(Zawgyi/Unicode)
ရွေးကောက်ပွဲအပြီး ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် နေပြည်တော်မှာ အစိုးရအဖွဲ့အတွင်းပြုလုပ်တဲ့ငြိမ်းချမ်းရေးညှိုနှိုင်းပွဲကိုဒီဇင်ဘာ ၃ ရက်ကစလို့ (၂) ရက်ကြာ ကျင်းပနေတာမှာ၊ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွေ မြန်ဆန်လာနိုင်တယ်လို့ ဒီအစည်းအဝေးတက်ရောက်သူတစ်ဦးက ဆိုပါတယ်။
ငြိမ်းချမ်းရေးကော်မရှင်အကြံပေးအဖွဲ့ဝင် ဦးလှမောင်ရွှေကို ကိုဝင်းမင်းကမေးရာမှာ၊ အခုညှိနှိုင်းပွဲက၊PPSTခေါ်NCAအပစ်ရပ်စာချုပ်လက်မှတ်ထိုးထားတဲ့အဖွဲ့တွေရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်ဦးဆောင်အဖွဲ့ အစည်းအဝေးအပြီးတစ်ပတ်ခန့်အကြာနဲ့၊AAနဲ့တပ်နားလည်မူစရလာအပြီးဖြစ်တာမို့ ထူးခြားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ဦးလှမောင်ရွှေ။ ။ ကျနော်တို့ ၂၀၂၀ခုနှစ် သြဂုတ်လမှာ ပြည်ထောင်စု ငြိမ်းချမ်းရေး ညီလာခံ (၂၁) ရာစု ပင်လုံ (စတုတ္ထအကြိမ်) ညီလာခံမှာ ပြည်ထောင်စုသဘောတူစာချုပ် အစိတ်အပိုင်း(၃)ရခဲ့တယ်။ ၃ လလောက်ကြာတဲ့အခါမှာ ကျနော်တို့ ပထမဆုံး ညှိနှိုင်းအစည်းအဝေးတွေ ပြန်လုပ်နိုင်တယ်ပေါ့နော်။ ဒီအစိုးရ၊ တပ်မတော်၊ လွှတ်တော်တွေက Working Level (အလုပ်အဆင့်) ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ ညှိတယ်။ အဲဒီမှာ NCA လက်မှတ်မရေးထိုးရသေးတဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ဆွေးနွေး ညှိနှိုင်းမှုတွေပါတယ်။ NCA လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးတဲ့လူတွေနဲ့ Union Accord Part 3 (ပြည်ထောင်စုသဘောတူစာချုပ် အပိုင်း ၃) တွေကို အကောင်အထည်ဖော်ရေးကိစ္စတွေ ဆွေးနွေးတယ်။ ဒါကတော့ ရွေးကောက်ပွဲပြီးတဲ့နောက် ပထမဦးဆုံးဆွေးနွေးပွဲလေ။ ဒါကို တော်တော်လေး ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းနဲ့ ဆွေးနွေးနိုင်တယ်၊ ညှိနှိုင်းနိုင်တာဖြစ်တဲ့အတွက် ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်ကတော့ ပိုတော့ မြန်လာမယ့် အနေအထားရှိပါတယ်။
ကိုဝင်းမင်း။ ။ ဟုတ်ကဲ့ မြန်ဆန်နိုင်တဲ့အနေအထားက ဘယ်လိုမျိုး ထူးခြားမှု ရှိလာမယ်ထင်သလဲ။
