(Zawgyi/Unicode)
COVID-19 ရောဂါကူးစက်သူတချို့ အတည်ပြုထားတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ရောဂါမပြန့်ပွားအောင် ထိန်းချုပ်ဖို့ ပြင်ဆင်နေတဲ့အကြောင်းကို မ ဆုမွန် ပြောပြပေးမှာပါ။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ COVID-19 ရောဂါကူးစက်သူ စုစုပေါင်း ၂၉၀ လောက်မှာ ရခိုင်ပြည်နယ်က ၉ ဦးကို အတည်ပြုထားပြီး ဒီအထဲမှာ အိမ်နီးချင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံက ပြန်လာသူတွေ ပါဝင်နေတာကြောင့် သွားလာကန့်သတ်မှုတွေ တိုးမြှင့်လာနေတာပါ။ ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်း အသွားအလာ ကန့်သတ်စောင့်ကြည့်တဲ့ နေရာပေါင်း ၄၇၃ ခုမှာ လူပေါင်း ၂ ထောင်ကျော်ကို စောင့်ကြည့် စစ်ဆေးနေကြောင်းလည်း ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ဇွန်လ ၂၂ အထိ ထုတ်ပြန်တဲ့ စာရင်းတွေမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်က အတည်ပြုလူနာတွေနဲ့ ဆက်နွယ်သူတွေကို စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးတာတွေ အပါအဝင် ရောဂါထိန်းချုပ်ရေး အစီအမံတွေကိုလည်း မကြာခင်ကစ တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက် လာနေတယ်လို့ ရခိုင်ပြည်နယ် ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်ကိုရောက်ရှိနေတဲ့ ရခိုင်ဒေသခံ အနောက်တံခါးဒေသ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့ ခေါင်းဆောင် ဦးအောင်ဌေးက ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ ဘူးသီးတောင်က အဝင် မောင်တောက အထွက် အဲ့ဒီ့မှာလည်း အကုန်လုံး စစ်ဆေးတာတွေ လုပ်ပါတယ်။ နောက်ပြီးတော့ အစိုးရကလည်း ဘူးသီးတောင် တံတားထိပ်မှာ စာသင်ကျောင်းလေးတခုရှိတယ် အဲ့ဒီ့မှာ Quarantine ဝင်ဖို့ပေါ့ သီးသန့် အဆောက်အဦး ထားထားတာရှိတယ်။ ပြီးတော့ ကျနော်တို့ ဘူးသီးတောင်အဝင် သင်္ဘောဝင်လာရင် ကျန်းမာရေးဌာနက စစ်တာပေါ့နော်။ ဘယ်ကလာသလဲပေါ့။မေးမြန်းပြီးတော့ သူတို့ အပူချိန်တွေ တိုင်းတယ် အဝေးကလာတဲ့သူဆိုရင် ၂၁ရက် Quarantine ဝင်ခိုင်းတယ် သက်ဆိုင်ရာက တာဝန်ပေးလို့လာတယ်ဆိုရင် ကိုယ့်အိမ်မှာ ကိုယ် Quarantine ဝင်ခိုင်းတယ်။ အခုက ဘူးသီးတောင်မှာက သားအဖနှစ်ယောက်တွေ့တာပေါ့နော်။ Case နံပတ် ၂၆၂ နဲ့ ၂၆၃ပေါ့။ ဘူးသီးတောင်ကိုဆေးသွားကုတာ ၆၃နှစ်က ဘူးသီးတောင်က ပုဂ္ဂိုလ်က။ သူ့သမီး ၁၇နှစ်အရွယ် ကလေးမလေးကိုပါ ကူးတာ။ သူတို့နှစ်ယောက်ကိုတော့ အခုသူတို့အိမ်တွေကို Lock Down ချထားတာရှိတယ် ဘူးသီးတောင် ရပ်ကွက်အမှတ်၄ လို့ခေါ်တာပေါ့။ အဲ့ဒီ့သူတို့နေတဲ့ဈေးတဝိုက်ကို သူတို့နေတဲ့နေရာကို လော့ခ်ဒေါင်းချထားတယ်။ နောက်ပြီးတော့ အဲ့ဒီ့မှာ လှဖိုးခေါင်ဆိုပြီးတော့ ဒုက္ခသည်တွေကို ထားဖို့ဆိုပြီး စခန်းချထားတာရှိတယ် ခင်ဗျ။ ပြန်ဝင်လာတဲ့သူတွေကို ထားဖို့။အဲ့ဒီ့စခန်းတွေမှာ ကွာရမ်တင်းဝင်ဖို့ထားတယ် နောက် သူတို့နေခဲ့တဲ့ နေရာတွေအကုန်လုံးကိုလည်း Q ဝင်ဖို့ လုပ်ခိုင်းထားတာတွေရှိတယ်လို့ကြားပါတယ်။ပြီးတော့ မောင်တောမှာလည်း နှစ်ယောက်တွေ့ထားတယ်ဆိုတော့ သူတို့နဲ့နီးစပ်တဲ့နေရာတွေကို လော့ဒ်ဒေါင်းတွေချထားတာ ။အခု မောင်တောမှာဆိုရင် ရွှေဇား ဆိုတဲ့ ရပ်ကွက်ရှိတယ် အဲ့ဒီ့ကနေ ဒီဘက်ကို အဝင်လုံးဝပေးမဝင်တော့ပဲ လော့ဒ်ဒေါင်းချလိုက်ပြီး ဘယ်သူကိုမှ အဝင်မခံတော့ဘူး။”
SEE ALSO: ရခိုင်နဲ့ ချင်းပြည်နယ်မှာ အင်တာနက် ဖြတ်တောက်မှု အဆုံးသတ်ရေး တောင်းဆိုမှုတွေတိုး
လတ်တလောမှာ ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်းက ဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာလည်း စခန်းတာဝန်ခံတွေက ကိုယ်ထူ ကိုယ်ထစနစ်နဲ့ လူအသွားအလာ အဝင်အထွက် တင်းကျပ်တာ နေထိုင်မကောင်းသံသယလူနာတွေကို သီးခြားစောင့်ကြည့်ကန့်သတ်မှုတွေကို စစ်ဆေးနေတာရှိတယ်လို့ ကျောက်ဖြူမြို့နယ် ကျောက်တလုံး IDP ဒုက္ခသည်စခန်း စီမံခန့်ခွဲရေးကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ ကမန်တိုင်းရင်းသား ကိုဖြူချေက ပြောပြပါတယ်။
“ ကိုဗစ်၁၉နဲ့ပတ်သက်ပြီး ကာကွယ်ရမယ့်ကိစ္စတွေ ဥပမာ ဆေးရုံသွားတဲ့အချိန်မှာ ဈေးကိုသွားတဲ့အချိန်မှာ ကျနော်တို့စခန်းထဲမှာ ဈေးကားရှိတယ် ဈေးကားပြန်လာတာနဲ့ အဲ့ဒီ့ကားကိုတောင်မှ ဆေးတွေနဲ့ဆေးကြောခိုင်းတာမျိုး ပညာပေးတယ်။။ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ဆေးရုံသွားရမယ်ဆို Mask တွေ ထုပ်ပေးထားတယ် Mask တွေတပ်ပေါ့။ ဒီမှာ ပြီးရင် အကုန်လက်ဆေးပါ။ ဆပ်ပြာတွေတိုက်ပါ အဲ့လိုသင်တန်းတွေပေးပါတယ်။ အထူးသဖြင့် စခန်းတွင်းအဝင်အထွက်တွေကို တင်းကျပ်တယ် အသွားအလာဆင်ခြင်ပါ ကိုယ့်နည်းကိုယ့်ဟန်နဲ့ ပညာပေးရပါတယ်။ ကျနော်တို့က ကမန် အစ္စလာမ်တွေပါ နောက် ကျနော်တို့ အိုင်ဒီပီ စခန်းနဲ့မနီးမဝေးမှာပဲ စစ်ဆေးတာတွေရှိတယ်။ ဒေသခံလူငယ်တွေနဲ့ ရပ်မိရပ်ဖတွေပူးပေါင်းပြီး စစ်ဆေးတာတွေရှိတယ်။ ကွာရမ်တင်းသွင်းတယ် ကွာရမ်တင်းဝင်ရတဲ့သူတွေကို ကျနော်တို့က ကျွေးမွေးစောင့်ရှောက်ဖို့ ထောက်ပံ့ပေးတယ်။ ကျောက်ဖြူက စည်းကမ်းရှိပါတယ် ကျနော်တို့က ကိုယ်ထူကိုယ်ထစနစ်နဲ့ပါ။ CDNH(Center for Diversity and National Harmony (CDNH)) ကတော့ ကျနော်တို့ကို Mask ကူညီပေးတာရှိပါတယ်ခင်ဗျ။”
ရခိုင်ပြည်နယ်စစ်တွေမြို့နယ် သက္ကယ်ပြင်ဒုက္ခသည်စခန်းက ဒုက္ခသည်တွေရဲ့ရပ်မိရပ်ဖ ခေါင်းဆောင် ဦးကျော်လှအောင်ကလည်း သက္ကယ်ပြင်စခန်းတွင်း ကိုဗစ်၁၉ ကူးစက်မှု ကြိုတင်ကာကွယ်နိုင်ရေး သင်တန်းပေးတာတွေ ပညာပေးတာတွေလုပ်ဆောင်နေတယ်လို့ ပြောပြပါတယ်။
“ ကျနော်တို့စစ်တွေမှာတော့ မဖြစ်သေးပါဘူး ဒါပေမဲ့ ကျနော်တို့က ကြိုတင်ကာကွယ်တဲ့အနေနဲ့CDNH(Center for Diversity and National Harmony (CDNH))ပူးပေါင်းပြီးတော့ ဒီကနယ်မြေခံလူတွေနဲ့ ပူးပေါင်းပြီးတော့ တရက်ကို အမျိုးသမီး အမျိုးသား ၁၅ယောက်ကို နှာခေါင်းစီး Mask တပ်တာ လက်ဆေးရည်သုံးတာ သင်တန်းပေးတယ်။ အဲ့တာကို ကျနော်တို့ အခုလုပ်နေတယ် တပတ်လုံးပဲ။ တရက်ကို ၁၅ယောက်နှုန်းနဲ့ ၁၀၀ကျော်ဖြစ်သွားမယ်။ သူတို့ကို အထူးသဖြင့် ဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာ ကျေးရွာတွေမှာ ထပ်ဆင့်သင်တန်းပေးဖို့ လူတွေကို ပညာပေးဖို့ ကျနော်တို့သင်တန်းပေးနေတယ်။ အဓိက ဒီဘက်မှာတော့ ကျနော်တို့ မူဆလင်တွေကိုသင်တန်းပေးတာပါ။ မြို့ပေါ်မှာတော့ ရခိုင်တွေကိုပေးတယ်။ အခု ဒီမှာ ကွာရမ်တင်းထားဖို့ နေရာစီစဉ်ထားတယ်။ ကျေးလက်ကျန်းမာရေးဌာန နဲ့ပူးပေါင်းပြီးတော့။ ဒုက္ခသည်စခန်းထဲ ကွာရမ်တင်းထားလို့ရအောင်ပေါ့။”
ရခိုင်ဒေသခံ ဦးအောင်ဌေးကတော့ ကိုဗစ်၁၉ ကြိုတင်ကာကွယ်ရေး ရခိုင်ပြည်နယ်အစိုးရနဲ့ အာဏာပိုင်တွေအနေနဲ့ ဒီ့ထက်ပိုစနစ်ကျတဲ့ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုတွေ လုပ်ပေးစေလိုပါတယ်။
“အာဏာပိုင်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့က ဒီ့ထက်ပိုပြီး စေ့စေ့ဌဌ ကျနော်တို့ကို လုပ်ပေးစေချင်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ဒီ့ဘက်မှာက ကျန်းမာရေးဗဟုသုတ နည်းတဲ့ဟာတွေများတယ်။ ဒါကြောင့် ရပ်ကွက်ကျေးရွာ အာဏာပိုင်တွေဘက်က ကိုဗစ်ကာကွယ်ရေး