(Zawgyi/Unicode)
စစ်တွေမှာ ကိုဗစ်ပိုးတွေ့သူအရေအတွက်က၊ ပြင်ထားတဲ့ ဆေးရုံကုတင်ထက် များသွားတာမို့၊ ဘာတွေ ဆက်ပြင်ထားတာကို၊ ရခိုင်ပြည်နယ် ကျန်းမာရေးကိုပါ ဦးဆာင်ရသူ၊ ပြည်နယ်လူမူရေးဝန်ကြီး ဒေါက်တာ ချမ်းသာကို ကိုဝင်းမင်း မေးထားပါတယ်။
ကိုဝင်းမင်း။ ။ ဒေါက်တာချမ်းသာခင်ဗျ ဒီစစ်တွေမှာ ပိုးတွေ့လူနာက တဖြေးဖြေးများလာတာပေါ့နော်။ ဆရာတို့ဆေးရုံသတ်မှတ်ထားတဲ့အရေအတွက်ထက် စကျာ်လာပြီလို့ ပြောလို့ရတာပေါ့နော်။ နောက်ထပ်များလာနိုင်တဲ့အတွက်ရော ဆရာတို့ဒီ ဆေးရုံတွေ ပြင်ဆင်ထားမှုအနေအထား ၊ ဆောက်လုပ်ဖို့အနေအထားတွေရောရှိလား။
ဒေါက်တာချမ်းသာ။ ။ အခုရက်ပိုင်းမှာ ဒီနေ့မှာတော့ နည်းနည်းတော့ နည်းသွားတယ်။ သို့သော်လည်း ကျနော်တို့ကတော့ များလာမယ်လို့တော့ မျှော်လင့်ထားတာပေါ့နော်။ စစ်တွေဆေးရုံအရေအတွက် ကျော်သွားပြီဆရာ။ ဆေးရုံတရုံဆောက်ဖို့ဆိုတာကတော့ လွယ်တော့မလွယ်ဘူး သို့သော်လည်း ကျနော် ဆေးရုံဖြစ်နိုင်တဲ့နေရာတွေကို ကြိုတင်ပြီးတော့ လုပ်ထားပါတယ်။ ဥပမာ စစ်တွေသက္ကသိုလ်မှာ ကျောင်းပိတ်ထားတော့ အဆောင်တွေရှိတာပေါ့ ၊ လောလောဆည်တော့ ကျနော် ကွာရန်တင်းစင်တာလုပ်ထားတယ်။ ဆိုတော့ အဲဒီအဆောင်တွေက နောက်ထပ် ၄ ၊၅ ၊ ၆ ဆောင် ၇ ဆောင်ရှိတော့ လူနာ ၂၀၀ လောက်ထားနိုင်တဲ့ ယာယီဆေးရုံလုပ်ရင်တော့ ဖြစ်နိုင်တယ်ပေါ့နော်။ အဲဒါလည်း ကျနော်တို့ ပြည်ထောင်စု ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနကနေတဆင့် ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနကို တင်ထားတယ်။
နောက်တခုက ရခိုင်ပြည်နယ်လွှတ်တော်မှာ အဆောက်အဦးတွေ အများကြီးရှိတယ်။ လွှတ်တော်ကလည်း တချို့ဟာလေးတွေပြင်ဆင်ပြီး သုံးလို့ရတယ်ဆိုတော့ အဲဒါတွေကို လုပ်လိုက်ရင် ကျနော်ထင်တယ် လူနာ ၅၀၀ နဲ့ ၁၀၀၀ ကြားတော့ ထားနိုင်လောက်တဲ့ဆေးရုံတော့ ကျနော်တို့ရသွားမယ်။ နောက်တခုကတော့ ပြည်ထောင်စုမှာရှိတဲ့ ဆရာဝန်ကြီးတွေနဲ့ ညှိနှိုင်းတာတော့ သူတို့ကတော့ tent (ရွက်ဖျင်တဲ) တွေနဲ့ ဆေးရုံဆောက်မယ်ဆိုရင်လည်း ဖြစ်နိုင်တယ်ပေါ့၊ သယ်လာပြီး ဘောလုံးကွင်းလိုနေရာမျိုး ဒါလေးတွေလည်း ကျနော်တို့ စဉ်းစားထားပါတယ်။
