[[Zawgyi/Unicode]]
ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်း၊ ပင်လောင်းမြို့နယ်၊ နမ်းနိမ်းရွာ ဘုန်းကြီးကျောင်းမှာ ခိုလှုံနေကြတဲ့ အရပ်သား ၂၈ ဦးနဲ့ သံဃာတော် ၃ ပါး ရက်ရက်စက်စက် သတ်ဖြတ်ခံထားရတယ်လို့ ကရင်နီအမျိုးသားများ ကာကွယ်ရေးတပ် (KNDF) က VOA ကို ပြောပါတယ်။ အပြစ်မဲ့ အရပ်သားပြည်သူတွေကို ရန်သူသဖွယ်သတ်ဖြတ်တာဟာ ကြီးမားတဲ့ပြစ်မှုကျူးလွန်တာမျိုးဖြစ်ပြီး အကြမ်းဖက်တဲ့လုပ်ရပ်လည်းဖြစ်တယ်လို့ ကယားစစ်ရှောင်တဦးက ပြောပါတယ်။ ဒီသတင်းပေးပို့ချက်ကို အခြေခံပြီး မအင်ကြင်းနိုင်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။
စစ်ရေးတင်းမာနေတဲ့ ပင်လောင်းမြို့နယ် နမ်းနိမ်းရွာဘုန်းကြီးကျောင်းထဲမှာ ခိုလှုံနေတဲ့ သံဃာတော် ၃ ပါးနဲ့ အရပ်သားပြည်သူ (အနည်းဆုံး) ၂၈ ဦး သတ်ဖြတ်ခံထားရတဲ့အလောင်းတွေကို မတ်လ ၁၁ ရက် ညနေလောက်မှာတွေ့ရှိရတယ်လို့ ကရင်နီအမျိုးသားများ ကာကွယ်ရေးတပ် (KNDF) ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူတဦးက VOA ကို ပြောပါတယ်။
"မနေ့ညလောက်က ကျနော်တို့ နမ်းနိမ်းရွာကို နယ်မြေရှင်းရင်းနဲ့ အဲ့ဒီဘုန်းကြီးကျောင်းအောက်မှာ ပုန်းနေတဲ့လူထုပေါ့နော်။ လူထုလို့ပြောရမယ်၊ အယောက် ၂၈ ယောက်ရယ်၊ သံဃာတော် ၃ ပါးပေါ့နော်၊ စစ်ကောင်စီက ဖမ်းပြီးတော့ သတ်ပစ်လိုက်တာ။ သတ်ဖြတ်ထားတဲ့အလောင်းတွေကို တွေ့တယ်ဗျ ဟုတ်။ (ဒဏ်ရာက) သေနတ်ကျည်ဆံတွေနဲ့ပေါ့နော်။ တချို့ကတော့ ရိုက်နှက်တဲ့ဟာတွေ ပေါ့နော်။ အများဆုံးကတော့ သေနတ်ကျည်ဆံဒဏ်ရာတွေပဲ များတယ်ပေါ့။"
ဒီဒေသမှာ အခုရက်ပိုင်းဖြစ်ခဲ့တဲ့တိုက်ပွဲတွေကနေ သိမ်းဆည်းရမိတဲ့စစ်လက်နက် ပစ္စည်းစာရင်းကို ကရင်နီတပ်မတော် (KA) က ဓါတ်ပုံနဲ့တကွထုတ်ပြန်တဲ့အထဲမှာ ခမရ ၃၄၃ တံဆိပ်ပါတဲ့ စစ်ဝတ်စုံတွေ ပါဝင်ပါတယ်။ အခုဖြစ်စဉ်မှာ စစ်ကောင်စီဘက်က ဘယ်တပ်ဖွဲ့တွေ ပါဝင်ပတ်သက်တယ်ဆိုတာကိုတော့ ဗွီအိုအေက သီးခြား အတည်ပြုလို့ မရသေးပါဘူး။
စစ်ကြောင်းထိုးလာတဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်တွေနဲ့ ကရင်နီဒေသကာကွယ်ရေး ပူးပေါင်းတပ်တွေကြား ပင်လောင်းမြို့နယ်၊ နမ်းနိမ်းကျေးရွာတဝိုက်မှာ သီတင်းနှစ်ပတ်ကျော်ကြာ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေပြီး ဒီနေ့အထိ ဖြစ်ပွားနေတယ်လို့ KNDF က ပြောပါတယ်။
