တော်တော်လေး စိုးရိမ်ရတဲ့ အနေအထားမျိုးမှာ ရှိပါတယ် .. လက်ရှိ ရာသီဥတု အနေအထားအရတော့။ အဓိကတော့ ဆန်ရယ် ၊ ဆီရယ် ၊ ခေါက်ဆွဲထုတ်တွေရယ် ပထမဆုံးအနေနဲ့ ကျနော်တို့ ပေးပို့ပြီးတော့မှ ကူညီဖြစ်ပါတယ်။ လူဦးရေက များတဲ့အခါကျတော့ စခန်းတခုကို ၅ ရက်စာလောက်ပဲ ကျနော်တို့ ပေးနိုင်တဲ့ အနေအထားမျိုးမှာပဲ ရှိပါတယ်။ များသောအားဖြင့်တော့ ကျေးရွာတွေ တခုနဲ့တခု ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှု မပေးနိုင်တဲ့ အနေအထားမျိုး ဖြစ်နေတော့ တောတောင်တွေ အကာအကွယ်ကိုယူပြီးမှ တောတောင်ထဲမှာပဲ သစ်ရိပ်ဝါးရိပ်အောက်မှာပဲ နေနေကြရပါတယ်။ "
စစ်ကောင်စီတပ်ရဲ့အန္တရယ်ကို ရှောင်တိမ်းရင်း တောတွင်းနဲ့ ရွာနီးချုပ်စပ် ရရာနေရာတွေမှာ ဖြစ်သလို ခိုလှုံနေရမယ်ဆိုရင် အဲဒီဒေသခံတွေအတွက် ဆေးဝါး အရေးပေါ်လိုအပ်ချက် ရှိလာနိုင်တယ်လို့ ယင်းမာပင် ဒေသခံ အမျိုးသမီးက ပြောပါတယ်။
" သူတို့အတွက် အရေးပေါ်လိုအပ်ချက်ကတော့ ခုလောလောဆယ် သူတို့မှာ စားစရာမရှိတော့ ဆန်ဆီ လှူချင်တဲ့သူ လှူဖို့ကို ကျမတို့ လုပ်ပေးနေရတာပါ။ ပြီးတော့ ခုလောလောဆယ် ရက်ပိုင်းအတွင်းမှာ သူတို့ စားနပ်ရိက္ခာပြတ်ပြီး ဒုက္ခရောက်တော့မယ် ၊ မိုးရွာလာတဲ့ အခါကျတော့ သူတို့ နေရတာကလည်း စစ်တပ်က ဒီဖက်ရောက်လာမှာလားဆိုပြီး သို့လော သို့လော စိုးရိမ်စိတ်နဲ့ နေနေရတာဖြစ်တဲ့အတွက် တဲအခိုင်အမာ ထိုးနေလို့လည်း မရဘူး။ အဲဒီအခါကျတော့ မိုးရာသီရောက်လာရင် သူတို့ကျန်းမာရေးက ထိခိုက်လာတော့မယ်။ အဲဒီတော့ အရေးပေါ်အနေနဲ့ စားရေး သောက်ရေးရော ဆေးဝါးပါ လိုအပ်နေပါတယ်ရှင့်။ "
ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေသူ တွေဟာ ကနီမြိုနယ်နဲ့ ယင်းမာပင်မြို့နယ်ကြားက ပန်းဆိုင်း၊ ငါးဖျက်၊ ရှမ်းမြောင်း၊ တဇယ်ချောင်၊ မုဌော အရှေ့ရွာ- အနောက်ရွာ၊ သမင်းခြံ၊ မင်းမ၊ သင့်ဝင်၊ ချောင်းမ၊ လင်ပုန်းရည်၊ မိုးကောင်း ရွာတွေက ဒေသခံတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
...............
