(Zawgyi/Unicode)
ကရင်ပြည်နယ်အတွင်း တရုတ်မြို့သစ်တွေ တည်ဆောက်နေတဲ့အကြောင်းကို ဦးကျော်ဇံသာ ပြောပြမှာပါ။
နောက်ကြောင်းမရှင်းတဲ့ တရုတ်ကုမ္ပဏီတွေက ကရင်ပြည်နယ်အတွင်း ရွှေကုက္ကိုမြို့သစ်အပြင် နောက်ထပ် အလားတူ မြို့သစ် ၂ ခုကို တည်ဆောက်နေတဲ့အတွက် စိုးရိမ်စရာဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ စမ်းစစ်ချက် စာတမ်းတစောင်ကို USIP လို့ခေါ်တဲ့ အမေရိကန် ငြိမ်းချမ်းရေး အင်စတီကျူက ဧပြီလ ၂၀ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။
မကြာသေးခင် ကာလအထိ မြန်မာနိုင်ငံ အစိုးရနဲ့ ကရင်အမျိုးသားလက်နက်ကိုင် အင်အားစုတို့အကြား တိုက်ပွဲ ပြင်းထန်တဲ့ ထိုင်းမြန်မာနယ်စပ် သောင်းရင်းမြစ်တလျှောက်မှာ အခုအခါ ဟိုတယ်တွေ၊ ကာစီနို လောင်းကစားတွေ၊ ကွန်ဒိုတိုက်ခန်းတွေ အပြိုင်အရိုင်ပေါ်ထွက်လာနေပါတယ်။
ဒီနေရာတွေဟာ ရာဇဝတ်နောက်ကျောင်းမကင်းတဲ့ တရုတ်ကုမ္ပဏီတွေက အဓိက ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေတဲ့ လုပ်ငန်းတွေဖြစ်ပြီး နယ်ခြားစောင့် တပ်ဖွဲ့အဖြစ် မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ လက်အောက်ခံဖြစ်နေတဲ့ ယခင် DKBA နဲ့လည်း ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်နေတာလို့လည်း ဆိုပါတယ်။
စိုးရိမ်စရာကောင်းတာက ဒီမြို့သစ် တည်ဆောက်နေတဲ့ တရုတ်လူမျိုးတွေဟာ ဥပဒေနဲ့ မကိုက်ညီတဲ့ လုပ်ငန်းတွေနဲ့ ပတ်သက်နေတဲ့ လူဆိုးဂိုဏ်းတွေ ဖြစ်နေပြီး အဲဒီအထဲက အကြီးအကဲ တဦးရဲ့ နောက်ကျောင်းကိုတော့ စာတမ်းပါဝင်ရေးသားသူ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အမေရိကန် အကြီးတန်း သံတမန်ဟောင်း တဦးဖြစ်တဲ့ Priscilla Clapp က VOA ကို အခုလို ရှင်းပြပါတယ်။
“ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံမှာ သီဟာနုမြို့သစ်ထောင်တုန်းက သူခေါင်းဆောင်ပြီး ရာဇဝတ်မှုမျိုးစုံ ကျူးလွန်ခဲ့ဖူးပါတယ်။ နောက်ဆုံး ဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန်က တရုတ်ရဲတပ်ဖွဲ့အကူအညီနဲ့ နှိမ်နင်း ခဲ့ရတဲ့အထိပါဘဲ။ တရုတ်ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းတွေလက်ချက်နဲ့ ကမ္ဘောဒီးယားရဲတွေ လမ်းမတွေပေါ်မှာ သေဆုံးခဲ့ရတဲ့ပုံတွေ အင်တာနက် မှာတွေ့နိုင်ပါတယ်။ ကမ္ဘောဒီးယားကနေ တပ်ခေါက်ပြေးလာတဲ့ တရုတ်တွေက အခု ကရင်ပြည်နယ်မှာ မြို့သစ်ထောင်နေကြတာပေါ့။”