ကိုဝင်းမင်း။ ။ ဟုတ်ကဲ့ဆရာ ဆေးရုံယာယီပြင်ဆင်တဲ့အနေအထားက အချိန်ဘယ်လောက်လောက်စောင့်ရမယ်လို့ထင်လဲ၊ ဆရာတင်ပြတဲ့အနေအထားမှာလေ။
ဒေါက်တာချမ်းသာ။ ။ ဆေးရုံက သိပ်မကြာဘူး ကျနော်တို့က အဆောက်အဦးတွေက ရှိပြီးသားဆိုတော့ ။ ရန်ကုန်ကလည်း ကုတင်၊ မွှေ့ရာတွေ နောက်လိုအပ်တဲ့ အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းတွေ အခုကျနော်တို့ သယ်လာပါပြီ။ တခါတည်းလုပ်ရင် တပတ်အတွင်းမှာ လူနာ ၃၀၀-၄၀၀ လောက်ကို ထားနိုင်တဲ့အနေအထားမျိုးရပါတယ်။
ကိုဝင်းမင်း။ ။ ဟုတ်ကဲ့ဆရာ ဒီနေရာမှာ တပ်မတော်ဘက်ကရော သူတို့ဆီမှာကလည်း ဆေးရုံအပြင် ယာယီဆောက်မယ့် ယန္တရားတွေ၊ ပစ္စည်းတွေလည်း အသင့်ရှိနိုင်တာပေါ့နော်။
ဒေါက်တာချမ်းသာ။ ။ ရှိပါတယ် တပ်မတော်ဘက်ကလည်း အသင့်ပြင်ထားပါတယ်။ တပ်မတော်မှာ ကုတင် ၁၀၀ ဆေးရုံလည်းရှိပါတယ်။ ကျနော်တို့ လိုအပ်ရင် တပ်မတော်ဆေးရုံကို အသုံးပြုဖို့အတွက် တပ်မတော်ကနေ ကျနော်တို့ကို ပြောထားပါတယ်။ ကျနော်တို့ကလည်း ပြောပါတယ် ပြည်ထောင်စု ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ညွှန်ကြားချက်နဲ့အညီ လိုအပ်ရင် အကူအညီတောင်းပါမယ်။
ကိုဝင်းမင်း။ ။ ဟုတ်ကဲ့ဆရာရေ အဲဒီတော့ လက်ရှိမှာ စစ်တွေလူနာအရေအတွက်က စစ်တွေဆေးရုံမှာ မှန်းထားတဲ့ အရေအတွက်ထက် ကျော်သွားပြီဆိုတော့ အခုလောလောဆယ်မှာ ဆရာတို့ ဘယ်လို စီစဉ်ပေးထားသလဲ။
ဒေါက်တာချမ်းသာ။ ။ ၁၀၀ မကဘူး ကျနော်တို့ အားလုံး ၁၅၀ လောက်ရှိပါတယ်။ စစ်တွေဆေးရုံမှာ ၁၂၀ လောက်ထားနိုင်တယ် အဲဒီတော့ ပိုတဲ့လူတွေကို ကျနော်တို့ ဘယ်ပို့သလဲဆိုတော့ သူနာပြုသင်တန်းကျောင်းမှာ လုပ်ထားပါတယ် ယာယီဆေးရုံ လူ ၅၀ လောက်ထည့်လို့ရတယ်။ လောလောဆည်တော့ ၃၀ ကျော်လောက်အဲဒီကို ပို့ထားပါတယ်။ တိုင်းရင်းဆေးရုံမှာလည်း ကျနော်တို့ လုပ်ထားပါတယ် ပြင်ထားပါပြီ ဆိုတော့ လူနာ ၅၀ လောက်ပဲ ဆန့်နိုင်မယ် ။
