မြန်မာ့အရေး တရုတ်စေ့စပ်ပေးနိုင်မယ့် အလားအလာ 

(Zawgyi/Unicode)

ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းအကြား တရုတ်နိုင်ငံ ကြားဝင် စေ့စပ်ဆောင်ရွက်နိုင်ခြေ အလားအလာနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဝါရှင်တန် ဒီစီ အခြေစိုက် သုတေသနလေ့လာရေးအဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်တဲ့ Stimson Center က တရုတ်ဌာန ဒါရိုက်တာ Ms. Yun Sun ကို ကိုရဲမင်းထွန်းက ဆက်သွယ် မေးမြန်းထားပါတယ်။

ရဲမင်းထွန်း။ ။တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ မူဝါဒတွေကို လေ့လာနေတဲ့ ကျွမ်းကျင်သူ တစ်ယောက်အနေနဲ့ Ms. Yun Sun က အခု မြန်မာနိုင်ငံမှာဖြစ်ပွား ခဲ့တဲ့ အာဏာသိမ်းမှု နောက်ပိုင်း တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ အခန်းကဏ္ဍကို ဘယ်လို မြင်သလဲ။ ကုလသမဂ္ဂက ကြေညာချက်တွေထဲက စကားလုံး အသုံး အနှုန်းတွေကို တရုတ်နိုင်ငံက အားလျော့သွားအောင် လုပ်တဲ့ ကိစ္စလိုမျိုးတွေမှာပေါ့။

Stimson Center က တရုတ်ဌာန ဒါရိုက်တာ Ms. Yun Sun

Yun Sun ။ ။မြန်မာနိုင်ငံက နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲက တရုတ်နိုင်ငံကို တကယ်ပဲ အခက်အခဲကြား ရောက်အောင် တွန်းပို့လိုက်တာပါ။ တရုတ် နိုင်ငံက အခုအချိန်အထိ ဒါကို အာဏာသိမ်းမှုလို့ မခေါ်သေးပါဘူး။ တရုတ် သတင်းဌာနတွေနဲ့ တရားဝင်ကြေညာချက်တွေကစစ်တပ်က တာဝန်ယူတာ၊ အစိုးရအပြောင်းအလဲ စတဲ့ စကားလုံးတွေကိုပဲ သုံးနှုန်းနေပါသေးတယ်။ တရုတ်တို့က တခုခုကို သတ်မှတ် ပြဌာန်း ပြောဆိုတာ မျိုးကို ရှောင်ကြဉ်နေပါသေးတယ်။

မြန်မာစစ်တပ်ကို ထောက်ခံပြီး အာဏာသိမ်းမှုထဲ တရုတ်တို့ ပါဝင်တာမျိုး၊ မြန်မာ စစ်တပ်ကို အကာ အကွယ်ပေးတာမျိုးစတဲ့ စကားတွေကြား နေပါတယ်။ ဒီနှစ်ခုက ကွာပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံပဲ ဖြစ်ဖြစ် တခြား နိုင်ငံပဲ ဖြစ်ဖြစ် တရုတ်တို့က ဘယ် အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင်တဲ့ နိုင်ငံကို မဆို ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီမှာ အကာအကွယ်ပေးမှာပဲ။ ဒါက ပြည်တွင်းရေး မစွက်ရဆိုတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေး ဝါဒကို ထင်ဟပ်စေတာပါ။ တရုတ်က အာဏာသိမ်းတာကို ထောက်ခံတယ်ဆိုတာက တော်တော်လေး မတိကျတဲ့ ပြောဆိုချက် ဖြစ်ပါတယ်။ တရုတ်က အရင်ကလည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ ဆက်ဆံရေး ကောင်းခဲ့ပါတယ်။

