(Zawgyi / Unicode)
လက်ရှိကျင်းပနေတဲ့ ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံမှာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဝန်ကြီးချုပ်က ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေအရေး ဝိုင်းဝန်းအဖြေရှာပေးဖို့ မေတ္တာရပ်ခံလိုက်တဲ့အပေါ် ဒုက္ခသည်တွေက ကြိုဆိုပြီး သူတို့နေရပ်ရင်းကို ဘေးကင်းလုံခြုံစွာ အမြန်ဆုံးပြန်နိုင်ရေး မြန်မာအစိုးရကို တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။ အပြည့်အစုံကို မဆုမွန်က စုစည်းတင်ပြထားပါတယ်။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု နယူးယောက် ကုလသမဂ္ဂဌာနချုပ်မှာ အခုကျင်းပနေတဲ့ ၇၅ နှစ်ပြည့် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံကို ပေးပို့တဲ့ စက်တင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့ စနေနေ့ ဗွီဒီယိုမိန့်ခွန်းမှာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံမှာ လက်ခံစောင့်ရှောက်ထားတဲ့ သိန်းချီတဲ့ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေ နေရပ်ပြန်နိုင်ရေး ဝိုင်းဝန်းအဖြေရှာပေးကြပါလို့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဝန်ကြီးချုပ် Sheikh Hasina က နိုင်ငံတကာကို မေတ္တာရပ်ခံလိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။
မြန်မာပြည်က ထွက်ပြေးလာရတဲ့ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေ ရောက်လာတာ သုံးနှစ်ကျော်ကြာလာပြီ ဖြစ်ပေမယ့် အခုအချိန်အထိ တဦးတယောက်တောင်မှ နေရပ်ပြန်နိုင်ခွင့် မရှိသေးတဲ့အပေါ် ဒီအကျပ်အတည်းအဖြေကို မြန်မာနိုင်ငံထဲမှာ ရှာဖို့နဲ့ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းဘက်ကလည်း ဒီ့ထက်ပိုမိုထိရောက်တဲ့ အခန်းကဏ္ဍတွေကနေ တိုက်တွန်းဖိအားပေး ဆောင်ရွက်ပေးဖို့ ဝန်ကြီးချုပ်က မနေ့က ပြောသွားခဲ့တာပါ။
အခုလိုမျိုး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဝန်ကြီးချုပ်ဘက်က ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံမှာ ရိုဟင်ဂျာတွေအရေး အလေးထား ထည့်သွင်းတောင်းဆို မေတ္တာရပ်ခံသွားတဲ့ အပေါ်မှာတော့ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေဘက်က အထူးကျေးဇူးတင်ပါတယ်လို့ ဂျန်သူလေ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်စခန်း အမှတ် ၁၅ မှာ ခိုလှုံနေထိုင်တဲ့ ဒုက္ခသည် ဦးမောင်ကျော်မြင့်က ပြောပါတယ်။
