(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံက နိုင်ငံရေးပါတီတွေရဲ့ သဘောထားရပ်တည်ချက်တွေ လွတ်လွတ်လပ်လပ် တင်ပြနိုင်စေရေး နိုင်ငံပိုင် ရေဒီယိုနဲ့ ရုပ်မြင် သံကြားဌာနတွေအသုံးပြုခွင့်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေကို ပြင်ဆင်ပြောင်းလဲသင့်တယ်လို့လူ့အခွင့်အရေးစောင့်ကြည် ရေးအဖွဲ့ HRW က မြန်မာနိုင်ငံ ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ကို တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။
သောကြာနေ့က ထုတ်ပြန်တဲ့ လူ့အခွင့်အရေးစောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ နိုင်ငံရေး ပါတီတွေ မိန်ခွန်း ပြောကြားခွင့်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ရဲ့ ဇူလိုင်လ ၂၃ ရက်နေ့ရက်စွဲနဲ့ ကြေညာ ချက်ကို ကိုးကား ဖော်ပြထားပါတယ်။
ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ရဲ့ ကြေညာချက်မှ ပါရှိတဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေက ပြောကြားမယ့် မိန့်ခွန်းတွေအတွက် ကော်မရှင်ရဲ့ ကြိုတင်အတည်ပြုချက် ရယူ ရမယ် ဆိုတဲ့ အချက်ဟာ လွတ်လပ်စွာ ပြောဆိုခွင့်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာ စံနှုန်းကို ချိုးဖောက်တာ ဖြစ်တယ်လို့လည်း ထောက်ပြ ထား ပါတယ်။ ကော်မရှင်ရဲ့ ကန့်သတ်ချက် စည်းမျဉ်းအရ အတိုက်အခံပါတီတွေက လက်ရှိအစိုးရ၊ တည်ဆဲ ဥပဒေတွေနဲ့ မြန်မာ စစ်တပ် ကို ဝေဖန်ပြောကြားမှာကို လုံးလုံလျားလျား တားဆီးပိတ်ပင် လိုက်တာဖြစ်လို့ ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းစဉ် တရားမျှတမှုကိုလည်း ထိခိုက်စေတယ်လို့ HRW က ပြောပါတယ်။
ကော်မရှင်ရဲ့ ကြေညာချက်မှာ လုံခြုံရေး၊ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးနဲ့ အေးချမ်းသာယာရေးကို ပျက်ပြားစေမယ့် အကြောင်းအရာ၊ တည်ဆဲ ဥပဒေတွေကို မလေးမစား ပြောဆိုတာတွေကို တားမြစ်ထား သလို တိုင်းပြည်၊ ဒါမှမဟုတ် တပ်မတော်ရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာကို ထိခိုက် ပြောဆိုတာတွေ မလုပ်ရဘူးဆို ဖော်ပြထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။
နိုင်ငံရေးပါတီတွေဟာ နိုင်ငံပိုင် အသံလွှင့် မီဒီယာတွေကို မျှမျှတတ အသုံးပြုခွင့်ရမှာ ဖြစ်ကြောင်း၊ ဒါမှ သူတို့ရဲ့ အစီအစဉ်တွေကို မဲဆန္ဒရှင်တွေကို တင်ပြနိုင်မှာ ဖြစ်လို့ အခုလို ကော်မရှင်က တားမြစ်တာဟာ နိုင်ငံတကာ လူ့အခွင့်အရေး ဥပဒေကို ချိုးဖောက်တာ ဖြစ်ကြောင်း HRW က ပြောပါတယ်။
အတိုက်အခံ နိုင်ငံရေးပါတီတွေကို မိန့်ခွန်းပြောကြားခွင့် အချိန် သတ်မှတ်ပေးတာက အကောင်းဘက်ကို ဦးတည်တဲ့ ခြေလှမ်းဖြစ်ပေ မယ့် ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ ပြောကြားချက်တွေအပေါ် ကန့်သတ်တားမြစ်ချက်တွေဟာ နိုင်ငံတကာ စံချိန်စံနှုန်းနဲ့ လိုက်လျော ညီထွေ ရှိသင့်ကြောင်း၊ ဒါကြောင့် နိုင်ငံရေးပါတီတွေ နိုင်ငံပိုင် ရေဒီယိုနဲ့ ရုပ်မြင် သံကြားဌာနတွေအသုံးပြုခွင့်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ စည်းမျဉ်း စည်းကမ်းတွေကို ပြင်ဆင်သင့်ကြောင်း လူ့အခွင့်အရေးစောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့က ပြောပါတယ်။
............
