(Zawgyi/Unicode)
သံတမန် ဆက်ဆံမှုတွေ နှစ် ၇၀ ပြည့်လာပြီဖြစ်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံကြား ဆက်ဆံရေးအပေါ် အကဲခတ်တွေရဲ့ အမြင်တွေကို မဆုမွန် တင်ပြပေးထားပါတယ်။
၂ နိုင်ငံ သံတမန်ဆက်သွယ်မှုထူထောင်တဲ့ နှစ် (၇၀) ပြည့်အဖြစ် တရုတ်နဲ့ မြန်မာခေါင်းဆောင်တွေ အပြန်အလှန် နှုတ်ခွန်းဆက်ရာမှာ ဆက်ဆံရေးတွေ တိုးမြှင့်သွားဖို့ အဓိကထား ပြောခဲ့ကြပါတယ်။ သံတမန်ဆက်သွယ်မှု ထူထောင်တဲ့ နှစ်ပတ်လည် အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် တနင်္လာနေ့က သမ္မတဦးဝင်းမြင့်နဲ့ တရုတ်သမ္မတ Xi Jinping၊ နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ တရုတ်ဝန်ကြီးချုပ် Li Keqiang တို့ တယ်လီဖုန်းက ပြောဆိုရာမှာတော့ လတ်တလော ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် တိုက်ဖျက်ရေး လုပ်ငန်းတွေ အပါအဝင် ၂ နိုင်ငံကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေကနေ အကျိုးရလဒ်တွေ ရရှိခဲ့တာတွေကို အလေးထား ပြောဆိုခဲ့တယ်လို့ တရုတ်နိုင်ငံက သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။
တရုတ်နိုင်ငံအခြေစိုက် မြန်မာ့အရေးလေ့လာသူ ဒေါက်တာလှကျော်ဇော ကတော့ အပြန်အလှန် လိုအပ်ချက်တွေ ရှိနေတဲ့ ၂ နိုင်ငံကြား ဆက်ဆံရေးဟာ အကျိုးရှိတယ်လို့မြင်ပါတယ်။
“ တရုတ်ပြောနေကျစကားပဲWIN -WIN ပဲ တရုတ်ဘက်ကလည်း နိုင်ငံရေးအရ အကျိုးအမြတ်ပေါ့ နိုင်ငံရေးအရ သူ့သြဇာသက်ရောက်ရေးအတွက်ကြိုးစားတာအမှန်ပဲ။ အဲ့ဒီ့အတွက်လည်း သူကလည်းရတယ်။ မြန်မာပြည်ဘက်ကလည်း ကိုယ့်တိုင်းပြည် တည်ငြိမ်ရေး ကိုယ့်တိုင်းပြည်ရဲ့ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် ကိုယ့်တိုင်းပြည်မှာ ကပ်ရောဂါ ကိုယ်မနိုင်မနင်းလုပ်ရမယ့်အစား တရုတ်ဘက်က အကူအညီတွေရတော့ မြန်မာပြည်ဘက်ကလည်း အဲ့ဒီ့တရုတ်ဘက်က စီးပွားရေးအထောက်အကူ လူမှုရေးအထောက်အကူယူတယ် တရုတ်ဘက်ကလည်း နိုင်ငံရေးသြဇာအာဏာ Geopolitics ပထဝီနိုင်ငံရေးအရ တိုးလာတဲ့အခြေအနေ သူ့အတွက်လည်း အကျိုးရတယ် နှစ်ဘက်စလုံး အပြန်အလှန်အကျိူးရှိတာပေါ့။”
ရာစုနှစ်တခုအတွင်း ကမ္ဘာကြီးမှာ အခြေခံကျတဲ့ အပြောင်းအလဲတွေ ပေါ်ပေါက်နေချိန် ၂ နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေးဟာလည်း အရေးကြီးတဲ့ အခိုက်အတံ့မှာ ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း သမ္မတ ဦးဝင်းမြင့်နဲ့ တယ်လီဖုန်းဆက် စကားပြောရာမှာ တရုတ်သမ္မတရှီက ပြောဆိုခဲ့ကြောင်းလည်း တရုတ်အစိုးရပိုင် သတင်းတွေက ဖော်ပြပါတယ်။
တရုတ်နိုင်ငံဆိုင်ရာ သံတမန်ဟောင်းတဦးလည်းဖြစ်၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးဟောင်း ဦးမြထွန်းကလည်း ၂ နိုင်ငံဆက်ဆံရေးဟာ ရှေ့ဆက် အားကောင်းမယ့် အလားအလာတွေ ရှိနေတယ်လို့ မြင်ပါတယ်။
“တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံက သမ္မတကြီးနဲ့ ကျနော်တို့သမ္မတကြီးနဲ့ ဖုန်းနဲ့ စကားပြောတယ် ဆိုကတည်းက ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ပိုမိုရင်းနှီးမှုကိုပြတဲ့အတွက် ဆက်ဆံရေးက ပိုပြီးတော့ ကောင်းမွန်လာဖို့ပဲရှိပါတယ်။ နောက်ပြီးတော့ ပြောတာတွေကလည်း တရုတ်အနေနဲ့ တခြားတခြားသော နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ပြောသလို Conflicting မရှိတဲ့အတွက် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးဟာ အလားအလာကောင်းတဲ့ ဆက်ဆံရေးဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ ကျနော်သုံးသပ်ပါတယ်။ ဒါဟာ နှစ်နိုင်ငံခေါင်းဆောင်တွေကြား ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုတွေကိုကြည့်ပြီး အခြေခံအားဖြင့် ပြောနိုင်ပါတယ်။
နောက်ပြီးတော့ တရုတ်-မြန်မာနှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေးဆိုတဲ့ Concept ကျဉ်းကျဉ်းလေးထက် နည်းနည်း ပိုပြီးတော့ ပို ပြီးတော့မှ ကျယ်ပြန့်တဲ့broader aspects ကိုကြည့်ဖို့ လိုမယ်ထင်ပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့် ပြောရမယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ပီကင်းမှာ တာဝန်ထမ်းတုန်းကဆိုရင် ရဲဘော်ကြီးတိမ့်ရှောင်ဖိန်ကို ရဲဘော်ကြီးလို့ခေါ်မှ ကြိုက်တယ် အခု ၂၁ရာစုမှာ Comrade လို့ခေါ်ရင် သူတို့မကြိုက်တော့ဘူး။ အများကြီးပြောင်းလဲမှုတွေဖြစ်လာတယ် ဆိုတော့သူတို့မှာကြိုက်တာလေးတွေရှိသလို သူတို့ မကြိုက်တာလေးတွေလည်း ရှိတတ်ပါတယ် ဆိုတော့ ကျနော်တို့က တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံနဲ့ဆက်ဆံတဲ့နေရာမှာ ကမ္ဘာ့ဒုတိယအဆင့်ဖြစ်လာတဲ့ သူတို့ရဲ့ အနေအထား ကိုကြည့်ပြီး သံတမန်ရေးအရ နှစ်ဦးနှစ်ဘက် အကျိုးရှိမယ့်ဟာမျိုးကို ဆက်ဆံတတ်မယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ဟာ ထိုက်သင့်တဲ့အကျိုးအမြတ်တွေ ထိုက်သင့်တဲ့အဆက်ဆံတွေ ရရှိမယ်လို့ မြင်ပါတယ်။”
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အစိုးရတွေ လက်ထက်ကစလို့ နီးကပ်တဲ့ ဆက်ဆံရေးတွေ ရှိခဲ့တဲ့ တရုတ်နိုင်ငံ အနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံကို စီးပွားရေး အကျိုးအမြတ်အတွက် မျက်စေ့ကျနေသလို၊ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှု စွပ်စွဲချက်တွေကြောင့် နိုင်ငံတကာရဲ့ ဖိအားပေးတာ ခံနေရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ အနေနဲ့လည်း သံတမန်ရေးအရ တရုတ်နိုင်ငံကို အားထားနေရတာပါ။