ဦးလှမောင်ရွှေ။ ။ မြန်ဆန်လာမယ်လို့ ဆိုလိုတာကတော့ ပြည်ထောင်စုသဘောတူစာချုပ် အစိတ်အပိုင်း(၃)မှာ အကောင်အထည်ဖော်ရမယ့် လုပ်ငန်းစဉ်တွေအများကြီး၊ အကောင်အထည်ဖော် ဆွေးနွေးတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် မြန်ဆန်လာနိုင်မှာဖြစ်တယ်။ နောက်တခုကတော့ လက်မှတ်မရေးထိုးရသေးတဲ့ အဖွဲ့တွေ သူတို့နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို ဆွေးနွေးနိုင်တဲ့အတွက် ဒီရက်ပိုင်းမှာလည်း နဂိုကထက် ပိုပြီးတော့ မြန်လာမယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။
ကိုဝင်းမင်း။ ။ ဟုတ်ကဲ့ ဒီသဘောတူညီချက် အပိုင်း ၃ ကို အကောင်အထည်ဖော်တယ်ဆိုတဲ့နေရာမှာ ဘယ်လိုအချက်တွေ မြန်ဆန်လာမယ်လို့ မျှော်မှန်းထားသလဲ။
ဦးလှမောင်ရွှေ။ ။ အဓိကအရေးကြီးတဲ့ အစိုးရ၊ အစိုးရဆိုတာမှာ တပ်မတော်ဘက်က ဒါတွေကို ကြိုပြီးတော့ ပြင်ဆင်ဖို့လိုတယ်။ ပြီးမှသာ ကျနော်တို့ EAO (တိုင်းရင်းသာလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေ) ဘက်က ဆက်ပြီးအကောင်အထည်ဖော်ရမယ်။ အရေးကြီးတာကတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းမှာEAOဘက်က PPSTလုပ်ထားတာဖြစ်တယ်။ သူတို့ဘက်မှာလည်း ပြင်ဆင်မှုတွေရှိတယ်၊ ဒီဘက်မှာလည်း ပြည်ဆင်တာတွေ ရှိလာပြီဖြစ်တဲ့အတွက် ပြန်တွေ့ ဆောင်ရွက်ဖို့ အခြေအနေတခု ရောက်လာပြီလို့ ဆိုလိုပါတယ်။
ကိုဝင်းမင်း။ ။ ဘယ်တော့လောက် အစောဆုံးတွေ့ဖို့ မှန်းထားသလဲ။
ဦးလှမောင်ရွှေ။ ။ ကျနော်တို့ လူချင်းတွေ့ဖို့ကတော့ COVIDပေါ်မှာ မူတည်ပါတယ်။ ကျန်တဲ့ အွန်လိုင်း ကနေ ဆွေးနွေးတာတွေကတော့ အခုအနေနဲ့ ဒါတွေလုပ်နေတာတွေရှိပါတယ်။
ကိုဝင်းမင်း။ ။ ဒီဇင်ဘာလထဲလောက်မှာရော။
ဦးလှမောင်ရွှေ။ ။ ဒီအလွတ်သဘောဆွေးနွေးမှုတွေကတော့ အွန်လိုင်း ကနေ လုပ်နိုင်တာလေးတွေတော့ မကြာမီရက်ပိုင်းမှာတွေ လုပ်လာနိုင်တယ်။ လူချင်းတွေ့ပြီး ဆွေးနွေးဖို့လည်းလိုပါတယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေး ဖြစ်စဉ်မှာတော့ အွန်လိုင်း ကနေဆွေးနွေးတာက အကန့်အသတ်တွေရှိတယ်။ လူချင်းတွေ့ပြီး ဆွေးနွေးမှ အဆင်ပြေတဲ့ အတွေ့အကြုံတွေ အများကြီးရှိခဲ့တယ်။ ၂ ခုလုံးတော့ လုပ်ရမယ်။ ခုနလို လူချင်းတွေ့ပြီး ဆွေးနွေးတာကတော့ ရလဒ်တွေ ပိုပြီးတော့ မြန်မြန်ရတယ်ပေါ့နော်။