ဒီအထဲက မြို့သစ်တခုဟာဆိုရင် မြဝတီမြို့နယ်က KNU ထိန်းချုပ်တဲ့ နယ်မြေထဲမှာ ရှိပေမယ့် KNU က ဘာကြောင့် ဒါကို မဟန့်တားရသလဲဆိုတာဟာ ဝေစုရနေလို့လား စတဲ့ မေးခွန်းတွေအများကြီး မေးစရာရှိနေသလို တရုတ်စီးပွားရေး သမားတွေနောက်ကြောင်းကို KNU မသိလို့လည်း ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ရေးထားပါတယ်။
တကယ်တော့ နယ်ခြားစောင့်ဆိုတာဟာ တပ်မတော်ရဲ့ လက်အောက်ခံဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီမြို့သစ် တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ တပ်မတော်နဲ့လည်း ပတ်သက်နေတယ်လို့ Priscilla Clapp က VOA ကို အခုလို ရှင်းပြပါတယ်။
“နယ်ခြားစောင့်တပ်က တပ်မတော် လက်အောက်ခံ ပြည်သူ့စစ် ဖြစ်သလို နယ်စပ်လုံခြုံရေးဝန်ကြီးဌာန လက်အောက်ခံပါဘဲ။ နယ်ခြားစောင့်တပ် လုပ်သမျှ တပ်မတော်နဲ့ ဆက်စပ်နေတယ်လို့ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်နိုင်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ဒီ မြို့သစ်ကြီး ၂ မြို့တည်ဆောက်တဲ့ KNU ရဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေမှာ စစ်တပ်က တနည်းမဟုတ် တနည်း ပတ်သက်နေမှာပါဘဲ။ ဥပဒေဘောင်ပြင်ပက KNU ကို လုပ်ပိုင်ခွင့်ပေးနိုင်တာ စစ်တပ်ဘဲ ရှိပါတယ်။”
ဒါတွေဟာ ရာဇဝတ်မှု မကင်းနိုင်တဲ့ လုပ်ရပ်တွေဖြစ်ပေမယ့် အခုမြန်မာနိုင်ငံအစိုးရက ထိထိရောက်ရောက် မကိုင်တွယ်နိုင်တာဟာ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအရ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းမှာ အုပ်ချုပ်တဲ့ အစိုးရ ၂ ရပ် ဖြစ်နေတဲ့အတွက်ကြောင့်လို့ Priscilla Clapp က သုံးသပ်ပါတယ်။ ဒီလုပ်ရပ်တွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်ဟာ တရုတ်နဲ့အပြိုင် မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် မဟာဗြူဟာအရ လွှမ်းမိုးရေးဆိုတဲ့ ရည်မှန်းချက်မရှိပဲ ဒီမိုကရေစီနဲ့ မကိုက်ညီတဲ့ ရာဇဝတ်မှု မကင်းတဲ့ လုပ်ရပ်တွေဖြစ်တဲ့အတွက် အမေရိကန် အစိုးရအတွက်လည်း ဒါဟာ စိုးရိမ်စရာဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“ ဒီစီမံကိန်းတွေဟာ နိုင်ငံတည်ငြိမ်ရေးအတွက် အကျိုးမရှိသလို ဒီမိုကရေစီရေးအတွက်လည်း အသုံးမကျပါဘူး။ လက်နက်နဲ့ ဗိုလ်ကျစိုးမိုးတဲ့ အာဏာရှင်စနစ်ကို အားဖြည့်ပေးနေတဲ့ သဘောပါဘဲ။ အမေရိကန်အနေနဲ့လည်း ဒီကိစ္စကို သူ့အကျိုးစီးပွားလို့ သဘောထားစရာ အကြောင်းမရှိပါဘူး။ နောက်တချက်က မြန်မာပြည်ထဲမှာ တရုတ်ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းတွေ အခြေစိုက်ပြီး လှုပ်ရှားမှာကို အမေရိကန်က စိုးရိမ်နေတာပါ။ အဲဒီလို တရုတ်ရာဇဝတ်ဂိုဏ်း လှုပ်ရှားမှုတွေက အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာလည်း ရှိနေလို့ဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတကာမှာ ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှု တော်တော်များများဟာ သူတို့လက်ချက်ပါ။”
တရုတ်တို့က ဒီမြို့သစ်တွေဟာ တရုတ်ပြည်ရဲ့ ခါးပတ်လမ်း စီမံကိန်းနဲ့ ဆက်စပ်နေတယ်လို့ပြောထားပြီး ဒီလုပ်ရပ်ဟာ မြန်မာနိုင်ငံတွင်းနဲ့ နိုင်ငံတကာမှာပါ တရုတ်အစိုးရရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာကို ထိခိုက်စေမှာဖြစ်ပါတယ်။
တရုတ်တို့ရဲ့ BRI ခါးပတ်လမ်း စီမံကိန်းအပေါ် ရာဇဝတ်မှုအရိပ် ထင်ဟပ်လာနိုင်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံက ဒီစီမံကိန်းတွေကို အခု မဟန့်တားနိုင်ဘူးဆိုရင်တော့ တရုတ်အစိုးရသည် မြန်မာနိုင်ငံမှာ အနောက်နိုင်ငံတွေ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု မလုပ်နိုင်တဲ့ အခြေအနေမျိုးဖြစ်အောင် တမင်ဖန်တီးနေတယ်လို့ ယူဆစရာဖြစ်နေကြောင်း အစီရင်ခံစာမှာ ရေးသားထားပါတယ်။
..................
ကရငျပွညျနယျအတှငျး တရုတျကုမ်ပဏီတှေ မွို့သဈ ၃ မွို့ တညျဆောကျနေ
(Unicode)
ကရငျပွညျနယျအတှငျး တရုတျမွို့သဈတှေ တညျဆောကျနတေဲ့အကွောငျးကို ဦးကြောျဇံသာ ပွောပွမှာပါ။
နောကျကွောငျးမရှငျးတဲ့ တရုတျကုမ်ပဏီတှကေ ကရငျပွညျနယျအတှငျး ရှှကေုက်ကိုမွို့သဈအပွငျ နောကျထပျ အလားတူ မွို့သဈ ၂ ခုကို တညျဆောကျနတေဲ့အတှကျ စိုးရိမျစရာဖွဈတယျဆိုတဲ့ စမျးစဈခကြျ စာတမျးတစောငျကို USIP လို့ခေါျတဲ့ အမရေိကနျ ငွိမျးခမြျးရေး အငျစတီကြူက ဧပွီလ ၂၀ ရကျနေ့က ထုတျပွနျပါတယျ။