ရှေ့ကနေ ဦးဆောင် လုပ်ပေးစေချင်တယ် ကိုဗစ်အခြေအနေတွေကိုပြောပြရမယ်။ ပြောရရင် ကျနော်တို့မှာ Mask တပ်တာတောင် အတော်လေးကို အခက်ခဲရှိတယ်။ ဈေးတင်ရောင်းတယ် တခုကို ၇၀၀- ၈၀၀ဆိုတော့ တချို့ရပ်သူရွာသားတွေက လုံးဝ မတပ်နိုင်ကြဘူး အဲ့တာမျိုးတွေကို အာဏာပိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေကို Mask တွေက အစ လုံလုံလောက်လောက် ရအောင် သူတို့က ကြိုးစားပေးရမယ်။ အခု မိုးတွင်းကာလ ဆိုတော့ ရခိုင်မှာ တော်တော်ကို မိုးများတယ် လူထပ်ထပ်တဲ့နေရာတွေ ဈေးတွေမှာ အဲ့ဒီ့နေရာတွေကို သန့်ရှင်းမှုရှိအောင် စည်ပင်တို့ အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့တွေက တာဝန်ယူပြီးတော့ ရပ်ကွက် လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ပြီးတော့ များများကြီး လုပ်ပေးဖို့ လိုတယ်လို့ ကျနော့်အနေနဲ့ အကြံပေးချင်ပါတယ်ခင်ဗျ။”
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ ရခိုင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ AA တို့ကြား တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ အတွက်လည်း COVID-19 ကပ်ရောဂါ ကာကွယ်ရေးမှာ အဟန့်အတားတွေ ကြုံနေရတာပါ။ ဒီနှစ်ဆန်းပိုင်းမှာတုန်းကလည်း ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပိုး စစ်ဆေးတဲ့နမူနာတွေကို ယူလာတဲ့ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) ရဲ့ ကားကို ပစ်ခတ်ခံခဲ့ရတဲ့အတွက် ယာဉ်မောင်းဖြစ်သူလည်း သေဆုံးခဲ့ရပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
အင်တာနက် ကန့်သတ်ထားတဲ့ ရခိုင်မှာ ကပ်ရောဂါ ထိန်းချုပ်ရေး ဒေသခံတွေကြိုးပမ်း
...............
(Unicode)
COVID-19 ရောဂါကူးစကျသူတခြို့ အတညျပွုထားတဲ့ ရခိုငျပွညျနယျမှာ ရောဂါမပွန့ျပှားအောငျ ထိနျးခြုပျဖို့ ပွငျဆငျနတေဲ့အကွောငျးကို မ ဆုမှနျ ပွောပွပေးမှာပါ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ COVID-19 ရောဂါကူးစကျသူ စုစုပေါငျး ၂၉၀ လောကျမှာ ရခိုငျပွညျနယျက ၉ ဦးကို အတညျပွုထားပွီး ဒီအထဲမှာ အိမျနီးခငြျး ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံက ပွနျလာသူတှေ ပါဝငျနတောကွောင့ျ သှားလာကန့ျသတျမှုတှေ တိုးမွှင့ျလာနတောပါ။ ရခိုငျပွညျနယျတှငျး အသှားအလာ ကန့ျသတျစောင့ျကွည့ျတဲ့ နရောပေါငျး ၄၇၃ ခုမှာ လူပေါငျး ၂ ထောငျကြောျကို စောင့ျကွည့ျ စဈဆေးနကွေောငျးလညျး ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနရဲ့ ဇှနျလ ၂၂ အထိ ထုတျပွနျတဲ့ စာရငျးတှမှော ဖောျပွထားပါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျက အတညျပွုလူနာတှနေဲ့ ဆကျနှယျသူတှကေို စောင့ျကွည့ျစဈဆေးတာတှေ အပါအဝငျ ရောဂါထိနျးခြုပျရေး အစီအမံတှကေိုလညျး မကွာခငျကစ တိုးမွှင့ျဆောငျရှကျ လာနတေယျလို့ ရခိုငျပွညျနယျ ဘူးသီးတောငျမွို့နယျကိုရောကျရှိနတေဲ့ ရခိုငျဒသေခံ အနောကျတံခါးဒသေ ကူညီစောင့ျရှောကျရေးအဖှဲ့ ခေါငျးဆောငျ ဦးအောငျဌေးက ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ ဘူးသီးတောငျက အဝငျ မောငျတောက အထှကျ အဲ့ဒီ့မှာလညျး အကုနျလုံး စဈဆေးတာတှေ လုပျပါတယျ။ နောကျပွီးတော့ အစိုးရကလညျး ဘူးသီးတောငျ တံတားထိပျမှာ စာသငျကြောငျးလေးတခုရှိတယျ အဲ့ဒီ့မှာ Quarantine ဝငျဖို့ပေါ့ သီးသန့ျ အဆောကျအဦး ထားထားတာရှိတယျ။ ပွီးတော့ ကနြောျတို့ ဘူးသီးတောငျအဝငျ သငျ်ဘောဝငျလာရငျ ကနြျးမာရေးဌာနက စဈတာပေါ့နောျ။ ဘယျကလာသလဲပေါ့။မေးမွနျးပွီးတော့ သူတို့ အပူခြိနျတှေ တိုငျးတယျ အဝေးကလာတဲ့သူဆိုရငျ ၂၁ရကျ Quarantine ဝငျခိုငျးတယျ သကျဆိုငျရာက တာဝနျပေးလို့လာတယျဆိုရငျ ကိုယ့ျအိမျမှာ ကိုယျ Quarantine ဝငျခိုငျးတယျ။ အခုက ဘူးသီးတောငျမှာက သားအဖနှဈယောကျတှေ့တာပေါ့နောျ။ Case နံပတျ ၂၆၂ နဲ့ ၂၆၃ပေါ့။ ဘူးသီးတောငျကိုဆေးသှားကုတာ ၆၃နှဈက ဘူးသီးတောငျက ပုဂ်ဂိုလျက။ သူ့သမီး ၁၇နှဈအရှယျ ကလေးမလေးကိုပါ ကူးတာ။ သူတို့နှဈယောကျကိုတော့ အခုသူတို့အိမျတှကေို Lock Down ခထြားတာရှိတယျ ဘူးသီးတောငျ ရပျကှကျအမှတျ၄ လို့ခေါျတာပေါ့။ အဲ့ဒီ့သူတို့နတေဲ့ဈေးတဝိုကျကို သူတို့နတေဲ့နရောကို လော့ချဒေါငျးခထြားတယျ။ နောကျပွီးတော့ အဲ့ဒီ့မှာ လှဖိုးခေါငျဆိုပွီးတော့ ဒုက်ခသညျတှကေို ထားဖို့ဆိုပွီး စခနျးခထြားတာရှိတယျ ခငျဗြ။ ပွနျဝငျလာတဲ့သူတှကေို ထားဖို့။အဲ့ဒီ့စခနျးတှမှော ကှာရမျတငျးဝငျဖို့ထားတယျ နောကျ သူတို့နခေဲ့တဲ့ နရောတှအေကုနျလုံးကိုလညျး Q ဝငျဖို့ လုပျခိုငျးထားတာတှရှေိတယျလို့ကွားပါတယျ။ပွီးတော့ မောငျတောမှာလညျး နှဈယောကျတှေ့ထားတယျဆိုတော့ သူတို့နဲ့နီးစပျတဲ့နရောတှကေို လော့ဒျဒေါငျးတှခေထြားတာ ။အခု မောငျတောမှာဆိုရငျ ရှှဇေား ဆိုတဲ့ ရပျကှကျရှိတယျ အဲ့ဒီ့ကနေ ဒီဘကျကို အဝငျလုံးဝပေးမဝငျတော့ပဲ လော့ဒျဒေါငျးခလြိုကျပွီး ဘယျသူကိုမှ အဝငျမခံတော့ဘူး။”