ရဲမင်းထွန်း ။ ။တရုတ်နိုင်ငံက ဘယ်ဘက်ကိုမှ တိတိကျကျ လိုက်ပြောဆိုတာ မရှိသေးသလို အခုဖြစ်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံက အခြေအနေကိုလည်း မမြင်တွေ့လိုဘူးလို့ ပြောပြီး ပြည်တွင်းမှာ အချင်းချင်းဖြေရှင်းဖို့ ပြောနေတယ်။ လောလောဆယ် နှစ်ဘက်လုံးက မပြေလည်သေးတော့ တရုတ် နိုင်ငံကများ ကြားလူ အနေနဲ့ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းဖို့ မြင်ပါသလား။

Yun Sun ။ ။တရုတ်နိုင်ငံက နှစ်ဖက်စလုံးနဲ့ ကောင်းတဲ့ ဆက်ဆံရေး ရှိလို့ အလားအလာရှိတဲ့ ကြားဝင် စေ့စပ်ပေးသူ တစ်ယောက်နေရာမှာ ရှိနေပါတယ်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ တရုတ်နိုင်ငံက နှစ်ဖက် စလုံးနဲ့ ဆက်ဆံရေး ဆက်ကောင်းချင်တာကြောင့်လည်း ဒါက တရုတ်နိုင်ငံအတွက် အားနည်းချက် ဖြစ်စေပါတယ်။ အဆုံးသတ်မှာ ဘာကို လိုချင်သလဲဆိုတဲ့ ရည်မှန်းချက် ပီပီ ပြင်ပြင် မရှိဘဲ ညှိနှိုင်းပေးတော့ရော ဒီ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးပွဲက ဘာအဓိပ္ပါယ်မှ မရှိပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ လက်ရှိ အခြေအနေကို နိုင်ငံရေးအရ နှစ်ဖက် သင့်မြတ်စွာနဲ့ ပြေလည်အောင် လုပ်နိုင်မယ် ဆိုရင် တော့ အကောင်းဆုံး အဖြေ ဖြစ်လိမ့်မယ်။ ကြားဝင် ညှိနှိုင်းမှုနဲ့ အောင်မြင် မအောင်မြင်ဆိုတာက အဆုံးသတ်မှာ ဘာကို လိုချင်တာ လဲအပေါ်မှာ မူတည်နေပါလိမ့်မယ်။ စစ်တပ်နဲ့ NLD တို့အကြား နိုင်ငံရေး သဘောတူညီချက်တစ်ခုရကောင်းရနိုင်မယ်လို့ လူအများ စိတ်ထဲမှာ ရှိနေမှာပါ။ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် အာဏာမသိမ်းမီ သီတင်းပတ်ထဲ စေ့စပ်ဆွေးနွေးပွဲတွေ မအောင်မမြင် ဖြစ်ခဲ့တာကိုလည်း ကျွန်မတို့ သိခဲ့ရ တယ်။

ရဲမင်းထွန်း ။ ။တရုတ်နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး မကြာမှီ လာမယ်ဆိုတဲ့ ကောလာဟလတွေ ကြားနေရတယ်။ အခု ဆွေးနွေးဖြစ်မယ်ဆို တရုတ်နိုင်ငံက ကြားဝင် စေ့စပ်သူအဖြစ် ပါဝင်နိုင်တယ်လို့ မယူဆနိုင်ဘူးလား။

Yun Sun ။ ။တကယ်သာ မြန်မာနိုင်ငံကို တရုတ်နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး သွားမယ်ဆိုရင် တရုတ်တို့က တာဝန်ရှိတဲ့ စိတ်နဲ့ လုပ်တာမျိုး ဖြစ်မှာပါ။ တရုတ်တို့က ကမကထပြု ဆောင်ရွက်ပြီး ရှေ့မတိုး နောက်မဆုတ် ဖြစ်နေတာကို နှစ်ဖက် အဖြေရအောင် ဆောင်ရွက်တာမျိုးပါ။ တရုတ်တို့က နှစ်ဘက်စလုံးကို အတူလာပါ စကားပြောပါပြီး အဖြေရှာပါ လို့ ပြောမှာပဲ။ ဒါပေမဲ့ တရုတ်တို့မှာ အဆိုပြုချက် ရှိမလား၊ အဖြေရှိပြီးသားလား ဆိုတာကတော့ မေးခွန်းထုတ် စရာ ရှိပါတယ်။ တရုတ်တို့က အဲဒီလို ကြားဝင် စေ့စပ်ပေးဖူးတဲ့ အတွေ့အကြုံလည်း အများကြီး မရှိပါဘူး။ ဒါ့အပြင်၊ မြန်မာအပေါ်ထားရှိတဲ့ အမေရိကန်ရဲ့ မူဝါဒကလည်း တရုတ်တို့ရဲ့ တွက်ချက်လုပ်ကိုင်မှုအပေါ် သက်ရောက်မှု ရှိမှာပါ။