ဆိုတော့ ကျနေ်ာတို့ Categories (လူနာအုပ်စုတွေ) ခွဲလိုက်ပါတယ် A ၊ B ၊C ၊ D ပေါ့။ A ကတော့ Positive (ပိုးရှိတာ) ဖြစ်တယ် ဘာလက္ခဏာမှမရှိဘူး။ B ကတော့ နှာစေးချောင်းဆိုးတို့ လည်ချောင်းနာတာရှိမယ် အနံမရတာ၊ အဲလိုကျတော့ A နဲ့ B ကိုတော့ ပြဿနာမရှိဘူး ဆေးရုံကြီးမှာ မထားပဲနဲ့ သူနာပြုသင်တန်းအဆောင်မှာ ရွေးပြီးထားပါတယ်။ C ကတော့ သွေးတိုးဆီးချိုရှိမယ် ၊ တခြားရောဂါနဲ့ တွဲနေရင် သူတို့ကိုတော့ ဆေးရုံကြီးမှာထားမယ်။ D ကတော့ အသက်ရှုလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာရှိမယ် ဥပမာ- Ventilator (အသက်ရူစက်) တင်ဖို့ လိုတယ် အောက်ဆီဂျင်ပေးဖို့လိုတယ် ဒါတွေကိုတော့ C နဲ့ D ကိုတော့ ဆေးရုံကြီးမှာ ထားဖို့ လုပ်ထားပါတယ်ဆရာ။ ဆိုတော့ လောလောဆည်က စစ်တွေက ကုတင် ၅၀၀ လောက်ရှိတဲ့အတွက်ကြောင့် တချို့ Ward (လူနာဆောင်) တွေကို လူနာနည်းသွားတဲ့အတွက်ကြောင့် ပေါင်းလိုက်တော့ ward တွေထွက်လာတယ်။ အခု ward တခု Child Ward (ကလေးဆောင်) ကို Medical Ward (ရိုးရိုးဆောင်) နဲ့ ပေါင်းလိုက်တဲ့အတွက်ကြောင့် လူနာ နောက်ထပ် ၁၀၀ ကျော်လောက်ထားနိုင်တယ် အဲဒီအတွက် စစ်တွေဆေးရုံဝန်းထဲမှာ လူနာ ၂၀၀ လောက်ကျနော်တို့ ထားနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ကိုဝင်းမင်း။ ။ ဟုတ်ကဲ့ဆရာရေ ဒီနေရာမှာ အရင်ပိုးတွေ့ထားတဲ့ ရောဂါအခံရှိသူပေါ့နော် ။ ၉ ယောက်လောက်ရှိတာရော ထပ်တိုးလာသေးလား။
ဒေါက်တာချမ်းသာ။ ။ ဟုတ်တယ် ၉ ယောက် ကောင်းပါတယ် သူတို့အခြေအနေ ။ အသက် ၉၀ အရွယ် ဆရာတော်လည်း ရှိပါတယ် သူလည်း ကောင်းပါတယ်။ နောက်တပါးကလည်း အသက် ၈၀ ကျော်ပါ သူလည်း ကောင်းပါတယ်။ သူတို့ကတော့ ရောဂါအခံမရှိဘူး အသက်ကြီးတာပါပဲ။
ကိုဝင်းမင်း။ ။ ဟုတ်ကဲ့ နောက်စစ်ဘေးရှောင်စခန်းထဲမှာရော။
ဒေါက်တာချမ်းသာ။ ။ စစ်ဘေးရှောင်စခန်းထဲမှာ မတွေ့သေးဘူး။ ဥပမာ မြောက်ဦးဆိုရင် ကျနော်တို့ တော်တော် များများ စစ်ထားပြီးပြီ၊ ၃၀၊ ၄၀ ၊ ၅၀ လောက်အထိ စစ်ထားတာ မတွေ့ပါဘူး။
ကိုဝင်းမင်း။ ။ ပြည်သူတွေကိုရော အဓိက ဘာမှာချင်သေးလဲဆရာ။
