(Zawgyi/Unicode)
တိုက်ပွဲတွေပြင်းထန်နေတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်ထဲက သိန်းနဲ့ချီတဲ့ စစ်ရှောင်ဒုက္ခသည်တွေ လုံခြုံရေးနဲ့ အရေးပေါ်အကူအညီ လိုအပ်ချက်တွေ ရှိနေတဲ့အကြောင်း မဆုမွန် ပြောပြပေးမှာပါ။
ဒီရက်ပိုင်းထဲမှာ နယ်ခြားစောင့် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တချို့ ထိခိုက်သေဆုံးတဲ့အထိ ရခိုင်လက်နက်ကိုင်တပ် AAနဲ့ မြန်မာလုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့တွေကြား တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ပွားနေတဲ့အတွက် ရခိုင်ပြည်နယ်ထဲမှာ နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးသူတွေ တိုးလာနေပါတယ်။ စစ်ရေး တင်းမာမှုတွေကြောင့် လတ်တလော ခန့်မှန်းချေ ဒုက္ခသည် တသိန်းခြောက်ထောင့်လေးရာကျော် ရှိနေရာကနေ နောက်ထပ် တိုးလာနိုင်တယ် လို့လည်း ရခိုင်တိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်များအစည်းအရုံး REC အတွင်းရေးမှူး ကိုဇော်ဇော်ထွန်းက ပြောပါတယ်။ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ဒုက္ခသည်တွေ လုံခြုံရေး စိုးရိမ်နေကြရသလို ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကပ်ဘေးကာလမှာ အရေးပေါ် အကူအညီတွေ လိုအပ်နေတယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။
“အခု နောက်ထပ်တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ထွက်ပြေးနေကြရတဲ့ပြည်သူတွေလည်း ရှိသေးတာကြောင့် အပြောင်းအလဲတွေကို ရှိလာတာသေချာတယ် ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ဒီရက်ပိုင်းတွေမှာကို တိုက်ပွဲတွေကြောင့်မို့ ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်နေကြရတဲ့ သူတွေရှိတယ်။ ရခိုင်ပြည်နယ်အစိုးရဘက်က ကိုဗစ်ဖြစ်လာပြီးနောက်ပိုင်းမှာ ထောက်ပံ့မှုတွေ တော်တော်များများလျော့ကျ သွားတာတွေ့ရတယ် အရင်တုန်းက သူတို့ထောက်ပံ့နေကျ စခန်းတွေကိုတောင် တလတခါ ဆန်ထောက်ပံ့တာတွေတောင် မရောက်လာတာရှိတယ်။ အစိုးရဘက်က ထောက်ပံ့မှုတွေက အရမ်းကိုနည်းပါးသွားတယ်။ အခုလောလောဆယ်ကတော့ စားနပ်ရိက္ခာပိုင်း အရမ်းကို အခက်အခဲတွေ့နေကြတဲ့နေရာတွေမှာတော့ တနိုင်တပိုင်ပေါ့နော် လောလောဆယ် ယာယီစားသောက်နိုင်ဖို့ အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ဒေသခံတွေ အလှူရှင်တွေက ကူပေးနေကြတာရှိတယ်။ ဒါကလည်း လတ်တလောအခက်အခဲကိုပဲ ဖြည့်စည်းနိုင်မှာပေါ့။ လနဲ့ချီ ကျွေးထားရမယ့်အခြေအနေဆိုရင်တော့ ဒေသခံတွေမှာလည်း မနိုင်မနင်းဖြစ်လာမယ့် အခြေအနေမှာရှိတယ်။”