ဒီလိုအပြန်အလှန် လိုအပ်ချက်တွေ ရှိနေတယ် ဆိုပေမဲ့လည်း ၂ နိုင်ငံကြား ဆက်ဆံရေးမှာ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးအရ အင်အားကြီးတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံကတော့ ပိုပြီးအကျိုးရှိလိမ့်မယ်လို့လည်း နိုင်ငံရေးအကဲခတ် ဒေါက်တာရန်မျိုးသိမ်းက သုံးသပ်ပါတယ်။
“ တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ပင်ရဲ့နှစ်သစ် ပြည်ပ ထမဆုံးခရီးစဉ် ဇန်နဝါရီလ ခရီးစဉ်အပြီး တရုတ်-မြန်မာဆက်ဆံရေးက ပိုပြီး နီးကပ်လာတဲ့သဘောမျိုးတွေ့ရတယ် အထူးသဖြင့်တော့ လွန်ခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းမှာ သမ္မတ ၂ဦးကြား တယ်လီဖုန်းနဲ့ဆက်သွယ်ပြီး ပြောဆိုတဲ့ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်ကို ကြည့်မယ်ဆိုရင်လည်းပဲ ယုံကြည်မှု နားလည်မှုရှိရှိနဲ့ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေ တာတွေ့ရတယ်။ နောက် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လက်ရှိအခြေအနေအရ ကြည့်မယ်ဆိုလို့ရှိရင် မြန်မာနိုင်ငံက တရုတ်နိုင်ငံအပေါ်မှာ ပိုပြီးတော့ မှီခိုနေရတဲ့သဘောမျိုးတွေ့ရတယ်လို့မြင်တယ်။ အထူးသဖြင့်တော့ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးနဲ့ဆက်စပ်ပြီးတော့ ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီ မှာ ဗီတိုအာဏာ အကာအကွယ်ရဖို့ ကိစ္စနဲ့ဆက်စပ်ပြီးတော့ပဲ ကြည့်ကြည့်ပေါ့လေ နောက် ကိုဗစ်၁၉ အလွန်မှာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့စီးပွားရေး ပြန်ခေါင်းထောင်လာဖို့ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှုတွေ ပြန်လုပ်လာနိုင်ဖို့ ဘက်ကပဲ ကြည့်ကြည့် မြန်မာနိုင်ငံက တရုတ်အပေါ်မှာ ပိုပြီးတော့ မှီခိုနေရတဲ့သဘောမျိုး တွေ့ရပါတယ်။ အဲ့ဒီ့အတွက်အကြောင့် ၂ နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးကို အကြမ်းဖျင်းသတ္တုချ ကြည့်မယ်ဆိုရင်တရုတ်ဘက်က ပိုအကျိုးများတယ်လို့ ကျနော်ကတော့ သုံးသပ်ပါတယ်။”
ဆက်ဆံရေးတွေ အားကောင်းလာနေသလို၊ ရှေ့လျှောက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေ တိုးမြှင့်ရေး ၂ နိုင်ငံခေါင်းဆောင်တွေ ပြောဆိုနေတဲ့ တချိန်တည်းမှာပဲ တရုတ်နိုင်ငံက မြန်မာနိုင်ငံတွင်းမှာ လုပ်ကိုင်နေတဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေအပေါ် မကျေနပ်မှုတွေလည်း ရှိနေဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံက ကုမ္ပဏီတွေလုပ်ကိုင်နေတဲ့ လုပ်ငန်းတွေကြောင့် ဒေသခံတွေနဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိခိုက်နစ်နာမှုတွေ၊ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုတွေ ကြုံနေရတယ်ဆိုပြီး မကြာခဏဆိုသလို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်မှုတွေလည်း ပေါ်ပေါက်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။
...............