“ကုလသမဂ္ဂမှာ ကျနော်တို့အရေး ပြောသွားတာကို ချီးကျူးပါတယ်၊ ဝမ်းလည်းဝမ်းသာပါတယ်၊ ကြိုလည်းကြိုဆိုပါတယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်ခင်ဗျ။ အဓိကကတော့ ကျနော်တို့ ရိုဟင်ဂျာတွေက Peacefully ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်းနဲ့ ကျနော်တို့ကြုံနေရတဲ့ Crisis အခက်အခဲကို ဖြေရှင်းပေးဖို့ ကြိုးစားနေကြတယ်။ ဒါပေမယ့် မြန်မာအစိုးရဘက်ကတော့ ကျနော်တို့နဲ့ ပူးပေါင်းဖို့အတွက် အဆင်သင့်မရှိဘူး။ အဲ့ဒါကြောင့် မြန်မာအစိုးရအနေနဲ့ ကျနော်တို့ ရိုဟင်ဂျာကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့ ကမ့်ပ်ထဲမှာ လာပြီးတော့ Political Dialogue နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးဖို့ ကျနော်တို့ ဖိတ်ခေါ်ပါတယ်။ အဲ့ဒါကိုလည်း တောင်းဆိုချင်ပါတယ်ခင်ဗျ။ နိုင်ငံတကာဘက်ကလည်း ရိုဟင်ဂျာ ကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့ အဓိက ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေ ဒီ့ထက်ပိုပြီး အများကြီးလုပ်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့လည်း ပြောချင်ပါတယ်။”
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရအနေနဲ့ ကုလသမဂ္ဂမှာ ရိုဟင်ဂျာတွေကိုယ်စား ကိုယ်စားပြု တောင်းဆိုခဲ့တဲ့အတွက် နိုင်ငံတကာကရော မြန်မာနိုင်ငံဘက်ကပါ ရိုဟင်ဂျာတွေအတွက် ရလဒ်ကောင်းတွေ ထွက်ပေါ်ဖို့ ကုတုပလောင် စခန်းအမှတ် ၁ မှာ ခိုလှုံနေထိုင်သူလည်းဖြစ် ARNU (Arakan Rohngya National Union) အဖွဲ့ရဲ့ အတွင်းရေးမှူးလည်းဖြစ်တဲ့ ကိုအီလီယာစ်က မျှော်လင့်ပါတယ်။
“ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက်က ပြောတာက ကျနော်တို့ကို ကိုယ်စားပြုပြီးပြောတာ။ ဒီလိုပြောတာ ကျနော်တို့အတွက် ကောင်းတယ်။ ဒါပေမယ့် နိုင်ငံတကာဘက်ကလည်း ကျနော်တို့အတွက် အကောင်းဆုံး အခြေအနေတခုကို ဖန်တီးပေးပြီးတော့ ကျနော်တို့တွေ နေရပ်ကို ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံကို နေရပ်ပြန်ဖို့ လုပ်ပေးရင် ပိုအဆင်ပြေမယ် ထင်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံဘက်က ဒီလိုမျိုး တိတ်နေတယ်ဆိုရင် အာမခံချက် ဘာမှမရဘဲ ပြန်လို့လည်း ဘာအကျိုးရှိမှာလဲ။ နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးရယ် နောက်ပြီးတော့ ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုတွေရယ် နောက်ပြီးတော့ တရားမျှတမှုတွေရယ် ဒါတွေအကုန်လုံး ရပြီးမှ ပြန်ချင်တာပေါ့။”
ဒီရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှာ လာနေကြတာ သုံးနှစ်ကျော်လာပေမယ့် နေရပ်မပြန်နိုင်ကြသေးတဲ့ အခြေအနေအပေါ် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဝန်ကြီးချုပ်ရဲ့ စိုးရိမ်မှုကို ဘာလုခါလီ စခန်း ၁၊ အမှတ် ၁၀ မှာ ခိုလှုံနေထိုင်တဲ့ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည် ဦးစိုးမြင့်ကလည်း အခုလိုသုံးသပ်ပါတယ်။
“သူပြောသလိုပဲ ကျနော်တို့လည်း ကျနော်တို့ အမိနိုင်ငံတော်ကို ပြန်ချင်တာပေါ့ဗျာ။ ကိုယ့်နေရပ်ဒေသကို အမြန်ဆုံး စောနိုင်သမျှ အဆောတလျင် ကျနော်တို့လည်း ပြန်ချင်တာပေါ့။ ဒါပေမယ့် မြန်မာအစိုးရဘက်ကတော့ သိပ်လှိုက်လှိုက်လှဲလှဲ မရှိဘူးဆိုတာ ကျနော်တို့ သုံးနှစ်ကြာလာတဲ့အထိ ဘာမှ ထူးထူးခြားခြား မတွေ့ရတော့ သူတို့ဘက်က ကျနော်တို့ကို လျစ်လျူရှုထားတယ်လို့ ကျနော်တို့က အဲ့လိုပဲ သဘောထားတယ်။ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းကို ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ ကျင်းပနေချိန်နဲ့ တပြေးညီ ကျနော်တို့ တောင်းဆိုချင်တာက မြန်မာအစိုးရကို ဖိအားပေးပေးပါ။ ကျနော်တို့ အဆောတလျင်ပြန်နိုင်အောင် နိုင်ငံတကာအနေနဲ့ ဝိုင်းဝန်းပြီးတော့ ကျနော်တို့ကို ပံ့ပိုးကူညီပေးကြပါလို့ ကျနော်တို့အနေနဲ့ မေတ္တာရပ်ခံချင်တယ်။”
သူတို့တွေ နေရပ်ပြန်လိုတာကတော့ ဒုက္ခသည်တွေရဲ့ရှေ့ရေး အထူးသဖြင့် ရိုဟင်ဂျာကလေးငယ်တွေရဲ့ အနာဂတ်ပညာရေးကို ဦးစိုးမြင့်တို့လို ရိုဟင်ဂျာတွေက စိုးရိမ်နေကြလို့ပါ။
“ကျနော်တို့ သုံးနှစ်တင်းတင်းကြာပြီ။ ကျနော်တို့ကလေးတွေရဲ့ အနာဂတ်က ပျောက်နေတယ်။ နောင် မလိုလားအပ်တဲ့ လမ်းကြောင်းပေါ် ကလေးတွေရောက်သွားမှာကို ကျနော်တို့က အင်မတန်စိုးရိမ်တယ်။ ဒီမှာ ကလေးတွေရဲ့ အနာဂတ်မရှိဘူး။ ကလေးတွေအတွက် ပြောရမယ်ဆိုရင် ငါးတန်းထက်ကျော်တဲ့ကျောင်း ဒီမှာမရှိဘူး။ အဲ့ဒီ့အခါမှာ စိုးရိမ်တာက ကလေးတွေဟာ လမ်းကြောင်းမှန်ကနေ လမ်းကြောင်းမှားကို သွားနိုင်တယ် ဆိုတာကို ကျနော်တို့က အဲ့ဒါကိုပဲ စိုးရိမ်တယ်။ ကျနော်တို့ ဂုဏ်သိက္ခာရှိရှိ နောက် လုံခြုံစိတ်ချစွာနဲ့ ကိုယ့်နေရပ်ရင်းဒေသကို ပြန်နိုင်အောင်လို့ ဝိုင်းစီစဉ်ပေးကြပါလို့ ကျနော်တို့က တောင်းဆိုချင်တယ်။”