ဒေါက်တာချမ်းသာ။ ။ Vaccination ( ကာကွယ်ဆေး) မရခင်တော့ ရောဂါ ကူးစက်မှုတွေကတော့ ရှိဦးမှာပဲ အနည်းနဲ့ အများတော့။ သို့သော် လူတွေကို သိပ်ပြီးမကြောက်ဖို့နဲ့ စိုးရိမ်မလွန်ဖို့ ၊ မပေါ့ဖို့ပေါ့နော်။ အထူးသဖြင့်တော့ Prevention (ကာကွယ်) တဲ့အပိုင်းက ပိုအရေးကြီးပါတယ်။ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ညွန်ကြားတဲ့အတိုင်းပဲ Social distancing တွေ ခပ်ခွာခွာနေဖို့ ၊ ကျနော်တို့ Mask (နှာခေါင်းစည်း) တွေတပ်ကြမယ် နောက်တတ်နိုင်သလောက် အိမ်မှာ နေကြမယ်ဆိုရင်တော့ ရောဂါကို တော်တော်လေး ထိန်းချုပ်နိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။ အစကတော့ ပေါ့ပေါ့ဆဆနေတယ် အခု Case (ပိုးတွေ့သူ) တွေတက်လာတော့ လူတွေကလည်း စိုးရိမ်ပြီးတော့ လုပ်ပါတယ်။ အိမ်ထဲမှာနေတာများတယ် စစ်တွေမြို့ဆိုရင် အခုလမ်းမှာအသွားအလာတွေ အင်မတန်မှ နည်းသွားပါပြီ။ မဖြစ်မနေ ကိစ္စတွေပဲ သွားပါတော့တယ် မနက်ဆိုရင် ဈေးသွားတာပေါ့။ ဈေးကိုလည်း ကျနော်တို့ တတ်နိုင်သလောက် Social Distancing (ခပ်ခွာခွာနေတာ) ရအောင်တော့ လုပ်ပေးနေတယ်။ အဓိကတော့ ပြည်သူတွေပါမှပါ။ ပြည်သူတွေကိုယ်တိုင်က ကိုယ့်ဟာကိုလိုက်နာသွားရင်တော့ ဒီရောဂါထိန်းနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။
ကိုဝင်းမင်း။ ။ ဟုတ်ကဲ့ ဆရာမျှော်လင့်တဲ့အတိုင်း ဖြစ်လာပါစေလို့ ဆုတောင်းပေးလိုက်ပါတယ်ဆရာ။
............
ရခိုငျကိုဗဈ အစိုးရိမျမလှနျဖို့ ပွညျနယျကနြျးမာရေးတာဝနျခံပွော
(Unicode)
စဈတှမှော ကိုဗဈပိုးတှေ့သူအရအေတှကျက၊ ပွငျထားတဲ့ ဆေးရုံကုတငျထကျ မြားသှားတာမို့၊ ဘာတှေ ဆကျပွငျထားတာကို၊ ရခိုငျပွညျနယျ ကနြျးမာရေးကိုပါ ဦးဆာငျရသူ၊ ပွညျနယျလူမူရေးဝနျကွီး ဒေါကျတာ ခမြျးသာကို ကိုဝငျးမငျး မေးထားပါတယျ။
ကိုဝငျးမငျး။ ။ ဒေါကျတာခမြျးသာခငျဗြ ဒီစဈတှမှော ပိုးတှေ့လူနာက တဖွေးဖွေးမြားလာတာပေါ့နောျ။ ဆရာတို့ဆေးရုံသတျမှတျထားတဲ့အရအေတှကျထကျ စကြာျလာပွီလို့ ပွောလို့ရတာပေါ့နောျ။ နောကျထပျမြားလာနိုငျတဲ့အတှကျရော ဆရာတို့ဒီ ဆေးရုံတှေ ပွငျဆငျထားမှုအနအေထား ၊ ဆောကျလုပျဖို့အနအေထားတှရေောရှိလား။
