ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ၿပီးခဲ့ႏွစ္က ရိုဟင္ဂ်ာ ၇ သိန္းေလာက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံမွာ ထြက္ေျပးခဲ့ရတဲ့အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ျဖစ္ပြားရာမွာ ျမန္မာစစ္တပ္က နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးေတြလုပ္ခဲ့သလို ARSA ေခၚ ရိုဟင္ဂ်ာအၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔ကလည္း ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ ဒါဇင္ေပါင္းမ်ားစြာကို ရက္ရက္စက္စက္သတ္ခဲ့တယ္လို႔ Amnesty International လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ႀကီးက အဂၤါေန႔မွာ အစီရင္ခံစာတေစာင္ ထုတ္ျပန္ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ အခုလို ၂ ဖက္စလံုးက က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို အေရးယူႏိုင္ဖို႔အတြက္ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို သတင္းမီဒီယာေတြနဲ႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔ေတြ လြတ္လြတ္လပ္လပ္သြားေရာက္ခြင့္ျပဳဖို႔လည္း အဖြဲ႔အစည္းက ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ ေဒၚလွလွသန္းက တင္ျပေပးမွာပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာလက္နက္ကိုင္အုပ္စုက လူေပါင္းမ်ားစြာကို အစုလိုက္အျပဳံလိုက္ သတ္ျဖတ္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ သက္ေသအေထာက္အထားအသစ္ေတြ ေတြ႔ရွိရတယ္ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ Amnesty International အဖြဲ႔က အဂၤါေန႔က အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၇ ၾသဂုတ္လက ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း ေမာင္ေတာေဒသ အေနာက္ပိုင္းရွိ ခေမာင္းဆိပ္ေက်း႐ြာမွာ ဟိႏၵဴ အမ်ဳိးသား ၂၀ အမ်ဳိးသမီး၁၀ ဦး ၊ ကေလး ၂၃ ဦးနဲ႔ အသက္ ၈ ႏွစ္ေအာက္အရြယ္ ကေလး ၁၄ ဦးတို႔ကို ARSA အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔က ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ျဖတ္ခဲ့ေၾကာင္း အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒီသတ္ျဖတ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ Amnesty International နဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ျမန္မာ ၂ ႏိုင္ငံစလံုးမွာ လာေရာက္ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းေတြ ရခဲ့တယ္လို႔ Amnesty International ရဲ႕ အစီရင္ခံစာ ျပဳစုသူ Matthew Wells ကေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔က နယ္စပ္၂ ဖက္စလံုးမွာ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ ARSA အဖြဲ႔ရဲ႕ သတ္ျဖတ္မႈေတြကို ေလ့လာခြင့္ရခဲ့တယ္။ ARSA အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔ရဲ႕ သတ္ျဖတ္မႈက လႊတ္ေျမာက္ လာခဲ့တဲ့ အမ်ိဳးသမီးတခ်ိဳ႕ကို ၿပီးခဲ့တဲ့ စက္တင္ဘာလက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဒုကၡသည္စခန္းမွာ ေတြ႔ဆံုခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ႔ ဧၿပီလ ေႏွာင္းပိုင္းတုန္းကေတာ့ ရခုိင္စစ္ေတြမွာ အၾကမ္းဖက္မႈေဘးကေန လႊတ္ေျမာက္လာတဲ့ ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္ေတြ၊ ၿမိဳ၊ ခမီ စတာေတြကို ေမးျမန္းခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ ေျပာျပခ်က္ေတြက ခိုင္လံုေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ သူတို႔ကို တိုက္ခိုက္တဲ့ရြာနားက ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို သူတို႔ မွတ္မိေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဟိႏၵဴအမ်ိဳးသမီးေတြေျပာျပတာက ရခိုင္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ တခ်ိဳ႕ေက်းရြာေတြမွာ ARSA တိုက္ခိုက္ခံရသူေတြ ေျပာတာနဲ႔ ကိုက္ညီေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေတြကိုစုေပါင္းၿပီးေတာ့ အေလာင္းေတြကို ေဆးပညာပိုင္းအရ စစ္ေဆးေတြ႔ရွိလာတဲ့ အေထာက္အထားေတြနဲ႔ ေပါင္းၿပီးေတာ့ ခိုင္လံုတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။”