ဒီဒုက္ခသည်တွေ နေရပ်ပြန်နိုင်ရေး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက်က ဒီလို ကုလညီလာခံမှာ တောင်းဆို မေတ္တာရပ်ခံနေချိန်မှာ ရိုဟင်ဂျာဆိုတဲ့ အသုံးကို လက်ခံမထားတဲ့ မြန်မာအစိုးရက ပြန်လည်လက်ခံရေးတွေ စီစဉ်နေတယ်လို့ ဆိုထားပေမယ့် လက်ရှိ ဒီရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေ ရှိနေတယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်တွေကိုလည်း နိုင်ငံတကာ တရားခုံရုံးမှာ တရားရင်ဆိုင် ဖြေရှင်းနေရဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။
-------------------------
(Unicode)
ဒုက်ခသညျအရေး ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှဝနျကွီးခြုပျ တငျပွခကြျ ရိုဟငျဂြာတှေ ကွိုဆို
လကျရှိကငြျးပနတေဲ့ ကုလသမဂ်ဂ အထှထှေညေီလာခံမှာ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှဝနျကွီးခြုပျက ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျတှအေရေး ဝိုငျးဝနျးအဖွရှောပေးဖို့ မတေ်တာရပျခံလိုကျတဲ့အပေါျ ဒုက်ခသညျတှကေ ကွိုဆိုပွီး သူတို့နရေပျရငျးကို ဘေးကငျးလုံခွုံစှာ အမွနျဆုံးပွနျနိုငျရေး မွနျမာအစိုးရကို တောငျးဆိုလိုကျပါတယျ။ အပွည့ျအစုံကို မဆုမှနျက စုစညျးတငျပွထားပါတယျ။
အမရေိကနျပွညျထောငျစု နယူးယောကျ ကုလသမဂ်ဂဌာနခြုပျမှာ အခုကငြျးပနတေဲ့ ၇၅ နှဈပွည့ျ ကုလသမဂ်ဂ အထှထှေညေီလာခံကို ပေးပို့တဲ့ စကျတငျဘာလ ၂၆ ရကျနေ့ စနနေေ့ ဗှီဒီယိုမိန့ျခှနျးမှာ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံမှာ လကျခံစောင့ျရှောကျထားတဲ့ သိနျးခြီတဲ့ ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျတှေ နရေပျပွနျနိုငျရေး ဝိုငျးဝနျးအဖွရှောပေးကွပါလို့ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှဝနျကွီးခြုပျ Sheikh Hasina က နိုငျငံတကာကို မတေ်တာရပျခံလိုကျတာ ဖွဈပါတယျ။
မွနျမာပွညျက ထှကျပွေးလာရတဲ့ ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျတှေ ရောကျလာတာ သုံးနှဈကြောျကွာလာပွီ ဖွဈပမေယ့ျ အခုအခြိနျအထိ တဦးတယောကျတောငျမှ နရေပျပွနျနိုငျခှင့ျ မရှိသေးတဲ့အပေါျ ဒီအကပြျအတညျးအဖွကေို မွနျမာနိုငျငံထဲမှာ ရှာဖို့နဲ့ နိုငျငံတကာ အသိုငျးအဝိုငျးဘကျကလညျး ဒီ့ထကျပိုမိုထိရောကျတဲ့ အခနျးကဏ်ဍတှကေနေ တိုကျတှနျးဖိအားပေး ဆောငျရှကျပေးဖို့ ဝနျကွီးခြုပျက မနေ့က ပွောသှားခဲ့တာပါ။
အခုလိုမြိုး ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှဝနျကွီးခြုပျဘကျက ကုလသမဂ်ဂ အထှထှေညေီလာခံမှာ ရိုဟငျဂြာတှအေရေး အလေးထား ထည့ျသှငျးတောငျးဆို မတေ်တာရပျခံသှားတဲ့ အပေါျမှာတော့ ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျတှဘေကျက အထူးကြေးဇူးတငျပါတယျလို့ ဂနြျသူလေ ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျစခနျး အမှတျ ၁၅ မှာ ခိုလှုံနထေိုငျတဲ့ ဒုက်ခသညျ ဦးမောငျကြောျမွင့ျက ပွောပါတယျ။