တရုတျ-မွနျမာ သံတမနျဆကျဆံမှု နှဈ ၇၀ ပွည့ျအပေါျ အကဲခတျတှရေဲ့အမွငျ
(Unicode)
သံတမနျ ဆကျဆံမှုတှေ နှဈ ၇၀ ပွည့ျလာပွီဖွဈတဲ့ မွနျမာနိုငျငံနဲ့ တရုတျနိုငျငံကွား ဆကျဆံရေးအပေါျ အကဲခတျတှရေဲ့ အမွငျတှကေို မဆုမှနျ တငျပွပေးထားပါတယျ။
၂ နိုငျငံ သံတမနျဆကျသှယျမှုထူထောငျတဲ့ နှဈ (၇၀) ပွည့ျအဖွဈ တရုတျနဲ့ မွနျမာခေါငျးဆောငျတှေ အပွနျအလှနျ နှုတျခှနျးဆကျရာမှာ ဆကျဆံရေးတှေ တိုးမွှင့ျသှားဖို့ အဓိကထား ပွောခဲ့ကွပါတယျ။ သံတမနျဆကျသှယျမှု ထူထောငျတဲ့ နှဈပတျလညျ အထိမျးအမှတျအဖွဈ တနငျ်လာနေ့က သမ်မတဦးဝငျးမွင့ျနဲ့ တရုတျသမ်မတ Xi Jinping၊ နိုငျငံတောျ အတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့ တရုတျဝနျကွီးခြုပျ Li Keqiang တို့ တယျလီဖုနျးက ပွောဆိုရာမှာတော့ လတျတလော ရငျဆိုငျနရေတဲ့ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ တိုကျဖကြျရေး လုပျငနျးတှေ အပါအဝငျ ၂ နိုငျငံကွား ပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှုတှကေနေ အကြိုးရလဒျတှေ ရရှိခဲ့တာတှကေို အလေးထား ပွောဆိုခဲ့တယျလို့ တရုတျနိုငျငံက သတငျးထုတျပွနျပါတယျ။
တရုတျနိုငျငံအခွစေိုကျ မွနျမာ့အရေးလေ့လာသူ ဒေါကျတာလှကြောျဇော ကတော့ အပွနျအလှနျ လိုအပျခကြျတှေ ရှိနတေဲ့ ၂ နိုငျငံကွား ဆကျဆံရေးဟာ အကြိုးရှိတယျလို့မွငျပါတယျ။
“ တရုတျပွောနကေစြကားပဲWIN -WIN ပဲ တရုတျဘကျကလညျး နိုငျငံရေးအရ အကြိုးအမွတျပေါ့ နိုငျငံရေးအရ သူ့သွဇာသကျရောကျရေးအတှကျကွိုးစားတာအမှနျပဲ။ အဲ့ဒီ့အတှကျလညျး သူကလညျးရတယျ။ မွနျမာပွညျဘကျကလညျး ကိုယ့ျတိုငျးပွညျ တညျငွိမျရေး ကိုယ့ျတိုငျးပွညျရဲ့ဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျရေးအတှကျ ကိုယ့ျတိုငျးပွညျမှာ ကပျရောဂါ ကိုယျမနိုငျမနငျးလုပျရမယ့ျအစား တရုတျဘကျက အကူအညီတှရေတော့ မွနျမာပွညျဘကျကလညျး အဲ့ဒီ့တရုတျဘကျက စီးပှားရေးအထောကျအကူ လူမှုရေးအထောကျအကူယူတယျ တရုတျဘကျကလညျး နိုငျငံရေးသွဇာအာဏာ Geopolitics ပထဝီနိုငျငံရေးအရ တိုးလာတဲ့အခွအေနေ သူ့အတှကျလညျး အကြိုးရတယျ နှဈဘကျစလုံး အပွနျအလှနျအကြိူးရှိတာပေါ့။”
ရာစုနှဈတခုအတှငျး ကမ်ဘာကွီးမှာ အခွခေံကတြဲ့ အပွောငျးအလဲတှေ ပေါျပေါကျနခြေိနျ ၂ နိုငျငံ ဆကျဆံရေးဟာလညျး အရေးကွီးတဲ့ အခိုကျအတံ့မှာ ရောကျရှိနပွေီဖွဈကွောငျး သမ်မတ ဦးဝငျးမွင့ျနဲ့ တယျလီဖုနျးဆကျ စကားပွောရာမှာ တရုတျသမ်မတရှီက ပွောဆိုခဲ့ကွောငျးလညျး တရုတျအစိုးရပိုငျ သတငျးတှကေ ဖောျပွပါတယျ။