မကွာသေးခငျ ကာလအထိ မွနျမာနိုငျငံ အစိုးရနဲ့ ကရငျအမြိုးသားလကျနကျကိုငျ အငျအားစုတို့အကွား တိုကျပှဲ ပွငျးထနျတဲ့ ထိုငျးမွနျမာနယျစပျ သောငျးရငျးမွဈတလြှောကျမှာ အခုအခါ ဟိုတယျတှေ၊ ကာစီနို လောငျးကစားတှေ၊ ကှနျဒိုတိုကျခနျးတှေ အပွိုငျအရိုငျပေါျထှကျလာနပေါတယျ။
ဒီနရောတှဟော ရာဇဝတျနောကျကြောငျးမကငျးတဲ့ တရုတျကုမ်ပဏီတှကေ အဓိက ပါဝငျလုပျဆောငျနတေဲ့ လုပျငနျးတှဖွေဈပွီး နယျခွားစောင့ျ တပျဖှဲ့အဖွဈ မွနျမာစဈတပျရဲ့ လကျအောကျခံဖွဈနတေဲ့ ယခငျ DKBA နဲ့လညျး ညှိနှိုငျးဆောငျရှကျနတောလို့လညျး ဆိုပါတယျ။
စိုးရိမျစရာကောငျးတာက ဒီမွို့သဈ တညျဆောကျနတေဲ့ တရုတျလူမြိုးတှဟော ဥပဒနေဲ့ မကိုကျညီတဲ့ လုပျငနျးတှနေဲ့ ပတျသကျနတေဲ့ လူဆိုးဂိုဏျးတှေ ဖွဈနပွေီး အဲဒီအထဲက အကွီးအကဲ တဦးရဲ့ နောကျကြောငျးကိုတော့ စာတမျးပါဝငျရေးသားသူ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ အမရေိကနျ အကွီးတနျး သံတမနျဟောငျး တဦးဖွဈတဲ့ Priscilla Clapp က VOA ကို အခုလို ရှငျးပွပါတယျ။
“ကမ်ဘောဒီးယားနိုငျငံမှာ သီဟာနုမွို့သဈထောငျတုနျးက သူခေါငျးဆောငျပွီး ရာဇဝတျမှုမြိုးစုံ ကြူးလှနျခဲ့ဖူးပါတယျ။ နောကျဆုံး ဝနျကွီးခြုပျ ဟှနျဆနျက တရုတျရဲတပျဖှဲ့အကူအညီနဲ့ နှိမျနငျး ခဲ့ရတဲ့အထိပါဘဲ။ တရုတျရာဇဝတျဂိုဏျးတှလေကျခကြျနဲ့ ကမ်ဘောဒီးယားရဲတှေ လမျးမတှပေေါျမှာ သဆေုံးခဲ့ရတဲ့ပုံတှေ အငျတာနကျ မှာတှေ့နိုငျပါတယျ။ ကမ်ဘောဒီးယားကနေ တပျခေါကျပွေးလာတဲ့ တရုတျတှကေ အခု ကရငျပွညျနယျမှာ မွို့သဈထောငျနကွေတာပေါ့။”
ဒီအထဲက မွို့သဈတခုဟာဆိုရငျ မွဝတီမွို့နယျက KNU ထိနျးခြုပျတဲ့ နယျမွထေဲမှာ ရှိပမေယ့ျ KNU က ဘာကွောင့ျ ဒါကို မဟန့ျတားရသလဲဆိုတာဟာ ဝစေုရနလေို့လား စတဲ့ မေးခှနျးတှအေမြားကွီး မေးစရာရှိနသေလို တရုတျစီးပှားရေး သမားတှနေောကျကွောငျးကို KNU မသိလို့လညျး ဖွဈနိုငျတယျလို့ ရေးထားပါတယျ။
တကယျတော့ နယျခွားစောင့ျဆိုတာဟာ တပျမတောျရဲ့ လကျအောကျခံဖွဈတဲ့အတှကျ ဒီမွို့သဈ တညျဆောကျရေးလုပျငနျးတှမှော တပျမတောျနဲ့လညျး ပတျသကျနတေယျလို့ Priscilla Clapp က VOA ကို အခုလို ရှငျးပွပါတယျ။