“ကုလသမဂ်ဂမှာ ကနြောျတို့အရေး ပွောသှားတာကို ခြီးကြူးပါတယျ၊ ဝမျးလညျးဝမျးသာပါတယျ၊ ကွိုလညျးကွိုဆိုပါတယျလို့ ပွောခငြျပါတယျခငျဗြ။ အဓိကကတော့ ကနြောျတို့ ရိုဟငျဂြာတှကေ Peacefully ငွိမျးငွိမျးခမြျးခမြျးနဲ့ ကနြောျတို့ကွုံနရေတဲ့ Crisis အခကျအခဲကို ဖွရှေငျးပေးဖို့ ကွိုးစားနကွေတယျ။ ဒါပမေယ့ျ မွနျမာအစိုးရဘကျကတော့ ကနြောျတို့နဲ့ ပူးပေါငျးဖို့အတှကျ အဆငျသင့ျမရှိဘူး။ အဲ့ဒါကွောင့ျ မွနျမာအစိုးရအနနေဲ့ ကနြောျတို့ ရိုဟငျဂြာကိုယျစားလှယျတှနေဲ့ ကမ့ျပျထဲမှာ လာပွီးတော့ Political Dialogue နိုငျငံရေးဆှေးနှေးဖို့ ကနြောျတို့ ဖိတျခေါျပါတယျ။ အဲ့ဒါကိုလညျး တောငျးဆိုခငြျပါတယျခငျဗြ။ နိုငျငံတကာဘကျကလညျး ရိုဟငျဂြာ ကိုယျစားလှယျတှနေဲ့ အဓိက ပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှုတှေ ဒီ့ထကျပိုပွီး အမြားကွီးလုပျဖို့ လိုအပျတယျလို့လညျး ပွောခငြျပါတယျ။”
ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှအစိုးရအနနေဲ့ ကုလသမဂ်ဂမှာ ရိုဟငျဂြာတှကေိုယျစား ကိုယျစားပွု တောငျးဆိုခဲ့တဲ့အတှကျ နိုငျငံတကာကရော မွနျမာနိုငျငံဘကျကပါ ရိုဟငျဂြာတှအေတှကျ ရလဒျကောငျးတှေ ထှကျပေါျဖို့ ကုတုပလောငျ စခနျးအမှတျ ၁ မှာ ခိုလှုံနထေိုငျသူလညျးဖွဈ ARNU (Arakan Rohngya National Union) အဖှဲ့ရဲ့ အတှငျးရေးမှူးလညျးဖွဈတဲ့ ကိုအီလီယာဈက မြှောျလင့ျပါတယျ။
“ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှဘကျက ပွောတာက ကနြောျတို့ကို ကိုယျစားပွုပွီးပွောတာ။ ဒီလိုပွောတာ ကနြောျတို့အတှကျ ကောငျးတယျ။ ဒါပမေယ့ျ နိုငျငံတကာဘကျကလညျး ကနြောျတို့အတှကျ အကောငျးဆုံး အခွအေနတေခုကို ဖနျတီးပေးပွီးတော့ ကနြောျတို့တှေ နရေပျကို ကနြောျတို့ မွနျမာနိုငျငံကို နရေပျပွနျဖို့ လုပျပေးရငျ ပိုအဆငျပွမေယျ ထငျပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံဘကျက ဒီလိုမြိုး တိတျနတေယျဆိုရငျ အာမခံခကြျ ဘာမှမရဘဲ ပွနျလို့လညျး ဘာအကြိုးရှိမှာလဲ။ နိုငျငံသားအခှင့ျအရေးရယျ နောကျပွီးတော့ ဆုံးရှုံးနဈနာမှုတှရေယျ နောကျပွီးတော့ တရားမြှတမှုတှရေယျ ဒါတှအေကုနျလုံး ရပွီးမှ ပွနျခငြျတာပေါ့။”
ဒီရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျတှေ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှမှာ လာနကွေတာ သုံးနှဈကြောျလာပမေယ့ျ နရေပျမပွနျနိုငျကွသေးတဲ့ အခွအေနအေပေါျ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှဝနျကွီးခြုပျရဲ့ စိုးရိမျမှုကို ဘာလုခါလီ စခနျး ၁၊ အမှတျ ၁၀ မှာ ခိုလှုံနထေိုငျတဲ့ ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျ ဦးစိုးမွင့ျကလညျး အခုလိုသုံးသပျပါတယျ။