ကိုဝင်းမင်း။ ။ ဟုတ်ကဲ့ နောက်တခုကNCA လက်မှတ်မထိုးရသေးတဲ့ အဖွဲ့တွေအနေနဲ့ရော ဘယ်လိုမျိုး မြန်လာဖို့ မျှော်လင့်ထားသလဲ။
ဦးလှမောင်ရွှေ။ ။ ဒီမှာလည်း မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ် ၄ ဖွဲ့နဲ့ ဆွေးနွေးလက်စ တွေလည်း ရှိတယ်။ အဲဒါတွေကိုလည်း ဆက်ပြီးတော့ ဆွေးနွေးမယ့် အနေအထားပေါ့နော်။
ကိုဝင်းမင်း။ ။ ဟုတ်ကဲ့ ဒီနေရာမှာ ထူးခြားတာတခုကတော့ AA ရခိုင်လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့အနေနဲ့ပေါ့နော် အရင်အကြမ်းဖက်အနေအထားကနေ အခု ရွေးကောက်ပွဲ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ပြန်ကျင်းပနိုင်ရေးအတွက် တပ်မတော်နဲ့ တစုံတရာ အပြန်အလှန် စပြီးတော့ ညှိနှိုင်းမှုတွေ ရှိလာတဲ့အတွက်၊ အခု NCA လက်မှတ်မထိုးရသေးတဲ့ အဖွဲ့တွေအားလုံး တွေ့ဆုံရေးအတွက် အဟန့်အတား အရင်ဖြစ်နေခဲ့တဲ့ပေါ့နော်၊ အဲဒီကိစ္စက ပြန်ပြီးတော့ ပြေလည်လာဖို့အလားအလာ ဘယ်လောက်ရှိမယ်ထင်သလဲ။
ဦးလှမောင်ရွှေ။ ။ ကျနော်အဲဒီအပေါ်မှာတော့ သုံးသပ်ဖို့ ခက်တယ်။ ဒါပေမယ့် အရင်တုန်းကတော့ ဒီလိုအတွေ့အအကြုံတွေမရှိဘူး။ လူအချင်းချင်းတွေ့ပြီးဆွေးနွေးနိုင်မယ်ဆိုရင်တော့ ဆွေးနွေးရင်းနဲ့ ယုံကြည်မှုတွေ ပိုရှိ လာပြီးတော့ နောက်ဆုံး ဒီ NCAထိုးခါနီးမှာ မတရားအသင်းတို့၊ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့တွေထဲကနေပြီးတော့ ပယ်ဖျက်တာတွေရှိတယ်။ နည်းလမ်းတွေကတော့ တမျိုးမဟုတ် တမျိုးတော့ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုရခိုင်ပြည်မြောက်ပိုင်းမှာ ပဋိပက္ခ မရှိတာ၊ပစ်ခတ်မူတွေမရှိတာ ရက်ပေါင်း ၂၀ ကျော်ရှိပြီ။ စစ်ဘေးရှောင် ၃ သောင်းကျော် ပြန်လာတယ်။ သက်ဆိုင်သူတွေလည်း စကားတွေဘာတွေပြော၊ ပြည်သူတွေထဲ အရည်အသွေးနဲ့ဆိုတော့၊ ဝမ်းသာစရာတွေလည်း ကျနော်တို့ ကြားနေရပါတယ်။ ဒီကနေစပြီး ယုံကြည်မှု တည်ဆောက်ပြီးတော့ လမ်းစတွေရှာနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။
ကိုဝင်းမင်း။ ။ ဟုတ်ကဲ့ ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ် ဦးလှမောင်ရွှေ။
.............