ရဲမင်းထွန်း ။ ။ဒါဆို မြန်မာနိုင်ငံကိစ္စ တရုတ်နဲ့ အမေရိကန်တို့ ညှိနှိုင်း ဆောင်ရွက်သွားနိုင်မယ့် အခြေအနေရှိမယ်လို့ ထင်ပါသလား။

Yun Sun ။ ။အဲဒီလို နှစ်နိုင်ငံ လုပ်ဆောင်လိမ့်မယ်လို့ မထင်ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ အနည်းဆုံး နှစ်နိုင်ငံ ဒီအကြောင်း ဆွေးနွေးသင့်တယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ ဘာကြောင့်လည်း ဆိုတော့ မြန်မာနိုင်ငံကိစ္စက တရုတ် - အမေရိကန် နှစ်နိုင်ငံစလုံးနဲ့ ပါဝင် ပတ်သက်နေပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းငြိမ်းချမ်းရေး နဲ့ တည်ငြိမ်းရေးကိစ္စက နှစ်နိုင်ငံ စလုံးရဲ့ အမျိုးသား အကျိုးစီးပွားကိစ္စတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

ရဲမင်းထွန်း ။ ။တရုတ်၊ အမေရိကန် နှစ်နိုင်ငံ ဆွေးနွေးဖို့က တကယ်ကော လက်တွေ့ ဖြစ်နိုင်မလား။

Yun Sun ။ ။ဖြစ်နိုင်ခြေ ရှိပေမဲ့ တော်တော်တော့ ခက်ခဲတဲ့ ကိစ္စ ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ တည်ငြိမ်မှုက နှစ်နိုင်ငံ စလုံးရဲ့ အကျိုး စီးပွားဖြစ်နေပေမယ့် တခြား မတူညီတဲ့ အကျိုးစီးပွားတွေကလည်း တစ်ပြိုင်နက်တည်းမှာ ရှိနေပါတယ်။ လေးနှစ်တာ သမ္မတ ထရမ့် လက်ထက်မှာ ပြိုင်ဆိုင်မှု များပြား လာနေတာကြောင့် မြန်မာ ကိစ္စ အတူထိုင် ဆွေးနွေးဖို့က ခက်ခဲမယ့် ကိစ္စ ဖြစ်မှာပါ။ ဒါပေမဲ့ ဆွေးနွေးပွဲ မရှိသင့်ဘူးဆိုတာမျိုးတော့လည်း မဟုတ်ပါဘူး။

ဝါရှင်တန် ဒီစီ အခြေစိုက် သုတေသနလေ့လာရေးအဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်တဲ့ Stimson Center က တရုတ်ဌာန ဒါရိုက်တာ Ms. Yun Sun ကို ကိုရဲမင်းထွန်းက ဆက်သွယ် မေးမြန်းခဲ့တာပါ။

မြန်မာ့အရေး တရုတ်စေ့စပ်ပေးနိုင်မယ့် အလားအလာ

.............