လတျတလောမှာ ရခိုငျပွညျနယျတှငျးက ဒုက်ခသညျစခနျးတှမှောလညျး စခနျးတာဝနျခံတှကေ ကိုယျထူ ကိုယျထစနဈနဲ့ လူအသှားအလာ အဝငျအထှကျ တငျးကပြျတာ နထေိုငျမကောငျးသံသယလူနာတှကေို သီးခွားစောင့ျကွည့ျကန့ျသတျမှုတှကေို စဈဆေးနတောရှိတယျလို့ ကြောကျဖွူမွို့နယျ ကြောကျတလုံး IDP ဒုက်ခသညျစခနျး စီမံခန့ျခှဲရေးကောျမတီဥက်ကဋ်ဌ ကမနျတိုငျးရငျးသား ကိုဖွူခြကေ ပွောပွပါတယျ။
“ ကိုဗဈ၁၉နဲ့ပတျသကျပွီး ကာကှယျရမယ့ျကိစ်စတှေ ဥပမာ ဆေးရုံသှားတဲ့အခြိနျမှာ ဈေးကိုသှားတဲ့အခြိနျမှာ ကနြောျတို့စခနျးထဲမှာ ဈေးကားရှိတယျ ဈေးကားပွနျလာတာနဲ့ အဲ့ဒီ့ကားကိုတောငျမှ ဆေးတှနေဲ့ဆေးကွောခိုငျးတာမြိုး ပညာပေးတယျ။။ အကွောငျးအမြိုးမြိုးကွောင့ျ ဆေးရုံသှားရမယျဆို Mask တှေ ထုပျပေးထားတယျ Mask တှတေပျပေါ့။ ဒီမှာ ပွီးရငျ အကုနျလကျဆေးပါ။ ဆပျပွာတှတေိုကျပါ အဲ့လိုသငျတနျးတှပေေးပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ စခနျးတှငျးအဝငျအထှကျတှကေို တငျးကပြျတယျ အသှားအလာဆငျခွငျပါ ကိုယ့ျနညျးကိုယ့ျဟနျနဲ့ ပညာပေးရပါတယျ။ ကနြောျတို့က ကမနျ အစ်စလာမျတှပေါ နောကျ ကနြောျတို့ အိုငျဒီပီ စခနျးနဲ့မနီးမဝေးမှာပဲ စဈဆေးတာတှရှေိတယျ။ ဒသေခံလူငယျတှနေဲ့ ရပျမိရပျဖတှပေူးပေါငျးပွီး စဈဆေးတာတှရှေိတယျ။ ကှာရမျတငျးသှငျးတယျ ကှာရမျတငျးဝငျရတဲ့သူတှကေို ကနြောျတို့က ကြှေးမှေးစောင့ျရှောကျဖို့ ထောကျပံ့ပေးတယျ။ ကြောကျဖွူက စညျးကမျးရှိပါတယျ ကနြောျတို့က ကိုယျထူကိုယျထစနဈနဲ့ပါ။ CDNH(Center for Diversity and National Harmony (CDNH)) ကတော့ ကနြောျတို့ကို Mask ကူညီပေးတာရှိပါတယျခငျဗြ။”
ရခိုငျပွညျနယျစဈတှမွေို့နယျ သက်ကယျပွငျဒုက်ခသညျစခနျးက ဒုက်ခသညျတှရေဲ့ရပျမိရပျဖ ခေါငျးဆောငျ ဦးကြောျလှအောငျကလညျး သက်ကယျပွငျစခနျးတှငျး ကိုဗဈ၁၉ ကူးစကျမှု ကွိုတငျကာကှယျနိုငျရေး သငျတနျးပေးတာတှေ ပညာပေးတာတှလေုပျဆောငျနတေယျလို့ ပွောပွပါတယျ။
“ ကနြောျတို့စဈတှမှောတော့ မဖွဈသေးပါဘူး ဒါပမေဲ့ ကနြောျတို့က ကွိုတငျကာကှယျတဲ့အနနေဲ့CDNH(Center for Diversity and National Harmony (CDNH))ပူးပေါငျးပွီးတော့ ဒီကနယျမွခေံလူတှနေဲ့ ပူးပေါငျးပွီးတော့ တရကျကို အမြိုးသမီး အမြိုးသား ၁၅ယောကျကို နှာခေါငျးစီး Mask တပျတာ လကျဆေးရညျသုံးတာ သငျတနျးပေးတယျ။ အဲ့တာကို ကနြောျတို့ အခုလုပျနတေယျ တပတျလုံးပဲ။ တရကျကို ၁၅ယောကျနှုနျးနဲ့ ၁၀၀ကြောျဖွဈသှားမယျ။ သူတို့ကို အထူးသဖွင့ျ ဒုက်ခသညျစခနျးတှမှော ကြေးရှာတှမှော ထပျဆင့ျသငျတနျးပေးဖို့ လူတှကေို ပညာပေးဖို့ ကနြောျတို့သငျတနျးပေးနတေယျ။ အဓိက ဒီဘကျမှာတော့ ကနြောျတို့ မူဆလငျတှကေိုသငျတနျးပေးတာပါ။ မွို့ပေါျမှာတော့ ရခိုငျတှကေိုပေးတယျ။ အခု ဒီမှာ ကှာရမျတငျးထားဖို့ နရောစီစဉျထားတယျ။ ကြေးလကျကနြျးမာရေးဌာန နဲ့ပူးပေါငျးပွီးတော့။ ဒုက်ခသညျစခနျးထဲ ကှာရမျတငျးထားလို့ရအောငျပေါ့။”
ရခိုငျဒသေခံ ဦးအောငျဌေးကတော့ ကိုဗဈ၁၉ ကွိုတငျကာကှယျရေး ရခိုငျပွညျနယျအစိုးရနဲ့ အာဏာပိုငျတှအေနနေဲ့ ဒီ့ထကျပိုစနဈကတြဲ့ ကနြျးမာရေး စောင့ျရှောကျမှုတှေ လုပျပေးစလေိုပါတယျ။
“အာဏာပိုငျအုပျခြုပျရေးအဖှဲ့က ဒီ့ထကျပိုပွီး စေ့စေ့ဌဌ ကနြောျတို့ကို လုပျပေးစခေငြျပါတယျ။ ကနြောျတို့ဒီ့ဘကျမှာက ကနြျးမာရေးဗဟုသုတ နညျးတဲ့ဟာတှမြေားတယျ။ ဒါကွောင့ျ ရပျကှကျကြေးရှာ အာဏာပိုငျတှဘေကျက ကိုဗဈကာကှယျရေး ရှေ့ကနေ ဦးဆောငျ လုပျပေးစခေငြျတယျ ကိုဗဈအခွအေနတှေကေိုပွောပွရမယျ။ ပွောရရငျ ကနြောျတို့မှာ Mask တပျတာတောငျ အတောျလေးကို အခကျခဲရှိတယျ။ ဈေးတငျရောငျးတယျ တခုကို ၇၀၀- ၈၀၀ဆိုတော့ တခြို့ရပျသူရှာသားတှကေ လုံးဝ မတပျနိုငျကွဘူး အဲ့တာမြိုးတှကေို အာဏာပိုငျအဖှဲ့အစညျးတှကေို Mask တှကေ အစ လုံလုံလောကျလောကျ ရအောငျ သူတို့က ကွိုးစားပေးရမယျ။ အခု မိုးတှငျးကာလ ဆိုတော့ ရခိုငျမှာ တောျတောျကို မိုးမြားတယျ လူထပျထပျတဲ့နရောတှေ ဈေးတှမှော အဲ့ဒီ့နရောတှကေို သန့ျရှငျးမှုရှိအောငျ စညျပငျတို့ အုပျခြုပျရေးအဖှဲ့တှကေ တာဝနျယူပွီးတော့ ရပျကှကျ လူမှုအဖှဲ့အစညျးတှနေဲ့ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျပွီးတော့ မြားမြားကွီး လုပျပေးဖို့ လိုတယျလို့ ကနြော့ျအနနေဲ့ အကွံပေးခငြျပါတယျခငျဗြ။”
ရခိုငျပွညျနယျမှာ မွနျမာစဈတပျနဲ့ ရခိုငျလကျနကျကိုငျအဖှဲ့ AA တို့ကွား တိုကျပှဲတှေ ဖွဈပှားနတေဲ့ အတှကျလညျး COVID-19 ကပျရောဂါ ကာကှယျရေးမှာ အဟန့ျအတားတှေ ကွုံနရေတာပါ။ ဒီနှဈဆနျးပိုငျးမှာတုနျးကလညျး ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈပိုး စဈဆေးတဲ့နမူနာတှကေို ယူလာတဲ့ ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့ (WHO) ရဲ့ ကားကို ပဈခတျခံခဲ့ရတဲ့အတှကျ ယာဉျမောငျးဖွဈသူလညျး သဆေုံးခဲ့ရပါတယျ။