ဒေါကျတာခမြျးသာ။ ။ အခုရကျပိုငျးမှာ ဒီနေ့မှာတော့ နညျးနညျးတော့ နညျးသှားတယျ။ သို့သောျလညျး ကနြောျတို့ကတော့ မြားလာမယျလို့တော့ မြှောျလင့ျထားတာပေါ့နောျ။ စဈတှဆေေးရုံအရအေတှကျ ကြောျသှားပွီဆရာ။ ဆေးရုံတရုံဆောကျဖို့ဆိုတာကတော့ လှယျတော့မလှယျဘူး သို့သောျလညျး ကနြောျ ဆေးရုံဖွဈနိုငျတဲ့နရောတှကေို ကွိုတငျပွီးတော့ လုပျထားပါတယျ။ ဥပမာ စဈတှသေက်ကသိုလျမှာ ကြောငျးပိတျထားတော့ အဆောငျတှရှေိတာပေါ့ ၊ လောလောဆညျတော့ ကနြောျ ကှာရနျတငျးစငျတာလုပျထားတယျ။ ဆိုတော့ အဲဒီအဆောငျတှကေ နောကျထပျ ၄ ၊၅ ၊ ၆ ဆောငျ ၇ ဆောငျရှိတော့ လူနာ ၂၀၀ လောကျထားနိုငျတဲ့ ယာယီဆေးရုံလုပျရငျတော့ ဖွဈနိုငျတယျပေါ့နောျ။ အဲဒါလညျး ကနြောျတို့ ပွညျထောငျစု ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနကနတေဆင့ျ ပညာရေးဝနျကွီးဌာနကို တငျထားတယျ။
နောကျတခုက ရခိုငျပွညျနယျလှှတျတောျမှာ အဆောကျအဦးတှေ အမြားကွီးရှိတယျ။ လှှတျတောျကလညျး တခြို့ဟာလေးတှပွေငျဆငျပွီး သုံးလို့ရတယျဆိုတော့ အဲဒါတှကေို လုပျလိုကျရငျ ကနြောျထငျတယျ လူနာ ၅၀၀ နဲ့ ၁၀၀၀ ကွားတော့ ထားနိုငျလောကျတဲ့ဆေးရုံတော့ ကနြောျတို့ရသှားမယျ။ နောကျတခုကတော့ ပွညျထောငျစုမှာရှိတဲ့ ဆရာဝနျကွီးတှနေဲ့ ညှိနှိုငျးတာတော့ သူတို့ကတော့ tent (ရှကျဖငြျတဲ) တှနေဲ့ ဆေးရုံဆောကျမယျဆိုရငျလညျး ဖွဈနိုငျတယျပေါ့၊ သယျလာပွီး ဘောလုံးကှငျးလိုနရောမြိုး ဒါလေးတှလေညျး ကနြောျတို့ စဉျးစားထားပါတယျ။
ကိုဝငျးမငျး။ ။ ဟုတျကဲ့ဆရာ ဆေးရုံယာယီပွငျဆငျတဲ့အနအေထားက အခြိနျဘယျလောကျလောကျစောင့ျရမယျလို့ထငျလဲ၊ ဆရာတငျပွတဲ့အနအေထားမှာလေ။
ဒေါကျတာခမြျးသာ။ ။ ဆေးရုံက သိပျမကွာဘူး ကနြောျတို့က အဆောကျအဦးတှကေ ရှိပွီးသားဆိုတော့ ။ ရနျကုနျကလညျး ကုတငျ၊ မှှေ့ရာတှေ နောကျလိုအပျတဲ့ အသုံးအဆောငျပစ်စညျးတှေ အခုကနြောျတို့ သယျလာပါပွီ။ တခါတညျးလုပျရငျ တပတျအတှငျးမှာ လူနာ ၃၀၀-၄၀၀ လောကျကို ထားနိုငျတဲ့အနအေထားမြိုးရပါတယျ။
ကိုဝငျးမငျး။ ။ ဟုတျကဲ့ဆရာ ဒီနရောမှာ တပျမတောျဘကျကရော သူတို့ဆီမှာကလညျး ဆေးရုံအပွငျ ယာယီဆောကျမယ့ျ ယန်တရားတှေ၊ ပစ်စညျးတှလေညျး အသင့ျရှိနိုငျတာပေါ့နောျ။
ဒေါကျတာခမြျးသာ။ ။ ရှိပါတယျ တပျမတောျဘကျကလညျး အသင့ျပွငျထားပါတယျ။ တပျမတောျမှာ ကုတငျ ၁၀၀ ဆေးရုံလညျးရှိပါတယျ။ ကနြောျတို့ လိုအပျရငျ တပျမတောျဆေးရုံကို အသုံးပွုဖို့အတှကျ တပျမတောျကနေ ကနြောျတို့ကို ပွောထားပါတယျ။ ကနြောျတို့ကလညျး ပွောပါတယျ ပွညျထောငျစု ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနရဲ့ ညှှနျကွားခကြျနဲ့အညီ လိုအပျရငျ အကူအညီတောငျးပါမယျ။
