(Zawgyi/Unicode)
ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ Oxford သုေတသီအဖဲြ႔က ကိုဗစ္လူနာတခ်ဳိ႕ကို စမ္းသပ္ကုသတာမွာ ရလဒ္ေကာင္းေတြ ေတြ႔႐ွိခဲဲ့တဲ့ Dexamethasone ေဆးဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အလြယ္တကူ ဝယ္ယူႏိုင္တာေၾကာင့္ လြယ္လြယ္ ေသာက္ၾကမွာစုိးရိမ္တယ္လို႔ ၿဗိတိန္က ဝါရင့္ဆရာဝန္ႀကီးတေယာက္က သတိေပးလို္က္ပါတယ္။ အသက္႐ႈစက္ တပ္ထားရတဲ့ ကိုဗစ္လူနာတခ်ဳိ႕နဲ႔၊ ေအာက္စီဂ်င္ပိုက္ တပ္ထားရတဲ့ ကိုဗစ္လူနာတခ်ဳိ႕ကို Dexamethasone ေဆးေပးခဲ့တာမွာ အေျခအေန ျပန္ေကာင္းလာတာကို သုေတသီေတြ ေတြ႔႐ွိခဲ့တာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေဆးရဲ႕ အာနိသင္နဲ႔ ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိးေတြအေၾကာင္း ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ လန္ဒန္ၿမိဳ႕မွာ လူထု က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ အေတြ႔အႀကံဳ အႏွစ္ ၃၀ ေက်ာ္႐ွိခဲ့တဲ့ အၿငိမ္းစားဆရာဝန္ႀကီး ေဒါက္တာကိုကို ကို မစုျမတ္မြန္က ေမးျမန္းစဥ္ သူက အခုလို ေျဖပါတယ္။
ေဒါက္တာကိုကို။ ။ Dexamethasone ကေတာ့ လြယ္လြယ္ကူကူရႏိုင္တဲ့ ေဆးတမ်ိဳးပါ ၊ သူ႔ရဲ႕ အဓိက အာနိသင္က ဘာလဲဆိုေတာ့ ေရာင္ကိုင္းတာေတြကို က်ေစတာပါ ။ Anti inflammatory effects ကေတာ့ ဒါေတြကို ဘယ္မွာသံုးမလဲဆိုေတာ့ အရိုးနာတာတို႔ အဆစ္နာတာတို႔မွာ အေရာင္အကိုင္း ေပ်ာက္ေစတဲ့ေဆးေတြနဲ႔ First line treatment အေနနဲ႔ မရတဲ့သူေတြအတြက္ကိုsteroid ေတြကို သံုးၾကတာေပါ့။ အဲဒီေတာ့ ဒီ steroid ဟာ First Stage မဟုတ္ဘူး ၊ Second Stage မွာသံုးၾကတဲ့ေဆးမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။
မစုျမတ္မြန္။ ။ ကိုဗစ္လူနာေတြကို ဒီေဆးေပးလိုက္လို႔ အသက္႐ူလမ္းေၾကာင္းမွာ ေရာင္ရမ္းေနတာေတြ က်သြားတဲ့အတြက္ ျပန္အေျခအေနေကာင္းတဲ့ သေဘာျဖစ္တာေပါ့ဆရာ။
ေဒါက္တာကိုကို။ ။ ဟုတ္ပါတယ္ အေရာင္က်သြားတဲ့ သေဘာမ်ိဳးပါ။ UK မွာ ေဆးရံုမွာ အသက္ ၅၅ ႏွစ္အရြယ္ ရွိတဲ့ အမ်ိဳးသမီးတဦးဟာ ICU (Intensive Care Unit ) မွာေရာက္ေနၿပီးေတာ့ အသက္ရႈစက္ေပၚမွာ အသက္ကို လုေနရတဲ့အခ်ိန္မွာ သူ႔အဆုပ္ကေတာ့ ေရာဂါေၾကာင့္မို႔လို႔ ေရာင္ကိုင္းေနတယ္။ အက်ိအခၽြဲေတြနဲ႔ ျပည့္ေနတာကို ေတြ႔ရတဲ့အခါမွာ ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ Dexamethasone ကို စမ္းသံုးၾကည့္မယ္ဆိုၿပီးေတာ့ သူ႔အမ်ိဳးသားကို ခြင့္ေတာင္းၿပီးေတာ့ သံုးလိုက္တဲ့အခါမွာ ဒီအမ်ိဳးသမီးက ၁၂ ရက္ေနတဲ့အခါမွာ ျပန္ေကာင္းလာတယ္ဆိုတာကို ေတြ႔လိုက္ရတယ္ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ Dexamethasone ဟာ အေရာင္အကိုင္းေတြကို ေပ်ာက္ေစတဲ့ေဆးမွာ Coronavirus infection မွာ ထိေရာက္တယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ျဖစ္လာတဲ့သတင္းပါ။
မစုျမတ္မြန္။ ။ ေနာက္တခုက Dexamethasone ဟာ steroid ေဆးတမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ သူ႔ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြကေရာ ဘာေတြရွိပါသလဲ။
ေဒါက္တာကိုကို။ ။ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ဒီေဆးေၾကာင့္ immunity ကို က်ေစတတ္တယ္ immunity က်သြားရင္ immune System က ထိခိုက္လာတဲ့အခါမွာ ေရာဂါပိုးေတြက ပိုၿပီးေတာ့ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ အသဲေရာင္ေရာဂါတို႔ လည္ပင္းႀကီးေရာဂါတို႔ ၊ အရိုးေပ်ာ့ေရာဂါတို႔ မလိုအပ္ပဲနဲ႔ သံုးရင္ ျဖစ္ေစတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီ steroid ကို သံုးမယ္ဆိုရင္ လိုအပ္သည္ထက္ပိုၿပီး မသံုးသင့္ပါဘူး ေနာက္ အျမဲသံုးလို႔ မရပါဘူး။
မစုျမတ္မြန္။ ။ျမန္မာႏိုင္ငံအပါအ၀င္ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြမွာ Dexamethasone ေဆးက ေစ်းသက္သက္သာသာနဲ႔ ရႏိုင္တဲ့ ေဆးမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ COVID လူနာေတြကို ကုလို႔ ထိေရာက္မႈရွိမယ္ဆိုရင္ ဆရာ၀န္ေတြအတြက္ အားတက္စရာျဖစ္တယ္လို႔ ျမင္ပါသလား။
ေဒါက္တာကိုကို။ ။ ဆရာ၀န္ေတြအတြက္ အားတက္စရာျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာ၀န္ေတြ ဆိုတာက ေဆးေတြကို အျမဲတမ္း ထိေတြ႔ေနတဲ့ ဆရာ၀န္ေတြဆိုေတာ့ ဘယ္လိုလူနာမ်ိဳးမွာ ဒီေဆးသံုးရမယ္ဆိုတာ ဆရာ၀န္ေတြက သိပါတယ္။ ဆရာ့အေနနဲ႔ စိတ္ပူတာက ဟိုတေလာက ကိုရိုနာ စျဖစ္ခါစကHydroxychloroquine ဟာ ေကာင္းတယ္လို႔ ျဖစ္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ လူေတြက ရန္ကုန္မွာ hydroxychloroquine