(Zawgyi/Unicode)
ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကပ်ရောဂါခံစားနေရချိန်မှာ မြန်မာ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ အိန္ဒိယနဲ့ ပါကစ္စတန် ၄ နိုင်ငံအစိုးရတွေရဲ့ သူတို့နိုင်ငံတွင်း အင်တာနက် ဖြတ်တောက်မှုတွေ ပြန်ဖွင့်ပေးရေး အတွက် WHO ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေး အဖွဲ့ကြီးက ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ပေးဖို့ အမေရိကန်အခြေစိုက် HRW လူ့အခွင့်ရေး စောင့်ကြည့် အဖွဲ့ကြီးနဲ့ လူ့အခွင့်ရေးဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်း ၄၇ ခုတို့က မေလ ၂၆ ရက်နေ့မှာ တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။
ကမ္ဘာ့ နိုင်ငံပေါင်း ၇၅ နိုင်ငံက အဖွဲ့စည်းပေါင်း ၂၁၀ ကျော် ပါဝင်တဲ့ #KeepItOn အဖွဲ့မှာ ပါဝင်တဲ့ အဖွဲ့စည်းပေါင်း ၄၇ ခုက WHO ရဲ့ လက်ထောက်ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် Dr. Zsuzsanna Jakab ဆီကို စာပေးပို့ တောင်းဆိုခဲ့တာပါ။
စာထဲမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကပ်ရောဂါဒဏ်ခံနေရချိန် တကမ္ဘာလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ အချက်အလက်တွေ ရရှိဖို့လိုအပ်နေချိန်မှာ လူနည်းစု တွေ နေထိုင်ရာ ဒေသတွေအတွက် မြန်မာ၊ ဘင်္ဂလာားဒေ့ရှ်၊ အိန္ဒိယနဲ့ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံအစိုးရ တွေက အင်တာနက်တွေ ဖြတ်တောက်ထားတာဟာ မဖြစ်သင့်ဘူးလို့ ဖေါ်ပြထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာတော့ ရခိုင်နဲ့ ချင်းပြည်နယ်တွင်းက ဒေသ ၈ ခုမှာ အင်တာနက်ဖြတ်တောက်ထားရာ ကနေ မေလ ထဲမှာ မောင်တော တမြို့နယ်ထဲ အတွက်သာ ပြန်ဖွင့်ပေးခဲ့ပြီး ကျန်ဒေသတွေမှာ အခုထိ ဆက်လက် ဖြတ်တောက် ထားသလို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက်မှာ လည်း ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည်တွေ နေထိုင်ရာ ဒုက္ခသည် စခန်းတွေမှာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အစိုးရက အင်တာနက်အဆက်အသွယ်တွေ ဖြတ်တောက်ထားကြောင်းဖေါ်ပြထားပြီး ဒါဟာ လူ့အခွင့်ရေးဖြစ်တဲ့ အချက်အလက် ရပိုင်ခွင့် ကို ပိတ်ပင်ရာရောက်နေတယ်လို့ ဖေါ်ပြထားပါတယ်။
ဒါ့ကြောင့် အင်တာနက်ပြန်ဖွင့်ပေးရေးအတွက် ဒီ ၄ နိုင်ငံ အစိုးရတွေကို WHO က တိုက်တွန်းဖို့၊ ဒီလို ပိတ်ပင်တာဟာ WHO ရဲ့ လူထုကျန်းမာရေး ဆိုင်ရာ လုပ်ဆောင်မှုတွေမှာ အဟန့်အတား ဖြစ်စေတာကြောင့် ရှုံ့ချဖို့အပြင် အင်တာနက် အပိတ်ခံနေရတဲ ဒေသတွေမှာ COVID-19 နဲ့ပတ်သက်တဲ့ အချက်လက်တွေ ရရှိရေးကို ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်ဖို့ပါ တောင်းဆိုထားပါတယ်။
အင်္ဂါနေ့အထိ ကမ္ဘာတလွှား ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် အကူးစက်ခံရသူက ၅ သန်းခွဲ ကျော် (၅ ၅၅၀ ၃၉ ၉) နဲ့ သေဆုံးရသူက ၃ သိန်း ၄ သောင်းကျော် (၃၄၈ ၃၀၂) ရှိနေပြီလို့ အမေရိကန် Johns Hopkins တက္ကသိုလ် စစ်တမ်းမှာ ဖေါ်ပြထားပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
မြန်မာနဲ့ဒေသတွင်းနိုင်ငံတချို့ အင်တာနက်တွေပြန်ဖွင့်ပေးရေး WHO ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ပေးဖို့ HRW တောင်းဆို
..............