နိုငျငံရေးပါတီတှေ နိုငျငံပိုငျအသံလှှင့ျဌာနအသုံးပွုခှင့ျဥပဒေ ပွငျဆငျဖို့ HRW တိုကျတှနျး
(Unicode)
မွနျမာနိုငျငံက နိုငျငံရေးပါတီတှရေဲ့ သဘောထားရပျတညျခကြျတှေ လှတျလှတျလပျလပျ တငျပွနိုငျစရေေး နိုငျငံပိုငျ ရဒေီယိုနဲ့ ရုပျမွငျ သံကွားဌာနတှအေသုံးပွုခှင့ျနဲ့ ပတျသကျတဲ့ စညျးမဉြျးစညျးကမျးတှကေို ပွငျဆငျပွောငျးလဲသင့ျတယျလို့လူ့အခှင့ျအရေးစောင့ျကွညျ ရေးအဖှဲ့ HRW က မွနျမာနိုငျငံ ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျကို တိုကျတှနျးလိုကျပါတယျ။
သောကွာနေ့က ထုတျပွနျတဲ့ လူ့အခှင့ျအရေးစောင့ျကွည့ျရေးအဖှဲ့ရဲ့ ထုတျပွနျခကြျမှာ နိုငျငံရေး ပါတီတှေ မိနျခှနျး ပွောကွားခှင့ျနဲ့ ပတျသကျတဲ့ ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျရဲ့ ဇူလိုငျလ ၂၃ ရကျနေ့ရကျစှဲနဲ့ ကွညော ခကြျကို ကိုးကား ဖောျပွထားပါတယျ။
ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျရဲ့ ကွညောခကြျမှ ပါရှိတဲ့ နိုငျငံရေးပါတီတှကေ ပွောကွားမယ့ျ မိန့ျခှနျးတှအေတှကျ ကောျမရှငျရဲ့ ကွိုတငျအတညျပွုခကြျ ရယူ ရမယျ ဆိုတဲ့ အခကြျဟာ လှတျလပျစှာ ပွောဆိုခှင့ျဆိုငျရာ နိုငျငံတကာ စံနှုနျးကို ခြိုးဖောကျတာ ဖွဈတယျလို့လညျး ထောကျပွ ထား ပါတယျ။ ကောျမရှငျရဲ့ ကန့ျသတျခကြျ စညျးမဉြျးအရ အတိုကျအခံပါတီတှကေ လကျရှိအစိုးရ၊ တညျဆဲ ဥပဒတှေနေဲ့ မွနျမာ စဈတပျ ကို ဝဖေနျပွောကွားမှာကို လုံးလုံလြားလြား တားဆီးပိတျပငျ လိုကျတာဖွဈလို့ ရှေးကောကျပှဲ လုပျငနျးစဉျ တရားမြှတမှုကိုလညျး ထိခိုကျစတေယျလို့ HRW က ပွောပါတယျ။
ကောျမရှငျရဲ့ ကွညောခကြျမှာ လုံခွုံရေး၊ တရားဥပဒစေိုးမိုးရေးနဲ့ အေးခမြျးသာယာရေးကို ပကြျပွားစမေယ့ျ အကွောငျးအရာ၊ တညျဆဲ ဥပဒတှေကေို မလေးမစား ပွောဆိုတာတှကေို တားမွဈထား သလို တိုငျးပွညျ၊ ဒါမှမဟုတျ တပျမတောျရဲ့ ဂုဏျသိက်ခာကို ထိခိုကျ ပွောဆိုတာတှေ မလုပျရဘူးဆို ဖောျပွထားတာ ဖွဈပါတယျ။
နိုငျငံရေးပါတီတှဟော နိုငျငံပိုငျ အသံလှှင့ျ မီဒီယာတှကေို မြှမြှတတ အသုံးပွုခှင့ျရမှာ ဖွဈကွောငျး၊ ဒါမှ သူတို့ရဲ့ အစီအစဉျတှကေို မဲဆန်ဒရှငျတှကေို တငျပွနိုငျမှာ ဖွဈလို့ အခုလို ကောျမရှငျက တားမွဈတာဟာ နိုငျငံတကာ လူ့အခှင့ျအရေး ဥပဒကေို ခြိုးဖောကျတာ ဖွဈကွောငျး HRW က ပွောပါတယျ။
အတိုကျအခံ နိုငျငံရေးပါတီတှကေို မိန့ျခှနျးပွောကွားခှင့ျ အခြိနျ သတျမှတျပေးတာက အကောငျးဘကျကို ဦးတညျတဲ့ ခွလှေမျးဖွဈပေ မယ့ျ ရှေးကောကျပှဲဆိုငျရာ ပွောကွားခကြျတှအေပေါျ ကန့ျသတျတားမွဈခကြျတှဟော နိုငျငံတကာ စံခြိနျစံနှုနျးနဲ့ လိုကျလြော ညီထှေ ရှိသင့ျကွောငျး၊ ဒါကွောင့ျ နိုငျငံရေးပါတီတှေ နိုငျငံပိုငျ ရဒေီယိုနဲ့ ရုပျမွငျ သံကွားဌာနတှအေသုံးပွုခှင့ျနဲ့ ပတျသကျတဲ့ စညျးမဉြျး စညျးကမျးတှကေို ပွငျဆငျသင့ျကွောငျး လူ့အခှင့ျအရေးစောင့ျကွည့ျရေးအဖှဲ့က ပွောပါတယျ။