ကို ေဆးလက္မွတ္မလိုပဲနဲ႔ ၀ယ္လိုက္တာ ဘယ္ေဆးဆိုင္မွ မရွိေတာ့ဘူး ျဖစ္သြားတယ္။ အဲဒီေတာ့ Dexamethasone ဆိုတဲ့ စကားထြက္လာေတာ့ Dexamethasoneေတြလိုက္၀ယ္ၿပီးေတာ့ ေသာက္ခ်င္တိုင္းေသာက္ေနရင္ ဒုကၡေရာက္ကုန္မယ္ဆိုေတာ့ သူ႔ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြကို လူေတြ သိေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ဆရာ၀န္ေတြ သံုးတဲ့ေဆးပါ၊ ဆရာ၀န္ေတြက လိုအပ္တဲ့ လူနာမွာ အသက္ကယ္တဲ့အေနနဲ႔ သံုးတ့ဲေဆးပါ ဆိုတာကို သိေစခ်င္ပါတယ္။ ကိုရိုနာဗိုင္းရစ္ေၾကာင့္ ျဖစ္လာတဲ့ဟာမွာ Lifesaving အတြက္ Dexamethasone ေၾကာင့္ အသက္ေတြ ျပန္ရွင္လာမယ္ဆိုတာကို သိလိုက္ရတဲ့အတြက္ ၀မ္းသာမိပါတယ္ အဲဒါကေတာ့ ေကာင္းတဲ့ဘက္ကေပါ့ေလ ။ ဆိုးတဲ့ဘက္ကေတာ့ ဆရာ၀န္ေဆးလက္မွတ္မလိုပဲနဲ႔ ၀ယ္လို႔ရတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာဆိုရင္ လူေတြက မသိပဲနဲ႔ ၀ယ္ၿပီးသံုးေနမွာကို စိတ္ပူတာပါ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္ သူ႔ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြေၾကာင့္ လူေတြ ဒုကၡေရာက္သြားမွာကိုပဲ သတိေပးခ်င္ပါတယ္။
ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ လန္ဒန္ၿမိဳ႕မွာ လူထုက်န္းမာေရးဆိုင္ရာ အေတြ႔အႀကံဳ အႏွစ္ ၃၀ ေက်ာ္႐ွိခဲ့တဲ့ အၿငိမ္းစားဆရာဝန္ႀကီး ေဒါက္တာကိုကို ကို မစုျမတ္မြန္ေမးျမန္းခဲ့တာပါ။
...............
ကိုဗစ်ကုရေး ထိရောက်တဲ့ Dexamethasone ဆေး မြန်မာတွေ အလွယ်မသုံးဖို့ ပညာရှင်သတိပေး
(Unicode)
ဗြိတိန်နိုင်ငံ Oxford သုတေသီအဖွဲ့က ကိုဗစ်လူနာတချို့ကို စမ်းသပ်ကုသတာမှာ ရလဒ်ကောင်းတွေ တွေ့ရှိခဲ့တဲ့ Dexamethasone ဆေးဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အလွယ်တကူ ဝယ်ယူနိုင်တာကြောင့် လွယ်လွယ် သောက်ကြမှာစိုးရိမ်တယ်လို့ ဗြိတိန်က ဝါရင့်ဆရာဝန်ကြီးတယောက်က သတိပေးလိုက်ပါတယ်။ အသက်ရှုစက် တပ်ထားရတဲ့ ကိုဗစ်လူနာတချို့နဲ့၊ အောက်စီဂျင်ပိုက် တပ်ထားရတဲ့ ကိုဗစ်လူနာတချို့ကို Dexamethasone ဆေးပေးခဲ့တာမှာ အခြေအနေ ပြန်ကောင်းလာတာကို သုတေသီတွေ တွေ့ရှိခဲ့တာပါ။ ဒါကြောင့် ဒီဆေးရဲ့ အာနိသင်နဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေအကြောင်း ဗြိတိန်နိုင်ငံ လန်ဒန်မြို့မှာ လူထု ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အတွေ့အကြုံ အနှစ် ၃၀ ကျော်ရှိခဲ့တဲ့ အငြိမ်းစားဆရာဝန်ကြီး ဒေါက်တာကိုကို ကို မစုမြတ်မွန်က မေးမြန်းစဉ် သူက အခုလို ဖြေပါတယ်။