တိုက်ပွဲကြောင့် ရွာသူရွာသားအများစုက အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ဘေးလွတ်ရာကို တိမ်းရှောင်နေကြပြီး တချို့က ရွာဘုန်းကြီးကျောင်းထဲမှာ ခိုလှုံနေကြတာလို့ ဆိုပါတယ်။
အခု နမ်းနိမ်းရွာဘုန်းကြီးကျောင်းမှာ ခိုလှုံနေကြတဲ့အရပ်သားတွေဟာ စစ်ကောင်စီ စစ်ကြောင်းတွေနဲ့တိုးပြီး ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်ခံထားပုံရတယ်လို့ KNDF ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူတဦးက VOA ကို ပြောပါတယ်။ ဒီလုပ်ရပ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ စစ်ကောင်စီအနေနဲ့ ထိုက်တန်တဲ့ပြစ်ဒဏ် ခံယူရမယ်လို့ ပြောပါတယ်။
" အဲ့ဒီသတ်ဖြတ်ခံရတဲ့သူတွေအတွက် ကျနော်တို့ စိတ်မကောင်းဖြစ်ရတယ်ပေါ့လေ။ ဒါ ကျနော်တပ်ဖွဲ့ဝင်မဟုတ်ဘူးဆိုပေမယ့်လည်း လူထုဖြစ်တဲ့အတွက် နံပါတ် (၁) က အဲ့ဒီဟာကို စိတ်မကောင်းဘူး။ နံပါတ် (၂) ကတော့ စစ်ကောင်စီတွေရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်ပေါ့နော်။ စစ်ကောင်စီဟာ လူထုတွေကိုပဲရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ သတ်ဖြတ်တဲ့ကိစ္စ ဆက်လုပ်ရင်တော့ ကျနော်တို့ စနစ်တကျ ပိုပြီးတော့ ပြင်ဆင်ကြတော့မယ်ပေါ့လေ။ ကျနော်တို့ပြောချင်တာ အဲ့ဒါ။ နံပါတ် (၃) ကတော့ ဒီကိစ္စအတွက် ကျနော် ဒီမှာပဲ ပြီးတာမျိုးမဟုတ်ဘဲနဲ့ အချိန်ကျရင်တော့ ဒါ ဆိုင်ရာ၊ ဆိုင်ရာ ကိစ္စတွေကို ကောင်းကောင်းပေါ့နော် တာဝန်ပြန်ခံကြရမယ်ဆိုတာ ပြောချင်တယ်ဗျ"
မတ်လဆန်းကတည်းက အဲ့နေရာတွေမှာ KNDF နဲ့ KNPP ပူးပေါင်းအဖွဲ့တွေက လှုပ်ရှားခဲ့ကြောင်းနဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်တွေအနေနဲ့ ပအို့ဝ်ပြည်သူ့စစ်၊ ပြည်သူတွေနဲ့ ပူးပေါင်းပြီး ပင်လောင်းမြို့နယ်ဒေသတွေကို တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးနဲ့ လုံခြုံရေးလုပ်ငန်းတွေ ဆောင်ရွယ်ခဲ့တာရှိတယ်လို့ စစ်ကောင်စီ ပြောခွင့်ရ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ပြောပါတယ်။