အခုလို Amnesty ရဲ႕အစီရင္ခံစာဟာ ရခိုင္ျပည္ေျမာက္ပိုငး္မွာ သတင္းေဖာ္ျပျခင္း နည္းပါးေနတဲ့ ARSA အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔ရဲ႕ ရက္စက္မႈေတြအေၾကာင္း မီးေမွာင္းထိုးျပရာေရာက္တယ္လို႔ Amnesty International ကေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ Amnesty အေနနဲ႔ ဒီအစီရင္ခံစာ ျပဳစုရာမွာ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြဘက္က အခင္းျဖစ္ပြားရာ အေနာက္ခေမာင္းဆိပ္ေက်း႐ြာကို သြားေရာက္ခြင့္မျပဳပဲ စစ္ေတြမွာသာ ဟိႏၵဴေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခြင့္ျပဳခဲ့တယ္လို႔ Amnesty က ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။
Matthew Wells က
“Amnesty International အေနနဲ႔ ေျမာက္ပိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ကို သြားေရာက္ခြင့္အၾကိမ္ၾကိမ္ေတာင္းခဲ့ေပမယ့္လည္း ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြဘက္က ခြင့္မျပဳခဲ့ပါဘူး။ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြကိုေရာ အေထာက္အထားေတြကိုပါ လုပ္ခြင့္မျပဳခဲ့ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔က စစ္ေတြကို သြားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမွာ ရခိုင္ ေျမာက္ပိုင္းဟိႏၵဴဘာသာ၀င္ ၅၀ ေလာက္ကို ေခၚၿပီး သူတို႔တဦးခ်င္းစီ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းကိုေတာ့ သြားခြင့္မျပဳခဲ့ပါဘူး။ ဒီအစီရင္ခံစာကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ စံုစမ္းစစ္ေဆးခြင့္ေပးဖို႔ အေရးႀကီးတာကို ျပသရာေ၇ာက္ေနပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီသတင္းကို လိုက္ေနတာ လနဲ႔ခ်ီၿပီးေတာ့ ၾကာေနပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ၿပီးခဲ့တဲ့လကမွ ေတြ႔ဆံုခြင့္ရခဲ႔တာျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ျဖစ္ပြားတဲ့ေနရာကိုေရာက္မယ္ဆိုရင္ အမွန္ကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္မွာပါ။”
အခုလို ရိုဟင္ဂ်ာအၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔ရဲ႕ တိုက္ခိုက္မႈေတြ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူႏိုင္ဖို႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြျပဳႏိုင္ဖို႔ အေရးႀကီးသလို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို သိန္းနဲ႔ခ်ီၿပီးထြက္ေျပးခဲ့တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးလုပ္ရပ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လဲ တိတိက်က် အေရးယူႏိုင္ဖို႔ အေရးႀကီးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းကို ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းေတြအပါအ၀င္ ကုလစံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔ေတြ သြားေရာက္ခြင့္ျပဳသင့္တယ္လို႔ Amnesty က တိုက္တြန္းပါတယ္။
“ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ARSA အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔ရဲ႕ က်ဴးလြန္မႈေတြအေၾကာင္း အခိုင္အမာ မွတ္တမ္းတင္ၿပီးေတာ့ ထိထိေရာက္ေရာက္အေရးယူေစခ်င္တယ္ဆိုရင္ အခင္းျဖစ္ပြားတဲ့ေနရာကို အကန္႔အသတ္မရွိ သတင္းမီဒီယာေတြနဲ႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔ေတြကို သြားခြင့္ျပဳသင့္ပါတယ္။ အလားတူပဲ ARSA တိုက္ခိုက္မႈေတြကို တံု႔ျပန္ရာမွာျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာအဆိုအရ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို လူသားမ်ိဳးႏြယ္အေပၚျပစ္မႈက်ဴးလြန္ရာေရာက္တဲ့ အတြက္လည္း ဒီ ၂ ဖက္စလံုးက က်ဴးလြန္သူေတြကို အေရးယူႏိုင္ဖို႔ အျပည့္အ၀ စံုစမ္းစစ္ေဆးႏိုင္ဖို႔ သတင္းေထာက္ေတြ၊Amnesty လို ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းေတြ ကုလရဲ႕ ရွာေဖြေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြကို သြားေရာက္ခြင့္ျပဳသင့္ပါတယ္။”
မၾကာေသးမီက ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႔၀င္ေတြရဲ႕ ခရီးစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ မၾကာေသးမီက က်င္းပခဲ့တဲ့ အစည္းအေ၀းအတြင္းမွာလည္း ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ၾကီးေဟာက္ဒိုစြမ္းက ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ARSA အၾကမ္းဖက္သမားေတြရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြကိုလည္း ႏိုင္ငံတကာက စံုစမ္းစစ္ေဆးသင့္တယ္လို႔ တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။