တရုတျနိုငျငံဆိုငျရာ သံတမနျဟောငျးတဦးလညျးဖွဈ၊ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာန ဒုတိယညှှနျကွားရေးမှူးဟောငျး ဦးမွထှနျးကလညျး ၂ နိုငျငံဆကျဆံရေးဟာ ရှေ့ဆကျ အားကောငျးမယ့ျ အလားအလာတှေ ရှိနတေယျလို့ မွငျပါတယျ။
“တရုတျပွညျသူ့သမ်မတနိုငျငံက သမ်မတကွီးနဲ့ ကနြောျတို့သမ်မတကွီးနဲ့ ဖုနျးနဲ့ စကားပွောတယျ ဆိုကတညျးက ပုဂ်ဂိုလျရေးအရ ပိုမိုရငျးနှီးမှုကိုပွတဲ့အတှကျ ဆကျဆံရေးက ပိုပွီးတော့ ကောငျးမှနျလာဖို့ပဲရှိပါတယျ။ နောကျပွီးတော့ ပွောတာတှကေလညျး တရုတျအနနေဲ့ တခွားတခွားသော နိုငျငံ့ခေါငျးဆောငျတှနေဲ့ပွောသလို Conflicting မရှိတဲ့အတှကျ နှဈနိုငျငံဆကျဆံရေးဟာ အလားအလာကောငျးတဲ့ ဆကျဆံရေးဖွဈလိမ့ျမယျလို့ ကနြောျသုံးသပျပါတယျ။ ဒါဟာ နှဈနိုငျငံခေါငျးဆောငျတှကွေား ပုဂ်ဂိုလျရေးအရ ထိတှေ့ဆကျဆံမှုတှကေိုကွည့ျပွီး အခွခေံအားဖွင့ျ ပွောနိုငျပါတယျ။
နောကျပွီးတော့ တရုတျ-မွနျမာနှဈနိုငျငံ ဆကျဆံရေးဆိုတဲ့ Concept ကဉြျးကဉြျးလေးထကျ နညျးနညျး ပိုပွီးတော့ ပို ပွီးတော့မှ ကယြျပွန့ျတဲ့broader aspects ကိုကွည့ျဖို့ လိုမယျထငျပါတယျ။ ဥပမာအားဖွင့ျ ပွောရမယျဆိုရငျ ကနြောျတို့ပီကငျးမှာ တာဝနျထမျးတုနျးကဆိုရငျ ရဲဘောျကွီးတိမ့ျရှောငျဖိနျကို ရဲဘောျကွီးလို့ခေါျမှ ကွိုကျတယျ အခု ၂၁ရာစုမှာ Comrade လို့ခေါျရငျ သူတို့မကွိုကျတော့ဘူး။ အမြားကွီးပွောငျးလဲမှုတှဖွေဈလာတယျ ဆိုတော့သူတို့မှာကွိုကျတာလေးတှရှေိသလို သူတို့ မကွိုကျတာလေးတှလေညျး ရှိတတျပါတယျ ဆိုတော့ ကနြောျတို့က တရုတျပွညျသူ့သမ်မတနိုငျငံနဲ့ဆကျဆံတဲ့နရောမှာ ကမ်ဘာ့ဒုတိယအဆင့ျဖွဈလာတဲ့ သူတို့ရဲ့ အနအေထား ကိုကွည့ျပွီး သံတမနျရေးအရ နှဈဦးနှဈဘကျ အကြိုးရှိမယ့ျဟာမြိုးကို ဆကျဆံတတျမယျဆိုရငျ ကနြောျတို့ဟာ ထိုကျသင့ျတဲ့အကြိုးအမွတျတှေ ထိုကျသင့ျတဲ့အဆကျဆံတှေ ရရှိမယျလို့ မွငျပါတယျ။”
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈအစိုးရတှေ လကျထကျကစလို့ နီးကပျတဲ့ ဆကျဆံရေးတှေ ရှိခဲ့တဲ့ တရုတျနိုငျငံ အနနေဲ့ မွနျမာနိုငျငံကို စီးပှားရေး အကြိုးအမွတျအတှကျ မကြျစေ့ကနြသေလို၊ လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျမှု စှပျစှဲခကြျတှကွေောင့ျ နိုငျငံတကာရဲ့ ဖိအားပေးတာ ခံနရေတဲ့ မွနျမာနိုငျငံ အနနေဲ့လညျး သံတမနျရေးအရ တရုတျနိုငျငံကို အားထားနရေတာပါ။