ကိုဝငျးမငျး။ ။ ဟုတျကဲ့ဆရာရေ အဲဒီတော့ လကျရှိမှာ စဈတှလေူနာအရအေတှကျက စဈတှဆေေးရုံမှာ မှနျးထားတဲ့ အရအေတှကျထကျ ကြောျသှားပွီဆိုတော့ အခုလောလောဆယျမှာ ဆရာတို့ ဘယျလို စီစဉျပေးထားသလဲ။
ဒေါကျတာခမြျးသာ။ ။ ၁၀၀ မကဘူး ကနြောျတို့ အားလုံး ၁၅၀ လောကျရှိပါတယျ။ စဈတှဆေေးရုံမှာ ၁၂၀ လောကျထားနိုငျတယျ အဲဒီတော့ ပိုတဲ့လူတှကေို ကနြောျတို့ ဘယျပို့သလဲဆိုတော့ သူနာပွုသငျတနျးကြောငျးမှာ လုပျထားပါတယျ ယာယီဆေးရုံ လူ ၅၀ လောကျထည့ျလို့ရတယျ။ လောလောဆညျတော့ ၃၀ ကြောျလောကျအဲဒီကို ပို့ထားပါတယျ။ တိုငျးရငျးဆေးရုံမှာလညျး ကနြောျတို့ လုပျထားပါတယျ ပွငျထားပါပွီ ဆိုတော့ လူနာ ၅၀ လောကျပဲ ဆန့ျနိုငျမယျ ။
ဆိုတော့ ကနြေျာတို့ Categories (လူနာအုပျစုတှေ) ခှဲလိုကျပါတယျ A ၊ B ၊C ၊ D ပေါ့။ A ကတော့ Positive (ပိုးရှိတာ) ဖွဈတယျ ဘာလက်ခဏာမှမရှိဘူး။ B ကတော့ နှာစေးခြောငျးဆိုးတို့ လညျခြောငျးနာတာရှိမယျ အနံမရတာ၊ အဲလိုကတြော့ A နဲ့ B ကိုတော့ ပွူနာမရှိဘူး ဆေးရုံကွီးမှာ မထားပဲနဲ့ သူနာပွုသငျတနျးအဆောငျမှာ ရှေးပွီးထားပါတယျ။ C ကတော့ သှေးတိုးဆီးခြိုရှိမယျ ၊ တခွားရောဂါနဲ့ တှဲနရေငျ သူတို့ကိုတော့ ဆေးရုံကွီးမှာထားမယျ။ D ကတော့ အသကျရှုလမျးကွောငျးဆိုငျရာ ပွူနာရှိမယျ ဥပမာ- Ventilator (အသကျရူစကျ) တငျဖို့ လိုတယျ အောကျဆီဂငြျပေးဖို့လိုတယျ ဒါတှကေိုတော့ C နဲ့ D ကိုတော့ ဆေးရုံကွီးမှာ ထားဖို့ လုပျထားပါတယျဆရာ။ ဆိုတော့ လောလောဆညျက စဈတှကေ ကုတငျ ၅၀၀ လောကျရှိတဲ့အတှကျကွောင့ျ တခြို့ Ward (လူနာဆောငျ) တှကေို လူနာနညျးသှားတဲ့အတှကျကွောင့ျ ပေါငျးလိုကျတော့ ward တှထှေကျလာတယျ။ အခု ward တခု Child Ward (ကလေးဆောငျ) ကို Medical Ward (ရိုးရိုးဆောငျ) နဲ့ ပေါငျးလိုကျတဲ့အတှကျကွောင့ျ လူနာ နောကျထပျ ၁၀၀ ကြောျလောကျထားနိုငျတယျ အဲဒီအတှကျ စဈတှဆေေးရုံဝနျးထဲမှာ လူနာ ၂၀၀ လောကျကနြောျတို့ ထားနိုငျမှာ ဖွဈပါတယျ။