မွနျမာ့အရေး တရုတျစေ့စပျပေးနိုငျမယ့ျ အလားအလာ

(Unicode)

ဖဖေောျဝါရီလ ၁ ရကျနေ့ မွနျမာနိုငျငံမှာ အာဏာသိမျးပွီးနောကျ ဖွဈပေါျနတေဲ့ နိုငျငံရေး အကပြျအတညျးအကွား တရုတျနိုငျငံ ကွားဝငျ စေ့စပျဆောငျရှကျနိုငျခွေ အလားအလာနဲ့ပတျသကျပွီး ဝါရှငျတနျ ဒီစီ အခွစေိုကျ သုတသေနလေ့လာရေးအဖှဲ့တဈခုဖွဈတဲ့ Stimson Center က တရုတျဌာန ဒါရိုကျတာ Ms. Yun Sun ကို ကိုရဲမငျးထှနျးက ဆကျသှယျ မေးမွနျးထားပါတယျ။

ရဲမငျးထှနျး။ ။တရုတျနိုငျငံရဲ့ မူဝါဒတှကေို လေ့လာနတေဲ့ ကြှမျးကငြျသူ တဈယောကျအနနေဲ့ Ms. Yun Sun က အခု မွနျမာနိုငျငံမှာဖွဈပှား ခဲ့တဲ့ အာဏာသိမျးမှု နောကျပိုငျး တရုတျနိုငျငံရဲ့ အခနျးကဏ်ဍကို ဘယျလို မွငျသလဲ။ ကုလသမဂ်ဂက ကွညောခကြျတှထေဲက စကားလုံး အသုံး အနှုနျးတှကေို တရုတျနိုငျငံက အားလြော့သှားအောငျ လုပျတဲ့ ကိစ်စလိုမြိုးတှမှောပေါ့။

Yun Sun ။ ။မွနျမာနိုငျငံက နိုငျငံရေး အပွောငျးအလဲက တရုတျနိုငျငံကို တကယျပဲ အခကျအခဲကွား ရောကျအောငျ တှနျးပို့လိုကျတာပါ။ တရုတျ နိုငျငံက အခုအခြိနျအထိ ဒါကို အာဏာသိမျးမှုလို့ မခေါျသေးပါဘူး။ တရုတျ သတငျးဌာနတှနေဲ့ တရားဝငျကွညောခကြျတှကေစဈတပျက တာဝနျယူတာ၊ အစိုးရအပွောငျးအလဲ စတဲ့ စကားလုံးတှကေိုပဲ သုံးနှုနျးနပေါသေးတယျ။ တရုတျတို့က တခုခုကို သတျမှတျ ပွဌာနျး ပွောဆိုတာ မြိုးကို ရှောငျကွဉျနပေါသေးတယျ။

မွနျမာစဈတပျကို ထောကျခံပွီး အာဏာသိမျးမှုထဲ တရုတျတို့ ပါဝငျတာမြိုး၊ မွနျမာ စဈတပျကို အကာ အကှယျပေးတာမြိုးစတဲ့ စကားတှကွေား နပေါတယျ။ ဒီနှဈခုက ကှာပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံပဲ ဖွဈဖွဈ တခွား နိုငျငံပဲ ဖွဈဖွဈ တရုတျတို့က ဘယျ အခြုပျအခွာ အာဏာပိုငျတဲ့ နိုငျငံကို မဆို ကုလသမဂ်ဂ လုံခွုံရေးကောငျစီမှာ အကာအကှယျပေးမှာပဲ။ ဒါက ပွညျတှငျးရေး မစှကျရဆိုတဲ့ တရုတျနိုငျငံခွားရေး ဝါဒကို ထငျဟပျစတောပါ။ တရုတျက အာဏာသိမျးတာကို ထောကျခံတယျဆိုတာက တောျတောျလေး မတိကတြဲ့ ပွောဆိုခကြျ ဖွဈပါတယျ။ တရုတျက အရငျကလညျး ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့ ဆကျဆံရေး ကောငျးခဲ့ပါတယျ။