မွနျမာငွိမျးခမြျးရေးဖွဈစဉျ ရှေ့ခရီး အလားအလာကောငျး
(Unicode)
ရှေးကောကျပှဲအပွီး ပထမဆုံးအကွိမျအဖွဈ နပွေညျတောျမှာအစိုးရအဖှဲ့အတှငျးပွုလုပျတဲ့ငွိမျးခမြျးရေးညှိုနှိုငျးပှဲကိုဒီဇငျဘာ ၃ ရကျကစလို့ (၂) ရကျကွာ ကငြျးပနတောမှာ၊ ငွိမျးခမြျးရေးလုပျငနျးစဉျတှေ မွနျဆနျလာနိုငျတယျလို့ ဒီအစညျးအဝေးတကျရောကျသူတဈဦးက ဆိုပါတယျ။
ငွိမျးခမြျးရေးကောျမရှငျအကွံပေးအဖှဲ့ဝငျ ဦးလှမောငျရှှကေို ကိုဝငျးမငျးကမေးရာမှာ၊ အခုညှိနှိုငျးပှဲက၊PPSTခေါျNCAအပဈရပျစာခြုပျလကျမှတျထိုးထားတဲ့အဖှဲ့တှရေဲ့ ငွိမျးခမြျးရေးလုပျငနျးစဉျဦးဆောငျအဖှဲ့ အစညျးအဝေးအပွီးတဈပတျခန့ျအကွာနဲ့၊AAနဲ့တပျနားလညျမူစရလာအပွီးဖွဈတာမို့ ထူးခွားတယျလို့ ဆိုပါတယျ။
ဦးလှမောငျရှှေ။ ။ ကနြောျတို့ ၂၀၂၀ခုနှဈ သွဂုတျလမှာ ပွညျထောငျစု ငွိမျးခမြျးရေး ညီလာခံ (၂၁) ရာစု ပငျလုံ (စတုတ်ထအကွိမျ) ညီလာခံမှာ ပွညျထောငျစုသဘောတူစာခြုပျ အစိတျအပိုငျး(၃)ရခဲ့တယျ။ ၃ လလောကျကွာတဲ့အခါမှာ ကနြောျတို့ ပထမဆုံး ညှိနှိုငျးအစညျးအဝေးတှေ ပွနျလုပျနိုငျတယျပေါ့နောျ။ ဒီအစိုးရ၊ တပျမတောျ၊ လှှတျတောျတှကေ Working Level (အလုပျအဆင့ျ) ခေါငျးဆောငျတှနေဲ့ ညှိတယျ။ အဲဒီမှာ NCA လကျမှတျမရေးထိုးရသေးတဲ့ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျတှနေဲ့ ပတျသကျတဲ့ ဆှေးနှေး ညှိနှိုငျးမှုတှပေါတယျ။ NCA လကျမှတျရေးထိုးပွီးတဲ့လူတှနေဲ့ Union Accord Part 3 (ပွညျထောငျစုသဘောတူစာခြုပျ အပိုငျး ၃) တှကေို အကောငျအထညျဖောျရေးကိစ်စတှေ ဆှေးနှေးတယျ။ ဒါကတော့ ရှေးကောကျပှဲပွီးတဲ့နောကျ ပထမဦးဆုံးဆှေးနှေးပှဲလေ။ ဒါကို တောျတောျလေး ပှင့ျပှင့ျလငျးလငျးနဲ့ ဆှေးနှေးနိုငျတယျ၊ ညှိနှိုငျးနိုငျတာဖွဈတဲ့အတှကျ ငွိမျးခမြျးရေးလုပျငနျးစဉျကတော့ ပိုတော့ မွနျလာမယ့ျ အနအေထားရှိပါတယျ။
ကိုဝငျးမငျး။ ။ ဟုတျကဲ့ မွနျဆနျနိုငျတဲ့အနအေထားက ဘယျလိုမြိုး ထူးခွားမှု ရှိလာမယျထငျသလဲ။