SEE ALSO: တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ကလေးငယ်တွေ ထိခိုက်သေဆုံးမှု ၆ ဆတိုး
ဒီရက်ပိုင်း တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ဒုက္ခသည်တွေ ပိုတိုးလာသလို တချို့ယာယီခိုလှုံရေးစခန်းတွေမှာ စားနပ်ရိက္ခာ ပြတ်လပ်လာနေတယ်လို့ ရသေ့တောင်မြို့နယ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဒေါ်ခင်စောဝေကလည်း ပြောပြပါတယ်။
“ လောလောဆယ် မှာ ကျမတို့ ရသေ့တောင်ဘက်မှာ တော်တော်များများတော့ သူတို့ အမိုးအကာလုံခြုံမှုအောက် ရောက်သွားကြပြီ။ ဒါပေမဲ့ တချို့တော့ အခုလောလောဆယ် တိုက်ပွဲကိုရှောင်ပြီးပြေးလာတဲ့သူတွေမှာ နေရာမရှိသေးတာတွေရှိတယ်။အခုဆိုရင် အားကစားခန်းမတွေထဲ ထားတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကျမတို့ရခိုင်ပြည်နယ်သည်မိုးအရမ်းများတဲ့အတွက် နေထိုင်ရေးက အတော်လေးကို အခက်ခဲရှိပါတယ်။ဥပမာ-တချို့က တိုက်ပွဲတွေမဖြစ်တော့ဘူးဆို သူတို့အိမ်ကိုပြန်ပြေးကြတယ် နောက်တခါ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်ပြန်ပြီဆို အစုလိုက်ပေါ့နော် ပြန်ပြေးလာကြတယ် အုပ်စုလိုက်ကို ။ အခုတလော ဒီတရက် ၂ရက်မှာကို ကျောက်တန်းတိုက်နယ်မှာ ကျောက်ခက်တို့ ထိစွေ့တို့မှာ တပ်မတော်ကက နေရာဝင်ယူထားတော့တဘက်နဲ့တဘက် တိုက်ပွဲဖြစ်မှာကြောက်လို့ အဲ့ကရွာသားတွေတော်တော်များများ ရသေ့တောင်ဘက်ကို ရောက်ရှိလာနေကြတယ်။ အမ်း ဘက်မှာဆို အခက်အခဲတော်တော်များများရှိလာတယ် သူတို့မှာ စားစရာ ဆန်တွေတောင် မရှိဘူးဆိုတာ သိရပါတယ်။ အဲ့ဒီ့အတွက်ကြောင့် ကျမတို့ က ဒီလကုန်လောက် အမ်းဘက်လိုဒေသတွေကို ခရီးသွားခွင့်ရမယ် အခြေအနေကောင်းမယ်ဆိုရင် တိုက်ပွဲအခြေအနေက လုံးဝမရှိဘူး စိုးရိမ်စရာမရှိဘူးဆိုရင်တော့ ဆန်တို့စားစရာတို့ ယူပြီး သွားကူဖို့ အစီအစဉ် ကျမတို့ လုပ်ထားပါတယ်ရှင့်။ အစိုးရဘက်ကလည်း သူတို့ဘာလိုအပ်နေလဲဆိုတာကို သေချာလေ့လာပြီးတော့ လုပ်ပေးသင့်တယ်လို့မြင်ပါတယ်။”
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ဒုက္ခသည်တွေ လုံခြုံရေး၊ ကပ်ဘေးအန္တရာယ်သာမက မိုးတွင်းကာလ ရာသီဥတုဒဏ်နဲ့လည်း ရင်ဆိုင်နေကြရတာပါ။ ဒီအတွက်လည်း တာဝန်ရှိတဲ့ အစိုးရ အနေနဲ့ ထိထိရောက်ရောက် အကူအညီပေးစေချင်တယ်လို့ ရခိုင်အမျိူးသားပါတီ ANP ရဲ့ အတွင်းရေးမှူး(၁) ဦးအောင်မြတ်ကျော်က ပြောပါတယ်။