ဒေါက်တာကိုကို။ ။ Dexamethasone ကတော့ လွယ်လွယ်ကူကူရနိုင်တဲ့ ဆေးတမျိုးပါ ၊ သူ့ရဲ့ အဓိက အာနိသင်က ဘာလဲဆိုတော့ ရောင်ကိုင်းတာတွေကို ကျစေတာပါ ။ Anti inflammatory effects ကတော့ ဒါတွေကို ဘယ်မှာသုံးမလဲဆိုတော့ အရိုးနာတာတို့ အဆစ်နာတာတို့မှာ အရောင်အကိုင်း ပျောက်စေတဲ့ဆေးတွေနဲ့ First line treatment အနေနဲ့ မရတဲ့သူတွေအတွက်ကိုsteroid တွေကို သုံးကြတာပေါ့။ အဲဒီတော့ ဒီ steroid ဟာ First Stage မဟုတ်ဘူး ၊ Second Stage မှာသုံးကြတဲ့ဆေးမျိုးဖြစ်ပါတယ်။
မစုမြတ်မွန်။ ။ ကိုဗစ်လူနာတွေကို ဒီဆေးပေးလိုက်လို့ အသက်ရူလမ်းကြောင်းမှာ ရောင်ရမ်းနေတာတွေ ကျသွားတဲ့အတွက် ပြန်အခြေအနေကောင်းတဲ့ သဘောဖြစ်တာပေါ့ဆရာ။
ဒေါက်တာကိုကို။ ။ ဟုတ်ပါတယ် အရောင်ကျသွားတဲ့ သဘောမျိုးပါ။ UK မှာ ဆေးရုံမှာ အသက် ၅၅ နှစ်အရွယ် ရှိတဲ့ အမျိုးသမီးတဦးဟာ ICU (Intensive Care Unit ) မှာရောက်နေပြီးတော့ အသက်ရှုစက်ပေါ်မှာ အသက်ကို လုနေရတဲ့အချိန်မှာ သူ့အဆုပ်ကတော့ ရောဂါကြောင့်မို့လို့ ရောင်ကိုင်းနေတယ်။ အကျိအချွဲတွေနဲ့ ပြည့်နေတာကို တွေ့ရတဲ့အခါမှာ နောက်ဆုံးအနေနဲ့ Dexamethasone ကို စမ်းသုံးကြည့်မယ်ဆိုပြီးတော့ သူ့အမျိုးသားကို ခွင့်တောင်းပြီးတော့ သုံးလိုက်တဲ့အခါမှာ ဒီအမျိုးသမီးက ၁၂ ရက်နေတဲ့အခါမှာ ပြန်ကောင်းလာတယ်ဆိုတာကို တွေ့လိုက်ရတယ် အဲဒါကြောင့်မို့လို့ Dexamethasone ဟာ အရောင်အကိုင်းတွေကို ပျောက်စေတဲ့ဆေးမှာ Coronavirus infection မှာ ထိရောက်တယ်ဆိုပြီးတော့ ဖြစ်လာတဲ့သတင်းပါ။
မစုမြတ်မွန်။ ။ နောက်တခုက Dexamethasone ဟာ steroid ဆေးတမျိုးဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီတော့ သူ့ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေကရော ဘာတွေရှိပါသလဲ။
ဒေါက်တာကိုကို။ ။ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေ ပြောရမယ်ဆိုရင် ဒီဆေးကြောင့် immunity ကို ကျစေတတ်တယ် immunity ကျသွားရင် immune System က ထိခိုက်လာတဲ့အခါမှာ ရောဂါပိုးတွေက ပိုပြီးတော့ ဖြစ်စေနိုင်တယ်။ အသဲရောင်ရောဂါတို့ လည်ပင်းကြီးရောဂါတို့ ၊ အရိုးပျော့ရောဂါတို့ မလိုအပ်ပဲနဲ့ သုံးရင် ဖြစ်စေတယ်။ အဲဒီတော့ ဒီ steroid ကို သုံးမယ်ဆိုရင် လိုအပ်သည်ထက်ပိုပြီး မသုံးသင့်ပါဘူး နောက် အမြဲသုံးလို့ မရပါဘူး။