ဦးလှမောငျရှှေ။ ။ မွနျဆနျလာမယျလို့ ဆိုလိုတာကတော့ ပွညျထောငျစုသဘောတူစာခြုပျ အစိတျအပိုငျး(၃)မှာ အကောငျအထညျဖောျရမယ့ျ လုပျငနျးစဉျတှအေမြားကွီး၊ အကောငျအထညျဖောျ ဆှေးနှေးတာ ဖွဈတဲ့အတှကျ မွနျဆနျလာနိုငျမှာဖွဈတယျ။ နောကျတခုကတော့ လကျမှတျမရေးထိုးရသေးတဲ့ အဖှဲ့တှေ သူတို့နဲ့ ပတျသကျတဲ့ လုပျငနျးစဉျတှကေို ဆှေးနှေးနိုငျတဲ့အတှကျ ဒီရကျပိုငျးမှာလညျး နဂိုကထကျ ပိုပွီးတော့ မွနျလာမယျလို့ မြှောျလင့ျပါတယျ။
ကိုဝငျးမငျး။ ။ ဟုတျကဲ့ ဒီသဘောတူညီခကြျ အပိုငျး ၃ ကို အကောငျအထညျဖောျတယျဆိုတဲ့နရောမှာ ဘယျလိုအခကြျတှေ မွနျဆနျလာမယျလို့ မြှောျမှနျးထားသလဲ။
ဦးလှမောငျရှှေ။ ။ အဓိကအရေးကွီးတဲ့ အစိုးရ၊ အစိုးရဆိုတာမှာ တပျမတောျဘကျက ဒါတှကေို ကွိုပွီးတော့ ပွငျဆငျဖို့လိုတယျ။ ပွီးမှသာ ကနြောျတို့ EAO (တိုငျးရငျးသာလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှေ) ဘကျက ဆကျပွီးအကောငျအထညျဖောျရမယျ။ အရေးကွီးတာကတော့ ပွီးခဲ့တဲ့ ရကျပိုငျးမှာEAOဘကျက PPSTလုပျထားတာဖွဈတယျ။ သူတို့ဘကျမှာလညျး ပွငျဆငျမှုတှရှေိတယျ၊ ဒီဘကျမှာလညျး ပွညျဆငျတာတှေ ရှိလာပွီဖွဈတဲ့အတှကျ ပွနျတှေ့ ဆောငျရှကျဖို့ အခွအေနတေခု ရောကျလာပွီလို့ ဆိုလိုပါတယျ။
ကိုဝငျးမငျး။ ။ ဘယျတော့လောကျ အစောဆုံးတှေ့ဖို့ မှနျးထားသလဲ။
ဦးလှမောငျရှှေ။ ။ ကနြောျတို့ လူခငြျးတှေ့ဖို့ကတော့ COVIDပေါျမှာ မူတညျပါတယျ။ ကနြျတဲ့ အှနျလိုငျး ကနေ ဆှေးနှေးတာတှကေတော့ အခုအနနေဲ့ ဒါတှလေုပျနတောတှရှေိပါတယျ။
ကိုဝငျးမငျး။ ။ ဒီဇငျဘာလထဲလောကျမှာရော။
ဦးလှမောငျရှှေ။ ။ ဒီအလှတျသဘောဆှေးနှေးမှုတှကေတော့ အှနျလိုငျး ကနေ လုပျနိုငျတာလေးတှတေော့ မကွာမီရကျပိုငျးမှာတှေ လုပျလာနိုငျတယျ။ လူခငြျးတှေ့ပွီး ဆှေးနှေးဖို့လညျးလိုပါတယျ။ ငွိမျးခမြျးရေး ဖွဈစဉျမှာတော့ အှနျလိုငျး ကနဆှေေးနှေးတာက အကန့ျအသတျတှရှေိတယျ။ လူခငြျးတှေ့ပွီး ဆှေးနှေးမှ အဆငျပွတေဲ့ အတှေ့အကွုံတှေ အမြားကွီးရှိခဲ့တယျ။ ၂ ခုလုံးတော့ လုပျရမယျ။ ခုနလို လူခငြျးတှေ့ပွီး ဆှေးနှေးတာကတော့ ရလဒျတှေ ပိုပွီးတော့ မွနျမွနျရတယျပေါ့နောျ။