ရဲမငျးထှနျး ။ ။တရုတျနိုငျငံက ဘယျဘကျကိုမှ တိတိကကြြ လိုကျပွောဆိုတာ မရှိသေးသလို အခုဖွဈနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံက အခွအေနကေိုလညျး မမွငျတှေ့လိုဘူးလို့ ပွောပွီး ပွညျတှငျးမှာ အခငြျးခငြျးဖွရှေငျးဖို့ ပွောနတေယျ။ လောလောဆယျ နှဈဘကျလုံးက မပွလေညျသေးတော့ တရုတျ နိုငျငံကမြား ကွားလူ အနနေဲ့ စေ့စပျညှိနှိုငျးဖို့ မွငျပါသလား။

Yun Sun ။ ။တရုတျနိုငျငံက နှဈဖကျစလုံးနဲ့ ကောငျးတဲ့ ဆကျဆံရေး ရှိလို့ အလားအလာရှိတဲ့ ကွားဝငျ စေ့စပျပေးသူ တဈယောကျနရောမှာ ရှိနပေါတယျ။ တဈခြိနျတညျးမှာပဲ တရုတျနိုငျငံက နှဈဖကျ စလုံးနဲ့ ဆကျဆံရေး ဆကျကောငျးခငြျတာကွောင့ျလညျး ဒါက တရုတျနိုငျငံအတှကျ အားနညျးခကြျ ဖွဈစပေါတယျ။ အဆုံးသတျမှာ ဘာကို လိုခငြျသလဲဆိုတဲ့ ရညျမှနျးခကြျ ပီပီ ပွငျပွငျ မရှိဘဲ ညှိနှိုငျးပေးတော့ရော ဒီ တှေ့ဆုံ ဆှေးနှေးပှဲက ဘာအဓိပ်ပါယျမှ မရှိပါဘူး။ ဒါပမေဲ့ လကျရှိ အခွအေနကေို နိုငျငံရေးအရ နှဈဖကျ သင့ျမွတျစှာနဲ့ ပွလေညျအောငျ လုပျနိုငျမယျ ဆိုရငျ တော့ အကောငျးဆုံး အဖွေ ဖွဈလိမ့ျမယျ။ ကွားဝငျ ညှိနှိုငျးမှုနဲ့ အောငျမွငျ မအောငျမွငျဆိုတာက အဆုံးသတျမှာ ဘာကို လိုခငြျတာ လဲအပေါျမှာ မူတညျနပေါလိမ့ျမယျ။ စဈတပျနဲ့ NLD တို့အကွား နိုငျငံရေး သဘောတူညီခကြျတဈခုရကောငျးရနိုငျမယျလို့ လူအမြား စိတျထဲမှာ ရှိနမှောပါ။ ဖဖေောျဝါရီ ၁ ရကျ အာဏာမသိမျးမီ သီတငျးပတျထဲ စေ့စပျဆှေးနှေးပှဲတှေ မအောငျမမွငျ ဖွဈခဲ့တာကိုလညျး ကြှနျမတို့ သိခဲ့ရ တယျ။

ရဲမငျးထှနျး ။ ။တရုတျနိုငျငံခွားရေး ဝနျကွီး မကွာမှီ လာမယျဆိုတဲ့ ကောလာဟလတှေ ကွားနရေတယျ။ အခု ဆှေးနှေးဖွဈမယျဆို တရုတျနိုငျငံက ကွားဝငျ စေ့စပျသူအဖွဈ ပါဝငျနိုငျတယျလို့ မယူဆနိုငျဘူးလား။