“၉ ရက်နေ့မှာဖြစ်တဲ့ ဖြစ်စဉ်တချို့ ရှိခဲ့တယ်။ တပ်မတော်အနေနဲ့ကတော့ အပြင်ကနေ လုံခြုံရေးဆောင်ရွက်နေတာပဲ ဖြစ်တယ်။ အချင်းချင်းဖြစ်ခဲ့တဲ့ပုံစံ ရှိပါတယ်ဗျ။ အဲဒီမှာ သေဆုံးမှုတချို့လည်း ရှိတယ်ဆိုတာတော့ ကျနော်တို့သိရပါတယ်။ တချို့သောကိစ္စတွေက သူတို့အချင်းချင်းဖြစ်ပြီးတော့ တပ်မတော်ကနေလုပ်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ဟာမျိုးလည်း ပြောခဲ့တာရှိပါတယ်။”
ကယားပြည်နယ်၊ ဒီးမော့ဆိုစစ်ရှောင်တဦးက အပြစ်မဲ့အရပ်သားပြည်သူတွေကို ရန်သူသဖွယ်သတ်ဖြတ်တာဟာ ကြီးမားတဲ့ပြစ်မှုကျူးလွန်နေတာဖြစ်ပြီး အကြမ်းဖက်တဲ့လုပ်ရပ်တခုဖြစ်တယ်လို့ ခုလို ပြောပါတယ်။
"ဒီလိုမျိုးဆို အရမ်း စိတ်မကောင်းဘူးပေါ့နော်။ အထူးသဖြင့် ဒီဘာသာရေးကျောင်းတွေမှာ ခိုလှုံနေတဲ့သူဆိုရင် ပိုပြီးတောင်မှ အပြစ်မရှိတဲ့သူမှန်းသေချာနေပြီလေ။ ဆိုတော့ ဒီလိုမျိုး ရန်သူလိုမျိုးပဲ တခြားကိုယ့်ကိုလက်နက်ကိုင်ပြီးတော့ တော်လှန်နေတဲ့သူလို့ပဲ သဘောထားပြီးတော့ ဒီလို ရက်ရက်စက်စက် သတ်လိုက်တာတွေ၊ အထူးသဖြင့် မမေးမမြန်း လုပ်လိုက်တာမျိုးပဲဆိုတာကတော့ တကယ့်ကို ပြစ်မှု တအားကြီးတဲ့အရာပေါ့နော်။ ကျနော်တို့လူ့အခွင့်အရေး အရမ်းဆိုးဝါးတဲ့အရာတခု ဖြစ်တယ်။ နောက်ဆုံး ဘာသာရေးအဆုံးအမနဲ့ ကြည့်မယ်ဆိုလည်း ဒါတော်တော်လေးကို အပြစ်ကြီးတဲ့အမှုအရာပေါ့နော်။ ဘယ်လိုမှ လက်ခံနိုင်စရာအကြောင်း မရှိဘူးပေါ့လေ။ ဒါကအကြမ်းဖက် လုပ်ဆောင်တဲ့သူအတွက်က ကိုယ်တွေက အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းပဲဆိုတာကို ပိုပြီး သက်သေတွေ ပေးနေသလိုမျိုးပဲ။"
ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတုန်းက ကယားပြည်နယ် ဖရူဆိုမြို့နယ်တွင်း Save the Children အဖွဲ့ဝန်ထမ်း ၂ ဦး အပါအဝင် လူ ၃၅ ဦးထက်မနည်း သတ်ဖြတ် မီးရှို့ခံလိုက်ရပါတယ်။ ဒီသတ်ဖြတ်မှုကို စစ်ကောင်စီကလုပ်ခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေနဲ့ အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းတွေက တကျယ်တဝံ့ ပြောဆိုထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်ကအာဏာသိမ်းတာကို ဆန့်ကျင်တဲ့ဆန္ဒပြပွဲတွေကို အကြမ်းဖက်နှိမ်နင်းပြီးနောက် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေ ပေါ်ပေါက်လာပါတယ်။ ဒီလက်နက်ကိုင်တော်လှန်တာကို အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီကလည်း အကြမ်းဖက် နှိမ်နင်းနေတာပါ။ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း အရပ်သားတွေကို ဖမ်းဆီးတာ၊ ညှင်းပန်းနှိပ်စက်တာ၊ ဥပဒေမဲ့သတ်ဖြတ်တာ စတဲ့လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေ ဖြစ်ပေါ်နေပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
==============
[[Unicode]]
ပငျလောငျးမှာ သံဃာနဲ့အရပျသား ၃၀ ကြောျ အသတျခံရ
ရှမျးပွညျတောငျပိုငျး၊ ပငျလောငျးမွို့နယျ၊ နမျးနိမျးရှာ ဘုနျးကွီးကြောငျးမှာ ခိုလှုံနကွေတဲ့ အရပျသား ၂၈ ဦးနဲ့ သံဃာတောျ ၃ ပါး ရကျရကျစကျစကျ သတျဖွတျခံထားရတယျလို့ ကရငျနီအမြိုးသားမြား ကာကှယျရေးတပျ (KNDF) က VOA ကို ပွောပါတယျ။ အပွဈမဲ့ အရပျသားပွညျသူတှကေို ရနျသူသဖှယျသတျဖွတျတာဟာ ကွီးမားတဲ့ပွဈမှုကြူးလှနျတာမြိုးဖွဈပွီး အကွမျးဖကျတဲ့လုပျရပျလညျးဖွဈတယျလို့ ကယားစဈရှောငျတဦးက ပွောပါတယျ။ ဒီသတငျးပေးပို့ခကြျကို အခွခေံပွီး မအငျကွငျးနိုငျက တငျပွပေးထားပါတယျ။
စဈရေးတငျးမာနတေဲ့ ပငျလောငျးမွို့နယျ နမျးနိမျးရှာဘုနျးကွီးကြောငျးထဲမှာ ခိုလှုံနတေဲ့ သံဃာတောျ ၃ ပါးနဲ့ အရပျသားပွညျသူ (အနညျးဆုံး) ၂၈ ဦး သတျဖွတျခံထားရတဲ့အလောငျးတှကေို မတျလ ၁၁ ရကျ ညနလေောကျမှာတှေ့ရှိရတယျလို့ ကရငျနီအမြိုးသားမြား ကာကှယျရေးတပျ (KNDF) ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူတဦးက VOA ကို ပွောပါတယျ။
"မနေ့ညလောကျက ကနြောျတို့ နမျးနိမျးရှာကို နယျမွရှေငျးရငျးနဲ့ အဲ့ဒီဘုနျးကွီးကြောငျးအောကျမှာ ပုနျးနတေဲ့လူထုပေါ့နောျ။ လူထုလို့ပွောရမယျ၊ အယောကျ ၂၈ ယောကျရယျ၊ သံဃာတောျ ၃ ပါးပေါ့နောျ၊ စဈကောငျစီက ဖမျးပွီးတော့ သတျပဈလိုကျတာ။ သတျဖွတျထားတဲ့အလောငျးတှကေို တှေ့တယျဗြ ဟုတျ။ (ဒဏျရာက) သနေတျကညြျဆံတှနေဲ့ပေါ့နောျ။ တခြို့ကတော့ ရိုကျနှကျတဲ့ဟာတှေ ပေါ့နောျ။ အမြားဆုံးကတော့ သနေတျကညြျဆံဒဏျရာတှပေဲ မြားတယျပေါ့။"
ဒီဒသေမှာ အခုရကျပိုငျးဖွဈခဲ့တဲ့တိုကျပှဲတှကေနေ သိမျးဆညျးရမိတဲ့စဈလကျနကျ ပစ်စညျးစာရငျးကို ကရငျနီတပျမတောျ (KA) က ဓါတျပုံနဲ့တကှထုတျပွနျတဲ့အထဲမှာ ခမရ ၃၄၃ တံဆိပျပါတဲ့ စဈဝတျစုံတှေ ပါဝငျပါတယျ။ အခုဖွဈစဉျမှာ စဈကောငျစီဘကျက ဘယျတပျဖှဲ့တှေ ပါဝငျပတျသကျတယျဆိုတာကိုတော့ ဗှီအိုအကေ သီးခွား အတညျပွုလို့ မရသေးပါဘူး။