“နယျခွားစောင့ျတပျက တပျမတောျ လကျအောကျခံ ပွညျသူ့စဈ ဖွဈသလို နယျစပျလုံခွုံရေးဝနျကွီးဌာန လကျအောကျခံပါဘဲ။ နယျခွားစောင့ျတပျ လုပျသမြှ တပျမတောျနဲ့ ဆကျစပျနတေယျလို့ အဓိပ်ပါယျဖှင့ျနိုငျပါတယျ။ ဒါ့ကွောင့ျ ဒီ မွို့သဈကွီး ၂ မွို့တညျဆောကျတဲ့ KNU ရဲ့ လှုပျရှားမှုတှမှော စဈတပျက တနညျးမဟုတျ တနညျး ပတျသကျနမှောပါဘဲ။ ဥပဒဘေောငျပွငျပက KNU ကို လုပျပိုငျခှင့ျပေးနိုငျတာ စဈတပျဘဲ ရှိပါတယျ။”
ဒါတှဟော ရာဇဝတျမှု မကငျးနိုငျတဲ့ လုပျရပျတှဖွေဈပမေယ့ျ အခုမွနျမာနိုငျငံအစိုးရက ထိထိရောကျရောကျ မကိုငျတှယျနိုငျတာဟာ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံအရ မွနျမာနိုငျငံအတှငျးမှာ အုပျခြုပျတဲ့ အစိုးရ ၂ ရပျ ဖွဈနတေဲ့အတှကျကွောင့ျလို့ Priscilla Clapp က သုံးသပျပါတယျ။ ဒီလုပျရပျတှနေဲ့ ပတျသကျပွီး အမရေိကနျဟာ တရုတျနဲ့အပွိုငျ မွနျမာနိုငျငံအပေါျ မဟာဗွူဟာအရ လှှမျးမိုးရေးဆိုတဲ့ ရညျမှနျးခကြျမရှိပဲ ဒီမိုကရစေီနဲ့ မကိုကျညီတဲ့ ရာဇဝတျမှု မကငျးတဲ့ လုပျရပျတှဖွေဈတဲ့အတှကျ အမရေိကနျ အစိုးရအတှကျလညျး ဒါဟာ စိုးရိမျစရာဖွဈတယျလို့ ပွောပါတယျ။
“ ဒီစီမံကိနျးတှဟော နိုငျငံတညျငွိမျရေးအတှကျ အကြိုးမရှိသလို ဒီမိုကရစေီရေးအတှကျလညျး အသုံးမကပြါဘူး။ လကျနကျနဲ့ ဗိုလျကစြိုးမိုးတဲ့ အာဏာရှငျစနဈကို အားဖွည့ျပေးနတေဲ့ သဘောပါဘဲ။ အမရေိကနျအနနေဲ့လညျး ဒီကိစ်စကို သူ့အကြိုးစီးပှားလို့ သဘောထားစရာ အကွောငျးမရှိပါဘူး။ နောကျတခကြျက မွနျမာပွညျထဲမှာ တရုတျရာဇဝတျဂိုဏျးတှေ အခွစေိုကျပွီး လှုပျရှားမှာကို အမရေိကနျက စိုးရိမျနတောပါ။ အဲဒီလို တရုတျရာဇဝတျဂိုဏျး လှုပျရှားမှုတှကေ အမရေိကနျပွညျထောငျစုမှာလညျး ရှိနလေို့ဖွဈပါတယျ။ နိုငျငံတကာမှာ ကြူးလှနျတဲ့ ရာဇဝတျမှု တောျတောျမြားမြားဟာ သူတို့လကျခကြျပါ။”
တရုတျတို့က ဒီမွို့သဈတှဟော တရုတျပွညျရဲ့ ခါးပတျလမျး စီမံကိနျးနဲ့ ဆကျစပျနတေယျလို့ပွောထားပွီး ဒီလုပျရပျဟာ မွနျမာနိုငျငံတှငျးနဲ့ နိုငျငံတကာမှာပါ တရုတျအစိုးရရဲ့ ဂုဏျသိက်ခာကို ထိခိုကျစမှောဖွဈပါတယျ။
တရုတျတို့ရဲ့ BRI ခါးပတျလမျး စီမံကိနျးအပေါျ ရာဇဝတျမှုအရိပျ ထငျဟပျလာနိုငျပွီး မွနျမာနိုငျငံက ဒီစီမံကိနျးတှကေို အခု မဟန့ျတားနိုငျဘူးဆိုရငျတော့ တရုတျအစိုးရသညျ မွနျမာနိုငျငံမှာ အနောကျနိုငျငံတှေ ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှု မလုပျနိုငျတဲ့ အခွအေနမြေိုးဖွဈအောငျ တမငျဖနျတီးနတေယျလို့ ယူဆစရာဖွဈနကွေောငျး အစီရငျခံစာမှာ ရေးသားထားပါတယျ။