မစုမြတ်မွန်။ ။မြန်မာနိုင်ငံအပါအဝင် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတွေမှာ Dexamethasoneဆေးက ဈေးသက်သက်သာသာနဲ့ ရနိုင်တဲ့ ဆေးမျိုးဖြစ်ပါတယ်။ တကယ်လို့ COVID လူနာတွေကို ကုလို့ ထိရောက်မှုရှိမယ်ဆိုရင် ဆရာဝန်တွေအတွက် အားတက်စရာဖြစ်တယ်လို့ မြင်ပါသလား။
ဒေါက်တာကိုကို။ ။ ဆရာဝန်တွေအတွက် အားတက်စရာဖြစ်ပါတယ်။ ဆရာဝန်တွေ ဆိုတာက ဆေးတွေကို အမြဲတမ်း ထိတွေ့နေတဲ့ ဆရာဝန်တွေဆိုတော့ ဘယ်လိုလူနာမျိုးမှာ ဒီဆေးသုံးရမယ်ဆိုတာ ဆရာဝန်တွေက သိပါတယ်။ ဆရာ့အနေနဲ့ စိတ်ပူတာက ဟိုတလောက ကိုရိုနာ စဖြစ်ခါစကHydroxychloroquine ဟာ ကောင်းတယ်လို့ ဖြစ်လာတဲ့အချိန်မှာ လူတွေက ရန်ကုန်မှာ hydroxychloroquine ကို ဆေးလက်မှတ်မလိုပဲနဲ့ ဝယ်လိုက်တာ ဘယ်ဆေးဆိုင်မှ မရှိတော့ဘူး ဖြစ်သွားတယ်။ အဲဒီတော့ Dexamethasone ဆိုတဲ့ စကားထွက်လာတော့ Dexamethasoneတွေလိုက်ဝယ်ပြီးတော့ သောက်ချင်တိုင်းသောက်နေရင် ဒုက္ခရောက်ကုန်မယ်ဆိုတော့ သူ့ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေကို လူတွေ သိစေချင်ပါတယ်။ ဒါတွေဟာ ဆရာဝန်တွေ သုံးတဲ့ဆေးပါ၊ ဆရာဝန်တွေက လိုအပ်တဲ့ လူနာမှာ အသက်ကယ်တဲ့အနေနဲ့ သုံးတဲ့ဆေးပါ ဆိုတာကို သိစေချင်ပါတယ်။ ကိုရိုနာဗိုင်းရစ်ကြောင့် ဖြစ်လာတဲ့ဟာမှာ Lifesaving အတွက် Dexamethasone ကြောင့် အသက်တွေ ပြန်ရှင်လာမယ်ဆိုတာကို သိလိုက်ရတဲ့အတွက် ဝမ်းသာမိပါတယ် အဲဒါကတော့ ကောင်းတဲ့ဘက်ကပေါ့လေ ။ ဆိုးတဲ့ဘက်ကတော့ ဆရာဝန်ဆေးလက်မှတ်မလိုပဲနဲ့ ဝယ်လို့ရတဲ့ နိုင်ငံတွေမှာဆိုရင် လူတွေက မသိပဲနဲ့ ဝယ်ပြီးသုံးနေမှာကို စိတ်ပူတာပါ အဲဒီအတွက်ကြောင့် သူ့ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေကြောင့် လူတွေ ဒုက္ခရောက်သွားမှာကိုပဲ သတိပေးချင်ပါတယ်။
ဗြိတိန်နိုင်ငံ လန်ဒန်မြို့မှာ လူထုကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အတွေ့အကြုံ အနှစ် ၃၀ ကျော်ရှိခဲ့တဲ့ အငြိမ်းစားဆရာဝန်ကြီး ဒေါက်တာကိုကို ကို မစုမြတ်မွန်မေးမြန်းခဲ့တာပါ။