စဈကွောငျးထိုးလာတဲ့ စဈကောငျစီတပျတှနေဲ့ ကရငျနီဒသေကာကှယျရေး ပူးပေါငျးတပျတှကွေား ပငျလောငျးမွို့နယျ၊ နမျးနိမျးကြေးရှာတဝိုကျမှာ သီတငျးနှဈပတျကြောျကွာ တိုကျပှဲဖွဈပှားနပွေီး ဒီနေ့အထိ ဖွဈပှားနတေယျလို့ KNDF က ပွောပါတယျ။
တိုကျပှဲကွောင့ျ ရှာသူရှာသားအမြားစုက အိုးအိမျစှန့ျခှာ ဘေးလှတျရာကို တိမျးရှောငျနကွေပွီး တခြို့က ရှာဘုနျးကွီးကြောငျးထဲမှာ ခိုလှုံနကွေတာလို့ ဆိုပါတယျ။
အခု နမျးနိမျးရှာဘုနျးကွီးကြောငျးမှာ ခိုလှုံနကွေတဲ့အရပျသားတှဟော စဈကောငျစီ စဈကွောငျးတှနေဲ့တိုးပွီး ဖမျးဆီးသတျဖွတျခံထားပုံရတယျလို့ KNDF ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူတဦးက VOA ကို ပွောပါတယျ။ ဒီလုပျရပျနဲ့ ပတျသကျလို့ စဈကောငျစီအနနေဲ့ ထိုကျတနျတဲ့ပွဈဒဏျ ခံယူရမယျလို့ ပွောပါတယျ။
" အဲ့ဒီသတျဖွတျခံရတဲ့သူတှအေတှကျ ကနြောျတို့ စိတျမကောငျးဖွဈရတယျပေါ့လေ။ ဒါ ကနြောျတပျဖှဲ့ဝငျမဟုတျဘူးဆိုပမေယ့ျလညျး လူထုဖွဈတဲ့အတှကျ နံပါတျ (၁) က အဲ့ဒီဟာကို စိတျမကောငျးဘူး။ နံပါတျ (၂) ကတော့ စဈကောငျစီတှရေဲ့ လုပျဆောငျခကြျပေါ့နောျ။ စဈကောငျစီဟာ လူထုတှကေိုပဲရညျရှယျခကြျရှိရှိ သတျဖွတျတဲ့ကိစ်စ ဆကျလုပျရငျတော့ ကနြောျတို့ စနဈတကြ ပိုပွီးတော့ ပွငျဆငျကွတော့မယျပေါ့လေ။ ကနြောျတို့ပွောခငြျတာ အဲ့ဒါ။ နံပါတျ (၃) ကတော့ ဒီကိစ်စအတှကျ ကနြောျ ဒီမှာပဲ ပွီးတာမြိုးမဟုတျဘဲနဲ့ အခြိနျကရြငျတော့ ဒါ ဆိုငျရာ၊ ဆိုငျရာ ကိစ်စတှကေို ကောငျးကောငျးပေါ့နောျ တာဝနျပွနျခံကွရမယျဆိုတာ ပွောခငြျတယျဗြ"
မတျလဆနျးကတညျးက အဲ့နရောတှမှော KNDF နဲ့ KNPP ပူးပေါငျးအဖှဲ့တှကေ လှုပျရှားခဲ့ကွောငျးနဲ့ စဈကောငျစီတပျတှအေနနေဲ့ ပအို့ဝျပွညျသူ့စဈ၊ ပွညျသူတှနေဲ့ ပူးပေါငျးပွီး ပငျလောငျးမွို့နယျဒသေတှကေို တရားဥပဒစေိုးမိုးရေးနဲ့ လုံခွုံရေးလုပျငနျးတှေ ဆောငျရှယျခဲ့တာရှိတယျလို့ စဈကောငျစီ ပွောခှင့ျရ ဗိုလျခြုပျဇောျမငျးထှနျးက ပွောပါတယျ။