တောထဲမှာ ၂ ပတျကွာ ပုနျးအောငျးနရေတဲ့ ယငျးမာပငျ ကနီ ရှာသားတှေ အရေးပေါျအကူအညီလိုအပျ
(Unicode)
အာဏာသိမျး စဈကောငျစီတပျတှကေ လိုကျလံရှာဖှေ ဖမျးဆီး နှိမျနငျးနတောကွောင့ျ ၊ ယငျးမာပငျမွို့နယျနဲ့ ကနီမွို့နယျတဝိုကျ ကြေးရှာသားတှဟော နီးစပျရာ ရှာတှနေဲ့ တောအုပျတှထေဲ ထှကျပွေးတိမျးရှောငျနရေတာ သီတငျး ၂ ပတျကြောျ ကွာလာပွီဖွဈပမေယ့ျ ခုထိ အိမျ မပွနျနိုငျသေးပဲ ဖွဈနပေါတယျ။ ထောငျခြီတဲ့ ထှကျပွေးတိမျးရှောငျသူတှဟော တောတောငျတှထေဲ အရေးပေါျ အစားအသောကျနဲ့ ဆေးဝါး အကူအညီတှေ လိုအပျနတေဲ့အကွောငျး ကယျဆယျရေး အဖှဲ့တှနေဲ့ ဒသေခံတခြို့က ပွောပါတယျ။ ဒီအကွောငျး ကိုဉာဏျဝငျးအောငျက ဆကျသှယျ မေးမွနျး တငျပွထားပါတယျ။
စဈကိုငျးတိုငျး ယငျးမာပငျနဲ့ ကနီမွို့နယျတဝိုကျက စဈအာဏာသိမျး ဆန့ျကငြျတဲ့ ကြေးရှာသပိတျစဈကွောငျးတှကေို စဈကောငျစီ တပျတှေ၊ လာရောကျ ရှငျးလငျးပဈခတျရာက ဒသေခံတှကေလညျး ရရာလကျနကျ အနညျးငယျနဲ့ ခုခံ ပဈခတျပွီးနောကျမှာ စဈတပျက ပိုပွီး အကွမျးဖကျ နှိမျနငျးလာတဲ့အတှကျ ဒသေခံတှေ ရှာလုံးကြှတျနီးပါး ဘေးလှတျရာကို ရှောငျတိမျးနခေဲ့တာပါ။
ပွီးခဲ့တဲ့ သီတငျးပတျအတှငျး ယငျးမာပငျခရိုငျ ကပိုငျအုပျစု သီးကုနျးရှာနဲ့ သဈရာပငျရှာကွား အပွနျအလှနျပဈခတျမှုကွောင့ျ ခုလို ရှောငျတိမျးရတဲ့ အခွအေနမြေိုး ဖွဈလာရပွီး အမြားစုဟာ ခုခြိနျထိ အိမျမပွနျနိုငျ ဖွဈနရေတယျလို့ အမညျမဖေါျလိုတဲ့ ဒသေခံ အမြိုးသမီးတဦးက VOA ကို ပွောပါတယျ။
" ဖွဈသှားတာက သီးကုနျရှာနဲ့ သဈရာပငျရှာ ကွားမှာ သရကျခွံတောမှာ တိုကျပှဲ ဖွဈတာရှင့ျ။ ဒါပမေဲ့ ခိုလှုံနရေတာကတော့ ကပိုငျရှာတို့ သီးကုနျးရှာတို့ ကဗြူရှာတို့နားက ပတျဝနျးကငြျမှာပဲ ခိုလှုံနရေတာပါ။ အိမျပွနျနိုငျတဲ့ အနအေထား မရှိသေးဘူးရှင့ျ။ အခုဆိုရငျ စဈကောငျစီ တပျတှကေ အလုံးအရငျးနဲ့ ဝငျရောကျ ရှာဖှပွေီးတော့ ပစ်စညျးတှယေူတယျ၊ လူတှေ့ရငျ ရိုကျနှကျ ဖမျးဆီး နှိပျစကျညှဉျးဆဲတာတှေ လုပျတာပေ့ါ။ လုပျတော့ ပွညျသူတှကေ သူတို့ရဲ့ အသကျအိုးအိမျကို စိုးရိမျတော့ ပွနျဝငျမလာသေးဘူး။ အဲလို ဖွဈနတေယျ။ "
ဒီကနေ့အခြိနျထိလညျး ကနီမွို့နယျဖကျမှာရော ၊ ယငျးမပငျမွို့နယျတှမှောပါ စဈကောငျစီတပျတှကေ ရှာတှထေဲ ဝငျရောကျရှာဖှေ ဖမျးဆီးမှုတှေ လုပျနဆေဲဖွဈတာကွောင့ျ ထှကျပွေးတိမျးရှောငျနရေတာ သီတငျး ၂ ပတျ ဝနျးကငြျ ရှိလာပွီဖွဈတယျလို့ ကနီ ဒသေခံတဦးက ပွောပါတယျ။
" ဒီနေ့ဆိုရငျ ကနီမွို့နယျထဲမှာ ငါးဖကြျ၊ ပနျးဆိုငျး အဲဒီရှာတှကေို ဝငျမှှတေယျ။ နောကျ ယငျးမာပငျဖကျက သနေတျပငျရှာကိုလညျး သှားပွီးမှ ဝငျမှှတောလို့ ပွောတယျ။ ပွောရရငျ တယောကျယောကျက သတငျးပေးတာမြိုး လုပျလို့ ဖွဈလိမ့ျမယျ။ အဲဒီအတှကျကို သူတို့က အငျအားသုံး ဝငျလာပွီး မှှတောမြိုး လုပျလာကွတယျ။ အဲဒီမှာ ကြေးရှာထဲက အကုနျလုံး ထှကျပွေးကွရတာ။ "