“ အခက်အခဲတွေကတော့ မျိုးစုံကြုံနေကြရတာပဲ။ အစိုးရအဖွဲ့က သူတို့ကိုယ်တိုင်လည်း မလုပ်။ လုပ်မယ့်သူတွေ NGO အဖွဲ့တွေ ကျနော်တို့ စေတနာဝန်ထမ်းအဖွဲ့တွေက လုပ်ပေးမယ့်သူတွေ လုပ်ချင်ပါတယ်ဆိုတဲ့ အဖွဲ့တွေကိုလည်း လုပ်ပါ့မယ်ဆိုတာ သူတို့ကို တားတယ်။ အဲ့လိုဆိုတော့ ဒုက္ခသည်တွေရဲ့ ဒုက္ခတွေက ပြောမပြတတ်အောင်ကို တော်တော်လေးကို ဒုက္ခရောက်နေကြတယ် သူတို့မှာက။ ရခိုင်မှာက သိတဲ့အတိုင်းပဲ မိုးများတော့ ရေကြီးရေလျှံဖြစ်တယ် နောက်ဆက်တွဲ ကျမ်းမာရေးပိုင်း ဝမ်းလျှော ဝမ်းပျက်ဖြစ်ကြတယ် နောက် စားဝတ်နေရေး ချက်ပြုတ်ဖို့ဆို ထင်းတွေလည်း အဆင်မပြေဘူး။တော်တော်ဒုက္ခရောက်တယ်။ အမိုးအကာလည်း လုံးဝ လုံလုံလောက်လောက် မရှိဘူး အမိုးအကာလုံလောက်အောင် စေတနာရှင်တွေက လုပ်ပေးမယ်ဆိုလည်း အစိုးရက အဲ့တာတွေကို ဆောက်ခွင့်မပေးဘူး ဟိုဟာဖြစ်တယ် ဒီဟာဖြစ်တယ်နဲ့။ လုပ်နေတဲ့သူတွေကိုလည်း ပိတ်ပင်တားဆီးတာတွေ ရှိတယ် ပြောမယ်ဆိုရင် ဒုက္ခသည်တွေကို ပိုဒုက္ခရောက်အောင် တမင်ဖန်တီးနေသလား ကျနော်တို့က အဲ့လိုမျိုးပဲ မြင်တယ်။ အစိုးရပိုင်းက လုပ်နေတာတွေက။ သူတို့ကိုပြောချင်တာက အဓိက ကိုယ်လည်း မလှူ မစွမ်းဆောင်နိုင်ဘူးဆိုရင်စွမ်းဆောင်ပေးမယ့် အလှူရှင်တွေကို ခွင့်ပြုပေးဖို့အတွက်ပဲ ကျနော်တို့က တိုက်တွန်းချင်ပါတယ်။”
ကပ်ရောဂါကြုံရတဲ့အချိန်ကစလို့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ စစ်ဘေးရှောင် ဒုက္ခသည်တွေအတွက် ပုံမှန်ထောက်ပံ့ပေးနေတဲ့ အစီအစဉ်တွေ အပါအဝင် အလှူရှင်တွေဆီက ကူညီထောက်ပံ့မှု ရပ်တန့်သလောက်ဖြစ်နေတယ်လို့လည်း ဒေသခံနိုင်ငံရေး အသိုင်းအဝန်းနဲ့ အကူအညီပေးသူတွေက ပြောပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အခုအချိန်မှာ သက်ကြီးရွယ်အိုတွေနဲ့ ကလေးငယ်တွေအတွက် အကူအညီတွေ အရေးတကြီး လိုအပ်နေတယ်လို့လည်း REC အဖွဲ့က ကိုဇော်ဇော်ထွန်းက ပြောပြပါတယ်။
“ အခု စစ်ရှောင်ပြည်သူတွေရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အဓိက အခက်အခဲ ၃ခုရှိနေပါတယ်။ Shelter တွေက မိုးတွေလေတွေ အရမ်းရွာလို့ ဒုက္ခရောက်တာတွေရှိတယ် နောက် စာသင်ကျောင်းတွေမှာခိုလှုံနေကြတာ ကျောင်းပြန်ဖွင့်မယ်ဆို တခြားနေရာကိုရွှေ့ရမယ်။ တချို့နေရာတွေမှာက အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ဒေသခံတွေစုပေါင်းပြီး ယာယီနေနိုင်အောင် စီစဉ်ပေးတယ် အဲ့တာလည်း