“၉ ရကျနေ့မှာဖွဈတဲ့ ဖွဈစဉျတခြို့ ရှိခဲ့တယျ။ တပျမတောျအနနေဲ့ကတော့ အပွငျကနေ လုံခွုံရေးဆောငျရှကျနတောပဲ ဖွဈတယျ။ အခငြျးခငြျးဖွဈခဲ့တဲ့ပုံစံ ရှိပါတယျဗြ။ အဲဒီမှာ သဆေုံးမှုတခြို့လညျး ရှိတယျဆိုတာတော့ ကနြောျတို့သိရပါတယျ။ တခြို့သောကိစ်စတှကေ သူတို့အခငြျးခငြျးဖွဈပွီးတော့ တပျမတောျကနလေုပျခဲ့တယျဆိုတဲ့ဟာမြိုးလညျး ပွောခဲ့တာရှိပါတယျ။”
ကယားပွညျနယျ၊ ဒီးမော့ဆိုစဈရှောငျတဦးက အပွဈမဲ့အရပျသားပွညျသူတှကေို ရနျသူသဖှယျသတျဖွတျတာဟာ ကွီးမားတဲ့ပွဈမှုကြူးလှနျနတောဖွဈပွီး အကွမျးဖကျတဲ့လုပျရပျတခုဖွဈတယျလို့ ခုလို ပွောပါတယျ။
"ဒီလိုမြိုးဆို အရမျး စိတျမကောငျးဘူးပေါ့နောျ။ အထူးသဖွင့ျ ဒီဘာသာရေးကြောငျးတှမှော ခိုလှုံနတေဲ့သူဆိုရငျ ပိုပွီးတောငျမှ အပွဈမရှိတဲ့သူမှနျးသခြောနပွေီလေ။ ဆိုတော့ ဒီလိုမြိုး ရနျသူလိုမြိုးပဲ တခွားကိုယ့ျကိုလကျနကျကိုငျပွီးတော့ တောျလှနျနတေဲ့သူလို့ပဲ သဘောထားပွီးတော့ ဒီလို ရကျရကျစကျစကျ သတျလိုကျတာတှေ၊ အထူးသဖွင့ျ မမေးမမွနျး လုပျလိုကျတာမြိုးပဲဆိုတာကတော့ တကယ့ျကို ပွဈမှု တအားကွီးတဲ့အရာပေါ့နောျ။ ကနြောျတို့လူ့အခှင့ျအရေး အရမျးဆိုးဝါးတဲ့အရာတခု ဖွဈတယျ။ နောကျဆုံး ဘာသာရေးအဆုံးအမနဲ့ ကွည့ျမယျဆိုလညျး ဒါတောျတောျလေးကို အပွဈကွီးတဲ့အမှုအရာပေါ့နောျ။ ဘယျလိုမှ လကျခံနိုငျစရာအကွောငျး မရှိဘူးပေါ့လေ။ ဒါကအကွမျးဖကျ လုပျဆောငျတဲ့သူအတှကျက ကိုယျတှကေ အကွမျးဖကျအဖှဲ့အစညျးပဲဆိုတာကို ပိုပွီး သကျသတှေေ ပေးနသေလိုမြိုးပဲ။"
ပွီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှဈ ဒီဇငျဘာလတုနျးက ကယားပွညျနယျ ဖရူဆိုမွို့နယျတှငျး Save the Children အဖှဲ့ဝနျထမျး ၂ ဦး အပါအဝငျ လူ ၃၅ ဦးထကျမနညျး သတျဖွတျ မီးရှို့ခံလိုကျရပါတယျ။ ဒီသတျဖွတျမှုကို စဈကောငျစီကလုပျခဲ့တယျလို့ ဒသေခံတှနေဲ့ အရပျဘကျအဖှဲ့အစညျးတှကေ တကယြျတဝံ့ ပွောဆိုထားပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျကအာဏာသိမျးတာကို ဆန့ျကငြျတဲ့ဆန်ဒပွပှဲတှကေို အကွမျးဖကျနှိမျနငျးပွီးနောကျ လကျနကျကိုငျပဋိပက်ခတှေ ပေါျပေါကျလာပါတယျ။ ဒီလကျနကျကိုငျတောျလှနျတာကို အာဏာသိမျးစဈကောငျစီကလညျး အကွမျးဖကျ နှိမျနငျးနတောပါ။ အာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး အရပျသားတှကေို ဖမျးဆီးတာ၊ ညှငျးပနျးနှိပျစကျတာ၊ ဥပဒမေဲ့သတျဖွတျတာ စတဲ့လူ့အခှင့ျအရေးခြိုးဖောကျမှုတှေ ဖွဈပေါျနပေါတယျ။