အခုဆိုရငျ ဒီရကျပိုငျးထဲ အဲဒီဒသေမှာ မိုးရှာသှနျးတာတှေ ရှိလာတာကွောင့ျ တောအုပျတှထေဲ တိမျးရှောငျနရေသူတှေ စားသောကျရေးနဲ့ ရှကျဖငြျ အရေးပေါျအကူအညီတှေ လိုအပျလာကွောငျး ကနီဒသေခံက ပွောပါတယျ။
" လကျရှိ ဒီညနမှောဆိုရငျ မိုးကလညျး ရှာလာတယျ။ မိုးကလညျးရှာလာတော့ ခုက စဈဘေး ရှောငျကွတယျဆိုတာ ဒါ ပထမဆုံးအကွိမျလညျး ဖွဈနတေော့ အတှေ့အကွုံကလညျး မရှိတော့ ၊ ရှာကလူတှကေ ဘာတှကေို ဘယျလိုယူသှားရမလဲဆိုတာ မသိကွဘူး။ ရှောငျပွီး ပုနျးကွတဲ့အခါမှာ အဖိုးအဖှားတှေ ကလေးသူငယျတှေ ပါတော့ တောျတောျလေး စိုးရိမျရတဲ့ အနအေထားမြိုးမှာ ရှိပါတယျ .. လကျရှိ ရာသီဥတု အနအေထားအရတော့။ အဓိကတော့ ဆနျရယျ ၊ ဆီရယျ ၊ ခေါကျဆှဲထုတျတှရေယျ ပထမဆုံးအနနေဲ့ ကနြောျတို့ ပေးပို့ပွီးတော့မှ ကူညီဖွဈပါတယျ။ လူဦးရကေ မြားတဲ့အခါကတြော့ စခနျးတခုကို ၅ ရကျစာလောကျပဲ ကနြောျတို့ ပေးနိုငျတဲ့ အနအေထားမြိုးမှာပဲ ရှိပါတယျ။ မြားသောအားဖွင့ျတော့ ကြေးရှာတှေ တခုနဲ့တခု ကာကှယျစောင့ျရှောကျမှု မပေးနိုငျတဲ့ အနအေထားမြိုး ဖွဈနတေော့ တောတောငျတှေ အကာအကှယျကိုယူပွီးမှ တောတောငျထဲမှာပဲ သဈရိပျဝါးရိပျအောကျမှာပဲ နနေကွေရပါတယျ။ "
စဈကောငျစီတပျရဲ့အန်တရယျကို ရှောငျတိမျးရငျး တောတှငျးနဲ့ ရှာနီးခြုပျစပျ ရရာနရောတှမှော ဖွဈသလို ခိုလှုံနရေမယျဆိုရငျ အဲဒီဒသေခံတှအေတှကျ ဆေးဝါး အရေးပေါျလိုအပျခကြျ ရှိလာနိုငျတယျလို့ ယငျးမာပငျ ဒသေခံ အမြိုးသမီးက ပွောပါတယျ။
" သူတို့အတှကျ အရေးပေါျလိုအပျခကြျကတော့ ခုလောလောဆယျ သူတို့မှာ စားစရာမရှိတော့ ဆနျဆီ လှူခငြျတဲ့သူ လှူဖို့ကို ကမြတို့ လုပျပေးနရေတာပါ။ ပွီးတော့ ခုလောလောဆယျ ရကျပိုငျးအတှငျးမှာ သူတို့ စားနပျရိက်ခာပွတျပွီး ဒုက်ခရောကျတော့မယျ ၊ မိုးရှာလာတဲ့ အခါကတြော့ သူတို့ နရေတာကလညျး စဈတပျက ဒီဖကျရောကျလာမှာလားဆိုပွီး သို့လော သို့လော စိုးရိမျစိတျနဲ့ နနေရေတာဖွဈတဲ့အတှကျ တဲအခိုငျအမာ ထိုးနလေို့လညျး မရဘူး။ အဲဒီအခါကတြော့ မိုးရာသီရောကျလာရငျ သူတို့ကနြျးမာရေးက ထိခိုကျလာတော့မယျ။ အဲဒီတော့ အရေးပေါျအနနေဲ့ စားရေး သောကျရေးရော ဆေးဝါးပါ လိုအပျနပေါတယျရှင့ျ။ "
ထှကျပွေးတိမျးရှောငျနသေူ တှဟော ကနီမွိုနယျနဲ့ ယငျးမာပငျမွို့နယျကွားက ပနျးဆိုငျး၊ ငါးဖကြျ၊ ရှမျးမွောငျး၊ တဇယျခြောငျ၊ မုဌော အရှေ့ရှာ- အနောကျရှာ၊ သမငျးခွံ၊ မငျးမ၊ သင့ျဝငျ၊ ခြောငျးမ၊ လငျပုနျးရညျ၊ မိုးကောငျး ရှာတှကေ ဒသေခံတှပေဲ ဖွဈပါတယျ။