အဆင်မပြေဘူး လောလောဆယ်မှာက Shelter တွေမှာ အရမ်းအခက်အခဲဖြစ်တာက စားနပ်ရိက္ခာပိုင်းပါ။ ကိုဗစ်ဖြစ်လာပြီးနောက်ပိုင်း ဧပြီလကစပြီး ထောက်ပံ့မှုတွေရပ်သွားတယ်။ မြို့နဲ့အလှမ်းဝေးတာတွေ ရေကြီးပြီးတော့ သွားလာရေးခက်ခဲတဲ့နေရာတွေဆို အစိုးရဘက်က အထောက်အပံ့တွေ မရတာ သုံးလလောက်တောင်ရှိပြီ။ စားနပ်ရိက္ခာမလုံလောက်ပဲ အခြေခံ စားသောက်ကုန်တွေ ပြတ်လပ်ရှားပါးနေတဲ့ စခန်းတွေလည်းရှိတယ်။ ရာသီဥတုအပြောင်းအလဲမှာ နာမကျန်းဖြစ်လာတဲ့သူတွေလည်း တော်တော်များလာတယ်။ ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်ထဲက စခန်းတခုမှာဆို ကလေးငယ်လေးတွေ အတော်များများ ဖျားနာချောင်းဆိုးတာ အအေးမိတာတွေဖြစ်နေကြတယ်။”
ကုလသမဂ္ဂ စာနာမှုအကူအညီပေးရေးဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ရေးရုံး (UNOCHA) ရဲ့ ဇွန်လ ၂၃ ရက်နေ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ရခိုင်ပြည်နယ်က စစ်ဘေးရှောင် ဒုက္ခသည်စခန်းတွေနဲ့ မြို့နယ်ပေါင်း ၁၄ ခုထက် မနည်းမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ကစလို့ ရေကြီးမှုတွေ ကြုံနေရတယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။ မြေပုံ၊ ကျောက်တောနဲ့ မြောက်ဦးမြို့နယ်တွေက စစ်ရှောင်စခန်းတွေမှာ ရေကြီးမှုတွေကြောင့် သက်ကြီးရွယ်အိုတွေ၊ ကလေးငယ်တွေနဲ့ ကိုယ်ဝန်ဆောင်တွေကို ဘေးလွတ်ရာ ပြောင်းရွှေ့ပေးခဲ့ရကြောင်းနဲ့ အကူအညီပေးရေး အဖွဲ့တွေက အရေးပေါ် ကူညီနိုင်အောင် ပြင်ဆင်နေကြောင်းလည်း ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ပြောဆိုထားပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
ရခိုင်စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေ စားနပ်ရိက္ခာ ပြတ်လတ်နေ
............
ရခိုငျစဈဘေးဒုက်ခသညျတှေ စားနပျရိက်ခာ ပွတျလတျနေ
(Unicode)
တိုကျပှဲတှပွေငျးထနျနတေဲ့ ရခိုငျပွညျနယျထဲက သိနျးနဲ့ခြီတဲ့ စဈရှောငျဒုက်ခသညျတှေ လုံခွုံရေးနဲ့ အရေးပေါျအကူအညီ လိုအပျခကြျတှေ ရှိနတေဲ့အကွောငျး မဆုမှနျ ပွောပွပေးမှာပါ။