မွနျမာနဲ့ဒသေတှငျးနိုငျငံတခြို့ အငျတာနကျတှပွေနျဖှင့ျပေးရေး WHO ကွားဝငျဆောငျရှကျပေးဖို့ HRW တောငျးဆို
(Unicode)
ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကပျရောဂါခံစားနရေခြိနျမှာ မွနျမာ၊ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ၊ အိန်ဒိယနဲ့ ပါကစ်စတနျ ၄ နိုငျငံအစိုးရတှရေဲ့ သူတို့နိုငျငံတှငျး အငျတာနကျ ဖွတျတောကျမှုတှေ ပွနျဖှင့ျပေးရေး အတှကျ WHO ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေး အဖှဲ့ကွီးက ကွားဝငျဆောငျရှကျပေးဖို့ အမရေိကနျအခွစေိုကျ HRW လူ့အခှင့ျရေး စောင့ျကွည့ျ အဖှဲ့ကွီးနဲ့ လူ့အခှင့ျရေးဆိုငျရာ အဖှဲ့အစညျး ၄၇ ခုတို့က မလေ ၂၆ ရကျနေ့မှာ တိုကျတှနျးလိုကျပါတယျ။
ကမ်ဘာ့ နိုငျငံပေါငျး ၇၅ နိုငျငံက အဖှဲ့စညျးပေါငျး ၂၁၀ ကြောျ ပါဝငျတဲ့ #KeepItOn အဖှဲ့မှာ ပါဝငျတဲ့ အဖှဲ့စညျးပေါငျး ၄၇ ခုက WHO ရဲ့ လကျထောကျညှှနျကွားရေးမှူးခြုပျ Dr. Zsuzsanna Jakab ဆီကို စာပေးပို့ တောငျးဆိုခဲ့တာပါ။
စာထဲမှာ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကပျရောဂါဒဏျခံနရေခြိနျ တကမ်ဘာလုံး အတိုငျးအတာနဲ့ အခကြျအလကျတှေ ရရှိဖို့လိုအပျနခြေိနျမှာ လူနညျးစု တှေ နထေိုငျရာ ဒသေတှအေတှကျ မွနျမာ၊ ဘငျ်ဂလာားဒေ့ရျှ၊ အိန်ဒိယနဲ့ ပါကစ်စတနျနိုငျငံအစိုးရ တှကေ အငျတာနကျတှေ ဖွတျတောကျထားတာဟာ မဖွဈသင့ျဘူးလို့ ဖေါျပွထားပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာတော့ ရခိုငျနဲ့ ခငြျးပွညျနယျတှငျးက ဒသေ ၈ ခုမှာ အငျတာနကျဖွတျတောကျထားရာ ကနေ မလေ ထဲမှာ မောငျတော တမွို့နယျထဲ အတှကျသာ ပွနျဖှင့ျပေးခဲ့ပွီး ကနြျဒသေတှမှော အခုထိ ဆကျလကျ ဖွတျတောကျ ထားသလို ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှဘကျမှာ လညျး ရိုဟငျဂြာ ဒုက်ခသညျတှေ နထေိုငျရာ ဒုက်ခသညျ စခနျးတှမှော ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ အစိုးရက အငျတာနကျအဆကျအသှယျတှေ ဖွတျတောကျထားကွောငျးဖေါျပွထားပွီး ဒါဟာ လူ့အခှင့ျရေးဖွဈတဲ့ အခကြျအလကျ ရပိုငျခှင့ျ ကို ပိတျပငျရာရောကျနတေယျလို့ ဖေါျပွထားပါတယျ။
ဒါ့ကွောင့ျ အငျတာနကျပွနျဖှင့ျပေးရေးအတှကျ ဒီ ၄ နိုငျငံ အစိုးရတှကေို WHO က တိုကျတှနျးဖို့၊ ဒီလို ပိတျပငျတာဟာ WHO ရဲ့ လူထုကနြျးမာရေး ဆိုငျရာ လုပျဆောငျမှုတှမှော အဟန့ျအတား ဖွဈစတောကွောင့ျ ရှုံ့ခဖြို့အပွငျ အငျတာနကျ အပိတျခံနရေတဲ ဒသေတှမှော COVID-19 နဲ့ပတျသကျတဲ့ အခကြျလကျတှေ ရရှိရေးကို ဦးစားပေး လုပျဆောငျဖို့ပါ တောငျးဆိုထားပါတယျ။
အငျ်ဂါနေ့အထိ ကမ်ဘာတလှှား ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ အကူးစကျခံရသူက ၅ သနျးခှဲ ကြောျ (၅ ၅၅၀ ၃၉ ၉) နဲ့ သဆေုံးရသူက ၃ သိနျး ၄ သောငျးကြောျ (၃၄၈ ၃၀၂) ရှိနပွေီလို့ အမရေိကနျ Johns Hopkins တက်ကသိုလျ စဈတမျးမှာ ဖေါျပွထားပါတယျ။