Yun Sun ။ ။တကယျသာ မွနျမာနိုငျငံကို တရုတျနိုငျငံခွားရေး ဝနျကွီး သှားမယျဆိုရငျ တရုတျတို့က တာဝနျရှိတဲ့ စိတျနဲ့ လုပျတာမြိုး ဖွဈမှာပါ။ တရုတျတို့က ကမကထပွု ဆောငျရှကျပွီး ရှေ့မတိုး နောကျမဆုတျ ဖွဈနတောကို နှဈဖကျ အဖွရေအောငျ ဆောငျရှကျတာမြိုးပါ။ တရုတျတို့က နှဈဘကျစလုံးကို အတူလာပါ စကားပွောပါပွီး အဖွရှောပါ လို့ ပွောမှာပဲ။ ဒါပမေဲ့ တရုတျတို့မှာ အဆိုပွုခကြျ ရှိမလား၊ အဖွရှေိပွီးသားလား ဆိုတာကတော့ မေးခှနျးထုတျ စရာ ရှိပါတယျ။ တရုတျတို့က အဲဒီလို ကွားဝငျ စေ့စပျပေးဖူးတဲ့ အတှေ့အကွုံလညျး အမြားကွီး မရှိပါဘူး။ ဒါ့အပွငျ၊ မွနျမာအပေါျထားရှိတဲ့ အမရေိကနျရဲ့ မူဝါဒကလညျး တရုတျတို့ရဲ့ တှကျခကြျလုပျကိုငျမှုအပေါျ သကျရောကျမှု ရှိမှာပါ။

ရဲမငျးထှနျး ။ ။ဒါဆို မွနျမာနိုငျငံကိစ်စ တရုတျနဲ့ အမရေိကနျတို့ ညှိနှိုငျး ဆောငျရှကျသှားနိုငျမယ့ျ အခွအေနရှေိမယျလို့ ထငျပါသလား။

Yun Sun ။ ။အဲဒီလို နှဈနိုငျငံ လုပျဆောငျလိမ့ျမယျလို့ မထငျပါဘူး။ ဒါပမေဲ့ အနညျးဆုံး နှဈနိုငျငံ ဒီအကွောငျး ဆှေးနှေးသင့ျတယျလို့ ထငျပါတယျ။ ဘာကွောင့ျလညျး ဆိုတော့ မွနျမာနိုငျငံကိစ်စက တရုတျ - အမရေိကနျ နှဈနိုငျငံစလုံးနဲ့ ပါဝငျ ပတျသကျနပေါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံအတှငျးငွိမျးခမြျးရေး နဲ့ တညျငွိမျးရေးကိစ်စက နှဈနိုငျငံ စလုံးရဲ့ အမြိုးသား အကြိုးစီးပှားကိစ်စတှေ ဖွဈပါတယျ။

ရဲမငျးထှနျး ။ ။တရုတျ၊ အမရေိကနျ နှဈနိုငျငံ ဆှေးနှေးဖို့က တကယျကော လကျတှေ့ ဖွဈနိုငျမလား။

Yun Sun ။ ။ဖွဈနိုငျခွေ ရှိပမေဲ့ တောျတောျတော့ ခကျခဲတဲ့ ကိစ်စ ဖွဈပါလိမ့ျမယျ။ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ ငွိမျးခမြျးရေးနဲ့ တညျငွိမျမှုက နှဈနိုငျငံ စလုံးရဲ့ အကြိုး စီးပှားဖွဈနပေမေယ့ျ တခွား မတူညီတဲ့ အကြိုးစီးပှားတှကေလညျး တဈပွိုငျနကျတညျးမှာ ရှိနပေါတယျ။ လေးနှဈတာ သမ်မတ ထရမ့ျ လကျထကျမှာ ပွိုငျဆိုငျမှု မြားပွား လာနတောကွောင့ျ မွနျမာ ကိစ်စ အတူထိုငျ ဆှေးနှေးဖို့က ခကျခဲမယ့ျ ကိစ်စ ဖွဈမှာပါ။ ဒါပမေဲ့ ဆှေးနှေးပှဲ မရှိသင့ျဘူးဆိုတာမြိုးတော့လညျး မဟုတျပါဘူး။

ဝါရှငျတနျ ဒီစီ အခွစေိုကျ သုတသေနလေ့လာရေးအဖှဲ့တဈခုဖွဈတဲ့ Stimson Center က တရုတျဌာန ဒါရိုကျတာ Ms. Yun Sun ကို ကိုရဲမငျးထှနျးက ဆကျသှယျ မေးမွနျးခဲ့တာပါ။