ကိုဝငျးမငျး။ ။ ဟုတျကဲ့ နောကျတခုကNCA လကျမှတျမထိုးရသေးတဲ့ အဖှဲ့တှအေနနေဲ့ရော ဘယျလိုမြိုး မွနျလာဖို့ မြှောျလင့ျထားသလဲ။
ဦးလှမောငျရှှေ။ ။ ဒီမှာလညျး မွောကျပိုငျးမဟာမိတျ ၄ ဖှဲ့နဲ့ ဆှေးနှေးလကျစ တှလေညျး ရှိတယျ။ အဲဒါတှကေိုလညျး ဆကျပွီးတော့ ဆှေးနှေးမယ့ျ အနအေထားပေါ့နောျ။
ကိုဝငျးမငျး။ ။ ဟုတျကဲ့ ဒီနရောမှာ ထူးခွားတာတခုကတော့ AA ရခိုငျလကျနကျကိုငျတပျဖှဲ့အနနေဲ့ပေါ့နောျ အရငျအကွမျးဖကျအနအေထားကနေ အခု ရှေးကောကျပှဲ ရခိုငျပွညျနယျမှာ ပွနျကငြျးပနိုငျရေးအတှကျ တပျမတောျနဲ့ တစုံတရာ အပွနျအလှနျ စပွီးတော့ ညှိနှိုငျးမှုတှေ ရှိလာတဲ့အတှကျ၊ အခု NCA လကျမှတျမထိုးရသေးတဲ့ အဖှဲ့တှအေားလုံး တှေ့ဆုံရေးအတှကျ အဟန့ျအတား အရငျဖွဈနခေဲ့တဲ့ပေါ့နောျ၊ အဲဒီကိစ်စက ပွနျပွီးတော့ ပွလေညျလာဖို့အလားအလာ ဘယျလောကျရှိမယျထငျသလဲ။
ဦးလှမောငျရှှေ။ ။ ကနြောျအဲဒီအပေါျမှာတော့ သုံးသပျဖို့ ခကျတယျ။ ဒါပမေယ့ျ အရငျတုနျးကတော့ ဒီလိုအတှေ့အအကွုံတှမေရှိဘူး။ လူအခငြျးခငြျးတှေ့ပွီးဆှေးနှေးနိုငျမယျဆိုရငျတော့ ဆှေးနှေးရငျးနဲ့ ယုံကွညျမှုတှေ ပိုရှိ လာပွီးတော့ နောကျဆုံး ဒီ NCAထိုးခါနီးမှာ မတရားအသငျးတို့၊ အကွမျးဖကျအဖှဲ့တှထေဲကနပွေီးတော့ ပယျဖကြျတာတှရှေိတယျ။ နညျးလမျးတှကေတော့ တမြိုးမဟုတျ တမြိုးတော့ရှိတယျ။ ဒါပမေယ့ျ အခုရခိုငျပွညျမွောကျပိုငျးမှာ ပဋိပက်ခ မရှိတာ၊ပဈခတျမူတှမေရှိတာ ရကျပေါငျး ၂၀ ကြောျရှိပွီ။ စဈဘေးရှောငျ ၃ သောငျးကြောျ ပွနျလာတယျ။ သကျဆိုငျသူတှလေညျး စကားတှဘောတှပွေော၊ ပွညျသူတှထေဲ အရညျအသှေးနဲ့ဆိုတော့၊ ဝမျးသာစရာတှလေညျး ကနြောျတို့ ကွားနရေပါတယျ။ ဒီကနစေပွီး ယုံကွညျမှု တညျဆောကျပွီးတော့ လမျးစတှရှောနိုငျမယျလို့ မြှောျလင့ျပါတယျ။
ကိုဝငျးမငျး။ ။ ဟုတျကဲ့ ကြေးဇူးအမြားကွီးတငျပါတယျ ဦးလှမောငျရှှေ။