ဒီရကျပိုငျးထဲမှာ နယျခွားစောင့ျ ရဲတပျဖှဲ့ဝငျတခြို့ ထိခိုကျသဆေုံးတဲ့အထိ ရခိုငျလကျနကျကိုငျတပျ AAနဲ့ မွနျမာလုံခွုံရေး တပျဖှဲ့တှကွေား တိုကျပှဲတှေ ဖွဈပှားနတေဲ့အတှကျ ရခိုငျပွညျနယျထဲမှာ နရေပျစှန့ျခှာ ထှကျပွေးသူတှေ တိုးလာနပေါတယျ။ စဈရေး တငျးမာမှုတှကွေောင့ျ လတျတလော ခန့ျမှနျးခြေ ဒုက်ခသညျ တသိနျးခွောကျထောင့ျလေးရာကြောျ ရှိနရောကနေ နောကျထပျ တိုးလာနိုငျတယျ လို့လညျး ရခိုငျတိုငျးရငျးသားမြိုးနှယျမြားအစညျးအရုံး REC အတှငျးရေးမှူး ကိုဇောျဇောျထှနျးက ပွောပါတယျ။ တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ ဒုက်ခသညျတှေ လုံခွုံရေး စိုးရိမျနကွေရသလို ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကပျဘေးကာလမှာ အရေးပေါျ အကူအညီတှေ လိုအပျနတေယျလို့လညျး ပွောပါတယျ။
“အခု နောကျထပျတိုကျပှဲတှကွေောင့ျ ထှကျပွေးနကွေရတဲ့ပွညျသူတှလေညျး ရှိသေးတာကွောင့ျ အပွောငျးအလဲတှကေို ရှိလာတာသခြောတယျ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ ဒီရကျပိုငျးတှမှောကို တိုကျပှဲတှကွေောင့ျမို့ ထှကျပွေး တိမျးရှောငျနကွေရတဲ့ သူတှရှေိတယျ။ ရခိုငျပွညျနယျအစိုးရဘကျက ကိုဗဈဖွဈလာပွီးနောကျပိုငျးမှာ ထောကျပံ့မှုတှေ တောျတောျမြားမြားလြော့ကြ သှားတာတှေ့ရတယျ အရငျတုနျးက သူတို့ထောကျပံ့နကြေ စခနျးတှကေိုတောငျ တလတခါ ဆနျထောကျပံ့တာတှတေောငျ မရောကျလာတာရှိတယျ။ အစိုးရဘကျက ထောကျပံ့မှုတှကေ အရမျးကိုနညျးပါးသှားတယျ။ အခုလောလောဆယျကတော့ စားနပျရိက်ခာပိုငျး အရမျးကို အခကျအခဲတှေ့နကွေတဲ့နရောတှမှောတော့ တနိုငျတပိုငျပေါ့နောျ လောလောဆယျ ယာယီစားသောကျနိုငျဖို့ အရပျဖကျအဖှဲ့အစညျးတှနေဲ့ ဒသေခံတှေ အလှူရှငျတှကေ ကူပေးနကွေတာရှိတယျ။ ဒါကလညျး လတျတလောအခကျအခဲကိုပဲ ဖွည့ျစညျးနိုငျမှာပေါ့။ လနဲ့ခြီ ကြှေးထားရမယ့ျအခွအေနဆေိုရငျတော့ ဒသေခံတှမှောလညျး မနိုငျမနငျးဖွဈလာမယ့ျ အခွအေနမှောရှိတယျ။”
SEE ALSO: ရသေ့တောင်မြို့နယ် တိုက်ပွဲအတွင်း နယ်ခြားစောင့်ရဲ ၃ ဦးသေ
ဒီရကျပိုငျး တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ ဒုက်ခသညျတှေ ပိုတိုးလာသလို တခြို့ယာယီခိုလှုံရေးစခနျးတှမှော စားနပျရိက်ခာ ပွတျလပျလာနတေယျလို့ ရသေ့တောငျမွို့နယျ ပွညျသူ့လှှတျတောျကိုယျစားလှယျ ဒေါျခငျစောဝကေလညျး ပွောပွပါတယျ။
“ လောလောဆယျ မှာ ကမြတို့ ရသေ့တောငျဘကျမှာ တောျတောျမြားမြားတော့ သူတို့ အမိုးအကာလုံခွုံမှုအောကျ ရောကျသှားကွပွီ။ ဒါပမေဲ့ တခြို့တော့ အခုလောလောဆယျ တိုကျပှဲကိုရှောငျပွီးပွေးလာတဲ့သူတှမှော နရောမရှိသေးတာတှရှေိတယျ။အခုဆိုရငျ အားကစားခနျးမတှထေဲ ထားတယျ။ ဒါပမေဲ့ ကမြတို့ရခိုငျပွညျနယျသညျမိုးအရမျးမြားတဲ့အတှကျ နထေိုငျရေးက အတောျလေးကို အခကျခဲရှိပါတယျ။ဥပမာ-တခြို့က တိုကျပှဲတှမေဖွဈတော့ဘူးဆို သူတို့အိမျကိုပွနျပွေးကွတယျ နောကျတခါ တိုကျပှဲတှဖွေဈပွနျပွီဆို အစုလိုကျပေါ့နောျ ပွနျပွေးလာကွတယျ အုပျစုလိုကျကို ။ အခုတလော ဒီတရကျ ၂ရကျမှာကို ကြောကျတနျးတိုကျနယျမှာ ကြောကျခကျတို့ ထိစှေ့တို့မှာ တပျမတောျကက နရောဝငျယူထားတော့တဘကျနဲ့တဘကျ တိုကျပှဲဖွဈမှာကွောကျလို့ အဲ့ကရှာသားတှတေောျတောျမြားမြား ရသေ့တောငျဘကျကို ရောကျရှိလာနကွေတယျ။ အမျး ဘကျမှာဆို အခကျအခဲတောျတောျမြားမြားရှိလာတယျ သူတို့မှာ စားစရာ ဆနျတှတေောငျ မရှိဘူးဆိုတာ သိရပါတယျ။ အဲ့ဒီ့အတှကျကွောင့ျ ကမြတို့ က ဒီလကုနျလောကျ အမျးဘကျလိုဒသေတှကေို ခရီးသှားခှင့ျရမယျ အခွအေနကေောငျးမယျဆိုရငျ တိုကျပှဲအခွအေနကေ လုံးဝမရှိဘူး စိုးရိမျစရာမရှိဘူးဆိုရငျတော့ ဆနျတို့စားစရာတို့ ယူပွီး သှားကူဖို့ အစီအစဉျ ကမြတို့ လုပျထားပါတယျရှင့ျ။ အစိုးရဘကျကလညျး သူတို့ဘာလိုအပျနလေဲဆိုတာကို သခြောလေ့လာပွီးတော့ လုပျပေးသင့ျတယျလို့မွငျပါတယျ။”
ရခိုငျပွညျနယျမှာ ဒုက်ခသညျတှေ လုံခွုံရေး၊ ကပျဘေးအန်တရာယျသာမက မိုးတှငျးကာလ ရာသီဥတုဒဏျနဲ့လညျး ရငျဆိုငျနကွေရတာပါ။ ဒီအတှကျလညျး တာဝနျရှိတဲ့ အစိုးရ အနနေဲ့ ထိထိရောကျရောကျ အကူအညီပေးစခေငြျတယျလို့ ရခိုငျအမြိူးသားပါတီ ANP ရဲ့ အတှငျးရေးမှူး(၁) ဦးအောငျမွတျကြောျက ပွောပါတယျ။
“ အခကျအခဲတှကေတော့ မြိုးစုံကွုံနကွေရတာပဲ။ အစိုးရအဖှဲ့က သူတို့ကိုယျတိုငျလညျး မလုပျ။ လုပျမယ့ျသူတှေ NGO အဖှဲ့တှေ ကနြောျတို့ စတေနာဝနျထမျးအဖှဲ့တှကေ လုပျပေးမယ့ျသူတှေ လုပျခငြျပါတယျဆိုတဲ့ အဖှဲ့တှကေိုလညျး လုပျပါ့မယျဆိုတာ သူတို့ကို တားတယျ။ အဲ့လိုဆိုတော့ ဒုက်ခသညျတှရေဲ့ ဒုက်ခတှကေ ပွောမပွတတျအောငျကို တောျတောျလေးကို ဒုက်ခရောကျနကွေတယျ သူတို့မှာက။ ရခိုငျမှာက သိတဲ့အတိုငျးပဲ မိုးမြားတော့ ရကွေီးရလြှေံဖွဈတယျ နောကျဆကျတှဲ ကမြျးမာရေးပိုငျး ဝမျးလြှော ဝမျးပကြျဖွဈကွတယျ နောကျ စားဝတျနရေေး ခကြျပွုတျဖို့ဆို ထငျးတှလေညျး အဆငျမပွဘေူး။တောျတောျဒုက်ခရောကျတယျ။ အမိုးအကာလညျး လုံးဝ လုံလုံလောကျလောကျ မရှိဘူး အမိုးအကာလုံလောကျအောငျ စတေနာရှငျတှကေ လုပျပေးမယျဆိုလညျး အစိုးရက အဲ့တာတှကေို ဆောကျခှင့ျမပေးဘူး ဟိုဟာဖွဈတယျ ဒီဟာဖွဈတယျနဲ့။ လုပျနတေဲ့သူတှကေိုလညျး ပိတျပငျတားဆီးတာတှေ ရှိတယျ ပွောမယျဆိုရငျ ဒုက်ခသညျတှကေို ပိုဒုက်ခရောကျအောငျ တမငျဖနျတီးနသေလား ကနြောျတို့က အဲ့လိုမြိုးပဲ မွငျတယျ။ အစိုးရပိုငျးက လုပျနတောတှကေ။ သူတို့ကိုပွောခငြျတာက အဓိက ကိုယျလညျး မလှူ မစှမျးဆောငျနိုငျဘူးဆိုရငျစှမျးဆောငျပေးမယ့ျ အလှူရှငျတှကေို ခှင့ျပွုပေးဖို့အတှကျပဲ ကနြောျတို့က တိုကျတှနျးခငြျပါတယျ။”