ဒီလိုအပွနျအလှနျ လိုအပျခကြျတှေ ရှိနတေယျ ဆိုပမေဲ့လညျး ၂ နိုငျငံကွား ဆကျဆံရေးမှာ နိုငျငံရေး၊ စီးပှားရေးအရ အငျအားကွီးတဲ့ တရုတျနိုငျငံကတော့ ပိုပွီးအကြိုးရှိလိမ့ျမယျလို့လညျး နိုငျငံရေးအကဲခတျ ဒေါကျတာရနျမြိုးသိမျးက သုံးသပျပါတယျ။
“ တရုတျသမ်မတ ရှီကငြ့ျပငျရဲ့နှဈသဈ ပွညျပ ထမဆုံးခရီးစဉျ ဇနျနဝါရီလ ခရီးစဉျအပွီး တရုတျ-မွနျမာဆကျဆံရေးက ပိုပွီး နီးကပျလာတဲ့သဘောမြိုးတှေ့ရတယျ အထူးသဖွင့ျတော့ လှနျခဲ့တဲ့ရကျပိုငျးမှာ သမ်မတ ၂ဦးကွား တယျလီဖုနျးနဲ့ဆကျသှယျပွီး ပွောဆိုတဲ့ သတငျးထုတျပွနျခကြျကို ကွည့ျမယျဆိုရငျလညျးပဲ ယုံကွညျမှု နားလညျမှုရှိရှိနဲ့ပူးပေါငျးဆောငျရှကျနေ တာတှေ့ရတယျ။ နောကျ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ လကျရှိအခွအေနအေရ ကွည့ျမယျဆိုလို့ရှိရငျ မွနျမာနိုငျငံက တရုတျနိုငျငံအပေါျမှာ ပိုပွီးတော့ မှီခိုနရေတဲ့သဘောမြိုးတှေ့ရတယျလို့မွငျတယျ။ အထူးသဖွင့ျတော့ နိုငျငံတကာဆကျဆံရေးနဲ့ဆကျစပျပွီးတော့ ကုလသမဂ်ဂလုံခွုံရေးကောငျစီ မှာ ဗီတိုအာဏာ အကာအကှယျရဖို့ ကိစ်စနဲ့ဆကျစပျပွီးတော့ပဲ ကွည့ျကွည့ျပေါ့လေ နောကျ ကိုဗဈ၁၉ အလှနျမှာ မွနျမာနိုငျငံရဲ့စီးပှားရေး ပွနျခေါငျးထောငျလာဖို့ ရငျးနှီးမွုပျနှံမှုတှေ ပွနျလုပျလာနိုငျဖို့ ဘကျကပဲ ကွည့ျကွည့ျ မွနျမာနိုငျငံက တရုတျအပေါျမှာ ပိုပွီးတော့ မှီခိုနရေတဲ့သဘောမြိုး တှေ့ရပါတယျ။ အဲ့ဒီ့အတှကျအကွောင့ျ ၂ နှဈနိုငျငံဆကျဆံရေးကို အကွမျးဖငြျးသတ်တုခြ ကွည့ျမယျဆိုရငျတရုတျဘကျက ပိုအကြိုးမြားတယျလို့ ကနြောျကတော့ သုံးသပျပါတယျ။”
ဆကျဆံရေးတှေ အားကောငျးလာနသေလို၊ ရှေ့လြှောကျ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှုတှေ တိုးမွှင့ျရေး ၂ နိုငျငံခေါငျးဆောငျတှေ ပွောဆိုနတေဲ့ တခြိနျတညျးမှာပဲ တရုတျနိုငျငံက မွနျမာနိုငျငံတှငျးမှာ လုပျကိုငျနတေဲ့ စီးပှားရေးလုပျငနျးတှအေပေါျ မကြနေပျမှုတှလေညျး ရှိနဆေဲ ဖွဈပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ တရုတျနိုငျငံက ကုမ်ပဏီတှလေုပျကိုငျနတေဲ့ လုပျငနျးတှကွေောင့ျ ဒသေခံတှနေဲ့ သဘာဝပတျဝနျးကငြျ ထိခိုကျနဈနာမှုတှေ၊ ပကြျစီးဆုံးရှုံးမှုတှေ ကွုံနရေတယျဆိုပွီး မကွာခဏဆိုသလို ဆန့ျကငြျကန့ျကှကျမှုတှလေညျး ပေါျပေါကျနတော ဖွဈပါတယျ။