“သူပွောသလိုပဲ ကနြောျတို့လညျး ကနြောျတို့ အမိနိုငျငံတောျကို ပွနျခငြျတာပေါ့ဗြာ။ ကိုယ့ျနရေပျဒသေကို အမွနျဆုံး စောနိုငျသမြှ အဆောတလငြျ ကနြောျတို့လညျး ပွနျခငြျတာပေါ့။ ဒါပမေယ့ျ မွနျမာအစိုးရဘကျကတော့ သိပျလှိုကျလှိုကျလှဲလှဲ မရှိဘူးဆိုတာ ကနြောျတို့ သုံးနှဈကွာလာတဲ့အထိ ဘာမှ ထူးထူးခွားခွား မတှေ့ရတော့ သူတို့ဘကျက ကနြောျတို့ကို လစြျလြူရှုထားတယျလို့ ကနြောျတို့က အဲ့လိုပဲ သဘောထားတယျ။ နိုငျငံတကာ အသိုငျးအဝိုငျးကို ကုလသမဂ်ဂ အထှထှေညေီလာခံ ကငြျးပနခြေိနျနဲ့ တပွေးညီ ကနြောျတို့ တောငျးဆိုခငြျတာက မွနျမာအစိုးရကို ဖိအားပေးပေးပါ။ ကနြောျတို့ အဆောတလငြျပွနျနိုငျအောငျ နိုငျငံတကာအနနေဲ့ ဝိုငျးဝနျးပွီးတော့ ကနြောျတို့ကို ပံ့ပိုးကူညီပေးကွပါလို့ ကနြောျတို့အနနေဲ့ မတေ်တာရပျခံခငြျတယျ။”
သူတို့တှေ နရေပျပွနျလိုတာကတော့ ဒုက်ခသညျတှရေဲ့ရှေ့ရေး အထူးသဖွင့ျ ရိုဟငျဂြာကလေးငယျတှရေဲ့ အနာဂတျပညာရေးကို ဦးစိုးမွင့ျတို့လို ရိုဟငျဂြာတှကေ စိုးရိမျနကွေလို့ပါ။
“ကနြောျတို့ သုံးနှဈတငျးတငျးကွာပွီ။ ကနြောျတို့ကလေးတှရေဲ့ အနာဂတျက ပြောကျနတေယျ။ နောငျ မလိုလားအပျတဲ့ လမျးကွောငျးပေါျ ကလေးတှရေောကျသှားမှာကို ကနြောျတို့က အငျမတနျစိုးရိမျတယျ။ ဒီမှာ ကလေးတှရေဲ့ အနာဂတျမရှိဘူး။ ကလေးတှအေတှကျ ပွောရမယျဆိုရငျ ငါးတနျးထကျကြောျတဲ့ကြောငျး ဒီမှာမရှိဘူး။ အဲ့ဒီ့အခါမှာ စိုးရိမျတာက ကလေးတှဟော လမျးကွောငျးမှနျကနေ လမျးကွောငျးမှားကို သှားနိုငျတယျ ဆိုတာကို ကနြောျတို့က အဲ့ဒါကိုပဲ စိုးရိမျတယျ။ ကနြောျတို့ ဂုဏျသိက်ခာရှိရှိ နောကျ လုံခွုံစိတျခစြှာနဲ့ ကိုယ့ျနရေပျရငျးဒသေကို ပွနျနိုငျအောငျလို့ ဝိုငျးစီစဉျပေးကွပါလို့ ကနြောျတို့က တောငျးဆိုခငြျတယျ။”
ဒီဒုက်ခသညျတှေ နရေပျပွနျနိုငျရေး ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှဘကျက ဒီလို ကုလညီလာခံမှာ တောငျးဆို မတေ်တာရပျခံနခြေိနျမှာ ရိုဟငျဂြာဆိုတဲ့ အသုံးကို လကျခံမထားတဲ့ မွနျမာအစိုးရက ပွနျလညျလကျခံရေးတှေ စီစဉျနတေယျလို့ ဆိုထားပမေယ့ျ လကျရှိ ဒီရိုဟငျဂြာတှအေပေါျ လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျမှုတှေ ရှိနတေယျဆိုတဲ့ စှပျစှဲခကြျတှကေိုလညျး နိုငျငံတကာ တရားခုံရုံးမှာ တရားရငျဆိုငျ ဖွရှေငျးနရေဆဲ ဖွဈပါတယျ။