ကပျရောဂါကွုံရတဲ့အခြိနျကစလို့ ရခိုငျပွညျနယျမှာ စဈဘေးရှောငျ ဒုက်ခသညျတှအေတှကျ ပုံမှနျထောကျပံ့ပေးနတေဲ့ အစီအစဉျတှေ အပါအဝငျ အလှူရှငျတှဆေီက ကူညီထောကျပံ့မှု ရပျတန့ျသလောကျဖွဈနတေယျလို့လညျး ဒသေခံနိုငျငံရေး အသိုငျးအဝနျးနဲ့ အကူအညီပေးသူတှကေ ပွောပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ အခုအခြိနျမှာ သကျကွီးရှယျအိုတှနေဲ့ ကလေးငယျတှအေတှကျ အကူအညီတှေ အရေးတကွီး လိုအပျနတေယျလို့လညျး REC အဖှဲ့က ကိုဇောျဇောျထှနျးက ပွောပွပါတယျ။
“ အခု စဈရှောငျပွညျသူတှရေငျဆိုငျနရေတဲ့ အဓိက အခကျအခဲ ၃ခုရှိနပေါတယျ။ Shelter တှကေ မိုးတှလေတှေေ အရမျးရှာလို့ ဒုက်ခရောကျတာတှရှေိတယျ နောကျ စာသငျကြောငျးတှမှောခိုလှုံနကွေတာ ကြောငျးပွနျဖှင့ျမယျဆို တခွားနရောကိုရှှေ့ရမယျ။ တခြို့နရောတှမှောက အရပျဖကျအဖှဲ့အစညျးတှနေဲ့ ဒသေခံတှစေုပေါငျးပွီး ယာယီနနေိုငျအောငျ စီစဉျပေးတယျ အဲ့တာလညျး အဆငျမပွဘေူး လောလောဆယျမှာက Shelter တှမှော အရမျးအခကျအခဲဖွဈတာက စားနပျရိက်ခာပိုငျးပါ။ ကိုဗဈဖွဈလာပွီးနောကျပိုငျး ဧပွီလကစပွီး ထောကျပံ့မှုတှရေပျသှားတယျ။ မွို့နဲ့အလှမျးဝေးတာတှေ ရကွေီးပွီးတော့ သှားလာရေးခကျခဲတဲ့နရောတှဆေို အစိုးရဘကျက အထောကျအပံ့တှေ မရတာ သုံးလလောကျတောငျရှိပွီ။ စားနပျရိက်ခာမလုံလောကျပဲ အခွခေံ စားသောကျကုနျတှေ ပွတျလပျရှားပါးနတေဲ့ စခနျးတှလေညျးရှိတယျ။ ရာသီဥတုအပွောငျးအလဲမှာ နာမကနြျးဖွဈလာတဲ့သူတှလေညျး တောျတောျမြားလာတယျ။ ဘူးသီးတောငျမွို့နယျထဲက စခနျးတခုမှာဆို ကလေးငယျလေးတှေ အတောျမြားမြား ဖြားနာခြောငျးဆိုးတာ အအေးမိတာတှဖွေဈနကွေတယျ။”
ကုလသမဂ်ဂ စာနာမှုအကူအညီပေးရေးဆိုငျရာ ညှိနှိုငျးဆောငျရှကျရေးရုံး (UNOCHA) ရဲ့ ဇှနျလ ၂၃ ရကျနေ့ ထုတျပွနျခကြျအရ ရခိုငျပွညျနယျက စဈဘေးရှောငျ ဒုက်ခသညျစခနျးတှနေဲ့ မွို့နယျပေါငျး ၁၄ ခုထကျ မနညျးမှာ ပွီးခဲ့တဲ့ ဗုဒ်ဓဟူးနေ့ကစလို့ ရကွေီးမှုတှေ ကွုံနရေတယျလို့ ဖောျပွထားပါတယျ။ မွပေုံ၊ ကြောကျတောနဲ့ မွောကျဦးမွို့နယျတှကေ စဈရှောငျစခနျးတှမှော ရကွေီးမှုတှကွေောင့ျ သကျကွီးရှယျအိုတှေ၊ ကလေးငယျတှနေဲ့ ကိုယျဝနျဆောငျတှကေို ဘေးလှတျရာ ပွောငျးရှှေ့ပေးခဲ့ရကွောငျးနဲ့ အကူအညီပေးရေး အဖှဲ့တှကေ အရေးပေါျ ကူညီနိုငျအောငျ ပွငျဆငျနကွေောငျးလညျး ထုတျပွနျခကြျမှာ ပွောဆိုထားပါတယျ။