ကိုဝငျးမငျး။ ။ ဟုတျကဲ့ဆရာရေ ဒီနရောမှာ အရငျပိုးတှေ့ထားတဲ့ ရောဂါအခံရှိသူပေါ့နောျ ။ ၉ ယောကျလောကျရှိတာရော ထပျတိုးလာသေးလား။
ဒေါကျတာခမြျးသာ။ ။ ဟုတျတယျ ၉ ယောကျ ကောငျးပါတယျ သူတို့အခွအေနေ ။ အသကျ ၉၀ အရှယျ ဆရာတောျလညျး ရှိပါတယျ သူလညျး ကောငျးပါတယျ။ နောကျတပါးကလညျး အသကျ ၈၀ ကြောျပါ သူလညျး ကောငျးပါတယျ။ သူတို့ကတော့ ရောဂါအခံမရှိဘူး အသကျကွီးတာပါပဲ။
ကိုဝငျးမငျး။ ။ ဟုတျကဲ့ နောကျစဈဘေးရှောငျစခနျးထဲမှာရော။
ဒေါကျတာခမြျးသာ။ ။ စဈဘေးရှောငျစခနျးထဲမှာ မတှေ့သေးဘူး။ ဥပမာ မွောကျဦးဆိုရငျ ကနြောျတို့ တောျတောျ မြားမြား စဈထားပွီးပွီ၊ ၃၀၊ ၄၀ ၊ ၅၀ လောကျအထိ စဈထားတာ မတှေ့ပါဘူး။
ကိုဝငျးမငျး။ ။ ပွညျသူတှကေိုရော အဓိက ဘာမှာခငြျသေးလဲဆရာ။
ဒေါကျတာခမြျးသာ။ ။ Vaccination ( ကာကှယျဆေး) မရခငျတော့ ရောဂါ ကူးစကျမှုတှကေတော့ ရှိဦးမှာပဲ အနညျးနဲ့ အမြားတော့။ သို့သောျ လူတှကေို သိပျပွီးမကွောကျဖို့နဲ့ စိုးရိမျမလှနျဖို့ ၊ မပေါ့ဖို့ပေါ့နောျ။ အထူးသဖွင့ျတော့ Prevention (ကာကှယျ) တဲ့အပိုငျးက ပိုအရေးကွီးပါတယျ။ ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနက ညှနျကွားတဲ့အတိုငျးပဲ Social distancing တှေ ခပျခှာခှာနဖေို့ ၊ ကနြောျတို့ Mask (နှာခေါငျးစညျး) တှတေပျကွမယျ နောကျတတျနိုငျသလောကျ အိမျမှာ နကွေမယျဆိုရငျတော့ ရောဂါကို တောျတောျလေး ထိနျးခြုပျနိုငျမယျလို့ မြှောျလင့ျပါတယျ။ အစကတော့ ပေါ့ပေါ့ဆဆနတေယျ အခု Case (ပိုးတှေ့သူ) တှတေကျလာတော့ လူတှကေလညျး စိုးရိမျပွီးတော့ လုပျပါတယျ။ အိမျထဲမှာနတောမြားတယျ စဈတှမွေို့ဆိုရငျ အခုလမျးမှာအသှားအလာတှေ အငျမတနျမှ နညျးသှားပါပွီ။ မဖွဈမနေ ကိစ်စတှပေဲ သှားပါတော့တယျ မနကျဆိုရငျ ဈေးသှားတာပေါ့။ ဈေးကိုလညျး ကနြောျတို့ တတျနိုငျသလောကျ Social Distancing (ခပျခှာခှာနတော) ရအောငျတော့ လုပျပေးနတေယျ။ အဓိကတော့ ပွညျသူတှပေါမှပါ။ ပွညျသူတှကေိုယျတိုငျက ကိုယ့ျဟာကိုလိုကျနာသှားရငျတော့ ဒီရောဂါထိနျးနိုငျမယျလို့ မြှောျလင့ျပါတယျ။
ကိုဝငျးမငျး။ ။ ဟုတျကဲ့ ဆရာမြှောျလင့ျတဲ့အတိုငျး ဖွဈလာပါစလေို့ ဆုတောငျးပေးလိုကျပါတယျဆရာ။
